400 χρόνια προϊστορίας που δεν «γνωρίζαμε» ως σήμερα, ήλθαν στο φως, λέει ο Αλβανός καθηγητής αρχαιολογίας, επικεφαλής των Αλβανών αρχαιολόγων στις ανασκαφές στην Αδριανούπολη, της Βορείου Ηπείρου.
Έχουν ιδιαίτερη σημασία τα λεγόμενά του, γιατί, πριν την συνέντευξη του Αλβανού αρχαιολόγου (13/09/2013), την αναγνώριση της ελληνικότητος της «Αδριανούπολης» στην Βόρειο Ήπειρο και τα ατράνταχτα στοιχεία για τον ανεπτυγμένο ελληνικό πολιτισμό, είχαν προηγηθεί τα τελευταία χρόνια, από την σύμπραξή του αλβανικού αρχαιολογικού Ινστιτούτου με το Ιταλικό πανεπιστήμιο Μαντσεράτα και εν συνεχεία και με το πανεπιστήμιο Αργυρόκαστρου, ανελέητοι ισχυρισμοί, με σκοπό να θάψουν 400 χρόνια προγενέστερου αρχαιοελληνικού πολιτισμού στον κάμπο της Δερόπολης στην Βόρειο Ήπειρο, με σκοπό να το βαφτίσουν και να» μιλάει μόνο ρωμαϊκά.»
Οι Ιταλοί, με την πλήρη στήριξη της Αλβανίας και τις αλλεπάλληλες συνεδριάσεις »επιστημόνων» στο Αργυρόκαστρο, ήθελαν να αφαιρέσουν την περίοδο του αρχαίου ελληνικού πολιτισμού, να φτιάξουν ένα αρχαιολογικό πάρκο ρωμαϊκού πολιτισμού στην Δερόπολη, με σκοπό να εδραιωθεί και να κατακυρωθεί η ευρύτερη περιοχή, «ως ρωμαϊκή». Ευτυχώς τότε προσέκρουσαν στην σθεναρή αντίδραση των δημοτικών αρχών της Κάτω Δερόπολης. Αυτό είναι που θέλουν και οι Αλβανοί, για ευνόητους λόγους, οι οποίοι παραδέχονται κάθε τι ρωμαϊκό, ενώ βαφτίζουν κάθε τι ελληνικό «ιλλυρικό», άρα, αλβανικό.
Οι ανασκαφές όμως ανέδειξαν, στο βορειοανατολικό τμήμα του αρχαίου θεάτρου της περιοχής, ελληνικά μεγαλοπρεπή κτίσματα που άνηκαν στον VI – V π.Χ. αιώνα. υπό το φως αυτών των πραγμάτων, το 2010 οι Ιταλοί επιστήμονες αναγκάστηκαν να παραδεχτούν, για πρώτη φορά!, ότι στην περιοχή προϋπήρχε ελληνικός πολιτισμός, αλλά … «ασήμαντος»!
Στημ Αδριανούπολη, βρήκαμε σημάδια για τα 400 χρόνια προϊστορίας που δεν » γνωρίζαμε» ως σήμερα,- λέει ο Αλβανός καθηγητής αρχαιολογίας, επικεφαλής των Αλβανών αρχαιολόγων στις ανασκαφές στην Αδριανούπολη της Βορείου Ηπείρου. Αυτή είναι η ιστορική αλήθεια και το συμπέρασμα στο οποίο κατέληξε ο Αλβανός αρχαιολόγος Dimiter Kondi. Οι πρόσφατες ανασκαφές που πραγματοποιήθηκαν από αυτόν, στον κάμπο της Δερόπολης, στην κοιλαδα του Δρίνου, έχουν φέρει στο φως αρχαιολογικά ευρήματα, που δείχνουν τα ίχνη της Ελληνιστικής περιόδου, προγενέστερης εκείνης της Ρώμης, η οποία έδωσε το όνομά του (Αδριανού ) στην περιοχή. Αυτά είναι τα πραγματικά αποτελέσματα των ανασκαφών της αρχαιολογικής αποστολής έρευνας που διεξάγεται από την Ιταλική – Αλβανική ομάδα, μέρος της οποίας προέρχεται αφενός μεν από Ιταλικό Πανεπιστήμιο, με επικεφαλής τον καθηγητή Roberto Perna, και αφαιτέρου από το Ινστιτούτο Αρχαιολογίας της Αλβανίας, με επικεφαλής τον αρχαιολόγο καθηγητή Dimiter Kondi και φοιτητές του Πανεπιστημίου των Τιράνων
και του Πανεπιστημίου «Eqerem Kambej » του Αργυρόκαστρου.
Ο καθηγητής Dimiter Kondi αναφέρει: «Ο στόχος της αποστολής αυτής ήταν η επέκταση της ανασκαφής στον αρχαιολογικό αυτό χώρο και η κατάρτιση φοιτητών, η οποία διήρκεσε από 4 Αυγούστου έως 4 Σεπτεμβρίου 2013. Η ανασκαφή επικεντρώθηκε στο χώρο του αρχαίου θεάτρου και στην σκηνή του, ενώ η έρευνα συνεχίστηκε και στην προηγούμενη ανασκαφή στο ρωμαϊκό ναό », – λέει ο καθηγητής Kondi. Σύμφωνα με τον ίδιο, στις ανασκαφές βρέθηκαν αρκετά καινούργια αρχαία αντικείμενα καθημερινής χρήσης σε κεραμικά, μέταλλο και χαλκό, καθώς και μεγάλος αριθμός κερμάτων, αρκετοί αμφορείς και λυχνοι. Επιπλέον, πραγματοποιήσαμε μια αρχαιολογική έρευνα για να ανακαλύψουμε, αν η Αδριανούπολη χτίστηκε σε μια ελεύθερη ζώνη, ή πάνω σε μια προϋπάρχουσα προγενέστερη πόλη. Μετά την έρευνα που διεξήχθη, δεν υπάρχει αμφιβολία ότι, πριν χτιστεί η Αδριανούπολη προϋπήρχε εκεί άλλος πολιτισμός. Τα κεραμικά και τα αρχαιολογικά ευρήματα που βρέθηκαν στον οικισμό αυτό, ανήκουν στο III – II αιώνα π.Χ. και χρονολογούνται, πριν τη ρωμαϊκή
περίοδο της Αδριανούπολης, που χτίστηκε το II αιώνα μ.Χ.
Όλα τα αρχαιολογικά ευρήματα που βρέθηκαν στο αρχαίο θέατρο και στην Ρωμαϊκή Αγορά, χρονολογούνται νωρίτερα από την «Ρωμαϊκή Αδριανούπολη». Δεν υπάρχει λοιπόν καμιά αμφιβολία πως ο «Ρωμαϊκός πολιτισμός της Αδριανούπολης» χτίστηκε πάνω σε ανεπτυγμένο ελληνικό πολιτισμό», καταλήγει ο Αλβανός αρχαιολόγος Dimiter Kondi.
