Τη Μεγάλη Τεσσαρακοστή οι Χριστιανοί νηστεύουν και προσεύχονται περισσότερο, προετοιμαζόμενοι για την υπέρλαμπρη γιορτή του Πάσχα. Είναι καλό αυτό; Χρειάζεται τίποτε άλλο;
Ας γυρίσουμε στα χρόνια της βαβυλώνειας αιχμαλωσίας των Ισραηλιτών. Ο δίκαιος και ελεήμων Τωβίτ, έχοντας περιπέσει σε εσχάτη πτωχεία και τύφλωση, στέλνει τον γιο του Τωβία σ’ ένα μακρύ ταξίδι, από τη Νινευή στους Ράγους της Μηδίας, για να εισπράξει ένα σημαντικό ποσό, που είχε παλιότερα δανείσει ο Τωβίτ σε κάποιον Γαβαήλ. Πριν αναχωρήσει, επειδή δεν είναι σίγουρο αν θα τον ξαναδεί, μαζί με άλλα, τον συμβουλεύει:
– Από τα υπάρχοντά σου, παιδί μου, να δίνεις ελεημοσύνη, χωρίς να φοβάσαι καθόλου. Να μην αποστρέψεις το πρόσωπό σου από κανένα φτωχό και δεν θα αποστρέψει ο Θεός το πρόσωπό του ποτέ από σένα. Ανάλογα με το πλήθος των υπαρχόντων σου να κάνεις ελεημοσύνη. Αν έχεις λίγα, μη φοβηθείς από αυτά τα λίγα να δίνεις ελεημοσύνη. Δεν θα στερηθείς. Όταν κάνεις ελεημοσύνη, θησαυρίζεις για τον εαυτό σου σε ημέρα ανάγκης. Γιατί η ελεημοσύνη σε λυτρώνει από τον θάνατο και δεν σε αφήνει να εισέλθεις στο σκοτάδι του. Η ελεημοσύνη είναι δώρο αγαθό για όλους εκείνους που την κάνουν ενώπιον του Θεού.
Στη συνέχεια ένας άγγελος του Θεού, ο Ραφαήλ, με τη μορφή ενός νεανία, συνοδεύει στο ταξίδι τον Τωβία, τον σώζει από ποικίλους κινδύνους, του εξασφαλίζει μια όμορφη και ενάρετη σύζυγο, τη Σάρρα, εισπράττει για λογαριασμό του και του παραδίδει τα οφειλόμενα χρήματα, τον ξαναφέρνει σώο και ασφαλή στο σπίτι του και τέλος θεραπεύει την τύφλωση του πατέρα του, του Τωβίτ. Την ώρα που τους αποχαιρετά, ανάμεσα σε άλλες συμβουλές, τους λέει:
– Είναι καλό πράγμα η προσευχή με νηστεία. Αλλά δεν φτάνει αυτό. Χρειάζεται επί πλέον η ελεημοσύνη και η δικαιοσύνη. Καλύτερα να κάνεις ελεημοσύνες, παρά να μαζεύεις χρυσάφι. Γιατί η ελεημοσύνη γλυτώνει τον άνθρωπο από τον θάνατο και τον καθαρίζει από κάθε αμαρτία. Εκείνοι που κάνουν ελεημοσύνες και ζουν με δικαιοσύνη, θα ζήσουν πολλά χρόνια (Τωβ. 4, 7-11• 12, 8-9).
«Μακάριος είναι ο άνθρωπος που συμπαθεί τον φτωχό, τον πένητα», λέει και ο εκλεκτός του Θεού, ο βασιλιάς Δαυΐδ. «Αυτόν θα τον λυτρώσει ο Κύριος σε ημέρα δύσκολη», σε ώρα δηλαδή κακιά (Ψαλμ. 40, 1).
Αν θέλουμε κι εμείς να έχει αποτέλεσμα η όποια μας πνευματική προσπάθεια, είτε τώρα τη Σαρακοστή, είτε πάντοτε στη ζωή μας, ας βάλουμε τον Θεό ασπίδα και προστασία μας με την ελεημοσύνη. Γιατί «δανείζει Θεώ ο ελεών πτωχόν» (Παρ. 19, 17). Προφάσεις δεν μπορούν να σταθούν μπροστά στον Θεό. Όλοι μπορούν και πρέπει να ελεούν. Οι πλούσιοι να δίνουν πολλά και οι φτωχοί λίγα. Κανένας δεν εξαιρείται.
Αλλά και κανένας δεν ζημιώνεται. Ούτε ο φτωχός. Αντίθετα όλοι πλουτίζουν, κόντρα στην ανθρώπινη λογική, με τρόπο που γνωρίζει μόνο ο Θεός. Η ελεημοσύνη πλουτίζει πάντα, δεν φτωχαίνει τον άνθρωπο. Ισχύει εδώ η λογική του Θεού.
Ας αφήσουμε λοιπόν στην άκρη κάθε ολιγοπιστία και κακομοιριά. Ο Θεός θέλει ελεήμονα καρδιά, γεμάτη οικτιρμούς για τον πλησίον και θα τη ζητήσει την καρδιά αυτή απ’ τον καθένα μας κατά την ημέρα της κρίσεως (Ματθ. 25, 31-46). Τότε η ελεημοσύνη θα μας λυτρώσει και από τον αιώνιο θάνατο. Όχι μόνο από κάποια κακιά στιγμή της επίγειας ζωής μας.
Το στάδιο των αρετών που άνοιξε με την είσοδο της Σαρακοστής, μας περιμένει. Τα αθλήματα πολλά, αλλά κορυφαίο πάντοτε η ελεημοσύνη, η αγάπη. Μη μείνουμε μόνο στη νηστεία. Ο,τι δηλαδή μας στοιχίζει λιγότερο, αλλά και μας φουσκώνει περισσότερο με έπαρση. Οι φτωχοί αδελφοί μας περιμένουν την ελεήμονα διάθεσή μας. Και όχι μόνο το Πάσχα, αλλά καθημερινά. Ας μην τους απογοητεύουμε.
Η προσπάθεια της νηστείας γίνεται «ζωής αιωνίου πρόξενος», μόνο εάν παράλληλα «εκτείνωμεν χείρας εις ευποιΐαν. Ουδέν γαρ ούτω σώζει ψυχήν, ως η μετάδοσις των επιδεομένων. Η ελεημοσύνη, συγκεκραμένη τη νηστεία, εκ θανάτου ρύεται τον άνθρωπον. Αυτήν ασπασώμεθα, ης ουδέν ίσον. Ικανή γαρ υπάρχει σώσαι τας ψυχάς ημών» (Ιδιόμ. αποστίχων Αίνων Πέμπτης Β Ἑ¬βδομ. Νηστειών). Άλλωστε την περίοδο αυτή ψάλλουμε: «Δίκαιος ανήρ, ο ελεών όλην την ημέραν» (Δοξαστικό Αίνων Ε Κυρ. Νηστειών), κατά το παράγγελμα του Δαυίδ (Ψαλμ. 36, 26).
Δεν φτάνει να είναι μόνο ευχάριστη ψαλμωδία στα χείλη μας αυτό. Ας το βάλουμε και λίγο παραμέσα, στην καρδιά μας.
Από την εφημερίδα: «Αντιύλη»(, Σαρακοστή 2014)
