Η καστροπολιτεία του Διδυμοτείχου, ή όπως ονομάζεται από τους ντόπιους «Καλέ», δεσπόζει σε ένα βραχώδες ύψωμα 107μ., στην αριστερή όχθη του Ερυθροπόταμου. Ολόκληρο το κάστρο προστατεύεται με τείχος συνολικού μήκους περίπου 1800μ., που σε τακτά διαστήματα ενισχύεται από στρογγυλούς και ορθογώνιους πύργους, είκοσι τέσσερις στο σύνολο, οι οποίοι χρονολογούνται από τα παλαιοχριστιανικά μέχρι και τα οθωμανικά χρόνια. Άλλωστε ολόκληρη η περιοχή σώζει ίχνη ανθρώπινης παρουσίας από τα προϊστορικά ακόμη χρόνια.
Αλλά αυτό που πραγματικά εντυπωσιάζει αλλά και προκαλεί ερωτήματα βρίσκεται στους πρόποδες του λόφου. Πρόκειται για αρκετά υπόσκαφα (λαξευμένες κοιλότητες) που θυμίζουν έντονα εκείνα της Καππαδοκίας. Το θέαμα είναι μοναδικό. Δύσκολο να υπολογίσεις το μέγεθος τους. Κάποια μοιάζουν ολόκληρα τριάρια! Τελευταίοι κάτοικοί τους ήταν οι Αθίγγανοι της πόλης, οι οποίοι μετακινήθηκαν τα τελευταία 10-15 χρόνια στη γειτονιά Τσαίρια έπειτα από παρέμβαση του Δήμου Διδυμοτείχου. Οι Αθίγγανοι είχαν κατασκευάσει τα παραπήγματα τους μπροστά ακριβώς από τα υπόσκαφα με αποτέλεσμα για αρκετά από αυτά να μην γνωρίζουμε καν την ύπαρξή τους.
Πίσω από τα παραπήγματα που καθαιρέθηκαν, αποκαλύφθηκαν σπήλαια τα οποία είχαν χρησιμοποιηθεί από τους αθιγγάνους ως δωμάτια των σπιτιών τους. Ο λόφος με τα υπόσκαφα που διχάζει τους αρχαιολόγουςΉταν σπήλαια διευρυμένα με λάξευση σε ορθογώνιους χώρους, με τοιχώματα και οροφές καλυμμένα από επάλληλα πολύχρωμα στρώματα λαδομπογιάς και τσιμεντένιο δάπεδο σε πολλά από αυτά. Αλλά τι χρήση είχαν όμως προηγουμένως; Και ποιοι τα λάξευσαν;
Οι αρχαιολόγοι που δοκίμασαν ανασκαφή εντόπισαν σε κάποια υπόσκαφα όστρακα υστερορωμαϊκών χρόνων και υστεροβυζαντινής και μεταβυζαντινής περιόδου, βυζαντινή κεραμική και αλλού αρκοσόλια με ή χωρίς ταφές. Με βάση τα ευρήματα, μερικοί ερευνητές θεωρούν τα προϊστορικά λαξεύματα, σχετιζόμενα με λατρευτικές πρακτικές των αρχαίων Θρακών, ενώ άλλοι βυζαντινές κατασκευές που χρησίμευσαν ως κελάρια ή δεξαμενές νερού των σπιτιών της εποχής.
Το ερώτημα παραμένει και οι απόψεις των ειδικών διίστανται: Λατρευτικοί χώροι των αρχαίων Θρακών, ρωμαϊκοί τάφοι, κελάρια, δεξαμενές ή ασκηταριά των βυζαντινών;
Η/Υ ΠΗΓΗ:
Dinfo.gr: 22 Φεβρουαρίου 2017.
