– Γέροντα, όταν μου ζητάη κάποιος βοήθεια, αλλά δεν έχω νά του δώσω;
– Οταν θέλω νά κάνω ελεημοσύνη καί δεν έχω νά δώσω, τότε κάνω ελεημοσύνη με αΐμα. ο άλλος πού έχει καί δίνει υλική βοήθεια, νιώθει καί χαρά, ενώ αυτός πού δεν έχει νά δώση, συνέχεια υποφέρει καί ταπεινωμένος λέει: «Δεν έκανα ελεημοσύνη». η καλή διάθεση είναι τό πάν. Ένας πλούσιος έχει νά δώση, αλλά δεν δίνει. Ένας φτωχός θέλει νά δώση, αλλά δεν δίνει, γιατί δεν έχει νά δώση. Διαφέρει τό ένα άπό τό άλλο. ο πλούσιος, αν δώση, νιώθει καί μιά ευχαρίστηση. ο φτωχός πονάει, θέλει νά κάνη μιά καλωσύνη, αλλά δεν έχει νά δώση, καί υποφέρει ψυχικά• ενώ, άμα είχε, θά έδινε καί δεν θά υπέφερε. η καλή διάθεση φαίνεται άπό τά έργα. Αν κάποιος ζητήση άπό έναν φτωχό ελεημοσύνη καί ο φτωχός, άν καί στερήται, του δώση, άσχετα αν ο άλλος πάη νά τά πιή ούζο, τότε ο φτωχός πού έδωσε θά εχη πνευματική χαρά, καί ο Θεός θά φωτίση κάποιον νά στείλη καί σ’ αυτόν υλική βοήθεια.
Καί ξέρετε μερικές φορές τί αδικία γίνεται; Ο ένας να δίνη ο,τι έχει, γιά να βοηθήση, και ο άλλος να τα ερμηνεύη μέ τον λογισμό του οπως θέλει.
– Γέροντα, τί εννοείτε;
– Άς υποθέσουμε, ένας, ο καημένος, έχει λ.χ. ολο κι ολο πέντε χιλιάδες δραχμές στην τσέπη του. Βρίσκει στον δρόμο του έναν ζητιάνο, τίς βάζει στο χέρι του και φεύγει. ο ζητιάνος μετά βλέπει ότι είναι πεντοχίλιαρο και χαίρεται. Περνάει εκείνη την ώρα καί ένας πολύ πλούσιος και βλέποντας ότι ο άλλος έδωσε πεντοχίλιαρο λέει μέ τον λογισμό τον δικό του: «Γιά νά δίνη αυτός πεντοχίλιαρο, ποιος ξέρει πόσα έχει! εκατομμυριούχος θά είναι!». Όποτε δίνει αυτός στον ζητιάνο πεντακόσιες δραχμές καί αναπαύει τον λογισμό του ότι έκανε τό καθήκον του. Ένώ εκείνος ο καημένος είχε μόνον αυτό τό πεντοχίλιαρο καί, μόλις είδε τον ζητιάνο, σκίρτησε η καρδιά του καί τού τό έδωσε. Αν καί ο πλούσιος δούλευε λίγο πνευματικά, θά είχε καί έναν καλό λογισμό και θά έλεγε: «Γιά δές, έδωσε αυτό πού είχε». η θά έλεγε: «Θά είχε δέκα χιλιάδες καί έδωσε τίς πέντε χιλιάδες». αλλά πώς νά φέρη καλό λογισμό, αφού δέν δούλεψε πνευματικά; Σού λέει: «Γιά νά πετάη έτσι τά λεφτά, μέ τό φτυάρι τά μαζεύει».
Μερικοί άνθρωποι πάλι, ενώ δίνουν πεντακόσιες ή χίλιες δραχμές σέ έναν φτωχό, κάνουν έβραίικα παζάρια γιά πέντε ή δέκα δραχμές στον φτωχό εργάτη πού τους δούλεψε. Δέν μπορώ νά καταλάβω: Καλά, δίνεις πεντακοσάρικο καί χιλιάρικο σ’ εκείνον πού δέν ξέρεις, καί αυτόν πού έχεις κοντά σου καί σέ βοηθάει τον αφήνεις νά πεινά; Αυτόν πρώτα έχεις υποχρέωση νά αγαπήσης καί νά βοηθήσης. αλλά φαίνεται ότι η ελεημοσύνη αυτών τών ανθρώπων γίνεται, γιά νά τους επαινέσουν. Ή άλλον μπορεί νά τον πάνε ακόμη καί στο δικαστήριο γιά χίλιες δραχμές, γιατί ξεκινάνε άπό μιά κοσμική λογική, δήθεν νά μήν τους θεωρήσουν κορόιδα.
Μιά θρησκευόμενη γυναίκα μου διηγήθηκε ένα περιστατικό. Ήθελε να άγοράση ένα φορτίο ξύλα από μια γιαγιά, η οποία έκανε τρεις ώρες δρόμο, για νά τα φέρη από το δάσος στο χωριό. Εκείνη τήν φορά μάλιστα είχε κάνει και μισή ώρα επιπλέον, δηλαδή τρεισήμισι ώρες, γιατί έκανε τον κύκλο της στρατώνας, μήν τήν πιάση το Δασαρχείο. «Πόσο κάνουν;», τήν ρωτάει η κυρία. «Δεκαπέντε δραχμές», λέει η γιαγιά. «Όχι, είναι πολλά, της λέει, έντεκα δραχμές τα παίρνω». «Έτσι, για νά μή μας παίρνουν γιά κουτούς, μού λέει, εμάς τους πνευματικούς ανθρώπους…». Της έκανα μετά ένα ξεσκόνισμα. Δύο ζώα είχε η γιαγιά και είχε χάσει δύο μέρες, γιά νά κερδίση είκοσι δύο δραχμές. Αντί νά της έδινε και ένα εικοσάρικο παραπάνω, της έκανε έβραίικα παζάρια.
Από το βιβλίο: Λόγοι του Γέροντος Παισίου Β’. Πνευματική αφύπνιση.
Έκδοση: Ιερόν Ησυχαστήριον Ευαγγελιστής Ιωάννης ο Θεολόγος. Σουρωτή Θεσσαλονίκης. 1999.
