Το Αποστολικόν Ανάγνωσμα της Θείας Λειτουργίας.
Προς Κορινθίους Β’ Επιστολής Παύλου: ΙΑ.31 – ιβ.9.
αδελφοί, ο Θεός και πατήρ του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού οίδεν, ο ών ευλογητός εις τους αιώνας, ότι ου ψεύδομαι. Εν Δαμασκώ, ο εθνάρχης Αρέτα του βασιλέως, εφρούρει την Δαμασκηνών πόλιν πιάσαι με θέλων, και δια θυρίδος εν σαργάνη εχαλάσθην δια του τείχους και εξέφυγον τας χείρας αυτού.
ΚΑΥΧΑΣΘΑΙ δή ου συμφέρει μοι, ελεύσομαι γάρ εις οπτασίας και αποκαλύψεις Κυρίου. Οίδα άνθρωπον εν Χριστώ, πρό ετών δεκατεσσάρων, είτε εν σώματι ουκ οίδα, είτε εκτός του σώματος ουκ οίδα, ο Θεός οίδεν, αρπαγέντα τον τοιούτον έως τρίτου ουρανού. Και οίδα τον τοιούτον άνθρωπον, είτε εν σώματι είτε εκτός του σώματος ουκ οίδα, ο Θεός οίδεν, ότι ηρπάγη εις τον παράδεισον και ήκουσεν άρρητα ρήματα, ά ουκ εξόν ανθρώπω λαλήσαι. Υπέρ του τοιούτου καυχήσομαι, υπέρ δέ εμαυτού ου καυχήσομαι, ει μή εν ταις ασθενείαις μου. Εάν γάρ θελήσω καυχήσασθαι, ουκ έσομαι άφρων, αλήθειαν γάρ ερώ. Φείδομαι δέ μή τις εις εμέ λογίσηται υπέρ ο βλέπει με η ακούει τι εξ εμού. Και τη υπερβολή των αποκαλύψεων, ίνα μή υπεραίρωμαι, εδόθη μοι σκόλοψ τη σαρκί, άγγελος σατάν, ίνα με κολαφίζη, ίνα μή υπεραίρωμαι. Υπέρ τούτου τρίς τον Κύριον παρεκάλεσα ίνα αποστή απ’ εμού, και είρηκέ μοι: «αρκεί σοι η χάρις μου, η γάρ δύναμίς μου εν ασθενεία τελειούται». Ήδιστα ούν μάλλον καυχήσομαι εν ταις ασθενείαις μου, ίνα επισκηνώση επ’ εμέ η δύναμις του Χριστού.
Απόδοση.
Αδελφοί, ο Θεός και Πατέρας του Κυρίου Ιησού Χριστού — ας είναι ευλογημένο το όνομά του στους αιώνες — ξέρει ότι δε λέω ψέματα. Στη Δαμασκό, ο διοικητής – εκπρόσωπος του βασιλιά Αρέτα έβαλε φρουρούς σε όλη την πόλη για να με συλλάβει. Μέσα όμως από ένα άνοιγμα του τείχους με κατέβασαν με καλάθι και ξέφυγα από τα χέρια του.
Δε με συμφέρει βέβαια να καυχηθώ• θα το κάνω όμως, γιατί πρόκειται για οράματα κι αποκαλύψεις που μου χάρισε ο Κύριος. Ξέρω έναν άνθρωπο πιστό, ο οποίος πριν από δεκατέσσερα χρόνια ανυψώθηκε μέχρι και τον τρίτο ουρανό — δεν ξέρω αν ήταν με το σώμα του ή χωρίς το σώμα, αυτό ο Θεός το ξέρει. Ξέρω ότι αυτός ο άνθρωπος — ή ήταν με το σώμα ή χωρίς το σώμα δεν το ξέρω, ο Θεός το ξέρει — μεταφέρθηκε ξαφνικά στον παράδεισο κι άκουσε λόγια που δεν μπορεί ούτε επιτρέπεται να τα πει άνθρωπος. Γι’ αυτόν τον άνθρωπο θα καυχηθώ• για τον εαυτό μου όμως δε θα καυχηθώ, παρά μόνο για τις ταλαιπωρίες μου. Άμα θελήσω λοιπόν, να καυχηθώ, δε θα φανώ ανόητος, γιατί θα πω την αλήθεια. Το αποφεύγω όμως, μήπως εξαιτίας του μεγαλείου των αποκαλύψεων, με θεωρήσει κανείς παραπάνω απ’ αυτό που βλέπει ή ακούει από μένα. Για να μην περηφανεύομαι, ο Θεός μου έδωσε ένα αγκάθι στο σώμα μου, έναν υπηρέτη του σατανά να με ταλαιπωρεί, ώστε να μην περηφανεύομαι. Γι’ αυτό το αγκάθι τρεις φορές παρακάλεσα τον Κύριο να το διώξει από πάνω μου. Η απάντησή του ήταν: «Σου αρκεί η χάρη μου, γιατί η δύναμή μου φανερώνεται στην πληρότητά της μέσα σ’ αυτή την αδυναμία σου». Με περισσότερη ευχαρίστηση, λοιπόν, θα καυχηθώ για τις ταλαιπωρίες μου, για να κατοικήσει μέσα μου η δύναμη του Χριστού.
Επιμέλεια κειμένων, Ιωάννης Τρίτος.
ΤΟ ΣΤΕΜΜΑ
«Ήδιστα ουν μάλλον καυχήσομαι εν ταις ασθενίαις μου, ίνα επισκηνώση επ’ εμέ η δύναμις του Χριστού».
Είχεν ο Απόστολος Παύλος, αγαπητοί μου, καταπληκτικά χαρίσματα και σπανίαν δύναμιν ψυχής και αρετήν ακτινοβολούσαν. Ετιμήθη από τον Θεόν με μοναδικήν τιμήν, να ανεβή μέχρι τρίτου ουρανού και να ιδή και να ακούση πράγματα, που κανένας άλλος άνθρωπος ζων δεν ηξιώθη να ιδή και να ακούση.
Και όμως! Αυτός ο άνθρωπος, το εκλεκτόν σκεύος του Θεού, ο πρώτος μετά τον Ένα, όπως απεκλήθη, επέρασε την αποστολικήν του ζωήν μέσα σε ασθένειες, σε δυσκολίες, σε κατατρεγμούς, σε διωγμούς, σε ναυάγια, σε ύβρεις, σε κινδύνους.
Φυσικόν και ανθρώπινον θα ήτο να λιποψυχήση, να λυγίση, ίσως και κάποτε να παραπονεθή. Όμως συνέβη όλως διόλου το αντίθετον. Όχι μόνον δεν ελύγισε και δεν έχασε το θάρρος του, αλλά τουναντίον εκαυχάτο δια τας δοκιμασίας του αυτάς, διότι έβλεπεν από την άλλη μεριά ολοφάνερη την ενίσχυσιν και την χάριν του Θεού επάνω του. Όσον η δύναμίς του εφαίνετο καμπτομένη, τόσον η δύναμις του Θεού εξεδηλούτο πλουσιωτέρα και μεγαλυτέρα.
Ήτο καταπληκτική, ομολογουμένως, η ψυχική αυτή δύναμις του Αποστόλου Παύλου. Καλόν δι’ αυτό θα είναι να μελετήσωμεν βαθύτερα το ζήτημα αυτό, το οποίον μας θέτει σήμερα ο μέγας Απόστολος.
1. Ματωμένος δρόμος.
Κάθε άνθρωπος, αγαπητέ, από τότε που γεννάται, καλείται να
βαδίση κάποιον δρόμον. Κάποτε, πριν να αμαρτήση ο Αδάμ και η Εύα, ο δρόμος αυτός ήτο ανθόσπαρτος, γεμάτος από χάρες και ομορφιά. Μετά, αλλοίμονον, έγινε δύσκολος, αγκαθωτός. Και τα ανθρώπινα πόδια σ’ αυτόν τον δρόμον ματώνουν. Φτώχεια, αρρώστειες, θάνατοι, κατατρεγμοί, συκοφαντίαι, διωγμοί, δράματα, ψυχικά τραύματα, αποκαρδιώσεις, αίμα και κλάμα.
Έτσι ήταν και ο δρόμος του Παύλου. Ένας δρόμος ματωμένος από περιπέτειες, από την κακίαν του κόσμου. Αγκάθια στο διάβα του. Πικρά και οδυνηρά.
2. Αποσταμένη ελπίδα.
Οδυνηρός, λοιπόν, και ματωμένος συνήθως, ο δρόμος μας. Και ο άνθρωπος στην πορεία του αυτή συχνά νοιώθει τα γόνατά του να λυγίζουν και την ψυχή του να κουράζεται. Τα μάτια θολωμένα στην αρχή από το κλάμα, έρχεται ώρα που τα αισθάνεται να μη μπορούν να ιδούνε καθαρά. Σβησμένα τα φώτα της πίστεως, κάμνουν την ψυχή βαρειά και θλιμμένη. Και η ελπίδα τότε γέρνει στο χώμα, ανίκανη να συγκρατήση τα μάτια υψωμένα, το θάρρος ορθό.
Αυτή είναι η μία εικόνα. Έτσι αντιμετωπίζουν τις περιπέτειες της ζωής οι άνθρωποι που κάθε δυσκολίαν την ονομάζουν δυστυχίαν και κάθε συννεφιάν την θεωρούν καταιγίδα. Δεν έχουν πίστιν εις τον Θεόν. Δι’ αυτό και δεν έχουν αντοχήν στον αγώνα. Λιποψυχούν στην πρώτη αντιξοότητα. Λυγίζουν στη φουρτούνα της ζωής. Και τότε όλα μαραίνονται. Και η ελπίδα γέρνει στη γη αποσταμένη.
3. Στη σκιά του Σταυρού.
Η προηγούμενη εικόνα ήταν πένθιμη, θλιβερή, κάτω από τη σκιά της αγωνίας και της απελπισίας. Ευτυχώς υπάρχει και μια άλλη εικόνα. Μια πορεία ανθρώπων γεμάτη φώς, ελπίδα, αντοχή και αισιοδοξία. Είναι η παράταξις των αγωνιστών, που ξεκινούν με τον Σταυρό στο βάθος της καρδιάς των, αετοί στο πέταγμα, αηδόνια στο τραγούδι της ζωής. Δεν σημαίνει ότι οι άνθρωποι αυτοί είναι χωρίς δυσκολίες, χωρίς περιπέτειες, χωρίς πόνο. Πονούν και αυτοί. Καταδακρύζουν. Και παλαίουν. Με τη διαφορά μόνον ότι δεν παλαίουν μόνοι των. Έχουν την πίστιν εις τον Θεόν συντροφιάν και την ελπίδα παραστάτην. Ο ήλιος ο καυτός της απελπισίας δεν τους καίει την ψυχή. Ευρίσκονται στη ζωογόνα σκιά του Σταυρού, που είναι το σύμβολον της θείας προστασίας.
Έτσι έζησαν και επολέμησαν όλοι οι Άγιοι, οι άνθρωποι της αρετής και του Θεού. Μέσα στις δοκιμασίες των δεν έχασαν το κουράγιο. Κυπαρίσσια, που ωρθώνοντο αλύγιστα στου βοριά την πνοή.
Αδελφέ μου, πίστεψε πως μπορούμε και εμείς να γίνωμε τέτοιοι. Και χωρίς μεγάλο κόπο. Αρκεί να ενωθούμε με τον Θεόν, να τον πιστέψωμε βαθειά. Να τον αγαπήσωμε ειλικρινά. Κύμα ειρήνης και θάρρους θα πλημμυρίση τότε την ψυχή μας. Θα φωτισθή η ύπαρξίς μας. Θα γελάσουν τα χείλη μας.
Αδελφέ, πίστεψε, μπορούμε να νικήσουμε κι’ εμείς τον πόνο και τη θλίψη!…
4. Το καμίνι που ζωογονεί.
Αλλά ο Παύλος επέτυχε και κάτι πολύ περισσότερο από την απλή αισιοδοξία και τη γαλήνη. Εκαυχάτο δια τας θλίψεις του, έχαιρε δια τα παθήματά του. Το βεβαιώνει σήμερα. Πολύ ευχαρίστως, λέγει, αντί να ζητώ την απαλλαγήν μου από τας θλίψεις, μάλλον θα καυχώμαι εις τας ασθενείας μου, δια να κατοικήση μέσα μου η δύναμις του Χριστού.
Θα φανή ίσως σε μερικούς παράξενο και ακατόρθωτο το πράγμα αυτό που λέγει ο ατρόμητος μαχητής. Και όμως έτσι είναι. Μέσα στις ασθένειες και τις πικρίες η ψυχή δυναμώνει, αποκτά υπομονήν, καταφεύγει περισσότερον εις τον Θεόν, δέχεται πλουσιώτερα την χάριν του Χριστού, αισθάνεται καθαρώτερη την δύναμίν Του, που ενισχύει και τονώνει τον άνθρωπον. Μέσα στις χαρές και την ευτυχία, συνήθως, ο καθένας μας λησμονούμε τον Θεόν. Όταν όμως μας εύρουν περιπέτειες, τότε στρέφομεν τα μάτια μας και τείνομεν τα χέρια μας προς τον Χριστόν. Μέσα στο καμίνι των θλίψεων η ψυχή ζωογονείται και ισχυροποιείται.
Ο Χριστιανισμός έχει να παρατάξη ένα πλήθος από σωματικά ερείπια, που έγιναν σκεύη εκλογής του Θεού. Πόσοι μεγάλοι πατέρες της Εκκλησίας, πόσοι ευεργέται της ανθρωπότητος και εφευρέται. Πόσαι εκλεκταί μορφαί της Ιστορίας δεν ήσαν σωματικά ναυάγια, πονεμένοι άνθρωποι, αδικημένοι στον κόσμο. Και όμως, ο Θεός τους ανέβασε σε ύψη αρετής και τους έκαμε μορφές που λάμπουν στην ιστορία.
Και ο Παύλος επέρασεν όλη τη ζωή του ταλαιπωρούμενος από οδυνηράν ασθένειαν. Και ο Μέγας Βασίλειος το ίδιο, και ο Χρυσόστομος, και ο Κοσμάς ο Αιτωλός. Και νεώτεροι μεγάλοι άνδρες. Αυτή η ταλαιπωρία των έγινεν η ευλογημένη κλίμαξ που τους ωδήγησε από την γην εις την κορυφήν της νίκης.
Και σύ, αγαπητέ μου αδελφέ, ημπορεί να είσαι άρρωστος, ανίσχυρος στον κόσμον αυτόν. Άγνωστος. Περιφρονημένος. Διαρκώς με το δάκρυ στα μάτια. Μην αποκάμης! Και ο Παύλος εδοκιμάσθη. Και επόνεσε. Αυτός όμως στο τέλος διεκήρυξε ότι καυχάται «εν ταις ασθενείαις του». Και συ ημπορείς να καυχάσαι δια τις δοκιμασίες σου. Μόνον χρειάζεται να αγαπάς τον Θεόν, όπως τον αγαπούσεν ο Παύλος. Και να αγωνίζεσαι. Όπως ηγωνίσθη εκείνος.
Τότε θα μπορούμε να πούμε ό,τι έλεγεν ο αλύγιστος μαχητής: «Πάντα ισχύω εν τω ενδυναμούντι με Χριστώ».
Ναι, αλήθεια, πάντα!
Αγαπητοί,
Αναφέρεται ότι κάποτε ο Βασιλεύς της Ιταλίας, Κάρολος ο Σοφός, εκάλεσεν εις την αίθουσαν των τελετών τον διάδοχον του θρόνου, ένα παλληκάρι 18 χρονών. Ο πρίγκηψ πήγε και εστάθηκε με σεβασμόν μπροστά εις τον πατέρα του. Με εζητήσατε; είπε με ευγένειαν και σεμνότητα. Ναι, παιδί μου, απήντησεν ο Βασιλεύς. Και δείχνοντάς του το στέμμα, που ήτο τοποθετημένο σε ένα τραπέζι, και το βασιλικόν ξίφος, που είχαν κρεμάσει παραπλεύρως, του είπε αργά και σοβαρά: Διάλεξε!
Ο νεαρός διάδοχος έρριξε μια γρήγορη ματιά στο στέμμα και το ξίφος. Και ύστερα έκαμεν ένα βήμα ηγεμονικόν προς το ξίφος. Το εκράτησε γερά από την λαβήν, και δείχνοντας με την αιχμήν του το στέμμα, είπε: Το στέμμα, αλλά με το ξίφος.
Θέλω το στέμμα, ήτο σαν να έλεγεν. Αλλά ξέρω ότι πρέπει να το κερδίσω με το ξίφος, τον αγώνα, την προσπάθειαν.
Αδελφέ, ο Θεός δίδει το στέμμα της νίκης εις εκείνους που αγωνίζονται, που δεν λιποψυχούν, που δεν αποκαρδιώνονται, που κρατούν υψηλά τη σημαία της ελπίδος και της αρετής. Θέλεις και συ το στέμμα της νίκης; Στάσου αλύγιστος στις δυσκολίες. Σήκωσε τα μάτια σου προς τον Θεόν. Ένωσε τη δύναμή σου με του Θεού τη δύναμη. Και προχώρει με θάρρος. Έτσι μόνον θα κερδίσης το στέμμα!
Από το βιβλίο «Φως ταις τρίβοις μου», του Μητροπολίτου Νικαίας, Γεωργίου Παυλίδου, σελίς 148 και εξής.
Επιμέλεια κειμένου, Δημήτρης Δημουλάς.
Παράβαλε και:
Το όγδοον Αναστάσιμον εωθινόν – Η Ευαγγελική Περικοπή του όρθρου, εξαποστειλάριον και Δοξαστικόν ιδιόμελον της Κυριακής.
