«Εφόσον αμφιταλαντεύεσαι, κόρη, να ξέρεις ότι είσαι πε¬ρισσότερο για γάμο παρά για μοναστήρι. Για μοναχικό βίο είναι εκείνοι στους οποίους δεν υπάρχει αμφιβολία. Ο Άγιος Σάββας δεν δίσταζε. Ούτε η Αγία Θεοδώρα, ούτε η Ξένια, ούτε η Ευφημία, ούτε τόσες πολλές άλλες, οι οποίες υπήρξαν πραγματικές καλλιτέχνιδες του μοναχικού βίου. Επειδή «ου πάντες χωρούσι τον λόγον τούτον, αλλ’ οις δέδοται»(Ματθ. 19,11).
Εσύ λες πως συχνά τα βράδια κάθεσαι μαζί με την μητέ¬ρα σου δίπλα στη φωτιά, και απαριθμείτε λόγους υπέρ και λόγους κατά. Ενώ εγώ σου λέω: όσοι λόγοι και να είναι, και πάλι δεν θα αποφασίσουν οι λόγοι σε ποια πλευρά θα γύ¬ρεις αλλά η έλξη. η αγάπη στέκει πάνω απ’ όλους τους λό¬γους. και εάν δεν σε οδηγήσει η αγάπη προς τον Χριστό στην μοναχική ησυχία του μοναστηρίου,τότε η αγάπη για τον κόσμο θα σε κρατήσει στον κόσμο και θα σε καθοδηγή¬σει στο γάμο. Όμως και σε αυτή την δεύτερη περίπτωση, εσύ μπορείς να είσαι ευλογημένη με την ευλογία της Σάρας και της Ραχήλ, μα και της ίδιας της μητέρας σου.
Η μεγάλη αγάπη προς τον Θεό δεν αντέχει τον κόσμο, δεν αγαπά συντροφιές, ζητά την μοναξιά. Τούτη η αγάπη κίνησε χιλιάδες ψυχές, ώστε να απομακρυνθούν από τον πλατύ δρόμο του κόσμου, στις βουβές ερημιές, ώστε να συ¬ναντηθούν μόνες με τον Αγαπητό Κύριο, για να έχουν μυ¬στική συνάντηση με τον Δημιουργό τους, ο οποίος είναι όλος αγάπη, και κατ’ όνομα και κατ ουσία. Όμως πριν απ’ όλα,για να αξιωθούν αυτού του οράματος και τούτης της συνάντησης, οι μοναχοί και οι μοναχές επωμίζονται και τη νηστεία και τον κόπο και την ταπείνωση και την αγρυπνία και τη φτώχεια και την υπακοή και όλες τις άλλες ασκήσεις, μόνο και μόνο για να αξιωθούν αυτής της πνευματικής συνάντησης με τον Κύριο τους. και σ’ αυτόν τον στενό δρόμο η ψυχή αξιώνεται αυτής της συνάντησης όταν απελευθερωθεί, καθαριστεί και στολιστεί. Από τί έχει απελευθερωθεί η ψυχή των απομονωμένων; Απ’ όλους τους γήινους δεσμούς και τη μεροληψία. Από τί να καθαριστεί; Από κάθε σωματική και γήινη αγάπη, από την αγάπη για το σώμα,για τους συγγε¬νείς και τους φίλους, για το χωριό τους ή την πόλη, για την περιουσία, τα ενδύματα, τα φαγητά, τα κοσμήματα, κ.λπ. Με τί η ψυχή να στολιστεί; Μόνο με την αγάπη προς τον Χριστό, η οποία περιέχει μέσα της όλα τα άλλα στολίδια, όλο το μαργαριτάρι της πίστης, όλο τον άργυρο της ελπίδας, και όλα τα πολύτιμα πετράδια όλων των άλλων αρετών.
Το σώμα που νηστεύει εξυπηρετεί τον μοναχό μόνο ως καθαρισμένο και ελαφρύ σκέπασμα τούτου του απέραντου ουράνιου πλούτου.
Έτσι σου γράφω, όχι για να σε προσελκύσω στην μοναχι¬κή ζωή αλλά περισσότερο να σε αποτρέψω απ’ αυτήν. Επειδή εάν με ταλαντευμένο πνεύμα απομακρυνθείς από τον κόσμο, η λαχτάρα για τον κόσμο θα δυναμώσει μέσα σου καί,φοβάμαι, θα σε καταβάλει. και θα είσαι με το
σώμα στο μοναστήρι και με την ψυχή στον κόσμο. και ο κόσμος περισσότερο βασανίζει στον καθρέφτη της ψυχής παρά στην πραγματικότητα.
Να ευχαριστείς τον Θεό, που εκτός από τον στενό δρόμο των μοναχών έδειξε και ένα λίγο πλατύτερο δρόμο προς την σωτηρία και την αιώνια ζωή. Ξεκίνα, κόρη, αυτόν τον πλα¬τύτερο δρόμο, που αρμόζει περισσότερο στην κλίση σου. Ξεκίνα αυτόν τον δρόμο, αλλά και πάλι με φόβο Θεού και εξ ολοκλήρου με εμπιστοσύνη στον Θεό. Αφού, να ξέρεις, και αυτός ο ευκολότερος δρόμος, δίχως Θεό, δεν αντέχεται.
η ευλογία του Θεού να είναι μαζί σου.»
(Το κείμενο προέρχεται από το βιβλίο του Αγίου Νικολάου Βελιμίροβιτς, «Δρόμος δίχως Θεό δεν αντέχεται…», Ιεραποστολικές επιστολές Α’, εκδ. «Εν πλω», Αθήνα 2008, σσ. 30-32.
Βίος του Οσίου πατρός ημών Νικολάου Βελιμίροβιτς.
Ο Όσιος Πατήρ ημών Νικόλαος Βελιμίροβιτς, επίσκοπος Αχρίδος, κατέχει ξεχωριστή θέση μεταξύ των Σέρβων πνευματικών πατέρων. Απέκτησε αυτό το κύρος με τον ένθερμο ζήλο του, την αφοσίωση του προς το Θεό, και με την αγάπη του προς τον σερβικό λαό. Ο Άγιος Νικόλαος (18811956) υπήρξε Επίσκοπος της Ορθοδόξου Σερβικής Εκκλησίας και θεολόγος με οικουμενικό κύρος και ακτινοβολία.
Γεννήθηκε στο μικρό χωριό Lelić της δυτικής Σερβίας στις 23 Δεκεμβρίου του 1880 (με το παλαιό ημερολόγιο, δηλ. Ιανουάριο του 1881 με το νέο), χωριό που βρίσκεται κοντά στη σερβική πόλη Valjevο, και από μικρός βρήκε στήριγμα στο Θεό, όπως το έκαναν και οι πρόγονοί του. Παρακολούθη¬σε το Ορθόδοξο Σεμινάριο του Αγίου Σάββα στο Βελιγράδι απ’ όπου και αποφοίτησε το 1902. Κατά το 28ο έτος της ηλικίας του αναγορεύθηκε διδάκτωρ Θεολογίας του Πανεπιστημίου της Βέρνης. Το 1909 αναγο¬ρεύθηκε διδάκτωρ Φιλοσοφίας του Πανεπι¬στημίου της Γενεύης και την ίδια χρονιά χει¬ροτονήθηκε μοναχός. Το 1919 εξελέγη επί¬σκοπος Ζίτσας και το 1920 μετετέθη στην επισκοπή της Αχρίδος, όπου διακόνησε μέχρι το 1934, οπότε και επέστρεψε στη Ζίτσα. Παρέμενε πάντα δίπλα στο σερβικό λαό, ακόμη και κατά τις πιο δύσκολες μέρες της φασιστικής κατοχής της χώρας. Έγραψε πολλά και άφησε πίσω του ακόμη περισσότερα γραπτά έργα, θεολογικά και λογοτεχνικά, γράφοντας πάντα για τον κόσμο και για τους ανθρώπους, υπό το πρίσμα της Ορθοδόξου παραδόσεως και ζωής.
Το 1941 οι Γερμανοί εισέβαλαν στο μοναστήρι της Ζίτσα, όπου εγκαταβίωνε, συνέλαβαν τον Επίσκοπο Νικό¬λαο και τον περιόρισαν έγκλειστο στο μονα¬στήρι της Λιουμποστίνια. Αργότερα, τον μετέφεραν στο μοναστήρι Βοϊλόβιτσα, όπου κρατούνταν και ο Πατριάρχης Γαβριήλ Ντόζιτς, και στη συνέχεια τον έστειλαν μαζί με τον Πατριάρχη στο στρατόπεδο συγκεντρώσεως του Νταχάου, όπου υπέστη κακουχίες και βασανιστήρια.
Μετά την απελευθέρωση της τότε Γιουγκοσλαβίας, οι κομουνιστές δεν του επέτρεψαν να γυρίσει πίσω στην προσφιλή του πατρίδα, και για αυτό ο ίδιος εγκαταστάθηκε στην Αμερική, διακονώντας τους εκεί ευρισκόμενους συμπατριώτες του Σέρβους. Εκεί και τελείωσε την επίγεια ζωή του, ζώντας και εργαζόμενος εν οσιότητι και δικαιωσύνη. Πολλά χρόνια αργότερα, τα λείψανά του μεταφέρθηκαν πίσω στη Σερβία και τώρα αναπαύονται στο μοναστήρι του χωριού Lelić, όπου και γεννήθηκε ο ίδιος. Σ’ Αυτό το μοναστήρι έρχονται, καθημερινά, πολλοί άνθρωποι από τη Σερβία και το εξωτερικό, για να προσκυνήσουν τα ιερά λείψανά του.
Τα έργα του Οσίου Επισκόπου Νικολάου Βελιμίροβιτς είναι γνωστά στην Ρωσία, στην Ελλάδα και σε όλη γενικά την Ορθόδοξο Εκκλησία!
Η μνήμη του Οσίου νέου πατρός ημών Νικολάου Βελιμίροβιτς επισκόπου Αχρίδος, τελείται την 18-η Μαρτίου, ενώ η εορτή της ανακομιδής των ιερών του λειψάνων στην Σερβία, εορτάζεται την 5η Μαϊου.
Επιμέλεια κειμένου, Ιωάννης Τρίτος.
