Κυριακή της Τυρινής . Η εκκλησία την έχει αφιερώσει στην εξορία των πρωτοπλάστων από τον Παράδεισο. Είναι λοιπόν ημέρα πόνου και ημέρα αναμνήσεως κακής. Οι πρωτόπλαστοι τρώγοντας από το δέντρο της γνώσεως του καλού και του κακού, τα έχασαν όλα. Όχι μόνο Θεοί δεν έγιναν, που τους υπέδειξε ο διάβολος, αλλά άδειασαν. Έγιναν μια πληγή. Και ο Κύριος τους έβγαλε από τον Παράδεισο, και έφερε και τον θάνατο, που ήταν τώρα ευλογία, για να μη γίνει το κακό αθάνατο.
Είναι λοιπόν η πρώτη μέρα του κόσμου μετά την πτώση, η Κυριακή της Τυρινής. Ενώ η προηγούμενη η Κυριακή των Απόκρεω, ήταν η τελευταία ημέρα του κόσμου. Και εδώ μας μιλάει το Ευαγγέλιο, που είναι από την «Επί του Όρους Ομιλία» του Χριστού, μας μιλάει για τα τρία είδη νηστείας. Εμείς πιστεύουμε ότι νηστεία είναι μόνο το φαγητό. Είναι και αυτό, διότι η νηστεία είναι η πρώτη εντολή. Την έδωσε ο Θεός στους πρωτοπλάστους, για να διαλέξουν οι άνθρωποι το φαγητό ή Αυτόν; Που είναι το αθάνατο φαγητό. Και οι άνθρωποι διάλεξαν το πρόσκαιρο φαγητό κατά μια εκδοχή. Υπάρχουν και άλλες εκδοχές. Η άλλη εκδοχή, η σπουδαιότερη, είναι ότι οι άνθρωποι θέλησαν να μπουν στο χώρο της Θεότητος. Και θέλησαν –δημιουργήματα αυτοί – να καταλάβουν τον Δημιουργό. Πράγμα αδύνατον. Για αυτό ήρθε ο Δημιουργός μετά και ενσαρκώθηκε για να καταλάβουν τουλάχιστον την Αγάπη Του, τις Θείες Του ενέργειες και τη μεγάλη Του προσφορά: τη Σταύρωση και την Ανάσταση, την ίδρυση της Αγίας Εκκλησίας, και το Σώμα και Αίμα, το οποίο μας δίνει για να
Θεοποιηθούμε κατά χάριν.
Να δούμε τώρα ποιες είναι οι τρεις νηστείες που προτείνει ο Ευαγγελικός λόγος:
Η πρώτη νηστεία είναι η νηστεία της κακίας, και όπως μας λέει το Ευαγγέλιο προβάλει τη συγγνώμη. «Εάν συγχωρήσετε τους ανθρώπους, θα σας συγχωρήσει και εσάς ο Θεός. Και εάν δεν συγχωρήσετε τους ανθρώπους, δεν θα σας συγχωρήσει και εσάς ο Θεός». Εδώ ακριβώς νηστεύουμε την κακία, την παλιανθρωπιά, την εχθρότητα. Βέβαια το Ευαγγέλιο μας βάζει δύσκολα. Είναι γεγονός. Αλλά έλα που ο άνθρωπος είναι φτιαγμένος για τα δύσκολα και οι ευκολίες μας χαλάνε. Το βλέπουμε άλλωστε σήμερα. Άνθρωπος ο οποίος συγχωρεί είναι του Θεού. Ό,τι και αν του έχουν κάνει, όταν συγχωρήσει, είναι με τον Χριστό. Και ο Χριστός μετά τι κάνει; Του συγχωρεί τα δικά του αμαρτήματα. Να ένας εύκολος τρόπος να πάμε στον Παράδεισο. Δεν είναι καθόλου εύκολος, αλλά είναι και εύκολος, άμα θέλουμε.
Δεύτερη νηστεία είναι η ανθρωπαρέσκεια. Οι άνθρωποι θέλουμε να αρέσουμε. Φοβούμαστε το όποιο κόστος. Για αυτό θέλουμε να αρέσουμε, ακόμα και στους βλάκες και στους οποιουσδήποτε. Και αυτό είναι κακό. Η φιλοδοξία είναι καλό καταρχάς, γιατί έφτιαξε τον άνθρωπο ο Θεός για τη δόξα Του. Να πάει στον ουράνιο Παράδεισο. Να ενδυθεί τη Θεία δόξα. Αλλά χάνοντας τον επίγειο Παράδεισο και γινόμενος έκπτωτος ο άνθρωπος, πήρε στραβό δρόμο. Και ζητάει τη δόξα εκεί που δεν υπάρχει. Και για αυτό μας προτείνει ο Χριστός να νηστεύουμε τη φιλοδοξία, να νηστεύουμε την ανθρωπαρέσκεια. Γιατί πολλοί, θέλοντας να είναι αρεστοί στους ανθρώπους, παραβαίνουν και τις εντολές του Θεού και τη συνείδηση τους, και στραπατσάρουν και την ύπαρξη τους.
Τρίτη νηστεία είναι των υλικών αγαθών. Χάνοντας τον Θεό ο άνθρωπος, αγκάλιασε τα υλικά αγαθά, αγκάλιασε τα ορατά, αφού έχασε τον Αόρατο. Και προσπάθησε και προσπαθεί από κει να βγάλει ότι ωραίο και καλό και υψηλό, για το οποίο τον έφτιαξε ο Θεός, και ανήκει στον Θεό και παίρνεται από τον Θεό: Για αυτό και η ειδωλολατρία είναι η μέγιστη πλάνη του ανθρώπου. Η ύλη είναι Θείο δώρο. Είναι σκαλοπάτι. Να τη χρησιμοποιούμε, να τη δώσουμε και στους άλλους, και να την έχουμε ως σκαλοπάτι για να ανεβούμε να φτάσουμε στον Πλάστη. Γιατί όλοι οι επίγειοι θησαυροί μπροστά στη ψυχή μας, και μπροστά στον Αθάνατο Πλάστη, είναι ένα μηδενικό. Για αυτό και λέει και το Ευαγγέλιο: «Όπου είναι ο θησαυρός σας, εκεί είναι και η καρδιά σας».
Τώρα την Αγία Σαρακοστή, ας προσπαθήσουμε να κάνουμε αυτές τις τρεις νηστείες και να έρθουμε πιο κοντά στον θησαυρό μας, στην αγάπη μας, που είναι ο Ιησούς Χριστός. Και τότε θα είναι καλύτερα.
Αρχιμανδρίτου π. Ανανία Κουστένη, απο το βιβλίο του: Το Κύρυγμα της Κυριακής. Λευκωσία 2009.
Παράβαλε και:
«Νηστεία σημαίνει πείνα για το Θεό» – π. Αλεξάνδρου Σμέμαν.
Δεν φθάνει που νηστεύω; – π. Δημητρίου Μπόκου.
Η Αγία και Μεγάλη Τεσσαρακοστή – π. Αλεξάνδρου Σμέμα
Λόγοι Αγίων Πατέρων για τη νηστεία.
Λόγος Α. εις τον έκτον ψαλμόν – εκ της Φιλοκαλίας των Ιερών Νηπτικών και Ασκητικών.
Λόγος Β. εις τον έκτον ψαλμόν – εκ της Φιλοκαλίας των Ιερών Νηπτικών και Ασκητικών.
Μεγάλη Τεσσαρακοστή – τμήμα ηχογραφημένης ομιλίας του Π. Ανανία Κουστένη (αρχείο ήχου, mp3).
Σοφία και Λόγος: «Τας νουμηνίας υμών ουκ ανέχομαι».
Του Οσίου Πατρός ημών Φωτίου του Μεγάλου – ομιλία δεκάτη τρίτη, ρηθείσα εν τω άμβωνι της Μεγάλης Εκκλησίας, τη Τετράδι της πρώτης εβδομάδος. .
Του Οσίου Πατρός ημών Φωτίου του Μεγάλου – ομιλία δεκάτη τετάρτη, ρηθείσα εν τω άμβωνι της Μεγάλης Εκκλησίας, τη Παρασκευή της πρώτης εβδομάδος.
Ύμνοι για την αρχή της νηστείας της Μεγάλης Τεσσαρακοστής (Υμνολογική εκλογή).
