(Ματθ.6,14-21)
***
Αξιολογείς σωστά;
Στο σημερινό ευαγγελικό ανάγνωσμα μας είπε ο Κύριος ότι «όπου είναι ο θησαυρός σας, εκεί είναι και η καρδιά σας». Γι’ αυτό προσέχετε να κάνετε θησαυρό σας, εκείνο που αξίζει• και όχι πράγματα τα οποία θα αποδειχθούν τελικά ότι δεν άξιζαν τόσο πολύ, όσο τα εκτιμούσατε. Γιατί μια μέρα, τότε που θα φύγομε από τον κόσμο αυτό και θα μεταβούμε στην αιώνια ζωή, θα καταλάβομε ότι μερικά πράγματα, που τα εκτιμούσαμε εδώ στη γη πολύ, δεν είχαν τόση αξία, όση τους αποδίδαμε.
Και αν τα είχαμε κάνει θησαυρό μας και είχαμε αφήσει την καρδιά μας, να κολλήσει σ’ αυτά, να είναι η μόνη μας σκέψη και απασχόλησή μας, θα βρεθούμε χωρισμένοι από τον Θεό. Μακρυά από την αιώνια και μακάρια ζωή κοντά στον Θεό. Έξω από την Βασιλεία των Ουρανών. Γι’ αυτό είπε ο Κύριος:
«Θησαυρίζετε, όχι θησαυρούς επί της γης, πολύτιμα πράγματα που φαίνονται όμορφα στην επίγεια ζωή μόνο, αλλά φροντίζετε να θησαυρίζετε θησαυρούς που είναι είναι άφθαρτοι, αιώνιοι και κανένας δεν μπορεί να τους κλέψει.
Που ποτέ δεν θα φύγουν από τα χέρια σας.
Μην αφήνετε την καρδιά σας να κάνει θησαυρό το ρούχο, το αυτοκίνητο, το χωράφι, τα χρήματα…» Καλά αυτά και χρειάζονται για τη ζωή, για να έχομε κάποια άνεση. Αλλά μη τα κάνομε θησαυρούς. Να τα έχομε για να εξυπηρετούμεθα. Την καρδιά μας, να την έχομε εκεί που είναι ο αληθινός θησαυρός. Στο Χριστό. Στην Βασιλεία του την επουράνια.
Άνοιξη μετά την βαρυχειμωνιά
Γι’ αυτόν ακριβώς τον λόγο, η αγία μας Εκκλησία, με απόφαση των αγίων και πανευφήμων απόστόλων, μέσα στους αποστολικούς κανόνες, έχει θεσπίσει αυτή την περίοδο που λέγεται Μεγάλη Σαρακοστή και μας τονίζει:
«Προσέξτε τις τοποθετήσεις σας. Είναι φυσικό, στην πορεία της ζωής σας, να κάνετε λάθη. Αλλά τα λάθη πρέπει να τα διορθώνετε. Είναι φυσικό σαν άνθρωποι να παρασύρεστε σε λάθη και αμαρτίες. Μα έρχεται καιρός, η Μεγάλη Σαρακοστή, η πνευματική άνοιξη μετά την βαρυχειμωνιά, για να φέρει στους πιστούς ομορφιά, δύναμη, καρποφορία εσωτερική».
Έρχεται λοιπόν η Μεγάλη Τεσσαρακοστή, να μας βοηθήσει να διορθωθούμε και να θεραπευθούμε. Και να φθάσομε στην αγία Ανάσταση, όχι νεκροί, αλλά αναστημένοι. Να λέμε «Χριστός ανέστη εκ νεκρών», αλλά «και τοις εν τοις μνήμασι ζωήν χαρισάμενος».
«Εν τοις μνήμασι», ευρίσκονται κατά κυριολεξία εκείνοι που έχουν πεθάνει. Αλλά υπάρχουν και κάποια άλλα μνήματα, πνευματικά, μέσα στα οποία κατοικούν εκείνοι που αφήνουν να νεκρώνεται η ψυχή τους από τα πάθη, τις κακίες, τις αμαρτίες. Πρόκειται γι’ αυτούς που έχουν όνομα ότι ζουν, μα νοητά, πνευματικά, είναι νεκροί.
Πρέπει να φροντίσομε, να μας αναστήσει ο Κύριος ημών Ιησούς Χριστός και από την μια νέκρα και από την άλλη. Ας «βοηθήσομε» τον Κύριο στο έργο του, κάνοντας τον εαυτό μας άξιο να μας αναστήσει την ημέρα της Αναστάσεως (του Πάσχα) πνευματικά και την ημέρα της δευτέρας Παρουσίας του (της κοινής αναστάσεως) και σωματικά. Και να μας παραστήσει ενώπιόν του, για να συνεχίσομε να ζούμε για πάντα στην Βασιλεία του.
Ένας καλός τρόπος, όπλο και δύναμη, που οδηγεί στην Ανάσταση την πνευματική, είναι η εγκράτεια και η νηστεία. Γι’ αυτό, οι άγιοι απόστολοι και οι πατέρες, όρισαν ότι αυτή την περίοδο πρέπει να νηστεύομε. Να ζούμε με κυριαρχία της ψυχής και του πνεύματος επάνω στις δυνάμεις του κόσμου τούτου, που τις εκφράζουν οι επιθυμίες και τα πάθη μας.
Ας σεβαστούμε τα χρόνια της.
Για να καταλάβομε πόσο μεγάλη σημασία έχει η εγκράτεια και η νηστεία, ας θυμηθούμε την ηλικία της.
Κάθε άνθρωπο τον σεβόμαστε ανάλογα με τα χρόνια του. Όσο πιο μεγάλος είναι από μας, τόσο πιο πολύ τον σεβόμαστε. Την νηστεία την παρέδωσε ο Θεός στον Παράδεισο. Είπε στους πρωτόπλαστους: «Να μη φάτε από εκείνο το δένδρο. Άμα φάτε θα πεθάνετε». Τι ήταν αυτό που θα τους έκανε να πεθάνουν; Η παρακοή ήταν. Όχι η ουσία του δένδρου.
Είναι ανόητο να λέμε πως βλάπτει το τυρί η το κρέας. Η παρακοή στο θέλημα του Θεού βλάπτει. Τότε που λέμε: «Άσε τον Θεό στην άκρη. Εγώ τα ξέρω καλύτερα».
Όταν όμως παίρνομε την απόφαση να τηρήσομε την εντολή του Χριστού, σημαίνει πως τον αναγνωρίζομε Σωτήρα μας, διδάσκαλό μας και οδηγό μας. Και όταν βάλομε στην καρδιά μας, αυτά τα ιερά αισθήματα και τις άγιες αυτές σκέψεις, είναι φυσικό, ότι η καρδιά μας αγιάζεται και καθαρίζεται.
Σεβόμαστε ακόμη την νηστεία, γιατί βλέπομε ότι οι άγιοι άνθρωποι νήστευαν.
Ο Μωυσής 40 μέρες δεν έφαγε τίποτε.
Ο προφήτης Ηλίας το ίδιο.
Ο άγιος Ιωάννης ο Πρόδρομος, νήστευε.
Οι άγιοι τρεις Παίδες στην Βαβυλώνα και ο Δανιήλ, είχαν εντολή από τον βασιλιά να τρώνε κάθε μέρα κρέας, για να γίνουν όμορφοι και δυνατοί γιατί τους ήθελε να τους εμπιστευθεί τις πιο τιμητικές θέσεις. Μα αυτοί είπαν: «Ποιόν θα προτιμήσομε; Τον επίγειο βασιλιά, τον εξουσιαστή, τον κυρίαρχο; Η τον Θεό• τον δημιουργό και σωτήρα»; Και προτίμησαν οι άγιοι, να τρώνε όσπρια και λαχανικά, βάζοντας την εντολή του Θεού πάνω από τις απειλές του τυράννου.
Γι’ αυτό, όταν ο βασιλιάς έριξε τον Δανιήλ στο λάκκο των λεόντων, τα λιοντάρια στάθηκαν ήσυχα κοντά του, επειδή είχε την χάρη και την προστασία του Θεού.
Κάτι ανάλογο συνέβη, τότε που ο Ναβουχοδονόσορ πέταξε τους τρεις Παίδες στην φωτιά. Σεβάστηκαν οι φλόγες εκείνους που νήστευαν. Δεν έκαψαν ούτε τα σώματά τους, ούτε τα ρούχα τους. Και όταν τους κάλεσαν βγήκαν μόνοι τους από το καμίνι αβλαβείς. Βλέποντας όλα αυτά ο βασιλιάς, τους έδωσε μεγαλύτερα αξιώματα, από ότι θα τους έδινε χωρίς το θαύμα.
Πνευματική ρωμαλεότητα
Έτσι νήστευαν οι άγιοι. Με την νηστεία και την προσευχή αγίασαν και ανέβηκαν ψηλά, γιατί πάτησαν κάτω από τα πόδια τους τις αμαρτίες και τα πάθη τους.
Σεβόμαστε ακόμη την νηστεία, όχι μόνο για την ηλικία της, αλλά και γιατί δίνει δύναμη και ρωμαλεότητα στον πνευματικό μας αγώνα.
Θαυμάζομε τον άνθρωπο, που ενώ έχει δύναμη, δεν την χρησιμοποιεί για το κακό αλλά για το καλό. Τον έχομε ψηλά μέσα μας. Τον αγαπάμε με την καρδιά μας.
Ας έλθομε στα πνευματικά. Κάθε στιγμή, βλέπομε τα πάθη μας να είναι γίγαντες. Συνεχώς να μας νικούν. Να μας κάνουν ότι θέλουν. Λες σε κάποιον:
-Κόψε τον θυμό. Σου απαντά:
-Δεν μπορώ.
-Κόψε κάποιο άλλο πάθος.
–Προσπαθώ, μα δεν μπορώ.
-Πως να μπορέσεις, αφού αφήνεις την ψυχή νήπιο, ενώ τα πάθη τα αφήνεις να γιγαντώνουν. Άρχισε να δυναμώνεις την ψυχή σου. Πως;
Με το να αρχίσεις να λες στα πάθη σου «όχι». Μα για να μάθομε να λέμε «όχι» στα πάθη μας, πρέπει να μας διδάξουν κάποιοι «αρχιγυμναστές»: Οι άγιοι Πατέρες. Αυτοί, μας είπαν ότι ο καλύτερος τρόπος είναι η νηστεία. Χωρίς να θυσιάζεις κάτι το σημαντικό, λες:
«Τετάρτη σήμερα δεν τρώω τυρί. Δεν τρώω κρέας. Θα φάω νηστίσιμα».
Τι γίνεται τότε;
Διαμαρτύρεται η όρεξή μας.
Αν όμως μείνομε σταθεροί, δυναμώνει και θεριεύει η θέληση. Έπειτα σκέπτεσαι: «Σ’ αυτό γιατί κατόρθωσα και επιβλήθηκα στον εαυτό μου και στη γλώσσα μου δεν μπορώ; Και στο θυμό δεν μπορώ;»
Ίσως δεν το λες έτσι ακριβώς, αλλά το λένε τα βιβλία της Εκκλησίας. Δηλαδή ξεκινώντας με την νηστεία, παίρνομε θάρρος να αγωνιζόμαστε και εναντίον των άλλων παθών.
Αν κάποιος όταν νηστεύει αρκείται μόνο στο να απέχει από ωρισμένα φαγητά, και καμαρώνει που τα κατάφερε να κυριαρχήσει στις ορέξεις της κοιλιάς και να αποκτήσει γερά πνευματικά μπράτσα, δεν κάνει καλά.
Αν πάλι νηστεύει, για να κατακρίνει τους άλλους που δεν νηστεύουν, δεν ωφελείται τίποτε. Αντιθέτως η νηστεία του καταντά παληανθρωπιά.
Ξέχασε ότι η νηστεία, είναι απαραίτητη για να νικήσεις τα άλλα πάθη χρησιμοποιώντας την σαν όπλο και μετά να στηρίξεις τους άλλους. Να μπορείς από την πείρα σου να τους πεις:
«Έτσι αγωνίστηκα. Κάνε το και συ, για να νικήσεις τον κακό εαυτό σου και να τον υποτάξεις στο άγιο θέλημα του Θεού. Ξεκίνα με μια μικρή προσπάθεια στην αρχή. Δυνάμωσέ την λίγο αργότερα. Βοήθησέ την με την προσευχή. Και μη ξεχνάς την ταπείνωση. Όταν βλέπεις άνθρωπο να μη νηστεύει, μη τον κατακρίνεις. Μη τον εξουθενώνεις. Μη τον λες ασεβή».
Εσύ πάλι που βλέπεις τον άλλο να νηστεύει –λέει ο απόστολος Παύλος – μη τον λες ανόητο. Μη τον λες καθυστερημένο. Το θέλημα του Θεού είναι να κυριαρχεί μέσα μας η αγάπη, η καλωσύνη, η ταπείνωση και η σκέψη ότι όλοι μαζί ει δυνατόν, να πάμε στον Παράδεισο.
Συ λοιπόν, μην διαφοροποιείς τον εαυτό σου από τους αδελφούς σου, επειδή τους βλέπεις μικρότερους και αδυνατώτερους από οποιαδήποτε πλευρά. Αλλά να θέλεις να τους βοηθήσεις να ανεβούν και να εξισωθούν με σένα. Και γιατί όχι, να γίνουν όλοι καλύτεροί σου.
Πνευματική εργασία νηστευτού
Ο άγιος και δίκαιος Μωυσής είδε τον Θεό. Έλαβε τις δέκα εντολές από τα χέρια του. Και μας τις έδωσε, θεοχάρακτα γράμματα, να τις τηρούμε για την σωτηρία μας. Ο άγιος λοιπόν Μωυσής διάλεξε κάποιους από τους καλυτέρους ανθρώπους να γίνουν συνεργάτες του. Μερικοί όμως από αυτούς, δεν τον αγαπούσαν και όταν τους κάλεσε, έφυγαν από κοντά του. Ο Μωυσής όμως, προσευχόταν να στείλει ο Θεός το Άγιο Πνεύμα να τους δυναμώσει, να τους φωτίσει να τους αγιάσει. Και παρότι ήταν μακρυά του, κατέβηκε και σ’ αυτούς το Άγιο Πνεύμα όπως και στους άλλους• γιατί ο ανεξίκακος Μωυσής το ήθελε και προσευχόταν και γι’ αυτούς.
Πάνε κάποιοι και του λένε:
-Μωυσή, αυτοί δεν σε αγαπούν και κατέβηκε το Άγιο Πνεύμα πάνω τους. Παρακάλεσε τον Θεό να τους το πάρει. Εμπόδισέ τους. Τους απαντά:
-Μα υπάρχει καλύτερο πράγμα; Μπορώ να ζητήσω κάτι καλύτερο από τον Θεό; Μακάρι να δώσει ο Θεός το Πνεύμα του σε όλο τον κόσμο. Δεν είναι πόθος μου να φαίνομαι εγώ καλύτερος. Σε όλο τον κόσμο να δώσει ο Θεός Πνεύμα Άγιο. Όλοι καλύτεροί μου να γίνουν. Αγιώτεροι…
Αυτό πρέπει να ζητάμε και εμείς καθημερινά στην προσευχή μας… Να αγωνιζόμαστε να γίνομε όσο καλύτεροι μπορούμε και να παρακαλούμε τον Θεό να αγιάζει τους πάντες. Ξεκινώντας βέβαια από τους ανθρώπους του σπιτιού μας.
Τροφή της ψυχής
Λέγει ο άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος: «Αδελφοί, η νηστεία, για το σώμα είναι στέρηση. Για την ψυχή είναι τροφή και δύναμη. Όταν ένας νηστεύει, φυσικά, το σώμα εξασθενεί. Γιατί για να είναι ρωμαλέο, θέλει καλή τροφή. Και όσοι εργάζονται πολύ να τρώνε κάπως πιο δυναμωτική τροφή, για να αντέχουν στη δουλειά τους. Το ίδιο κάνουν και οι αθλητές. Το φαγητό, είναι δύναμη για το σώμα. Η νηστεία, εξασθενεί το σώμα. Μα εξασθενεί συγχρόνως και τα πάθη. Γαληνεύουν τα πάθη περισσότερο. Έτσι η νηστεία, για την ψυχή είναι τροφή».
Το είπαμε γιατί. Γιατί σιγά-σιγά, καταλαβαίνει την δύναμή της. Σφίγγουν τα μπράτσα της, αποκτά γροθιά, εναντίον των παθών και του διαβόλου.
Μακάριος ο άνθρωπος που νηστεύει και εγκρατεύεται. Και μάλιστα συνειδητά• εις δόξαν Χριστού.
Υπάρχει ιερότερο πράγμα, από το να νηστεύεις την Παρασκευή, που σταυρώθηκε ο Χριστός για μας; Μόνο που παίρνεις την απόφαση να νηστεύσεις, έστω και κάτι ελάχιστο, δίνεις γροθιά που διαλύει τον διάβολο και τα πάθη σου, διότι δοξάζεις τον Χριστό.
Νηστεύομε και την Τετάρτη που ο Ιούδας πρόδωσε τον Χριστό. Είναι σαν να λέμε: «Χριστέ μου, νηστεύω αυτό το λίγο που μπορώ. Δυνάμωσέ με, να μη σε προδώσω. Να είμαι πάντα κοντά σου».
Πόσο δέχεται αυτή την προσφορά μας ο Χριστός! Αφού γι’ αυτό σταυρώθηκε. Για να μας κρατήσει κοντά του. Τι καλύτερο, από το να τον παρακαλούμε γι’ αυτό, με την νηστεία μας και την προσευχή μας;
Και όταν νηστεύομε την μεγάλη Σαρακοστή, έστω και λίγο (βέβαια το πολύ είναι καλύτερο), πάντως όσο μπορεί ο καθένας, τι καλύτερο; Προπαρασκευαζόμαστε έτσι για να γιορτάσομε την Ανάσταση του Χριστού, που είναι η αρχή της αναστάσεώς μας την ημέρα της δευτέρας Παρουσίας. Τότε που ο Χριστός θα αναστήσει όλους με τα σώματά μας για να μας δώσει την ατελεύτητη Βασιλεία του. Αμήν.
Διασκευασμένη ομιλία που έγινε στην Νικόπολη στις 24/2/1996
Η/Υ ΠΗΓΗ:
Αγία Ζώνη.gr: 09 Μαρτίου 2019
Παράβαλε και:
Κυριακή της Τυροφάγου: η Ευαγγελική Περικοπή της Θ. Λ., Αγ. Συμεών του νέου θεολόγου, ομιλία περί μετανοίας και περί εξορίας του Αδάμ.
Κυριακή της τυροφάγου: το Αποστολικόν Ανάγνωσμα της Θ. Λ., ο ουρανός εκέρδισε πάλιν, Λόγος του αειμνήστου Μητροπ. Νικαίας Γεωργίου Παυλίδου.
Κυριακή της τυροφάγου – τυρινής: Συναξάριον και υμνολογική εκλογή.
Προϋπόθεσις της θεϊκής συγνώμης, η αληθινή νηστεία και, ο αληθινός θησαυρός – Ιερομ. Κοσμά Δοχειαρίτου.
Λόγος Α. εις τον έκτον ψαλμόν – εκ της Φιλοκαλίας των Ιερών Νηπτικών και Ασκητικών.
Λόγος Β. εις τον έκτον ψαλμόν – εκ της Φιλοκαλίας των Ιερών Νηπτικών και Ασκητικών.
Του Οσίου Πατρός ημών Φωτίου του Μεγάλου – ομιλία δεκάτη τρίτη, ρηθείσα εν τω άμβωνι της Μεγάλης Εκκλησίας, τη Τετράδι της πρώτης εβδομάδος.
Του Οσίου Πατρός ημών Φωτίου του Μεγάλου – ομιλία δεκάτη τετάρτη, ρηθείσα εν τω άμβωνι της Μεγάλης Εκκλησίας, τη Παρασκευή της πρώτης εβδομάδος.
Η Νηστεία – Αγ. Βασιλείου του Μεγάλου.
Του Οσίου Πατρός ημών Γρηγορίου του Παλαμά – ομιλία ΣΤ’, προτρεπτική προς νηστείαν.
Του Οσίου πατρός ημών Ιωάννου του Χρυσοστόμου – ομιλία Κ’ εις το Κατά Ματθαίον, Κεφ. ΣΤ, 16 – 23 «Όταν δε νηστεύητε, μη γίνεσθε ώσπερ οι υποκριταί…».
Άλλη η πτώση των Πρωτοπλάστων και άλλη η δική μας πτώση-αμαρτία; – ηχογραφημένη κατηχητική ομιλία του Γέροντος Εφραίμ, Δικαίου Ι. Σκήτης Αγ. Ανδρέου Καρυών Αγίου Όρους (αρχείο ήχου, mp3).
Κυριακή της Τυροφάγου: Συγχωρείς; Θα συγχωρηθής – Μακαριστού Μητροπ. Πρ. Φλωρίνης, Αυγουστίνου Καντιώτου.
