Στον ισχυρισμό των Λατίνων, πως η τέλεια ιερουργία κάθε ημέρα είναι ψυχωφελής και κυρίως κατά την περίοδο της ιεράς και Μεγάλης Τεσσαρακοστής, όπου οι πιστοί βρίσκονται σε κατάσταση κατανύξεως,1 ο Νικόλαος δίδει ξεκάθαρη απάντηση: Κανείς δεν αμφιβάλλει για την ωφέλεια της μεταλήψεως των τιμίων δώρων, τονίζοντας: «τι γαρ τιμιώτερον του τιμίου σώματος και αίματος του Χριστού;».2 Όμως, όταν η μετάληψη γίνεται τυπικά ή αντικανονικά, τότε ελλοχεύει ο κίνδυνος της επιπόλαιης προσελεύσεως σε αυτήν.3 Επιπλέον, η θεία Κοινωνία είναι Μέγα Μυστήριο που χαρίζει την καθολική ανάσταση των μεταλαβόντων από την επίγεια ήδη ζωή. Είναι η αναίμακτος θυσία του Χριστού προς σωτηρία των ανθρώπων που συνοδεύεται από συναισθήματα χαράς και ευχαριστίας. Επομένως, κατά τη διάρκεια των ημερών αυτών, όπου συμπάσχουμε με τον πάσχοντα Ιησού και βιώνουμε την πλήρη σωματική νέκρωση, δεν είναι θεμιτό να κοινωνούμε καθημερινώς με αγαλλίαση τα άγια των αγίων και να τελούμε σε πνεύμα εορταστικό τέλεια θεία Λειτουργία, υπογραμμίζει ευθύς ο Νικόλαος: «Αι γαρ της αγίας Τεσσαρακοστής ημέραι πένθους και κατανύξεως εισί και νεκρώσεως των σωμάτων ημών, ίνα σύμφυτοι γενόμενοι τω ομοιώματι του θανάτου του Χριστού και της αναστάσεως εσόμεθα, ου χαράς δε, αναστασίμου της εν τη θεία λειτουργία τελείως τελουμένης».4
Οι θείες ιεροτελετές πρέπει να εναρμονίζονται με τις αποστολικές διατάξεις και τους ιερούς κανόνες των αγίων συνόδων, χωρίς να εισάγεται κάτι ξένο ή ασύμφωνο με την εκκλησία, τη νύμφη του Χριστού. Άλλωστε η μη εκτενής ανάλυση του συγκεκριμένου ζητήματος από τον Υδρουντινό ηγούμενο δηλώνει και τη βαθιά του πεποίθηση πως έχουν δοθεί οριστικές και ικανοποιητικές εξηγήσεις παλαιόθεν, οπότε είναι άνευ ουσίας η επανάληψή τους, ειδικά όταν η διαφωνούσα πλευρά εθελοτυφλεί και παραμένει ανένδοτη και ανυποχώρητη στην κατάχρηση της πνευματικής κληρονομίας.
Υποσημειώσεις.
1. «Αλλά το ιερουργήσαι καθ’ εκάστην, φησίν ο Λατίνος, μη ουκ έστι καλόν; Και μάλιστα εν τη αγία Τεσσαρακοστή, ότε και μάλλον κατανενυγμένοι, εσμέν;» τρία συντάγματα, Cod. Vat. Pal. Gr. 232 f. 124,v ARSENIJ, Nikolaja Gidruntskagko, sel. 67, PG. 160, 740 C.
2. Τρία συντάγματα, Cod. Paris, Suppl, gr. 1232 f. 156r ARSENIJ, Nikolaja, Gidruntskago, σελ. 67 και PG. 160, 740C.
3. «Ουκ επαινεί γαρ τον απλώς και παρά κανόνα τα θεία τελούντα». Τρία συντάγματα, Cod. Paris, Suppl, gr. 1232, f. 156r ARSENIJ, Nikolaja Gidruntskago σελ. 67 και PG. 160, 740 C.
4. Τρία συντάγματα, Cod. Paris, Suppl, gr. 1232, f. 156r, ARSENIJ, Nikolaja, Gidruntskago,σελ. 68 και PG. 160, 740D. Για να καταδειχθεί ο πένθιμος χαρακτήρας της Μεγάλης και αγίας Τεσσαρακοστής σημειώνουμε τον ΝΒ’ κανόνα της εν Λαοδικεία συνόδου: «Ότι ου δει εν τη Τεσσαρακοστή γάμους ή γενέθλια επιτελείν», ΣΥΝΤΑΓΜΑ Γ’, σελ. 219, αλλά και τον ΜΘ’ κανόνα της ιδίας συνόδου: «Ότι ου δει εν τη Τεσσαρακοστή άρτον προσφέρειν, ει μη εν σαββάτω και Κυριακή μόνον», ΣΥΝΤΑΓΜΑ Γ’, σελ. 216.
Από το βιβλίο: Για το δόγμα και τη λατρεία…, του Σωτήρη Ν. Κόλλια.
Μία πρωτότυπη προσέγγιση στα αντιμαχόμενα σημεία μεταξύ Ορθοδόξων και Λατίνων μέσα από ανέκδοτα χειρόγραφα
Εκδόσεις Γρηγόρη, Φεβρουάριος του 2019
Η/Υ επιμέλεια Σοφίας Μερκούρη.
