«Τούτο δε όλον γέγονεν, ίνα πληρωθή το ρηθέν υπό του Κυρίου δια του προφήτου λέγοντος: ¨Ιδού η παρθένος εν γαστρί έξει και τέξεται υιόν, και καλέσουσι το όνομα αυτού Εμμανουή먻.
Πολλών ακούων λεγόντων, ότι παρόντες μεν και της ακροάσεως απολαύοντες, συστελλόμεθα˙ εξελθόντες δε, έτεροι πάλιν ανθ’ ετέρων γινόμεθα, το πυρ της
προθυμίας σβεννύντες.
Τι ουν αν γένοιτο, όπως τούτο μη γίνηται; Σκοπήσωμεν όθεν γίνεται. Πόθεν ουν γίνεται ημίν η τοσαύτη μεταβολή; Από της διατριβής της μη προσηκούσης, και της των πονηρών ανθρώπων συνουσίας.
Ου γαρ εχρήν από της συνάξεως αναχωρούντας, εις τα μη προσήκοντα τη συνάξει εμβάλλειν εαυτούς πράγματα˙ άλλ’ ευθέως, οίκαδε ελθόντας, τον βιβλίον μεταχειρίζεσθαι, και την γυναίκα και τα παιδιά προς την κοινωνίαν της των ειρημένων καλείν συλλογής, και τότε των βιωτικών άπτεσθαι πραγμάτων. Ει γαρ από βαλανείου ουκ αν έλοιο εις αγοράν εμβάλλειν, ώστε μη την εκείθεν άνεσιν λυμήνασθαι τοις εν αγορά πράγμασι˙ πολλώ μάλλον από συνάξεως τούτο ποιείν εχρήν. Νυν δε τουναντίον ποιούμεν˙ δια δη τούτο και πάντα απόλλυμεν. Ούπω γαρ της ωφελείας των λεχθέντων παγείσης καλώς, η πολλή ρύμη των έξωθεν προσπιπτόντων πάντα παρασύρασα οίχεται.
Ίν’ ουν μη τούτο γίνηται, από συνάξεως αναχωρών, μηδέν ποιού της των ειρημένων συλλογής αναγκαιότερον. Και γαρ εσχάτης αγνωμοσύνης αν είη, πέντε και εξ ημέρας τοις βιωτικοίς απονέμοντας, τοις πνευματικοίς μηδέ μίαν ημέραν, μάλλον δε μικρόν της ημέρας μέρος διδόναι. Ουχ οράτε τα παιδία τα ημέτερα, ότι τα μαθήματα, άπερ αν δέξωνται, ταύτα δι’ όλης μελετώσι της ημέρας; Τούτο δη και ημείς εργασώμεθα˙ επεί πλέον ουδέν ημίν έσται της ενταύθα αφίξεως, εις πίθον τετρημένον αντλούσι καθ’ εκάστην ημέραν και μηδέ τοσαύτην παρεχομένοις σπουδήν τη των ειρημένων φυλακή, όσην περί χρυσόν και άργυρον επιδεικνύμεθα…
«Τούτο δε όλον γέγονεν, ίνα πληρωθή το ρηθέν υπό του Κυρίου δια του προφήτου λέγοντος˙ Ιδού η παρθένος εν γαστρί έξει και τέξεται υιόν, και καλέσουσι το όνομα αυτού Εμμανουήλ».1
Ακούω πολλούς να λέγουν ότι, όταν είμεθα παρόντες και απολαμβάνωμεν την ομιλίαν, γινόμεθα ταπεινοί. Μόλις αναχωρήσωμεν όμως, γινόμεθα πάλιν διαφορετικοί και σβήνομεν την φλόγα της ηθικής βελτιώσεως.
Τί είναι δυνατόν να γίνη λοιπόν, δια να μη συμβαίνη αυτό; Ας ερευνήσωμεν που οφείλεται. Πού οφείλεται λοιπόν αυτή η μεγάλη μεταβολή των διαθέσεών μας; Εις τας ακαταλλήλους ενασχολήσεις μας και εις την συναναστροφή μας με κακοήθεις ανθρώπους.
Δεν έπρεπε λοιπόν, όταν αναχωρούμεν από την εκκλησίαν, να ασχολούμεθα με υποθέσεις ασχέτους προς την εκκλησίαν, αλλά με μεταβαίνωμεν αμέσως εις το σπίτι μας και να ασχολούμεθα με το βιβλίον και να καλούμεν την γυναίκα και τα παιδιά μας να λάβουν μέρος εις την αναπόλησιν της ομιλίας και κατόπιν να ενδιαφερώμεθα δια τας βιωτικάς υποθέσεις μας. Διότι, αφού δεν αποφασίζης να μεταβής από το λουτρόν εις την αγοράν, δια να μη εξουδετερώση η επαφή σου με τα πράγματα της αγοράς την ανακούφισίν σου από το λουτρόν, έπρεπε να ακολουθής πολύ περισσότερον αυτήν την τακτικήν, όταν αναχωρής από την εκκλησίαν. Τώρα όμως κάμνομεν το αντίθετον. Δια τούτο ακριβώς χάνομεν τα πάντα. Διότι, πριν ακόμη ριζώση καλά η ωφέλεια των λόγων, παρασύρει αμέσως τα πάντα η μεγάλη ορμή των εξωτερικών επιδράσεων.
Δια να μη γίνεται λοιπόν αυτό, μη θεωρής, όταν αναχωρής από την εκκλησίαν, τίποτε σπουδαιότερον από την ανακεφαλαίωσιν και επεξεργασίαν της ομιλίας. Διότι θα ήτο η μεγαλυτέρα αγνωμοσύνη, ενώ διαθέτωμεν πέντε ή έξι ημέρας δια τας βιωτικάς μας ανάγκας, να μη διεθέτωμεν ούτε μίαν, μάλλον δε ούτε μικρόν μέρος της ημέρας δια τας πνευματικάς. Δεν βλέπετε τα παιδιά μας ότι μελετούν όλην την ημέραν τα μαθήματα, τα οποία διδάσκονται; Αυτό ας κάμωμεν και εμείς. Διότι δεν θα κερδίσωμεν τίποτε από την συγκέντρωσίν μας αυτήν, αν χύνωμεν καθημερινώς νερό εις τρυπημένον πίθον και δεν φροντίζωμεν δια την φύλαξιν των λόγων ούτε όσον φροντίζομεν δια την φύλαξιν του χρυσού και του αργύρου…
Η/Υ επιμέλεια Σοφίας Μερκούρη.
