Τη ΙΗ’ του αυτού μηνός (Αυγούστου), μνήμη των εξ Αθηνών Οσίων και θεοφόρων Πατέρων ημών, Βαρνάβα και Σωφρονίου, των εν τω Όρει του Μελέα εν ασκήσει και θαύμασι διαλαμψάντων.
Την γην λιπόντες, εν τάχει προς τον Πόλον,
έβητε Σωφρόνιε, συν τε Βαρνάβα.
Βαρνάβας, δεκάτη ογδόη θάνε Σωφρόνιός τε.
Τη αυτή ημέρα, μνήμη του Οσίου Πατρός ημών Χριστοφόρου του ιερού, και ανοικιστού της αυτής του Μελέα Όρους Μονής, του εκ χώρας Τραπεζούντος Γαζαρή.
Χριστού ο Μύστης εν μοναίς ακηράτοις,
Χαίρων ανήλθε, των πόνων λαβείν γέρα.
Δεν έχουμε σαφή βιογραφικά τους στοιχεία. Μόνο από το «Νέον Λειμωνάριον» μαθαίνουμε ότι απεβίωσαν ειρηνικά κατά το έτος 412 μ.Χ. Απ’ αυτούς ο Βαρνάβας ήταν ιδρυτής της Μονής Σουμελά, ο Σωφρόνιος ήταν ανεψιός του, και οι δύο ήταν στην καταγωγή Αθηναίοι. Ο δε Χριστόφορος καταγόταν από την Τραπεζούντα και υπήρξε νέος Ιδρυτής της Μονής Σουμελά, μετά την ερήμωση της.
Η/Υ ΠΗΓΗ:
ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΣΥΝΑΞΑΡΙΣΤΗΣ
Το δε Συναξάριο της ημέρας αναφέρει: Ούτοι οι τρισόλβιοι, Βαρνάβας φημί και Σωφρόνιος, το μεν γένος είλκον εξ Αθηνών, αποταξάμενοι δε εν αυταίς, επί Θεοδοσίου του Μεγάλου κόσμω και τοις εν κόσμω, ταις κατ’ όναρ υποθήκαις, ης την παρά του ιερού, ως ο λόγος, Λουκά ιστορηθείσαν Εικόνα έχοντες εσέβοντο Θεοτόκου, το αγγελικόν σχήμα μετημφιάσαντο. Και δήτα παρά της Θεομήτορος κατ’ ίχνος της σεβασμίας αυτής Εικόνος παραπηδείν ευθύ Τραπεζούντος κελευσθέντες, το Όρος, ω τουπίκλην Μελά, κατέλαβον, ουκ ολίγα καθ’ οδόν κατεργασάμενοι θαύματα. Ποταμόν τε γαρ τινα καθ’ όλην αυτού την κρηπίδα πεπληρωμένον αβρόχοις ποσί διεπέρασαν, το ρείθρον ουχί μηλωτή, ευχή δε μάλλον εξαισίως διαρρήξαντες είτ’ ουν στήσαντες. Και νέφος ακρίδων ωσαύτως απήλασαν. Και τινι εν Κυμψάλλω κλινοπετή ανέστησαν, ου μη αλλά και τρεις τινας των ληστών, την του Χριστού συσταυρωθέντος εκείνου Ληστού μετάνοιαν μεταμαθείν έπεισαν, καλώς τους κακώς ληστεύοντας ληστευσάμενοι. Εν τινι δε σπηλαίω του ειρημένου Όρους προς ανίσχοντα βλέποντι ήλιον,
προπορευομένην την της Θεομήτορος Εικόνα, μεθ’ ότι πλείστων, ης εκ των κατά πάσαν μικρού δειν την Ευρώπην ιερών μοναστηρίων συνεπορίσαντο, αρετής αγωγίμων καταλαβόντες, ναόν τε αυτή περικαλλή εν ιερώ, ων ιερώς προΐσταντο μοναζόντων συστήματι ανήγειραν, και ύδωρ πότιμόν τε άμα και ακεσώδυνον εξ ανίκμου πέτρας δι’ ευχής αναβλύσαι εποίησαν, προϊόντος δε του χρόνου, και ικανούς άλλους ευκτηρίους Οίκους ανοικοδομήσαντες, και την περί αυτούς αδελφότητα έργοις ουχ ήττον η λόγοις, εις το κατ’ ευσέβειαν δρόμον καταρτίσαντες, εν ειρήνη προς Κύριον εξεδήμησαν. Του Οσίου Βαρνάβα μικρόν προ της εκδημίας υπό της Θεομήτορος, δι’ ων εδεδώκει οι, Σταυρού και κλάδου Ελαίας, την εις τας άνω Μονάς ευαγγελισθέντος μετοίκησιν.
Περί δε του Ιερού Χριστοφόρου αναφέρει: Χρόνοις δ’ ύστερον, της Μονής ταις των περιοικούντων βαρβάρων αλλεπαλλήλοις επιδρομαίς κατά την των άνωθεν Οσίων ερημώσεως προαγόρευσιν, επί Κώνστα Βασιλέως έγγονός Ηρακλείου, γεωργός τις εκ τινος χώρας Τραπεζούντος, Γαζαρή καλουμένης, ω τ’ όνομά του Χριστοφόρος, ανήρ τον ιδιώτην και αναλφάβητον και όλως αγροίκον βίον βιών, νεύσει της κατ’ επιφάνειαν σοφισάσης αυτόν αροτριώντα Θεομήτορος, εις τον της ιερωσύνης κλήρον επί τη της μονής και ανακαινίσει και προστασία προχειρισθήναι κελευσθείς, και καλώς και θεαρέστως επιβίωσας, εν ειρήνη και ούτος ανεπαύσατο.
Παράβαλε και:
Παναγία Σουμελά.
18 Αυγούστου, μνήμη και του Νεομάρτυρος Δημητρίου, του εν Ιωαννίνοις αθλήσαντος…: Συναξάριον – Μιχαήλ Γ. Τρίτου, Κοσμήτορος Θεολογικής Σχολής Α.Π.Θ.
