Το Αποστολικόν Ανάγνωσμα της Θείας Λειτουργίας.
Προς Εφεσίους Επιστολής Παύλου: ε’8 – 19.
Αδελφοί, ως τέκνα φωτός περιπατείτε: ο γάρ καρπός του Πνεύματος εν πάση αγαθωσύνη και δικαιοσύνη και αληθεία, δοκιμάζοντες τί εστιν ευάρεστον τω Κυρίω. Και μή συγκοινωνείτε τοις έργοις τοις ακάρποις του σκότους, μάλλον δέ και ελέγχετε: τα γάρ κρυφή γινόμενα υπ’ αυτών, αισχρόν εστι και λέγειν. Τα δέ πάντα ελεγχόμενα υπό του φωτός φανερούται: πάν γάρ το φανερούμενον, φώς εστι. Διό λέγει: «έγειρε ο καθεύδων και ανάστα εκ των νεκρών, και επιφαύσει σοι ο Χριστός.»
Βλέπετε ούν πώς ακριβώς περιπατείτε, μή ως άσοφοι, αλλ’ ως σοφοί, εξαγοραζόμενοι τον καιρόν, ότι αι ημέραι πονηραί εισι. Δια τούτο μή γίνεσθε άφρονες, αλλά συνιέντες τί το θέλημα του Κυρίου. Και μή μεθύσκεσθε οίνω, εν ώ εστιν ασωτία, αλλά πληρούσθε εν Πνεύματι, λαλούντες εαυτοίς ψαλμοίς και ύμνοις και ωδαίς πνευματικαίς, άδοντες και ψάλλοντες εν τη καρδία υμών τω Κυρίω.
Απόδοση.
• Αδελφοί, να ζείτε, λοιπόν, σαν άνθρωποι που ανήκουν στο φως. Γιατί η ζωή εκείνων που οδηγούνται από το Άγιο Πνεύμα διακρίνεται για την αγαθότητα, τη δικαιοσύνη και την αλήθεια. Να εξετάζετε τι αρέσει στον Κύριο. Και να μη συμμετέχετε στα σκοτεινά κι ανώφελα έργα των άλλων, αλλά να τα ξεσκεπάζετε. Γι’ αυτά που κάνουν εκείνοι στα κρυφά είναι ντροπή ακόμα και να μιλάμε. Όταν όμως όλα αυτά έρχονται στο φως, δείχνουν τι είναι. Γιατί ό,τι φανερώνεται γίνεται και το ίδιο φως. Γι’ αυτό λέει ένας ύμνος:
«Ξύπνα εσύ που κοιμάσαι,
αναστήσου από τους νεκρούς,
και ο Χριστός θα σε φωτίσει».
Προσέχετε, λοιπόν, καλά πώς ζείτε• μη ζείτε ως ασύνετοι αλλά ως συνετοί. Να χρησιμοποιείτε σωστά το χρόνο σας, γιατί ζούμε σε πονηρούς καιρούς. Γι’ αυτό μην είστε άφρονες, αλλά ν’ αντιλαμβάνεστε τι θέλει ο Κύριος από σας. Και μη μεθάτε με κρασί, που οδηγεί στην ασωτία, αλλά να γεμίζετε με το Πνεύμα του Θεού. Να τραγουδάτε στις συνάξεις σας ψαλμούς και ύμνους και πνευματικές ωδές, να ψάλλετε με την καρδιά σας στον Κύριο.
Επιμέλεια κειμένων Ιωάννης Τρίτος.
Αμμος και πέτρα!
«Δοκιμάζοντες τι εστίν ευάρεστον τω Κυρίω».
Θέλει ο Απόστολος Παύλος, αγαπητοί, να είναι η πορεία μας σωστή. Να μην αναγκασθώμεν εις το τέλος της ζωής μας να ομολογήσωμεν ότι: επήραμεν λανθασμένον δρόμον και εχάσαμεν την νίκην.
Ως μέσον αλάνθαστον και εξόχως υποβοηθητικόν, ο θείος Απόστολος συνιστά τούτο: να εξετάζωμεν και να μανθάνωμεν κάθε στιγμήν τι είναι ευάρεστον ενώπιον του Κυρίου. Αυτή η προσπάθειά μας, να ρυθμίζωμεν δηλαδή την πορείαν της ζωής μας σύμφωνα με το θέλημα του Θεού, θα μας προφυλάξη από θανάσιμα λάθη και θα μας προσφέρη τον χρυσούν κανόνα, με τον οποίον θα είναι δυνατόν να εξακριβώνωμεν κάθε φοράν αν η πορεία μας είναι ορθή ή λανθασμένη. Το θέλημα του Θεού θα είναι η πυξίς και ο δείκτης του βίου μας.
Αλλά αξίζει να αναλύσωμεν εκτενέστερον την αλήθειαν αυτήν.
1. Αι επιδράσεις.
Εισερχόμεθα εις την ζωήν βεβαρημένοι με κλίσεις αμαρτωλάς και επιθυμίας συχνά ενόχους. Έρχεται ακολούθως η κοινωνία με τους πειρασμούς της και δημιουργεί μέσα μας μεγαλυτέραν αναταραχήν. Ο διάβολος εν συνεχεία, επενεργεί υπούλως και προκαλεί νέα προβλήματα και εμπόδια εις την ομαλήν μας πορείαν.
Έτσι σιγά σιγά, αν δεν αγωνισθή ο άνθρωπος, διαμορφώνεται ένας ψυχικός κόσμος ανώμαλος, επιρρεπής προς την αμαρτίαν, φορτωμένος από κλίσεις και επιθυμίας μη συμφώνους προς το θέλημα του Θεού.
Πολύ παραστατικά ο Απόστολος Παύλος περιγράφει την κατάστασιν αυτήν: «Φανερά εστί τα έργα της σαρκός, άτινα εστί: μοιχεία, πορνεία, ακαθαρσία, ασέλγεια, έχθραι, έβρεις, ζήλοι, θυμοί, εριθείαι, διχοστασίαι, αιρέσεις, φθόνοι, φόνοι, μέθαι, κώμοι και τα όμοια τούτοις».
Είναι ακριβώς η κατάστασις της ηθικής δουλείας, την οποίαν με πολύ μελανά χρώματα ζωγραφίζει πάλιν ο Απόστολος Παύλος: «Βλέπω δε άλλος νόμος να κυριαρχή εις τα μέλη μου, ο νόμος της αμαρτίας, ο οποίος εναντιούται και μάχεται εις όσα ο νους και η συνείδησίς μου αναγνωρίζουν ως νόμον ορθόν, και με καθιστά δούλον, αιχμάλωτον εις τον νόμον της αμαρτίας, ο οποίος είναι εις τα μέλη μου».
Αυτή, συνήθως, είναι η πνευματική κατάστασις του ανθρώπου, όταν τελή υπό την επίδρασιν των δυνάμεων του κακού και της αμαρτίας.
2. Η αντιμετώπισις.
Όμως η πορεία αυτή δεν είναι η αρμόζουσα εις το τέκνον του Θεού, το πλασθέν κατ’ εικόνα και καθ’ ομοίωσίν Του, το προωρισμένον δια την ουράνιον βασιλείαν. Ο Κύριος ακριβώς ήλθεν εις τον κόσμον δια να απαλλάξη τον άνθρωτον από την κυριαρχίαν του διαβόλου και να τον οδηγήση εις την χώραν του φωτός και της χάριτος.
Ανάγκη, συνεπώς, να σωθή ο ανθρωπος. Και ο Απόστολος Παύλος υποδεικνύει τον τρόπον. Συμβουλεύει τον κάθε πιστόν να ρυθμίζη την ζωήν του σύμφωνα με το θέλημα του Θεού. Να εξετάζη τι είναι ευάρεστον εις τον Κύριον. Κάθε φορά που πρόκειται να κάνη κάτι η να είπη κάτι, του συνιστά να ερωτά: το θέλει αυτό ο Θεός; Είναι σύμφωνον με τον νόμον του;
Πόσον διαφορετική θα ήτο η ζωή μας, αν ηθέλομεν να κανονίζωμεν την πορείαν μας σύμφωνα με τα προστάγματα και τας εντολάς του Θεού! Καθαρότης ζωής και αγιότης διαθέσεων είναι δυνατόν να αναπτυχθούν μόνον αν παραδώσωμεν τους εαυτούς μας καθ’ ολοκληρίαν εις τον Θεόν, αν ζητώμεν από αυτόν να κυβερνά και να διευθύνη όχι μόνον την εξωτερικήν μας ζωήν, άλλα και κάθε σκέψιν και επιθυμίαν της καρδίας μας. Η παράκλησίς μας πρέπει να είναι αυτή: να γεννά ο Θεός εντός μας ελπίδας και αισθήματα αντάξια Αυτού, να καθαρίζη την μυστικήν ζύμην του εγώ μας.
Ο Ιερός Αυγουστίνος έλεγε πάντοτε με βαθείαν κατάνυξιν: «Κύριε, δος μοι ό,τι θέλεις και διάταξέ με ό,τι επιθυμείς».
Μια τοιαύτη απόφασις, να ενεργώμεν σύμφωνα με την επιθυμίαν του Θεού, θα έχη ως άμεσον αποτέλεσμα την αποφυγήν όλων εκείνων των παραβάσεων που σημειώνει εις το σημερινόν ανάγνωσμα ο Απόστολος Παύλος.
α) δεν θα γινώμεν οι συγκοινωνοί προς τα έργα του σκότους, τα οποία τόσην καταστροφήν φέρουν εις τον άνθρωπον.
β) δεν θα είμαστε άσοφοι και ανόητοι, παρασυρόμενοι από το ρεύμα της κακίας.
γ) δεν θα παραδιδώμεθα εις το πάθος της μέθης, όπου ευρίσκεται η διαφθορά και η ασωτία.
Τουναντίον, ζώντες σύμφωνοι με το θέλημα του Θεού:
α) Θα είμεθα τέκνα φωτός και θα περιπατώμεν εις τον ολόφωτον δρόμον της αρετής.
β) Θα χρησιμοποιώμεν πνευματικώς πάσαν ευκαιρίαν προς ωφέλειάν μας ψυχικήν
γ) Θα γεμίζωμεν τον εαυτόν μας με πνεύμα άγιον και
δ) Θα υμνώμεν τον Θεόν όχι μόνον με το στόμα μας αλλά και την καρδιά μας, ευχαριστούντες αυτόν δια τας δωρεάς του.
Έτσι δεν θα παρασυρώμεθα από τας ανοήτους και επιβλαβείς απαιτήσεις του κόσμου, αλλά θα βαδίζωμεν με σταθερότητα, με αγνότητα βίου, με δικαιοσύνην και αγάπην, με αρετήν και φόβον Θεού.
3. Tο όνειρόν μας.
Και όλος αυτός ο αγών θα έχη αντικειμενικόν σκοπόν την εκπλήρωσιν του μεγάλου ονείρου μας, την κατάκτησιν της ουρανίου βασιλείας. Χωρίς να περιφρονώμεν την γην, θα ζώμεν με την νοσταλγίαν του παραδείσου. Η γη δεν πρέπει να μας κερδίση. Προσκόλλησις εις τον παρόντα κόσμον, σημαίνει κλείσιμο του Ουρανού. Πατρίδα μας είναι η άλλη ζωή, η Άνω Ιερουσαλήμ.
«Ου γαρ έχομεν ώδε μένουσαν πόλιν, αλλά την μέλλουσαν επιζητούμεν», βεβαιώνει ο λόγος του Θεού.
Βεβαίως, η συνταύτισις του ιδικού μας θελήματος με το θέλημα του Θεού, είναι συχνά σκληρό πράγμα και χρειάζεται αγώνα. Διότι η αμαρτία έχει γοητεία, και μας ελκύει. Το σπάσιμο των δεσμών της προϋποθέτει πάλην, σκληράν συνήθως και οδυνηράν.
Όμως αυτό είναι το συμφέρον μας. Τίποτε εις αυτήν την ζωήν δεν πρέπει να μας παρασύρη και να μας υποτάξη εις την δύναμίν του, εκτός από το θέλημα του Θεού. Όλα τα άλλα οφείλομεν να τα περιφρονήσωμεν, εφ’ όσον αντιτίθενται εις τον νόμον του Κυρίου. Μοναδική μας φροντίς και λαχτάρα, κεντρικό μέλημα της ζωής μας, θα πρέπη να είναι τούτο: πώς να κάμωμεν ό,τι είναι ευάρεστον εις τον Θεόν. Αυτός ο αβάστακτος πόθος μας θα πρέπη να κατακτήση τις σκέψεις μας, τα αισθήματά μας, όλο το είναι μας.
4. Το μέγα πρότυπον.
Την αλήθειαν όλων αυτών που εγράφησαν ανωτέρω την επικυρώνει ο ίδιος ο Χριστός με το παράδειγμά του. Όταν κάποτε οι μαθηταί Του, που τον είχαν βρή νηστικό, του έφεραν να φάγη, ο Ιησούς τους είπε: «Δική μου τροφή είναι να κάμω το θέλημα του πατρός μου». Τίποτε εις την ζωήν Του δεν υπήρχε πιο λαχταριστό και ευχάριστο από την εφαρμογήν του θελήματος του ουρανίου Του Πατρός.
Το εσπέρας της Μεγάλης Πέμπτης, ευρισκόμενος ο Κύριος γονατιστός εις τον κήπον της Γεθσημανή, και προσευχόμενος, εν όψει του μεγάλου δράματος το οποίο θα υφίστατο, εζήτησεν από Τον Πατέρα Του να παρέλθη απ’ αυτού το πικρόν εκείνο ποτήριον. Όμως αμέσως συνεπλήρωσε: «πλην ουχ ως εγώ θέλω, αλλ’ ως σύ». Δέχεται να υποστή το μαρτύριον της σταυρικής θυσίας, διότι γνωρίζει ότι αυτό είναι το θέλημα του Πατρός Του.
Έκτοτε, όλοι οι πιστοί οπαδοί του Χριστού εμιμήθησαν και μιμούνται τον Κύριον εις την ζωήν των. Ρυθμίζουν την πορείαν
των βάσει του θελήματος του Θεού, έστω και αν η εφαρμογή του
απαιτή κάποιες θυσίες και προσπάθειες. Υψηλότερα από όλα
ίσταται ο νόμος του Θεού και οι Άγιοι βουλαί του Υψίστου.
Αγαπητοί,
Ο Ιωάννης ο Δαμασκηνός δίδει τον χαρακτηρισμό της ζωής
μας το εξής παράδειγμα:
Δυο παιδιά έπαιζαν στην παραλία. Το ένα κατόπιν έμεινε
στην άμμο και το άλλο επροχώρησε πάρα πέρα, όπου το έδαφος
ήτο από πέτρα. Το καθένα από τα δυο αυτά παιδιά έγραψε το
όνομά του εκεί που βρέθηκε. Το πρώτο στην άμμο, το δεύτερο
στην πέτρα. Το βράδυ τα δυο παιδιά εγύρισαν στα σπίτια των. Την
άμπωτι την διεδέχθη η παλίρροια, και το κύμα έπεσεν επάνω στο
αμμώδες και πέτρινο έδαφος της παραλίας. Έτσι, το όνομα που
ήτο γραμμένο στην άμμο έσβησε, ενώ εκείνο που ήτο χαραγμένο
στην πέτρα εφάνηκε καθαρώτερα.
Το ίδιο συμβαίνει και στη ζωή, συμπεραίνει ο ιερός Πατήρ.
Όσοι ζουν χωρίς πίστιν, γράφουν το όνομά Τους στην άμμο της
ματαιότητος. Όσοι ζουν σύμφωνα με το θέλημα του Θεού, το
γράφουν εις την πέτρα της αθανασίας.
Αδελφέ,
Όλα στη ζωή μας έρχονται και φεύγουν. Ευτυχής εκείνος που
ζη σύμφωνα με το θέλημα του Θεού. Όσα κύματα και αν τον
εύρουν στή ζωή, θα μείνη ορθός, φωτεινός, ευτυχής, αιωνίως.
Αρκεί να γράψη το όνομά του στη πέτρα…
Από το βιβλίο «Φως ταις τρίβοις μου», του Μητροπολίτου Νικαίας, Γεωργίου Παυλίδου, σελίς 284 και εξής.
Επιμέλεια κειμένου Δημήτρης Δημουλάς.
Σημείωσις. Το ως άνω Αποστολικόν Ανάγνωσμα χρησιμοποιείται πολύ συχνά στην Λειτουργική ζωή της Εκκλησίας μας, όπως: την Δευτέρα του Αγίου Πνεύματος – την Δευτέρα της Πεντηκοστής, σε μνήμες Οσίων ανδρών της Εκκλησίας μας και σε αρκετές άλλες ακολουθίες.
