Το Αποστολικόν Ανάγνωσμα της Θείας Λειτουργίας.
Προς Κορινθίους Β επιστολή Παύλου: ΣΤ. 16 – Ζ. 1.
Αδελφοί, υμείς εστέ ναός Θεού ζώντος, καθώς είπεν ο Θεός, ότι «ενοικήσω εν αυτοίς και εμπεριπατήσω, και έσομαι αυτών Θεός, και αυτοί έσονταί μοι λαός. Διό εξέλθετε εκ μέσου αυτών και αφορίσθητε», λέγει Κύριος, «και ακαθάρτου μή άπτεσθε, καγώ εισδέξομαι υμάς. Και έσομαι υμίν εις πατέρα, και υμείς έσεσθέ μοι εις υιούς και θυγατέρας», λέγει Κύριος παντοκράτωρ.
ΤΑΥΤΑΣ ούν έχοντες τας επαγγελίας, αγαπητοί, καθαρίσωμεν εαυτούς απο παντός μολυσμού σαρκός και πνεύματος, επιτελούντες αγιωσύνην εν φόβω Θεού.
Απόδοση.
Αδελφοί, εσείς είστε ναός του ζωντανού Θεού, όπως ο ίδιος είπε: θα κατοικήσω ανάμεσά τους και θα πορεύομαι μαζί τους, θα είμαι Θεός τους, κι αυτοί θα είναι λαός μου. Γι’ αυτό ο Κύριος λέει: φύγετε μακριά απ’ αυτούς και ξεχωρίστε. Mην αγγίζετε ακάθαρτο πράγμα, κι εγώ θα σας δεχτώ. θα είμαι για σας ο Πατέρας, κι εσείς θα είστε γιοι και θυγατέρες μου, λέει ακόμα ο παντοκράτορας Κύριος.
Αφού λοιπόν, αγαπητοί μου, έχουμε αυτές τις υποσχέσεις, ας κα¬θαρίσουμε τους εαυτούς μας από καθετί που μολύνει το σώμα και την ψυχή. Ας ζήσουμε μια άγια ζωή με φόβο Θεού.
Επιμέλεια κειμένου Ιωάννης Τρίτος.
ΕΧΑΣΑ ΤΟΝ ΘΕΟΝ
«Υμείς ναός Θεού εστέ ζώντος…»
Όταν, αγαπητέ αναγνώστα, επρόκειτο να κατασκευασθή η Σκηνή του Μαρτυρίου μέσα εις την έρημον, ο Θεός ο ίδιος διέταζε τον Μωυσήν και τον αδελφόν του Ααρών, να την κάνουν με τα καλύτερα και λαμπρότερα στολίδια, χρυσαφικά και άλλα πολυτελή αντικείμενα, διότι ήθελε να ακτινοβολή και να λάμπη ο φορητός αυτός ναός Του. Και όμως, παρ’ όλην αυτήν την μεγαλοπρέπεια, δεν ήτο αυτός ο τέλειος ναός που εζητούσεν ο Θεός.
Μετά 500 χρόνια, ο Σολομών χτίζει εις τα Ιεροσόλυμα τον περίφημον Ναόν, που επήρε και το όνομά του. Ήτο ένα από τα επτά θαύματα του κόσμου. Επτά χρόνια ειργάσθησαν 183.000 άνθρωποι. Εχρησιμοποιήθησαν τα εκλεκτώτερα μάρμαρα, η στερεώτερη ξυλεία, αμέτρητο χρυσάφι. Και όμως, ούτε αυτός ο Ναος δεν ήτο εκείνος που ζητούσε ο Θεός.
Μετά 200 χρόνια είπεν ο Θεός δια του Προφήτου Ησαϊου: «Ο ουρανός είναι θρόνος μου, η δε γη υποπόδιον των ποδών μου. Ποίον, λοιπόν, οίκον ημπορείτε να οικοδομήσετε εις εμέ, που δεν με χωρεί ολόκληρος ο κόσμος»;
Και ο πρωτομάρτυς Στέφανος, οχτακόσια χρόνια αργότερα, απολογούμενος ενώπιον του Συνεδρίου, είπε τα αθάνατα εκείνα, ότι δηλαδή ο Ύψιστος δεν κατοικεί σε ναούς που χτίζονται από ανθρώπινα χέρια.
Τότε, λοιπόν, ποιός είναι ο ναός εκείνος που ταιριάζει και ικανοποιεί τον Θεόν; Εις το ερώτημα αυτό απαντά με το σημερινόν ανάγνωσμα ο Απόστολος Παύλος. Ας το μελετήσωμεν. Είναι εξαιρετικά σοβαρόν το ζήτημα.
1. «Υμείς ναός Θεού εστέ ζώντος»!
Ιδού ποίος είναι ο κατάλληλος ναός του Θεού. Ο άνθρωπος. Η ψυχή και το σώμα του. Τι υψίστη τιμή, αδελφέ μου! Αυτόν που δεν χωρεί ολόκληρος η δημιουργία, Αυτόν αξιώνεται ο άνθρωπος να φιλοξενεί στα βάθη της υπάρξεώς του! Καταπληκτικόν! Και επειδή είναι πράγματι απίστευτον, αναγκάζεται ο Απόστολος Παύλος να το επαναλάβη έντονα και εις άλλας επιστολάς του.
Έτσι γράφει αλλαχού. «Ή δεν γνωρίζετε ότι το σώμα σας είναι ναός του αγίου Πνεύματος, που κατοικεί μέσα σας, και επομένως δεν ανήκετε εις τον εαυτόν σας;» Είπαμε, καταπληκτικόν! Εδώ βλέπετε, ένας άνθρωπος που έχει κάποιαν θέσιν εις την κοινωνίαν, δεν καταδέχεται να φιλοξενηθή από έναν πτωχόν και άσημον. Το θεωρεί υποτιμητικόν. Και τώρα ο Θεός, ο Δημιουργός του νόμου, να έρχεται με τόσην αγάπην και συγκατάβασιν να χρησιμοποιήση ως θρόνον Του, ως ναόν Του, ποιόν; Τον μικρόν άνθρωπον, τον σκώληκα της γης! Θεέ μου, πώς αυτό να το χωρέση το ανθρώπινο μυαλό;
2. «Στώμεν καλώς, στώμεν μετά φόβου».
Προσοχή όμως, αδελφέ μου. Όπως, ο ναός εις τον οποίον σήμερα τελούμεν τα Μυστήρια, φροντίζομεν να διατηρήται καθαρός και ευπρόσωπος, κατά τον ίδιον τρόπον οφείλομεν να προσέχωμεν και τον ανθρώπινον ναόν. Εκεί ξεχωρίζομεν τα ιερά σκεύη, τα χρυσώνομεν, τα στολίζομεν με πετράδια, διότι είναι αφιερωμένα εις την ιερωτέραν υπόθεσιν της γης. Και θεωρείται βεβήλωσις και τρομερά ασέβεια, αν κάποιος μολύνη το Άγιον Ποτήριον λ.χ. ή το άγιον Αρτοφόριον. Το ίδιο πρέπει να γίνεται και με τον άλλον ναόν. Πρέπει και το σώμα και η ψυχή να διατηρούνται ολοκάθαρα, μυρωμένα, πάλλευκα. Καμμιά κηλίδα δεν πρέπει να τα μολύνη. Δι’ αυτό μας συνιστά πάλιν σήμερα ο Απόστολος Παύλος: Καθαρίσωμεν εαυτούς από παντός μολυσμού σαρκός και Πνεύματος, επιτελούντες αγιωσύνην εν φόβω Θεού». Όχι μόνον το σώμα, αλλά και την ψυχήν και τους πόθους και τας σκέψεις πρέπει να έχωμεν καθαρά και ευώδη.
3. Αι παραβάσεις.
Δυστυχώς όμως ο άνθρωπος, προς τον οποίον έγινε αυτή η υψίστη τιμή, δεν προσέχει, και φθείρει και μολύνει τον ναόν του με σειράν παραβάσεων. «Μοιχεία, πορνεία, ακαθαρσία, ασέλγεια, έχθραι, έρεις, ζήλοι, θυμοί, διχοστασίαι, φθόνοι, φόνοι, μέθαι, κώμοι (δηλ. συμπόσια μετά αισχρών ασμάτων)», είναι κατά τον Απόστολον παραβάσεις αι οποίαι μολύνουν τον ναόν μας και τον καθιστούν ακατάλληλον δια να δεχθή τον άγιον και δίκαιον Θεόν. Κάθε αμαρτία, αδελφέ, είναι και ένας ρύπος, είναι και ένας μολυσμός του ναού μας. Και είναι κρίμα ότι πολλοί από τους ανθρώπους αφόβως και απαθώς μολύνουν και ρυπαίνουν αυτόν τον ναόν. Μέθη και διασκεδάσεις και κακίαι ψυχικαί και φθόνος και συγκρούσεις και φόνοι και εξευτελισμός και εξουθένωσις. Φιλαργυρία και φιλοδοξίαι και εγωισμοί νοσηροί και αδικίαι πάσης φύσεως. Όλα αυτά είναι φθοραί του ναού μας.
Εκείνο όμως που κυρίως μολύνει τον άνθρωπον είναι τα αμαρτήματα, που ονόμασαν όλαι αι γλώσσαι του κόσμου ανηθικότητα. Όλαι βεβαίως αι αμαρτίαι είναι προσβολή κατά του Θεού. Όλαι ενοχοποιούν τον άνθρωπον. Περισσότερον όμως από όλας είναι η ανηθικότης. Διότι, όπως λέγει ο Απόστολος Παυλος, η ανηθικότης, εν αντιθέσει προς όλα τα άλλα αμαρτήματα, βλάπτει και μολύνει αμέσως και κυρίως το σώμα του ανθρώπου, δηλαδή τον ναόν αυτόν του Θεού. Σχίζει το ένδυμα της αγνότητος, μολύνει τον χιτώνα της ψυχής, συντρίβει κυριολεκτικά το κατοικητήριον του Θεού. Ρίπτει εις την λάσπην τον ψυχικόν μαργαρίτην. Θα επαναλάβωμεν κάτι που είπεν ένας Πατήρ της Εκκλησίας. Είναι προτιμότερον, βεβαιώνει, να κρημνίση κάποιος έναν υλικόν ναόν, παρά να ρίψη εις την αμαρτίαν έναν έμψυχον ναόν, το σώμα. Διότι ο άνθρωπος δεν ανήκει εις τον εαυτόν του. Εξηγοράσθη από τον Χριστόν. «Δεν έχετε ελευθερωθή από την αμαρτίαν με φθαρτά μέσα, δηλαδή αργύριον και χρυσίον, αλλά με το αίμα το τίμιον του Χριστού, που εχύθη ως αίμα αμώμου και ασπίλου αμνού», διακηρύττει ο Απόστολος Πέτρος. Κάθε, συνεπώς, αμαρτία και παράβασις είναι απ’ ευθείας, πράξις μολυσμού του ανθρωπίνου ναού, χάριν του οποίου εθυσιάσθη ο Κύριος.
4. Τα αποτελέσματα.
Είναι γνωστά πλέον τα αποτελέσματα αυτής της τακτικής. Από τας συγκρούσεις και τους εγωισμούς δημιουργούνται τόσοι φόνοι και καταστροφαί μεταξύ των ατόμων, αλλά και μεταξύ των κοινωνιών, δια των πολέμων. Από τας εκτροπάς της μέθης συντρίβεται η υγεία και φθείρεται η ψυχή. Από τον φθόνον και την κακίαν κλονίζεται η υγεία και ζη ο άνθρωπος εις διαρκή αγωνίαν και πικρίαν. Από κάθε παράβασιν αναπηδά και μία πικροτάτη και οδυνηρά συνέπεια. Ειδικώτερον όμως από την άτακτον και αμαρτωλήν ζωήν προέρχονται τα μεγαλύτερα δεινά. Πτωχεία και φθορά του κύρους και εκφυλισμός του ήθους και εξευτελισμός της προσωπικότητος και διάλυσις των οικογενειών και ασθένειαι αναρίθμητοι και δυστυχία απέραντος και θάψιμο ονείρων και θάνατος της ψυχής. Με δριμύτητα σημειώνει ο Απόστολος Παύλος την αλήθειαν, ότι, «Ει τις τον ναόν του Θεού φθείρει, φθερεί τούτον ο Θεός». Και πράγματι, η τιμωρία του Θεού εις τας παραβάσεις της ανηθικότητος είναι αδυσώπητος και αμείλικτος. Χιλιάδες γεγονότα καθημερινώς την βεβαιώνουν.
5. Πρόσεχε!
«Ναί, θέλω να σε αγαπήσω, Κύριέ μου, να σε έχω πάντα μέσα στην καρδιά μου. Θέλω να προσφέρω εις Σε το Σώμα μου, θυσίαν ζώσαν και αγίαν και ευάρεστον. Να ζω δια το όνομά Σου, να είμαι άγιος ναός και κατοικητήριόν Σου». Αυτά έλεγεν ένας νέος και ερωτούσε τον Θεόν πώς θα το κατορθώση. Η απάντησις στο ερώτημα αυτό είναι γραμμένη εις την Αγίαν Γραφήν. Άκου τι γράφει. «Πρόσεχε σεαυτώ και φύλαξον την ψυχήν σου σφόδρα». «Πρόσεχε». Σωτήρια, όντως, συμβουλή!
Αγαπητοί,
Ένας από τους πιο σπουδαίους πίνακας του διασήμου ζωγράφου Λεονάρδο Ντα Βίντσι είναι ο Μυστικός Δείπνος. Μπορεί ο αναγνώστης να έχη δει κάποιο του αντίγραφο, όμως η ιστορία του ίσως να μην του είναι γνωστή. Ένα φρικτό γεγονός έχει συνδεθεί με αυτόν τον πίνακα.
Ο καλλιτέχνης για πολύν καιρό καταγινόταν να βρη κάποιο πρόσωπο που θα του εχρησίμευε για μοντέλο στην απεικόνιση του προσώπου του Χριστού. Με χαρά του μια ημέρα ανεκάλυψε στην χορωδία κάποιας εκκλησίας έναν εξαιρετικά γλυκόν νέον. Ο Πιέρρο Μπαντινέλλι, έτσι ελέγετο ο νέος, δέχτηκε να γίνη μοντέλο του καλλιτέχνη. Πέρασε αρκετός καιρός. Ο πίνακας προχωρούσε, όταν ο Ντα Βίντσι θέλησε να βρη κάποιο πρόσωπο που θα του χρησίμευε τώρα σαν μοντέλο για την απεικόνιση του Ιούδα. Πέρασαν όμως δυο χρόνια, χωρίς να βρη αυτό το πρόσωπο. Μια μέρα περπατούσε στενοχωρημένος στον δρόμο, όταν συνήντησεν έναν νέον που το πρόωρα γηρασμένο πρόσωπό του και η θλίψις που κυριαρχούσε επάνω του, πρόδιδαν κάποιο ψυχικό δράμα που τον συντάραζε. Στην πρόταση του καλλιτέχνη να ποζάρη στον πίνακά του, ο νέος απήντησε καταφατικά. Όταν όμως στάθηκε μπροστά στον «Μυστικό Δείπνο» και ο ζωγράφος άρχισε να ζωγραφίζη το πρόσωπο του Ιούδα, ξαφνικά ξέσπασε σε ακράτητους λυγμούς. Ο ζωγράφος απόρησε. Ρώτησε τι του συμβαίνει, και εκείνος απήντησε: Είμαι ο νέος που προ ετών ευρέθηκε πάλιν εδώ μέσα. Τότε όμως ήμουν μοντέλο του Χριστού. Τώρα κατήντησα Ιούδας.
Ο καλλιτέχνης έμεινεν ακίνητος. Δεν ημπορούσε να πιστεύση αυτά που άκουε από το στόμα του νέου. Και ξαναρώτησε. Πώς έγινε, παιδί μου, αυτό το μεγάλο κακό; Έχασα τον Θεόν, έπεσα στην αμαρτία. Είμαι τώρα ένα κουρέλι αληθινό. Αυτά είπεν ο νέος με αναφιλητά!
Αδελφέ, τι άλλο να ειπώ; Με κατέχει ένα αβάσταχτο σφίξιμο ψυχής. Αντηχούν ζωηρά στ’ αυτιά μου τα λόγια του νεαρού: Έχασα τον Θεόν!
Από το βιβλίο «Φως ταις τρίβοις μου», του Μητροπολίτου Νικαίας, Γεωργίου Παυλίδου, σελίς 138 και εξής.
Επιμέλεια κειμένου, Δημήτρης Δημουλάς.
