Εν η και περί του κατ’ αίσθησίν τε και νουν προς τον αντικείμενον ημίν πόλεμον.
Τα εωθινά των θείων ευαγγελίων, ου πάντα εισίν εωθινά˙ εωθινά λέγεται τα κατά την έω, τουτέστι, τον της ημέρας όρθρον τετελεσμένα. Η δε μετά την ανάστασιν προς τους ιερούς Αποστόλους εις παράστασιν ταύτης επιφάνεια του Κυρίου και Θεού και Σωτήρος ημών Ιησού Χριστού, ήν τα εωθινά καταγγέλλει, ου κατά τον της ημέρας όρθρον ετελέσθη μόνον, αλλά και μέσης ημέρας και προς εσπέραν και επ’ αυτής της εσπέρας. Ηνίκα γαρ τω Λουκά και τω Κλεόπα πορευομένοις εις Εμμαούς εγγίσας συνεπορεύετο, πρωία ουκ ήν˙ ως δε ήγγισαν εις ην επορεύοντο κώμην, «και αυτός προσεποιείτο πορρωτέρω πορεύεσθαι, παρεβιάσαντο, φησίν, εκείνοι λέγοντες˙ μείνον μεθ’ ημών, ότι προς εσπέραν εστί και κέκλικεν η ημέρα». Ως δε και μετά την υπ’ αυτού κλάσιν και διάδοσιν του άρτου γνωρισθείς αυτοίς, αυτός άφαντος εγένετο απ’ αυτών, αυτοί δε αναστάντες αυτή τη ώρα, υπέστρεψαν εις Ιερουσαλήμ και τοις άλλοις των μαθητών εξηγούντο τα εν τη οδώ, ταύτα αυτών λαλούντων, και αυτός ο Ιησούς έστη εν μέσω αυτών, ελθούσης πάντως ημέρας μετά την εσπέραν εκείνην. Άλλοτε δε πάλιν τω Πέτρω μετά το άριστον ωμίλει και των λογικών αυτού προβάτων ημών ποιμένα καθίστησιν˙ ότε γαρ, φησίν, ηρίστησαν, λέγει τω Σίμωνι Πέτρω˙ «Σίμων Ιωνά, φιλείς με;». Του δε συνθεμένου, «βόσκε», φησί, «τα αρνία μου, ποίμαινε τα πρόβατά μου».
Πώς ουν και ταύτα εωθινά τε εισί και ούτω καλούνται μη κατά την έω τελεσθέντα;…
ΓΡΗΓΟΡΙΟΥ ΤΟΥ ΠΑΛΑΜΑ
ΟΜΙΛΙΑ 23
ΣΤΟ ΔΕΚΑΤΟ ΕΩΘΙΝΟ ΕΥΑΓΓΕΛΙΟ
Όπου γίνεται λόγος και περί του αισθητικού και νοερού πολέμου προς τον αντίπαλό μας.
Τα λεγόμενα εωθινά ευαγγέλια δεν είναι όλα εωθινά. Εωθινά λέγονται αυτά που έχουν συντελεσθή κατά την έω, δηλαδή τον όρθρο της ημέρας. Η μετά την ανάστασι όμως επιφάνεια του Κυρίου και Θεού και σωτήρος μας Ιησού Χριστού προς τους Αποστόλους για επιβεβαίωσί της, την οποία διακηρύσσουν τα εωθινά ευαγγέλια, δεν συντελέσθηκε μόνο κατά τον όρθρο της ημέρας, αλλά και κατά το μεσημέρι και το απόγευμα και το βράδυ ακόμη. Παραδείγματος χάριν όταν ο Κύριος επλησίασε τον Λουκά και τον Κλεόπα, καθώς επήγαιναν στην Εμμαούς και εβάδισε μαζί τους, δεν ήταν πρωί˙ όταν δε έφθασαν στο χωριό του προορισμού τους «και αυτός προσποιήθηκε ότι ήθελε να βαδίση παραπέρα, εκείνοι τον παρεκάλεσαν πιεστικά λέγοντας˙ μείνε μαζί μας, διότι πλησιάζει το βράδυ κι η ημέρα εγύρισε». Όταν δε μετά την από αυτόν κλάσι και διανομή του άρτου, τον ανεγνώρισαν, αυτός έγινε άφαντος από εμπρός τους, αυτοί δε εσηκώθηκαν την ίδια ώρα, επέστρεψαν στην Ιερουσαλήμ και διηγώνταν στους άλλους μαθητάς τα συμβάντα στο δρόμο˙ ενώ δε έλεγαν αυτά, ο ίδιος ο Ιησούς εστάθηκε στη μέση τους, οπότε οπωσδήποτε ήλθε ημέρα έπειτα από εκείνη την εσπέρα. Άλλοτε πάλι συνωμιλούσε με τον Πέτρο μετά το γεύμα και τον καθιστούσε ποιμένα ημών των λογικών προβάτων του. Πραγματικά λέγει, όταν εγευμάτισαν, ερωτά τον Σίμωνα Πέτρο˙ «Σίμων Ιωνά, με αγαπάς;». Αφού δε αυτός απάντησε καταφατικά, λέγει «βόσκε τα αρνιά μου, ποίμαινε τα πρόβατά μου».
Πώς λοιπόν και αυτά είναι εωθινά κι έτσι ονομάζονται, αφού δεν επιτελέσθηκαν το πρωί;…
Του Οσίου πατρός ημών Γρηγορίου του Παλαμά – ομιλία ΚΓ’, εις το δέκατον εωθινόν Ευαγγέλιον.rar
Η/Υ επιμέλεια: Ελένης Χρήστου, Σοφίας Μερκούρη.
Παράβαλε και:
Το δέκατον Αναστάσιμον εωθινόν: η Ευαγγελική Περικοπή του όρθρου, εξαποστειλάριον και Δοξαστικόν ιδιόμελον της Κυριακής.
