Το αγροτικό ζήτημα ρυθμιστής της σωστής διατροφής, αλλά και συγχρόνως, παράγων τιμιότητας.
Δημοσιεύσεις από τον Διεθνή και Εγχώριο τύπο:
Γερμανία 2011
Νεκροί και εκατοντάδες ασθενείς από την κατανάλωση σε Γερμανικό εστιατόριο από φύτρα φασολιών σαλάτας και αγγουράκια τα οποία βρέθηκαν μολυσμένα με το εντεροβακτήριο Ε. COLI 0157
Κίνα 2008
Ένας μεγάλος αριθμός μικρών παιδιών στην Κίνα (53000) στις 22 Σεπτεμβρίου του 2008 αρρώστησαν με βαριάς μορφής νεφρικής ανεπάρκειας. 23000 παιδιά νοσηλεύτηκαν και 4 έχασαν την ζωή τους.
Ελλάς 2009
Το «βάπτισαν» γιαούρτι ενώ δεν είχε καμία σχέση μ’ αυτό! Το υποτιθέμενο παρασκεύασμα αντί για γάλα είχε σκόνη γάλακτος και μια χημική ουσία που μιμείται το γιαούρτι.
Το είπαν ηλιέλαιο, ενώ ήταν μηχανόλαδο. Από εκείνα τα λάδια που χαρακτηρίστηκαν ακατάλληλα και επικίνδυνα και γι’ αυτό επρόκειτο να τα αποσύρουν. Στο δρόμο προς την καταστροφή, κάποιος το μετάνιωσε. Σκέφτηκε να τα ρήξη στην αγορά, αφού πρώτα τα καλλώπισε για να μοιάζουν με σπορέλαια.
Ένας άλλος, ευγενικής καταγωγής με αξίες, πήρε το ελαιόλαδο –το εξαιρετικό παρθένο- και το ανακάτεψε με σπορέλαιο, το οποίο μοσχοπούλησε, εξαπατώντας την τσέπη και την υγεία του καταναλωτή.
Μια εταιρεία άφησε στις αποθήκες της το σουσάμι που επρόκειτο να το διοχετεύσει στην αγορά (εκατοντάδες τόνοι) να κάνει παρέα με έντομα και τρωκτικά.
Μια άλλη εταιρεία, μη έχοντας την άδεια, παρασκεύαζε λευκό τυρί δίνοντας την ονομασία φέτα από υλικά –εννοείται- ακατάλληλα προς χρήση και βρώσιν και σε εργαστήριο τόσο καθαρό που συχνάζουν μικρόβια εντερικής προέλευσης για να κάνουν παρέα με εκείνα των ιδιοκτητών.
Αυτά είναι ένα μέρος των αναφορών που υπέβαλλε ο Ε.Φ.Ε.Τ. Αρμόδιο όργανο, -ένα εκ των πολλών αρμοδίων οργάνων στην χώρα μας, τα οποία τυρβάζουν περί του αντικειμένου, με αποτέλεσμα να αδυνατίζει στο τέλος κάθε ενέργεια τους, τόσο που έως ότου πάρουν μιαν απόφαση, οι έμποροι χορεύουν, γι’ αυτό και δεν γίνεται τίποτα το ουσιαστικό στον τόπο μας που να συμβάλλει στην πάταξη της αισχροκέρδειας και στην νοθεία των τροφών!- Έτσι, σχεδόν κάθε μήνα αναφέρονται απλά τέτοιου είδους παραβάσεις στις εκθέσεις του προς το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, χωρίς ουσιαστική βελτίωση της κατάστασης ή την παραδειγματική τιμωρία των ενόχων.
Η συμπεριφορά των ιθυνόντων οι οποίοι επιτρέπουν την αυθαιρεσία του εμπορίου σε προϊόντα της ελληνικής γης, προκαλεί απορία και γεννά πολλά ερωτηματικά. Κυρίως τα προϊόντα στα οποία συμβαίνουν αυτά τα περιστατικά, περιστατικά που δυστυχώς σπιλώνουν την αξιοπρέπεια και δοκιμάζουν τον τίμιο αγροτικό κόσμο, είναι αυτά που προέρχονται αποκλειστικά και μόνο από την αγροτική οικογένεια. Το ελαιόλαδο, για παράδειγμα, ένα από τα βασικά Εθνικά μας προϊόντα νοθεύεται συστηματικά.
Αυτό που μας κάνει να απορούμε είναι το γεγονός πως όχι μόνο δεν τηρούνται οι στοιχειώδεις κανόνες που οφείλει ο κάθε υπεύθυνος ( συγκομιδή, αποθήκευση, εργαστήριο, βιοτεχνία, παραγωγή, συσκευασία) που εμπλέκεται στην αλυσίδα της διακίνησης των τροφών να διασφαλίζει και να τηρεί, αλλά και για την επιπόλαιη, μειωμένη ή ανύπαρκτη επιτήρηση από κρατικής πλευράς των συμφωνηθέντων μεταξύ της κάθε πλευράς αυτού του μηχανισμού που αναφέραμε και της εφαρμογής των κανόνων της νομοθεσίας στους οποίους περιγράφονται ρητά οι απαραίτητες συνθήκες και οι όρη που πρέπει να τηρούνται αυστηρά για την καθαρή τροφή αλλά και για την ασφάλεια της και την προστασία του καταναλωτή.
Όμως, πρέπει να πληρούνται τρεις βασικοί όροι που δεν πρέπει να μας διαφεύγουν.
1. Την απαραίτητη επέμβαση της δικαιοσύνης ως ανεξάρτητης αρχής- τυφλής ούσης- στην περίπτωση αυτή κάνει τα «στραβά μάτια» -η οποία όμως πρέπει να τολμά, να τιμωρεί παραδειγματικά τους κατ’ εξακολούθηση παραβάτες, ακόμη και όταν οι παραβάτες περιβάλλονται από κομματικό ή διαπλεκόμενο κυβερνητικό μανδύα ο οποίος τους προστατεύει.
2. Την θέληση της πολιτείας να δείχνει ότι έχει την πρόθεση να επιβάλλει τιμωρίες με νομοθεσία τέτοια, ώστε η σκέψη και μόνο ότι κάποιος θα τολμήσει να διαπράξει κάτι παράνομο, να τον αποθαρρύνει πριν φτάσει στη πράξη.
3. Τις ηθικές αξίες και την μόρφωση στην κλασσική παιδεία, εκτός βεβαίως της αυτονόητης ειδικεύσεως που απαραίτητα πρέπει να έχει ο οποιοσδήποτε υπεύθυνος στον τομέα των τροφών.
Πώς διεξάγεται η επιτήρηση των τροφίμων και ποια είναι τα συμβαλλόμενα μέρη και οι αρμόδιοι φορείς;
Πρωτίστως, οι Εθνικές Κυβερνήσεις κάθε κράτους στην Ευρωπαϊκή Ένωση, είναι αρμόδιες για την εξασφάλιση και την συμμόρφωση με την νομοθεσία της ΕΕ περί τροφίμων και ποτών, μέσω ενός Κώδικα Τροφίμων που αφορά κάθε κράτος μέλος της. Στον Κώδικα αυτόν αναγράφονται οι συμφωνημένοι κανόνες μεταξύ της πολιτείας και της παραγωγής, οι οποίοι έχουν νομοθετηθεί με γνώμονα να διασφαλίζουν, πρώτον, την δημόσια υγεία και δεύτερον να αποτρέπεται οποιαδήποτε νοθεία για την οικονομική προστασία του καταναλωτή και της υγείας του φυσικά. Αυτά σε γενικές γραμμές. Και κάτι ακόμη: οι συμφωνίες του Κώδικα είναι τέτοιες ώστε να μην αντιστρατεύονται εξ ολοκλήρου τα συμφέροντα των παρασκευαστών τροφίμων.
Από την άλλη, τα Ερευνητικά -Αναλυτικά εργαστήρια της πολιτείας με τα προγράμματα επιτήρησής τους, καλύπτουν ένα ευρύ φάσμα ανίχνευσης ανεπιθύμητων παραγόντων που πιθανών να υπεισέρχονται στα τρόφιμα, συμπεριλαμβανομένων μεταξύ άλλων: των φυτοφαρμάκων, των μυκοτοξινών, των βαρέων μετάλλων, των διοξινών, των νιτρικών αλάτων, των ραδιοϊσοτόπων και των υπολειμμάτων κτηνιατρικών φαρμάκων.
Οι διαδικασίες διαλογής, δειγματοληψία -για την εξέταση τους -αφορούν την πηγή των τροφίμων ή αλλιώς είναι στραμμένες αποκλειστικά στην πρώτη ύλη.
Γίνεται εμφανές πως η ευαισθησία για προϊόντα που αφορούν ορισμένες κατηγορίες, για τα όρια και τις ανοχές που τίθενται από την ΕΕ και άλλους διεθνείς ρυθμιστικούς οργανισμούς κατέχει την πρώτη θέση στην αξιολόγηση και κατά συνέπεια οι κανόνες είναι πολύ αυστηροί για την τήρηση τους για την ασφάλεια των τροφίμων. (ΕΦΕΤ, Γενικό Χημείο του Κράτους νόμος Ε.Ε. 178/ 2002, ΕΕ 882/2004)
Παραδείγματος χάριν, η παρουσία υπολειμμάτων –ουσιών που αναφέραμε- σε θρεπτικά τρόφιμα που προορίζονται για βρέφη και γενικώς σε παιδικές τροφές, θα ήταν ιδιαίτερα απαράδεκτη. Επομένως, κατά την εξέταση προϊόντων αυτής της κατηγορίας, απαιτείται επιπρόσθετη επαγρύπνηση και εξαιρετικά υπεύθυνη αξιολόγηση.
Εκτός από την γενική επιτήρηση, εάν οι ανησυχίες προσδιορίζονται για έναν συγκεκριμένο μολυσματικό παράγοντα, η προσοχή θα πρέπει να στρέφεται σε τέτοιες ενώσεις. Χαρακτηριστικά παραδείγματα περιλαμβάνουν, παθογόννους μικροοργανισμούς (αλαντίασης, σαλμονέλωσης, Ε-κολι βακτήριο), την σπογγώδη εγκεφαλοπάθεια των βοοειδών, την χημική ένωση alar (μια ουσία που ρυθμίζει την αύξηση των μήλων), τις αφλατοξίνες στα καρύδια, τα τοξικά μέταλλα όπως είναι ο μόλυβδος, το κάδμιο, ο υδράργυρος, το αρσενικό, το εξασθενές χρώμιο καθώς και άλλα βαρέα μέταλλα, όχι μόνο στα τρόφιμα αλλά και στο πόσιμο νερό, κ.λπ.
Η χρήση των φυτοφαρμάκων έχει επιτρέψει επίσης στους καλλιεργητές να παραγάγουν τις συγκομιδές σε ακατάλληλες θέσεις, να επεκτείνουν τις αυξανόμενες εποχές, να διατηρήσουν την ποιότητα των προϊόντων και να παρατείνουν την διάρκεια διατήρησης.
Εντούτοις, οι περισσότερες χημικές ουσίες που χρησιμοποιούνται ως φυτοφάρμακα, είναι τοξικές, ενώ το σημαντικότερο επιχείρημα ενάντια στη χρήση τους, είναι ο παράγοντας κινδύνου για την υγεία και ο κίνδυνος της περιβαλλοντικής ρύπανσης.
Η έγκριση και η χρήση των φυτοφαρμάκων ελέγχονται από την οδηγία του Συμβουλίου της ΕΕ 91/414/EEC
Τι είναι τα βιολογικά τρόφιμα και πώς ρυθμίζονται;
Με τον όρο Βιολογικό τρόφιμο, ορίζεται το προϊόν ενός συστήματος καλλιέργειας, το οποίο αποφεύγει τη χρήση χημικών λιπασμάτων, των φυτοφαρμάκων, των ορμονών που ρυθμίζουν την αύξηση μεγέθους της μάζας του, είτε πρόκειται για φυτικό καρπό είτε για ζώο. Επίσης απαιτείται το να μην έχει συμπεριληφθεί στην τροφή του –εάν είναι ζώο-, οποιαδήποτε πρόσθετη συμπληρωματική ουσία που να αναμειγνύεται με τις ζωοτροφές.
Οι βασικές αρχές που διέπουν την παραγωγή των βιολογικών προϊόντων περιλαμβάνουν:
• Την χρήση ελάχιστης ποσότητας εδαφοβελτιοτικού υλικού “inputs” όπως είναι τα λιπάσματα και τα φυτοφάρμακα
• Εάν είναι απαραίτητη η χρήση κάποιου φυτοφαρμάκου, αυτό να είναι απαραίτητα φυσικό προϊόν » natural» (απαγορεύονται τα συνθετικά φυτοφάρμακα)
• Η καθιέρωση προτύπων που αφορούν τα επιτρεπόμενα υλικά, τα περιορισμένα υλικά και τα απαγορευμένα υλικά
• Η ανοχή των χαμηλών επιπέδων μερικών συνθετικών υπολειμμάτων φυτοφαρμάκων στα βιολογικά προϊόντα, ως αποτέλεσμα του φυτοφαρμάκου » drift» από άλλους τομείς ή από το χώμα στο οποίο τα συνθετικά φυτοφάρμακα χρησιμοποιήθηκαν προηγουμένως.
Επειδή η παραγωγή βιολογικών προϊόντων είναι ένα συγκεκριμένο σύστημα, πρέπει να είναι ουσιαστικό μέλημά μας το να εξασφαλιστεί ότι υπάρχει μια αξιόπιστη εγγύηση της αυθεντικότητας των μεθόδων της βιολογικής παραγωγής των προϊόντων. Έτσι οι εγγυήσεις που παρέχονται αφορούν όλη την αλυσίδα αυτής της διαδικασίας από την αρχή της παραγωγής, την διακίνηση, μέχρι και την κατανάλωση.
Το 1991, η Ευρωπαϊκή Ένωση πέρασε τη νομοθεσία 2092/91, η οποία καθορίζει λεπτομερώς, με ποιο τρόπο τα τρόφιμα πρέπει να παραχθούν, να υποβληθούν σε επεξεργασία και να συσκευαστούν, ώστε να είναι κατάλληλα, και συνεπώς, να λάβουν τον τίτλο Βιολογικά » Organic» ή “Bio”.
Ο κανονισμός διευκρινίζει επίσης τα λεπτομερή κριτήρια για την επιθεώρηση και την πιστοποίηση των παραγωγών, των εισαγωγέων και των επεξεργαστών τροφίμων.
Αρμόδιος φορέας είναι το Υπουργείο Ανάπτυξης, το οποίο διενεργεί ελέγχους για τον ακριβή προσδιορισμό των νωπών προϊόντων (αγροτικά και ζωικά), με τις επιμέρους και γενικές νομοθεσίες της Ε.Ε., οι οποίες αναφέρονται στα συγκεκριμένα είδη 1019/2006 για το ελαιόλαδο.
Ένα ερώτημα που αναφύεται είναι το ακόλουθο.
Είναι ασφαλέστερα ή πιο θρεπτικά τα βιολογικά παραχθέντα φρούτα και λαχανικά από τα συμβατικά προϊόντα;
Δεν υπάρχει κανένα στοιχείο ότι τα βιολογικά παραχθέντα προϊόντα είναι παντελώς ασφαλέστερα και πιό θρεπτικά από τα συμβατικώς παραχθέντα αντίστοιχά τους.
Αν και παράγονται βιολογικά τα προϊόντα αυτά, δεν μπορούν να οριστούν ως πλήρως ελεύθερα από φυτοφάρμακα.
Η άμεση χρήση των φυτοφαρμάκων θεωρείται γενικώς αναγκαία, με εξαίρεση την παραγωγή εκείνων που εξακολουθούν να καλλιεργούνται με σαφώς παραδοσιακό τρόπο, και που βεβαίως στην περίπτωση αυτή, οι γεωργικές χημικές ουσίες είναι απαγορευμένες.
Ένα από τα συνηθέστερα χρησιμοποιημένα λιπάσματα στην βιολογική καλλιέργεια (παραδοσιακή), είναι το βιολογικό λίπασμα (κοπριά) το οποίο προέρχεται από τα κόπρανα των ζώων. Αυτό –το λίπασμα-χρησιμοποιείται επίσης στις συμβατικές μεθόδους παραγωγής.
Και στις δύο προαναφερθείσες περιπτώσεις η χρήση του πρέπει να θεωριθεί ως κατάλληλη, τότε μόνον, όταν μειώνεται αποδεδειγμένα ο κίνδυνος πιθανής μόλυνσης των γεωργικών προϊόντων με τα παθογόνα επιβλαβή βακτηρίδια.
Η μικροβιολογική μόλυνση των τροφίμων είναι η κύρια αιτία της τροφικής ασθένειας, όπως: η εμφάνιση των τροφικών παθογόνων όπως το Ε. COLI 0157 και οι εντερικές σαλμονελώσεις (phage τύπος 4), οι οποίες είναι ιδιαίτερου ενδιαφέροντος. ( Για παράδειγμα, πρόσφατη είναι η τραγωδία με δεκάδες νεκρούς και εκατοντάδες μολυσμένους, από την κατανάλωση σε Γερμανικό εσθιατόριο φύτρων από φασολάκια σαλάτας βιολογικής καλλιέργειας. )
Πρέπει λοιπόν να γίνεται προσεκτικά η χρήση του βιολογικού λιπάσματος, και για έναν άλλο λόγο ακόμη. Για να αποφευχθεί δηλαδή επίσης, η πιθανή μόλυνση των νερών -ποτίσματος και ποσίμου -εδάφους και επιφάνειας- με την χρήση της κοπριάς.
Το νερό του ποτίσματος, το προερχόμενο από βιολογικό καθαρισμό, απαιτεί μεγάλη προσοχή. Επειδή προέρχεται ειδικά από τα επεξεργασμένα απόβλητα ενός βιολογικού καθαρισμού (οικισμού ή ζωικού χώρου, βουστάσιο, χοιροτροφείων, κ.λπ.) θέλει μεγάλη προσοχή ώστε να είναι πλήρως καθαρό. Απαλλαγμένο δηλαδή από οποιονδήποτε μολυσματικό παράγοντα.
Γίνεται λοιπόν σαφές πως για να ελαττωθεί ο οποιοσδήποτε κίνδυνος από την μόλυνση, τα φρούτα και τα λαχανικά σαλάτας, πριν καταναλωθούν, είτε είναι βιολογικά είτε είναι μη βιολογικά, πρέπει απαραιτήτως να πλένονται πολύ καλά, και ιδίως να σαπουνίζονται.
Τι είναι η βιώσιμη γεωργία
Η αύξηση του πληθυσμού και οι βελτιώσεις στο βιοτικό επίπεδο σε πολλές χώρες, έχουν οδηγήσει στην αυξανόμενη κατανάλωση και τις αυξανόμενες απαιτήσεις. Εξ ορισμού, η ικανότητα υποστήριξης αυτής της ανάγκης, αναφέρεται στην μακροπρόθεσμη αντοχή ενός συστήματος.
Έτσι, η βιώσιμη γεωργία στοχεύει στο να καλλιεργήσει τα προϊόντα της με έναν τρόπο που είναι αποδοτικός συνάμα δε και παραγωγικός, συντηρώντας και βελτιώνοντας το περιβάλλον και τις τοπικές κοινότητες.
Η έννοια της βιώσιμης γεωργίας περιλαμβάνει τις δραστηριότητες εκείνες όπως είναι η συγκράτηση των επιπρόσθετων στοιχείων που εισάγονται στο έδαφος (λιπάσματα, φυτοφάρμακα), σε όσο το δυνατόν χαμηλότερο επίπεδο. Οι παράγοντες συγκομιδής, πρέπει να είναι υψηλής αποδοτικότητας και καλής ποιότητας, για να είναι σε θέση τέτοια ώστε η παροχή τους και η χρήση τους, να εξασφαλίζουν την ακόλουθη αρχή:
Τα οποιαδήποτε δυσμενή αποτελέσματα για το περιβάλλον, που είναι δυνατόν να προέλθουν από την χρήση αυτών των παραγόντων, να είναι όχι μόνο τα ελάχιστα, απεναντίας μάλιστα, να βοηθούν στην βελτίωση των όρων διαβίωσης της τοπικής κοινωνίας, και να στρέφονται με προσοχή προς το περιβάλλον, για να συμβάλλουν, έτσι ουσιαστικά και αποτελεσματικά με την χρήση τους στην ωφελιμότητα που του αποδίδεται.
Η προσέγγιση στη βιώσιμη γεωργία θα ποικίλει προφανώς από τοποθεσία σε τοποθεσία, λόγω των διαφορών στους τοπικούς όρους, το περιβάλλον και τις κατά τόπους παραδόσεις και συνήθειες του πολιτισμού μας. Εν τούτοις, ο γενικός στόχος για την επί πλέον καλύτερη παραγωγή και την διατήρηση της βελτίωσης της στις περιβαλλοντικές συνθήκες, θα παραμένει για πάντα ο ίδιος.
Συμπέρασμα
Η αύξηση της Αγροτικής ποιότητας πρέπει να είναι επένδυση στον Άνθρωπο.
Οι μελλοντικές προκλήσεις που θα αντιμετωπίσει η γεωργία και οι βιομηχανίες τροφίμων, θα περιλάβουν μια σειρά από ενέργειες οι οποίες θα έχουν ως επίκεντρο τα εξής προβλήματα:
– τους πιθανούς κακούς συνδυασμούς χειρισμών μεταξύ των εκάστοτε αναμειγνυομένων παραγόντων που διαμορφώνουν τις προσφορές των τροφίμων και των θρεπτικών αναγκών του ανθρώπου.
– τον αντίκτυπος της γεωργίας στα αγροτικά επίπεδα απασχόλησης και εισοδήματος.
– τις συνέπειες των σύγχρονων γεωργικών και τεχνολογιών τροφίμων στην υγεία του ανθρώπου και των άλλων βιολογικών όντων.
-τα αποτελέσματα του συστήματος της παραγωγής στην ικανότητα υποστήριξης του εγγύς και ευρύτερου περιβάλλοντος.
Βεβαίως σήμερα, οι αγρότες, οι παραγωγοί τροφίμων και οι πωλητές θέλουν –όπως σαφέστατα διαμηνύουν – να ενσωματώσουν και να εφαρμόσουν τις σημαντικότερες προόδους της επιστήμης και τεχνολογίας. Αλλά η επιθυμία τους αυτή, πρέπει να εφαρμόζεται υπό όρους, -τη γνώση των θρεπτικών αξιών και τις νέες μεθόδους -για να εξασφαλίσουν την ποσότητα, την ασφάλεια, την ποιότητα, την επιλογή, την ποικιλία, την ευκολία και τις ωφέλιμες ιδιότητες των τροφίμων. Αυτές οι πληροφορίες λαμβάνονται από πλήθος ενημερώσεων μέσα από την απαραίτητα επιβεβλημένη κατάρτιση, τις δημοσιεύσεις των ερευνητών, τις διαλέξεις των ειδικών, και τα ΜΜΕ. Εκτός αυτού, για τον κλάδο των τροφίμων –και όχι μόνο-θεωρώ απαραίτητη την ενασχόληση με τις τέχνες και κυρίως την πνευματική ανάπτυξη, μέσω της κλασσικής παιδείας.
Η παραγωγή τροφίμων –Γεωργικής προέλευσης- προσφέρεται θαυμάσια για την λύση του προβλήματος της ανεργίας.
Η Ελληνική γη, εύφορη και καθαρή από πλευράς βιομηχανικών αποβλήτων, προσφέρεται θαυμάσια για όλα τα είδη της Αγροτικής καλλιέργειας.
Αυτό θα πρέπει να ενθαρρύνει αποφασιστικά την πολιτεία και τους νέους, ώστε να στρέψουν το ενδιαφέρον τους στην αναζήτηση εργασίας και προκοπής και σε αυτό το αντικείμενο. (Αυτό το έχει πραγματοποιήσει με την ίδρυση πολλών σχετικών ΤΕΙ και ΙΕΚ στην περιφέρεια αλλά –δυστυχώς- για άλλους λόγους. Η ουσιαστική ενθάρρυνση παραμένει ανύπαρκτη ή μηδαμινή).
Η ενασχόληση αυτή συμπεριλαμβάνει μεγάλη ποικιλία ειδών της γεωργικής ζωής, μετέχει δε σε όλη την αλυσίδα των τροφίμων, αρκεί, όπως αναφέραμε, να είναι συμφιλιωμένοι με την ακόλουθη προϋπόθεση:
Οι μελλούμενοι να ασχοληθούν μ’ αυτό το αντικείμενο, να γνωρίζουν πολύ καλά την σημασία της αποστολής τους, όπως την διδάσκει η ελληνική παράδοση της γεωργικής τέχνης, παράδοση η οποία προκύπτει μέσα από τον μόχθο για την ολοκλήρωση και πραγματοποίηση της έννοιας του Σεβασμού και της αγάπης για την Φύση και τον Άνθρωπο.
Αλέξανδρος Αλεξάκης
Μέλος του Ειδικού Διδακτικού Προσωπικού
Με εξειδίκευση στην Αναλυτική χημεία και την Τεχνολογία Τροφίμων
Της Σχολής Χημικών Μηχανικών
Του Ε.Μ.Πολυτεχνείου
