Ως κατάλληλο τόπο για την απόλαυση της ποθητής του «ησυχίας» και της άμεσης «κοινωνίας» του με τον Θεό, διάλεξε κάποιο ερημικό μέρος μεταξύ Γάζας και Μαϊουμά.1 Ενώ όμως αυτός απέφευγε τον περισπασμό, την ευθύνη και τη δόξα, αυτά τον καταδίωκαν. Στη Μονή του αββά Σερίδου υπήρχαν Πατέρες που είχαν τόσο αναπαυθεί και βοηθηθεί κοντά του, ώστε δεν εννοούσαν με κανέναν τρόπο να τον αποχωρισθούν. Σύντομα λοιπόν τον ανακάλυψαν και δήλωσαν ότι θα παραμείνουν κοντά του, κάτω από την υποταγή και την καθοδήγησή του. Ο αββάς Δωρόθεος αναγκάστηκε να υποχωρήσει και να υποταχθεί οριστικά στο θέλημα του Θεού και να συστήσει «ίδιον Μοναστήριον» μεταξύ Γάζας και Ασκάλωνα, γύρω στο 540 μ. Χ.
Για το νέο κοινοβιακό μοναστήρι πολύ λίγα στοιχεία μας είναι γνωστά. Μπορούμε όμως να υποθέσουμε, απ’ όσα αναφέρονται στην «επιστολή» που προηγείται των «Διδασκαλιών» του αββά Δωροθέου, ότι ακολούθησε τις πνευματικές γραμμές της Μονής του αββά Σερίδου. Δεχόταν φτωχούς και ασθενείς, που τους περιέθαλπε και τους θεράπευε, και ήταν πνευματικό και ιεραποστολικό κέντρο, όπου κατέφευγαν ακόμη και σοφιστές, για να αποθέσουν εκεί τον προβληματισμό τους και να βοηθηθούν.
Ο συγγραφέας της «επιστολής» μιλάει με πολύ ενθουσιασμό και αγάπη για το πρόσωπο του αββά Δωροθέου, γιατί «το φιλοπόνως ερευνάν και γνησίως επαινείν» το βίο του ισοδυναμεί προς το «αρετήν επαινείν και Θεόν αγαπάν και μεριμνάν περί της όντως ζωής». Αφού δε αναφέρει τις αρετές του ως υποτακτικού, τον εγκωμιάζει, στη συνέχεια, και ως εξαίρετο ποιμένα «του διδάσκειν και φωτίζειν τας ψυχάς άξιον».
Οι ψυχωφελείς διδασκαλίες, που εκδίδονται τόσο στο αρχαίο κείμενό τους όσο και στη μετάφρασή τους, γράφτηκαν – ή το πιθανότερο εκφωνήθηκαν – αυτήν ακριβώς την εποχή.
Μέσα στην υποταγή στο θέλημα του Θεού, στην ταπείνωση, στη διάκριση, «εν ολίγω συν Θεώ τελειωθείς, επλήρωσε χρόνους μακρούς» και της αιωνίας ζωής «συντόμως τυχείν ηξιώθη».
Ο αββάς Δωρόθεος τιμήθηκε ως άγιος, ενόσω ζούσε ακόμα. Η Ορθόδοξη εκκλησία μετά την οσία κοίμησή του τον κατέταξε επίσημα στη χορεία των αγίων της και τιμά τη μνήμη του στις 13 Αυγούστου.
Ο Α. Παπαδόπουλος – Κεραμεύς στο έργο του «Ιεροσολυμιτική Βιβλιοθήκη» (1, 363/295) μνημονεύει ένα χειρόγραφο του ΙΘ’ αιώνα που περιέχει ασματική ακολουθία, η οποία συντάχθηκε προς τιμή του αββά Δωροθέου.2
Δυστυχώς πολύ σύντομα το τεράστιο έργο του καταστράφηκε γιατί «ρομφαία Σαρακηνή και θηριώδης και βάρβαρος και πάσης όντως διαβολικής ωμότητος γέμουσα»,3 κατέστρεψε τη μονή, από την οποία δεν διασώθηκαν ούτε καν ίχνη. Μαρτύρια όμως της προσωπικότητας και του έργου του αββά Δωροθέου είναι κυρίως ο μεγάλος πνευματικός θησαυρός των διδασκαλιών του. Μέσα σ’ αυτές αντικατοπτρίζεται το μεγαλείο μιας ψυχής που έζησε και αγάπησε τον Θεό « εκ βαθέων» και έγινε για τους άλλους τροφός και μεταδότης της θείας ζωής.
Υποσημειώσεις.
1. Ιωάν. Μόσχου «Πνευματικός Λειμών» P. G. 87, 3, 3033 (πληρ. Παρά Α. Βασελινοβιτς σ’. 19)
2. Α’ Παπαδόπουλου – Κεραμέως: «Ιεροσολυμιτική βιβλιοθήκη», Πετρούπολις 1891, 1, 363/295
3. Σωφρονίου Ιεροσολύμων, Λόγος εις την Γέννησιν του Χριστού, Ε. Φ. 17, 1918, 327.
Από το βιβλίο: Αββά Δωροθέου – Εργα Ασκητικά.
Εκδόσεις, Ετοιμασία. Ιεράς Μονής Τιμίου Προδρόμου Καρέα. Δεκέμβριος 2014.
Η/Υ επιμέλεια Σοφίας Μερκούρη.
