Ο ρώσος συγγραφέας Νικολάϊ Βασίλιεβιτς Γκόγκολ, στοχαζόμενος για την θεία Λειτουργία, έγραφε: «Η Θεία Λειτουργία είναι, σύμφωνα με μία θεώρηση, η διαρκής επανάληψη της υπέρτατης εκδηλώσεως αγάπης, που φανερώθηκε “εφ᾽ άπαξ” για χάρη μας… Όποιος θέλει να προκόψει και να γίνει καλύτερος, πρέπει να συμμετέχει όσο το δυνατόν πιο συχνά στη θεία Λειτουργία, και μάλιστα να συμμετέχει προσεκτικά και βιωματικά. Η Λειτουργία, αδιόρατα και μυστικά, οικοδομεί και καταρτίζει το χριστιανό. Κι αν η κοινωνία μας δεν έχει ολότελα αποσυντεθεί και ερειπωθεί, αν οι άνθρωποι δεν χωρίζονται από θανάσιμο και άσβεστο μίσος, η μυστική αιτία είναι η θεία Λειτουργία, που θυμίζει στον καθένα μας την αγία, την ουράνια αγάπη προς τον αδελφό»1.
Ο Άγιος Νικόλαος ο Καβάσιλας ερμηνεύοντας την Θεία Λειτουργία λέγει: «Έργο της ιερουργίας των θείων μυστηρίων είναι η μεταβολή των προσφερομένων δώρων σε σώμα και αίμα Χριστού. Ο δε σκοπός είναι ο αγιασμός των πιστών, οι οποίοι με την λήψη των μυστηρίων αυτών, παίρνουν την άφεση των αμαρτιών τους, την κληρονομία της βασιλείας των ουρανών και τα παρόμοια αγαθά. Προπαρασκευαστικά και συντελεστικά για το έργο και το σκοπό αυτό είναι, προσευχές, ψαλμωδίες, αναγνώσεις των αγίων Γραφών, και γενικά όλα όσα ιερά γίνονται και λέγονται πριν και μετά τον αγιασμό των τιμίων δώρων. Διότι αν και ο Θεός μας δίνει δωρεάν όλα τα άγια πράγματα και δεν συνεισφέρουμε προηγουμένως εμείς τίποτε σ’ Αυτόν, αλλά είναι όλα απολύτως δικά Του δωρήματα, εντούτοις απαιτεί αναγκαστικά από εμάς να γίνουμε ικανοί να τα δεχτούμε και να τα φυλάξουμε, και δεν μας κάνει μετόχους του αγιασμού, αν δεν έχουμε τέτοια διάθεση. Αυτό το φανέρωσε ο Θεός στην παραβολή του Σπορέως. Διότι λέγει “Βγήκε ο Σπορεύς”, όχι για να οργώσει τη γη, αλλά “για να
σπείρει”, δείχνοντας ότι το όργωμα και όλη η προετοιμασία πρέπει να έχουν γίνει από εμάς»2.
Ο όσιος Ιουστίνος Πόποβιτς μιλώντας για την Εκκλησιαστική Λατρεία σημειώνει: «Δια της βιώσεως αυτής της λατρείας και λατρευτικής ζωής της Εκκλησίας, οικοδομείται το πρόσωπο του χριστιανού, δηλαδή το πρόσωπον του κατά χάριν θεανθρώπου, μέχρις ότου καταντήση “εις άνδρα τέλειον, εις μέτρον ηλικίας του πληρώματος του Χριστού”. Η οδός της λατρείας είναι η πλέον ασφαλής οδός και η άσκησίς της η πλέον σωτήριος για τον άνθρωπον. Κάθε προσευχή και ικεσία, κάθε δάκρυ και κραυγή, κάθε οδυρμός και εξομολόγησις, είναι μία νέα πέτρα εις την οικοδομήν και την εν χάριτι θεανθρωπίνην αύξησιν του ανθρώπου. Το έργον αυτό της κατά χάριν θεανθρωπίνης αυξήσεώς μας, δια των προσευχών και της λατρείας της Εκκλησίας, γίνεται πάντοτε μετά των αγίων και υπό την χειραγώγησίν των, διότι ούτοι είναι “οι οφθαλμοί της Εκκλησίας Χριστού” που μας οδηγούν εις τον θεανθρώπινον προορισμόν της ανθρωπίνης μας υπάρξεως»3.
Ο άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος, σε ομιλία του στην “Προς Εβραίους επιστολή”, παρατηρεί: «Πολλοί μεταλαμβάνουν την θυσία αυτή μία φορά τον χρόνο, ενώ άλλοι δύο και άλλοι πολλές φορές. Τι λοιπόν; Ποιούς θα αποδεχθούμε; αυτούς που μεταλαμβάνουν μία φορά; αυτούς που πολλές φορές; αυτούς που λίγες; Ούτε αυτούς που μεταλαμβάνουν μία φορά, ούτε αυτούς που πολλές φορές, ούτε αυτούς που λίγες, αλλά εκείνους που μεταλαμβάνουν με καθαρή συνείδηση, με καθαρή καρδιά και με βίο ανεπίληπτο. Όσοι είναι τέτοιοι, ας πλησιάζουν πάντοτε∙ ενώ όσοι δεν είναι τέτοιοι, ας μη προσέρχονται ούτε μία φορά. Γιατί άραγε; Διότι λαμβάνουν για τους εαυτούς τους καταδίκη και κατάκρισι και κόλασι και τιμωρία»4.
Ο όσιος Θεόγνωστος θα σημειώση: «Στη θεία Λειτουργία δε θυσιάζεται το σώμα του Θεού Λόγου που έχει αναληφθεί στον ουρανό, κατεβαίνοντας από εκεί, αλλά ο ίδιος ο άρτος και ο ίδιος ο οίνος μεταβάλλονται σε σώμα και αίμα Χριστού, καθώς ιερουργούνται με πίστη και φόβο και πόθο και ευλάβεια, από όσους έχουν αξιωθεί την θεία ιερωσύνη, και δέχονται αυτή την μεταβολή με την ενέργεια και την επιφοίτηση του Αγίου Πνεύματος. Δε γίνεται σώμα διάφορο από αυτό του Κυρίου, αλλά ο άρτος μεταβάλλεται σε αυτό το ίδιο σώμα και γίνεται πρόξενος αφθαρσίας, χωρίς να φθείρεται»5.
***
1.Ν.Β. Γκογκόλ «Στοχασμοί στη θεία Λειτουργία», Εκδ. Ι. Μ. Παρακλήτου σελ. 13, 148
2. Αγ. Νικολάου Καβάσιλα «Ερμηνεία της Θείας Λειτουργίας», Εκδ. Το Περιβόλι της Παναγίας σελ. 21
3. Αρχιμ. Ιουστίνου Πόποβιτς » Η Ορθόδοξος Εκκλησία και ο Οικουμενισμός», Εκδ. Ορθόδοξος Κυψέλη σελ. 123
4. Αγ. Ιωάννου Χρυσοστόμου Ε.Π.Ε. τομ. 25 σελ. 39
5. «Φιλοκαλία», Εκδ. Το Περιβόλι της Παναγίας σελ. 343
(Από την εφημερίδα: «Ορθόδοξος Τύπος», 13 Ιουνίου 2014.)
