ΙΕΡΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΣ
ΓΟΡΤΥΝΟΣ ΚΑΙ ΜΕΓΑΛΟΠΟΛΕΩΣ
ΔΗΜΗΤΣΑΝΑ-ΜΕΓΑΛΟΠΟΛΙΣΔημητσάνα – Μεγαλόπολη, Κυριακή 8 Μαρτίου 2015
ΚΥΡΙΑΚΑΤΙΚΟ ΕΓΚΥΚΛΙΟ ΚΗΡΥΓΜΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΟΥ
1. Η σημερινή Κυριακή, αδελφοί μου χριστιανοί, λέγεται Β´ Κυριακή των Νηστειών. Η Κυριακή αυτή θεωρείται ως συνέχεια της προηγούμενης Κυριακής, της Κυριακής της Ορθοδοξίας. Γι᾽ αυτό και η Εκκλησία μας την σημερινή Κυριακή εθέσπισε να εορτάζουμε τον άγιο Γρηγόριο τον Παλαμά, Αρχιεπίσκοπο Θεσσαλονίκης, επειδή η διδασκαλία του εκφράζει δυναμικά την Ορθόδοξη πίστη μας. Γι᾽ αυτόν τον άγιο θα ήθελα να σας πω λίγα λόγια σήμερα, αδελφοί, και παρακαλώ πολύ να τα προσέξετε.
Ο άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς, αγαπητοί μου, έγινε μοναχός και με μία μικρή ομάδα πνευματικών του τέκνων, έκανε μία μοναχική συνοδία. Ήταν ένα υπέροχο μοναστήριο η δική του συνοδία. Το έργο τους ήταν η προσευχή, η άσκηση και η μελέτη του λόγου του Θεού. Τέλειο μοναστήρι αυτό! Τόσο πολύ ο άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς έδινε σημασία στην προσευχή και στην μελέτη του λόγου του Θεού, ώστε, για να μην χάνουν τον χρόνο τους οι μοναχοί καταγινόμενοι με την διατροφή τους, παρακάλεσε την Υπεραγία Θεοτόκο, που την είχε προστάτιδα, να φροντίζει Αυτή για την διατροφή των μοναχών. Και πραγματικά με την προσευχή αυτή του αγίου, η Παναγία φρόντιζε και έστελνε συνέχεια πιστούς χριστιανούς και έφερναν τα αναγκαία για την διατροφή των μοναχών της συνοδίας του αγίου Γρηγορίου.
2. Η προσευχή του αγίου Γρηγορίου και των άλλων μοναχών ήταν το «Κύριε Ιησού Χριστέ, φώτισόν μου το σκότος». Ωραία αυτή η προσευχή, αδελφοί μου χριστιανοί, και να την λέμε κι εμείς. Η ψυχή μας, με τα αμαρτωλά πάθη που βασανίζεται, έχει σκοτάδι, χωρίς κανένα αστέρι. «Ζοφώδης τε και ασέληνος έρως της αμαρτίας». Μόνον ο Χριστός, που είπε «Εγώ ειμι το φως του κόσμου», μόνο Αυτός μπορεί να διαλύσει το πνευματικό μας σκοτάδι. Γι᾽ αυτό και ο άγιός μας έλεγε και πάλι έλεγε, «Κύριε Ιησού Χριστέ, φώτισόν μου το σκότος». Υπάρχει και η άλλη προσευχή, η γνωστή ως ευχή του Ιησού, το «Κύριε Ιησού Χριστέ, ελέησέ με». Να την λέτε πολύ συχνά την προσευχή αυτή, χριστιανοί μου. Μάλιστα έχω να σας πω ότι για την προσευχή αυτή ο άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς είχε μία διαφορά με έναν ευσεβή κατά τα άλλα μοναχό, που λεγόταν Ιώβ.
Ο Ιώβ έλεγε ότι η προσευχή «Κύριε Ιησού Χριστέ, ελέησέ με» είναι για τους μοναχούς μόνο. Ο άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς όμως έλεγε και υποστήριζε ότι η προσευχή αυτή, το «Κύριε Ιησού Χριστέ, ελέησέ με», δεν είναι μόνο για τους μοναχούς, αλλά είναι για όλους γενικά τους χριστιανούς. Τελικά αποκαλύφθηκε στον μοναχό Ιώβ ότι το σωστό είναι αυτό που λέγει ο Γρηγόριος Παλαμάς. Έτσι είναι, χριστιανοί μου. Οι ασκητικοί αγώνες και οι προσευχές, που γράφουν τα βιβλία μας, δεν είναι για τους μοναχούς μόνο, αλλά είναι για όλους τους βαπτισμένους χριστιανούς. Δεν έδωσε ο Χριστός δύο Ευαγγέλια, ένα για τους μοναχούς και ένα για τους λαϊκούς. Το Ευαγγέλιο, που λέει ότι πρέπει να ακολουθούμε την στενή και τεθλιμμένη οδό, για να μπούμε στην Βασιλεία του Θεού, αυτό το Ευαγγέλιο, το ίδιο, είναι και για τους μοναχούς και για τους λαϊκούς. Και οι λαϊκοί λοιπόν πρέπει να έχουν κομποσχοίνι και να λένε την προσευχή «Κύριε Ιησού Χριστέ, ελέησέ με».
3. Με την συνεχή και σωστή άσκηση και προσευχή και την μελέτη των Αγίων Γραφών και των αγίων Πατέρων, ο άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς, αδελφοί μου, που γιορτάζουμε σήμερα, έγινε μέγας θεολόγος και του δόθηκε από την Χάρη του Αγίου Πνεύματος βαθιά θεολογία. Μάλιστα είδε ένα όραμα. Είδε ότι κρατούσε στα χέρια του ένα σκεύος γεμάτο γάλα, που ξαφνικά ξεχείλισε και χυνόταν στην γη, ενώ συγχρόνως μεταβαλλόταν σε ευχάριστο κρασί με δυνατό άρωμα. Και ένας άγγελος του είπε να μεταδώσει και στους άλλους αυτό το θείο ποτό που αναβλύζει και να μη το αφήνει να χύνεται. Αυτό το θείο ποτό ήταν η θεολογία του.
4. Δεν έχω τον χρόνο, αδελφοί μου χριστιανοί, να σας πω πολλά για τον σημερινό άγιο, τον άγιο Γρηγόριο τον Παλαμά. Έχω μόνο να σας πω το εξής: Ο Θεός τον κατάρτισε, τον χαρίτωσε με αγιότητα και θεολογία, για να τον χρησιμοποιήσει εναντίον ενός μεγάλου αιρετικού στα χρόνια του, του Βαρλαάμ. Και μαζί με τον Βαρλαάμ να πολεμήσει και τους αιρετικούς Παπικούς. Πραγματικά, ο άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς είναι σφοδρός πολέμιος της Παπικής αιρέσεως, γι᾽ αυτό και οι Παπικοί τον μισούν. Τόσο πολύ τον εχθρεύονται οι Παπικοί, ώστε ο μεγάλος καθολικός Migne (Μίγκνε), που έγραψε το γνωστό πελώριο έργο της συλλογής των Πατέρων, δεν έβαλε στην συλλογή του αυτή τα έργα του αγίου Γρηγορίου του Παλαμά. Επειδή όμως ήταν επιστημονικό το έργο του, δεν μπορούσε και να τα παραλείψει, γι’ αυτό αναγκάστηκε να βάλει μερικά μόνο έργα του αγίου, και αυτά «κουτσουρεμένα». Και μάλιστα γι᾽ αυτά που έβαλε ζήτησε συγγνώμη από τους Παπικούς.
5. Θέλω να σας πω, χριστιανοί μου, τελειώνοντας, με λίγα λόγια, τι έλεγε ο αιρετικός Βαρλαάμ και πως τον αντιμετώπισε ο άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς. Ξέρετε ότι ο σκοπός για τον οποίο δημιουργηθήκαμε και ζούμε είναι το να ενωθούμε με τον Θεό. «Θέωση» το λέμε αυτό. Όταν λέμε όμως να ενωθούμε με τον Θεό, να ενωθούμε με τι; Να ενωθούμε με την ουσία του Θεού; Αυτό είναι αδύνατον. Αλλά ο Θεός, έλεγε ο άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς, δεν έχει μόνο ουσία, έχει και θείες ενέργειες. Με τις θείες αυτές ενέργειες ο Θεός έκανε τον κόσμο και με τις θείες αυτές ενέργειες θα ενωθούμε με τον Θεό για να πετύχουμε την θέωση. Αλλά οι θείες αυτές ενέργειες, επειδή είναι του Θεού ενέργειες, είναι άκτιστες. Γιατί ο Θεός είναι άκτιστος. Αντίθετα ο αιρετικός Βαρλαάμ έλεγε ότι ο Θεός είναι ουσία μόνο και κήρυττε ένα Θεό υπερβατικό και εντελώς απρόσιτο. Ένα Θεό που κάθεται εκεί ψηλά και δεν μπορούμε εμείς να έχουμε καμία κοινωνία μαζί Του. Αν ο Θεός έχει ενέργειες, έλεγε ο Βαρλαάμ, οι ενέργειες αυτές είναι «κτιστές» και όχι «άκτιστες».
Αλλά το «κτιστό», ω αιρετικέ Βαρλαάμ, δεν μπορεί να θεώσει, γιατί το κτιστό έχει ανάγκη πρώτα αυτό το ίδιο από θέωση. Τέλος πάντων, αδελφοί μου χριστιανοί, γι᾽ αυτήν την μεγάλη και όχι ασήμαντη δογματική διαφορά του αγίου Γρηγορίου του Παλαμά με τον αιρετικό Βαρλαάμ, συγκλήθηκε στην Κωνσταντινούπολη η μεγάλη Σύνοδος του 1351, η οποία εδογμάτισε περί των ακτίστων θείων Ενεργειών και κατεδίκασε τον Βαρλαάμ και ανεκήρυξε την διδασκαλία του αγίου Γρηγορίου του Παλαμά ως ορθόδοξη, ως διδασκαλία της Εκκλησίας. Μάλιστα η Σύνοδος αυτή χαρακτηρίστηκε ως η Θ´ Οικουμενική Σύνοδος, γιατί φέρει τα χαρακτηριστικά των Οικουμενικών Συνόδων. Η διαφορά μας με τους Παπικούς δεν είναι μόνο το Φιλιόκβε και το Πρωτείο του Πάπα και το καθαρτήριο πυρ, τα Άζυμα κ.α. κ.α, αλλά είναι και το μεγάλο θέμα περί των ακτίστων Ενεργειών του Θεού, που οι Καθολικοί τις δέχονται ως κτιστές. Δεν αρκεί ο χρόνος, χριστιανοί μου, να πω περισσότερα.
Αυτό που λέγω, τελειώνοντας, είναι ότι ο αιρετικός Βαρλαάμ και ο Βαρλααμισμός του έχουν παιδιά και εγγόνια στον τόπο μας. Γι᾽ αυτό ο Βαρλααμισμός, που εισχώρησε σε πολλές εκδηλώσεις της ζωής μας, της θρησκευτικής και της πολιτικής ζωής μας, θέλει πολεμική, θέλει κυνήγημα. Βοηθάτε όλοι για να διώξουμε τον Βαρλαάμ από την χώρα μας. Διώξτε τον Βαρλαάμ από τον τόπον μας.
Με πολλές ευχές,
† Ο Μητροπολίτης Γόρτυνος και Μεγαλοπόλεως Ιερεμίας
Η/Υ ΠΗΓΗ:
Ακτίνες.blogspot.gr: 07 Μαρτίου 2015.
Παράβαλε και:
Του Οσίου Πατρός ημών Γρηγορίου του Παλαμά – ομιλία Ι’, τη δευτέρα Κυριακή της Αγίας Τεσσαρακοστής.
Κυριακή Β. των νηστειών – η Ευαγγελική Περικοπή της Θ. λ., Αγ. Νικοδήμου του Αγιορείτου, περί του Αγ. Γρηγορίου του Παλαμά και της προσφοράς του στην εκκλησία.
Κυριακή Β. των νηστειών – το Αποστολικόν Ανάγνωσμα της Θ. Λ., προσοχή, ύφαλος, λόγος του αειμνήστου Μητροπ. Νικαίας Γεωργίου Παυλίδου.
Κυριακή Β των νηστειών – υμνολογική εκλογή.
Ο Αγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς και η θεολογία του – επισκόπου Ιερεμίου, μητροπ. Γόρτυνος και Μεγαλοπόλεως.
Κυριακή Β. των Νηστειών – ομιλία του Αρχιμ. Κοσμά Λαμπρινού.
Κυριακή Β. των νηστειών: ο Άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς – ηχογραφημένη ομιλία του Αρχιμ. Ανανία Κουστένη (αρχείο ήχου, mp3).
Άγιος Ηλίας ο Νέος, 823 – 903.
Η Θεραπεία του παραλυτικού – Ιερομ. Κοσμά Δοχειαρίτου.
