12. Εξαιτίας της πίστεως και της φιλοξενίας της σώθηκε η Ραάβ, που επονομαζόταν πόρνη. Διότι, όταν στάλθηκαν από τον Ιησού του Ναυή στην Ιεριχώ κατάσκοποι, έμαθε ο βασιλιάς της χώρας ότι ήρθαν να κατασκοπεύσουν τη χώρα τους και έστειλε άνδρες να τους συλλάβουν, ώστε, αφού συλληφθούν, να θανατωθούν. Η φιλόξενη όμως Ραάβ, αφού τους δέχθηκε μέσα τους έκρυψε στο υπερώο κάτω από τα καλάμια από λινάρι. Όταν λοιπόν ήρθαν οι απεσταλμένοι του βασιλιά και είπαν, Σε σένα ήρθαν οι κατάσκοποι της χώρας μας˙ βγάλε τους έξω, γιατί έτσι διατάζει ο βασιλιάς, εκείνη απάντησε˙ Μπήκαν βέβαια οι άνδρες που ζητάτε σε μένα, αλλά αμέσως έφυγαν και βαδίζουν στον δρόμο, και τους έδειξε σε αντίθετη κατεύθυνση. Έπειτα είπε στους άνδρες˙ Εγώ γνωρίζω ότι ο Κύριος και Θεός θα σας παραδώσει αυτή τη χώρα˙ διότι ο φόβος και ο τρόμος σας έχει πέσει πάνω στους κατοίκους της˙ όταν λοιπόν θα την καταλάβετε, σώστε εμένα και την οικογένειά μου. Και της είπαν˙ Θα γίνει έτσι όπως μας είπες.
Εάν λοιπόν μάθεις ότι ερχόμαστε, να συγκεντρώσεις όλους τους δικούς σου κάτω από τη στέγη σου και θα σωθούν˙ διότι όσοι θα βρεθούν έξω από το σπίτι σου θα χαθούν. Και επιπλέον της έδωσαν ένα κόκκινο σημάδι, για να το κρεμάσει έξω από το σπίτι της, κάνοντας φανερό ότι με το αίμα του Κυρίου θα σωθούν όλοι όσοι πιστεύουν και ελπίζουν στον Θεό.1 Βλέπετε, αγαπητοί, ότι όχι μόνο πίστη, αλλά και προφητεία υπήρχε στη γυναίκα.
13. Ας γίνουμε ταπεινόφρονες, αδελφοί, αποβάλλοντας κάθε αλαζονεία και έπαρση και αφροσύνη και οργή, και ας εφαρμόσουμε αυτό που είναι γραμμένο˙ διότι το άγιο Πνεύμα λέει˙ «να μη καυχιέται ο σοφός για τη σοφία του, ούτε ο δυνατός για τη δύναμή του, ούτε ο πλούσιος για τον πλούτο του, αλλά εκείνος που καυχιέται να καυχιέται εν Κυρίω, να τον αναζητεί και να κάνει κρίσεις δίκαιες».2 Και μάλιστα να θυμόμαστε τα λόγια του Κυρίου Ιησού, τα οποία είπε διδάσκοντας την επιείκεια και την υπομονή. Διότι είπε τα εξής˙ ‘να ελεείτε για να ελεηθείτε, να συγχωρείτε για να συγχωρηθείτε˙ ό,τι κάνετε, θα σας γίνει˙ όπως δίνετε, θα σας δοθεί˙ όπως κρίνετε, έτσι θα κριθείτε˙ όσο καλά φέρεστε, τόσο καλά θα σας φερθούν˙ με όποιο μέτρο μετράτε, με το ίδιο θα μετρηθείτε».3 Με αυτή την εντολή και με αυτά τα παραγγέλματα ας στηρίξουμε τους εαυτούς μας, για να πορευόμαστε, υπακούοντας στους αγιοπρεπείς λόγους του με ταπεινοφροσύνη˙ διότι ο άγιος λόγος λέει˙ «σε ποιόν να κοιτάξω, αν όχι στον πράο και ήσυχο που τρέμει τα λόγια μου;».4
14. Είναι δίκαιο λοιπόν και άγιο, άνδρες αδελφοί μου, να πειθαρχήσουμε στον Θεό μάλλον, παρά να ακολουθήσουμε τους αρχηγούς που βρίσκονται μέσα στην αλαζονεία και στη σύγχυση του μισητού φθόνου. Διότι δεν θα υποστούμε μικρή ζημία, αντίθετα μάλιστα θα διατρέξουμε κίνδυνο μεγάλο, εάν παραδώσουμε τους εαυτούς μας κατά τρόπο ριψοκίνδυνο στα θελήματα των ανθρώπων, οι οποίοι μας βάζουν σε φιλονικία και στάσεις, για να μας αποξενώσουν από εκείνον που είναι καλός. Ας φερόμαστε στους εαυτούς μας με πραότητα, σύμφωνα με την ευσπλαχνία και τη γλυκύτητα εκείνου που μας δημιούργησε. Διότι είναι γραμμένο˙ «οι αγαθοί θα κατοικήσουν τη γη και οι άκακοι θα μείνουν πάνω σ’ αυτήν, ενώ όσοι παρανομούν θα εξαφανιστούν από αυτή».5 Και πάλι λέει˙ «είδα τον ασεβή να ψηλώνει και να σηκώνεται ψηλά όπως οι κέδροι του Λιβάνου˙ και όταν πέρασα δεν υπήρχε, και αναζήτησα τον τόπο όπου βρισκόταν και δεν τον βρήκα. Να είσαι άκακος και να βλέπεις το ίσιο δρόμο, διότι ο ειρηνικός άνθρωπος θα αφήσει πίσω του φήμη καλή».5
12. Δια πίστιν και φιλοξενίαν εσώθη Ραάβ η επιλεγομένη πόρνη. Εκπεμφθέντων γαρ υπό Ιησου του Ναυή κατασκόπων εις την Ιεριχώ, έγνω ο βασιλεύς της γης ότι ήκασι κατασκοπεύσαι την χώραν αυτών, και εξέπεμψεν άνδρας τους συλληψομένους αυτούς, όπως συλληφθέντες θανατωθώσιν. Η ουν φιλόξενος Ραάβ εισδεξαμένη αυτούς έκρυψεν εις το υπερώον υπό την λινοκαλάμην. Επισταθέντων δε των παρά του βασιλέως και λεγόντων. Προς σε εισήλθον οι κατάσκοποι της γης ημών˙ εξάγαγε αυτούς, ο γαρ βασιλεύς ούτω κελεύει. Η δε απεκρίθη˙ Εισήλθον μεν οι άνδρες ους ζητείτε προς με, άλλ’ ευθέως απήλθον και πορεύονται τη οδώ, υποδεικνύουσα αυτοίς εναλλάξ. Και είπε προς τους άνδρας˙ Γινώσκουσα γινώσκω εγώ ότι Κύριος ο Θεός παραδίδωσιν υμίν την γην ταύτην˙ ο γαρ φόβος και ο τρόμος υμών επέπεσε τοις κατοικούσιν αυτήν˙ ως εάν ουν γένηται λαβείν αυτήν υμάς, διασώσατέ με και τον οίκον του πατρός μου. Και είπαν αυτή˙ Έσται ούτως ως ελάλησας ημίν.
Ως εάν ουν γνως παραγινομένους ημάς, συνάξεις πάντας τους σους υπό το στέγος σου, και διασωθήσονται˙ όσοι γαρ εάν ευρεθώσιν έξω της οικίας, απολούνται. Και προσέθεντο αυτή δούναι σημείον, όπως εκκρεμάση εκ του οίκου αυτής κόκκινον, πρόδηλον ποιούντες ότι δια του αίματος του Κυρίου λύτρωσις έσται πάσι τοις πιστεύουσι και ελπίζουσιν επί τον Θεόν. Οράτε, αγαπητοί, ότι ου μόνον πίστις, αλλάκαι προφητεία εν τη γυναικί γέγονεν.
13. Ταπεινοφρονήσωμεν ουν, αδελφοί, αποθέμενοι πάσαν αλαζονείαν και τύφον και αφροσύνην και οργάς, και ποιήσωμεν το γεγραμμένον˙ λέγει γαρ το Πνεύμα το άγιον˙ «μη καυχάσθω ο σοφός εν τη σοφία αυτού, μηδέ ο ισχυρός εν τη ισχύϊ αυτού, μηδέ ο πλούσιος εν τω πλούτω αυτού, άλλ’ ή ο καυχώμενος εν Κυρίω καυχάσθω, του εκζητείν αυτόν και ποιείν κρίμα και δικαιοσύνην». Μάλιστα μεμνημένοι των λόγων του Κυρίου Ιησού, ους ελάλησε διδάσκων επιείκειαν και μακροθυμίαν. Ούτω γαρ είπεν˙ «Ελεάτε ίνα ελεηθήτε, αφίετε ίνα αφεθή υμίν˙ ως ποιείτε, ούτω ποιηθήσεται υμίν˙ ως δίδοτε, ούτω δοθήσεται υμίν˙ ως κρίνετε, ούτω κριθήσεσθε˙ ως χρηστεύεσθε, ούτω χρηστευθήσεται υμίν˙ ώ μέτρω μετρείτε, εν αυτώ μετρηθήσεται υμίν». Ταύτη τη εντολή και τοις παραγγέλμασι τούτοις στηρίξωμεν εαυτούς εις το πορεύεσθαι υπηκόους όντας τοις αγιοπρεπέσι λόγοις αυτού, ταπεινοφρονούντες˙ φησί γαρ ο άγιος λόγος˙ «Επί τίνα επιβλέψω, άλλ’ ή επί τον πραύν και ησύχιον και τρέμοντά μου τα λόγια;».
14. Δίκαιον ουν και όσιον, άνδρες αδελφοί, υπηκόους ημάς μάλλον γενέσθαι τω Θεώ, ή τοις εν αλαζονεία και ακαταστασία μυσερού ζήλους αρχηγοίς εξακολουθείν. Βλάβην γαρ ου την τυχούσαν, μάλλον δε κίνδυνον υποίσομεν μέγαν, εάν ριψοκινδύνως επιδώμεν εαυτούς τοις θελήμασι των ανθρώπων, οίτινες εξακοντίζουσιν εις έριν και στάσεις, εις το απαλλοτριώσαι ημάς του καλώς έχοντος. Χρηστευσώμεθα εαυτοίς κατά την ευσπλαγχνίαν και γλυκύτητα του ποιήσαντος ημάς. Γέγραπται γαρ˙ «χρηστοί έσονται οικήτορες γης, άκακοι δε υπολειφθήσονται επ’ αυτής, οι δε παρανομούντες εξολεθρευθήσονται απ’ αυτής». Και πάλιν λέγει˙ «είδον ασεβή υπερυψούμενον και επαιρούμενον ως τας κέδρους του Λιβάνου, και παρήλθον, και ιδού ουκ ήν, και εξεζήτησα τον τόπον αυτού, και ουχ εύρον. Φύλασσε ακακίαν και ίδε ευθύτητα, ότι εστίν εγκατάλειμμα ανθρώπω ειρηνικώ».
Υποσημειώσεις.
1. Βλ. Ιησ’. Ναυή 2
2. Ιερ. 9, 23-24
3. Ματθ. 5, 7. 6, 14 Λουκά 6, 31-37
4. Ησ’. 66, 2
5. Ψαλμ. 36, 35-37
***
15. Ας προσκολληθούμε λοιπόν σ’ εκείνους που είναι ειρηνικοί με ευλάβεια, και όχι σ’ αυτούς που θέλουν ειρήνη με υποκρισία. Διότι λέει κάπου˙ «αυτός ο λαός με τιμά με τα χείλη του, ενώ η καρδιά του βρίσκεται μακριά από μένα».1 Και αλλού πάλι˙ «με το στόμα τους, έλεγαν ευλογίες, ενώ με την καρδιά τους καταριόνταν».2 Και αλλού πάλι λέει˙ «τον αγάπησαν με το στόμα τους και με τη γλώσσα τους του έλεγαν ψέματα, η δε καρδιά τους δεν ήταν ειλικρινής μαζί του, ούτε ήταν πιστοί στη διαθήκη του».3 Γι’ αυτό ας βουβαθούν τα χείλη τα δόλια, τα οποία μιλούν εναντίον του δικαίου την ανομίαν».4 Και πάλι˙ «είθε να εξολοθρεύσει ο Κύριος όλα τα πονηρά χείλια και τις γλώσσες που καυχώνται, δηλαδή εκείνους που λένε˙ Θα εξυμνήσουμε τη γλώσσα μας, τα χείλη μας είναι δικά μας˙ ποιός μπορεί να γίνει κύριός μας; Ο Κύριος όμως απαντά˙ Από την ταλαιπωρία των φτωχών και τον στεναγμό των πενήτων θα σηκωθώ τώρα˙ θα τους βάλω σε τόπο ασφαλή και θα τους μιλήσω εκεί με ειλικρίνεια».5
16. Διότι ο Χριστός είναι με τους ταπεινούς και όχι μ’ εκείνους που υπερηφανεύονται στο ποίμνιό του. Το σύμβολο της δόξας του Θεού, ο Κύριος Ιησούς Χριστός, δεν ήρθε με αλαζονεία ούτε με υπερηφάνεια, αν και μπορούσε να το κάνει, αλλά ταπεινός, όπως είχε μιλήσει το άγιο Πνεύμα γι’ αυτόν. Διότι λέει˙ «Κύριε, ποιός πίστεψε σ’ αυτά που εμείς ακούσαμε από σένα, και η δύναμη του Κυρίου σε ποιόν φανερώθηκε; Τον κηρύξαμε στον λαό αυτό ως παιδί, ως ρίζα σε διψασμένη γη˙ δεν υπάρχει σ’ αυτόν ωραίο πρόσωπο ούτε δόξα˙ τον είδαμε και δεν είχε εμφάνιση ούτε ομορφιά, αλλά το πρόσωπό του ήταν ταπεινό και κατώτερο από εκείνο των ανθρώπων. Ήταν άνθρωπος πληγωμένος και πονεμένος και γνώριζε να υπομένει ταλαιπωρίες, διότι το πρόσωπο του είχε γίνει αντικείμενο αποστροφής, ατιμάσθηκε και περιφρονήθηκε. Αυτός φέρει επάνω του τις αμαρτίες μας και για μας υποφέρει, και εμείς νομίσαμε ότι αυτός πονάει, είναι πληγωμένος και υφίσταται κακώσεις˙ ενώ αυτός τραυματίστηκε για τις δικές μας αμαρτίες και ταλαιπωρήθηκε για τις ανομίες μας.
Παιδαγωγική τιμωρία της δικής μας ειρήνης επάνω σ’ αυτόν. Με την πληγή εκείνου εμείς θεραπευθήκαμε. Όλοι πλανηθήκαμε σαν πρόβατα, ο άνθρωπος έχασε τον δρόμο του. Και ο Κύριος τον παρέδωσε στα παθήματα εξαιτίας των δικών μας αμαρτιών, και αυτός για τις κακώσεις που υπέφερε δεν άνοιξε το στόμα του˙ οδηγήθηκε σαν πρόβατο για σφαγή και σαν αρνί σ’ εκείνον που το κουρεύει άφωνος τόσο κλειστό κρατάει το στόμα του. Με την ταπείνωσή του το δίκαιό του καταπατήθηκε. Ποιος θα διηγηθεί την καταγωγή του; Διότι αφαιρείται από τη γη η ζωή του˙ εξαιτίας των αμαρτιών του λαού του οδηγήθηκε στον θάνατο. Για εκδίκηση της ταφής του θα δώσω σε μαρτύρια τους κακούς και για τον θάνατό του τους πλούσιους˙ διότι αυτός δεν έκανε αμαρτία και δεν βρέθηκε δόλος στο στόμα του. Και ο Κύριος θέλει να τον καθαρίσει από τις πληγές. Εάν τον δώσετε για τις αμαρτίες σας η ψυχή σας θα δει απογόνους για πολλά χρόνια. Και ο Κύριος θέλει να αφαιρέσει τον πόνο από την ψυχή του, να του δείξει φως και να τον διαπλάσει, και να δικαιώσει τον δίκαιο
ο οποίος υπηρετεί ευσυνείδητα πολλούς και τις αμαρτίες τους αυτός θα τις αναλάβει. Γι’ αυτό αυτός θα αποκτήσει πολλούς κληρονόμους και θα τους μοιράσει τα λάφυρα των δυνατών. Για όλα αυτά παραδόθηκε στον θάνατο για τις αμαρτίες αυτών».6 Και πάλι˙ ο ίδιος λέει˙ «Εγώ είμαι σκουλήκι και όχι άνθρωπος, περίγελως των ανθρώπων και περιφρονημένος από τον λαό. Όλοι όσοι με βλέπουν με περιφρονούν και με περιγελούν, λέγοντας με τα χείλη τους και κουνώντας το κεφάλι τους˙ στηρίζει τις ελπίδες του στον Θεό, ας τον γλιτώσει, ας τον σώσει, αφού τον θέλει».7 Βλέπετε, αγαπητοί μου άνθρωποι, ποιό είναι το παράδειγμα που μας έχει δοθεί. Διότι, εάν ο Κύριος έδειξε τόση ταπεινοφροσύνη, τί πρέπει να κάνουμε εμείς που ήρθαμε και τεθήκαμε κάτω από τον ζυγό της χάριτός του;
15. Τοίνυν κολληθώμεν τοις μετ’ ευσεβείας ειρηνεύουσι, και μη τοις μεθ’ υποκρίσεως βουλομένοις ειρήνην. Λέγει γαρ που˙ «ούτος ο λαός τοις χείλεσί με τιμά, η δε καρδία αυτών πόρρω άπεστιν απ’ εμού». Και πάλιν˙ «τω στόματι αυτών ευλογούσαν, τη δε καρδία αυτών κατηρώντο». Και πάλιν λέγει˙ «ηγάπησαν αυτόν τω στόματι αυτών και τη γλώσση αυτών εψεύσαντο αυτόν, η δε καρδία αυτών ουκ ευθεία μετ’ αυτού, ουδέ επιστώθησαν εν τη διαθήκη αυτού. Δια τούτο άλαλα γενηθήτω τα χείλη τα δόλια τα λαλούντα κατά του δικαίου ανομίαν». Και πάλιν˙ «εξολεθρεύσαι Κύριος πάντα τα χείλη τα δόλια, γλώσσαν μεγαλορρήμονα, τους ειπόντας˙ Την γλώσσαν ημών μεγαλυνούμεν, τα χείλη ημών παρ’ ημίν εστίν˙ τις ημών Κύριός εστίν; Από της ταλαιπωρίας των πτωχών και από του στεναγμού των πενήτων νυν αναστήσομαι, λέγει Κύριος˙ θήσομαι εν σωτηρίω. Παρρησιάσομαι εν αυτώ».
16. Ταπεινοφρονούντων γαρ εστίν ο Χριστός, ουκ επαιρομένων επί το ποίμνιον αυτού. Το σκήπτρον της μεγαλωσύνης του Θεού, ο Κύριος Ιησούς Χριστός, ουκ ήλθεν εν κόμπω αλαζονείας ουδέ υπερηφανίας, καίπερ δυνάμενος, αλλά ταπεινοφρονών, καθώς το Πνεύμα το άγιον περί αυτού ελάλησεν˙ φησί γαρ˙ «Κύριε, τις επίστευσε τη ακοή ημών και ο βραχίων Κυρίου τίνε απεκαλύφθη; Ανηγγείλαμεν εναντίον αυτού, ως παιδίον, ως ρίζα εν γη διψώση˙ ουκ έστιν είδος αυτώ, ουδέ δόξα, και είδομεν αυτόν, και ουκ είχεν είδος ουδέ κάλλος, αλλά το είδος αυτού άτιμον, εκλείπον παρά το είδος των ανθρώπων˙ άνθρωπος εν πληγή ων και πόνω και ειδώς φέρειν μαλακίαν, ότι απέστραπται το πρόσωπον αυτού, ητιμάσθη και ουκ ελογίσθη. Ούτος γαρ αμαρτίας ημών φέρει και περί ημών οδυνάται, και ημείς ελογισάμεθα αυτόν είναι εν πόνω και εν πληγή και εν κακώσει. Αυτός δε ετραυματίσθη δια τας αμαρτίας ημών και μεμαλάκισται δια τας ανομίας ημών. Παιδεία ειρήνης ημών επ’ αυτόν˙ τω μώλωπα αυτού ημείς ιάθημεν. Πάντες ως πρόβατα επλανήθημεν,
άνθρωπος τη οδώ αυτού επλανήθη. Και Κύριος παρέδωκεν αυτόν υπέρ των αμαρτιών ημών, και αυτός δια το κεκακώσθαι ουκ ανοίγει το στόμα. Ως πρόβατον επί σφαγήν ήχθη και ως αμνός εναντίον του κείραντος άφωνος, ούτως ουκ ανοίγει το στόμα αυτού. εν τη ταπεινώσει η κρίσις αυτού ήρθη. Την γενεάν αυτού τις διηγήσεται; Ότι αίρεται από της γης η ζωή αυτού˙ από των ανομιών του λαού μου ήκει εις θάνατον. Και δώσω τους πονηρούς αντί της ταφής αυτού και τους πλουσίους αντί του θανάτου αυτού˙ ότι ανομίαν ουκ εποίησεν, ουδέ ευρέθη δόλος εν τω στόματι αυτού. Και ο Κύριος βούλεται καθαρίσαι αυτόν της πληγής. Εάν δώτε περί αμαρτίας, η ψυχή υμών όψεται σπέρμα μακρόβιον. Και Κύριος βούλεται αφελείν από του πόνου της ψυχής αυτού, δείξαι αυτώ φως και πλάσαι τη συνέσει, δικαιώσαι δίκαιον ευ δουλεύοντα πολλοίς˙ και τας αμαρτίας αυτών αυτός ανοίσει. Δια τούτο αυτός κληρονοήσει πολλούς και των ισχυρών μεριεί σκύλα˙ ανθ’ ων παρεδόθη εις θάνατον η ψυχή αυτού, και εν τοις ανόμοις ελογίσθη˙
και αυτός αμαρτίας πολλών ανήνεγκε και δια τας αμαρτίας αυτών παρεδόθη». Και πάλιλν αυτός φησίν˙ «Εγώ δε ειμί σκώληξ και ουκ άνθρωπος, όνειδος ανθρώπων και εξουθένωμα λαού. Πάντες οι θεωρούντές με εξεμυκτήρισάν με, ελάλησαν αυτόν, εν χείλεσιν, εκίνησαν κεφαλήν˙ ήλπισεν επί Κύριον, ρυσάσθω αυτόν, σωσάτω αυτόν, ότι θέλει αυτόν». Οράτε, άνδρες αγαπητοί, τις ο υπογραμμός ο δεδομένος ημίν. Ει γαρ ο Κύριος ούτως εταπεινοφρόνησεν, τι ποιήσωμεν ημείς οι υπό τον ζυγόν της χάριτος αυτού δι’ αυτού ελθόντες;
Υποσημειώσεις.
1. Ησ’ 29, 13
2. Ψαλμ. 61, 5
3. Ψαλμ. 77, 36-37
4. Ψαλμ. 30, 19
5. Ψαλμ. 11, 4-6
6. Ησ’. 53, 1-2
7. Ψαλμ. 21, 7-9
Από την συλλογή: Αποστολικοί Πατέρες, άπαντα τα έργα (3).
Κλημέντια Β’: Προς Κορινθίους Α’ – Β’, Μαρτύριον Κλήμεντος.
Εκδότης ΒΥΖΑΝΤΙΟ
Σειρά: ΕΛΛΗΝΕΣ ΠΑΤΕΡΕΣ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ 118
Χρονολογία Έκδοσης, Δεκέμβριος 1994
Μετάφραση (Νεοελληνική απόδοση), Παπαευαγγέλου Παναγιώτης.
Επιμέλεια, ΜΕΡΕΤΑΚΗΣ Γ. ΕΛΕΥΘΕΡΙΟΣ
Η/Υ επιμέλεια: Σοφίας Μερκούρη.
Παράβαλε και:
Εισαγωγή της πρώτης προς Κορινθίους επιστολής:
