15 Μαρτίου, μνήμη του Αγίου Μάρτυρος Νικάνδρου – βίος.

Ο άγιος Νίκανδρος, του οποίου σήμερα εορτάζουμε την ιερή μνήμη, είναι ο μάρτυρας της εκκλησίας, που έβαλε τον εαυτό του για να υπηρετήσει σ’ ένα ιερότατο έργο. Είχε γεννηθεί από ευσεβείς γονείς κι είχε μεγαλώσει μέσα σ’ ένα σπίτι, που οι άνθρωποι φοβούνταν το Θεό κι αγαπούσαν τους ανθρώπους. Από μικρός είχε δείξει αισθήματα μεγάλου σεβασμού και τιμής προς τους αγίους μάρτυρες της εκκλησίας, εκείνους που έδιναν «την μαρτυρίαν Ιησού Χριστού» και μέσα σε σκληρούς βασανισμούς, επισφράγιζαν την πίστη τους με το αίμα τους και με το θάνατό τους.

Το είχε κάμει έργο του! φρόντιζε να μαζεύει και να ενταφιάζει τα σώματα των αγίων μαρτύρων, που, κακοποιημένα και παραμορφωμένα, οι δήμιοι τα άφηναν βορά «τοις πετεινοίς του ουρανού και τοις θηρίοις της γης».

Θεοδίδακτος ο άγιος Νίκανδρος έκανε ό,τι κάνει πάντα η εκκλησία, που τιμά και σέβεται το ανθρώπινο σώμα και μάλιστα τα ιερά λείψανα των αγίων. Το θεοκατασκεύαστο ανθρώπινο σώμα είναι φθαρτό και θνητό μετά την πτώση των Πρωτοπλάστων, μα είναι αυτό που τίμησε ο Θεός με την ενανθρώπηση του θείου Λόγου και την Ανάσταση˙ αυτό, που συμμετέχει σ’ όλο το μυστήριο της θείας οικονομίας και της σωτηρίας του ανθρώπου, για να περάσει μαζί με την ψυχή από τη θνητότητα στην αθανασία κι από τη φθορά στην αφθαρσία. Οι αρχαίοι Έλληνες θαύμασαν και σμίλεψαν το ανθρώπινο σώμα, καθώς βλέπουμε στα αρχαία αγάλματα, μα πολύ περισσότερο η εκκλησία το σέβεται, το αγιάζει και το προσκυνεί τιμητικά στα ιερά λείψανα των αγίων.

Τον άγιο Νίκανδρο, στο μεγάλο διωγμό του Διοκλητιανού κατά της εκκλησίας, μια νύχτα του 293, τον έπιασαν να μαζεύει για να θάψει πεταμένα σώματα αγίων μαρτύρων. Αυτό ήταν αρκετό για να ενοχοποιηθεί και να οδηγηθεί στον διοικητή του τόπου. Στη συνηθισμένη διαδικασία και ανάκριση, ο Νίκανδρος ομολόγησε με θάρρος πως ήταν χριστιανός και αρνήθηκε με κάθε τρόπο να θυσιάσει στα είδωλα. Ούτε με τις υποσχέσεις δελεάστηκε ούτε στις απειλές φοβήθηκε. Έμεινε σταθερός και αμετακίνητος στην πίστη του, έχοντας μέσα του κρυφή χαρά, που αξιωνόταν να γίνει μάρτυρας των παθημάτων και της ανάστασης του Ιησού Χριστού! Να δώσει δηλαδή το αίμα του για κείνον, που μας εξαγόρασε με το αίμα του.

Το αποτέλεσμα ήταν ότι οι δήμιοι βασάνισαν σκληρά και απάνθρωπα τον άγιο Νίκανδρο και στο τέλος τον έγδαραν ζωντανό. Έτσι παρέδωσε το πνεύμα του στο Θεό, αφήνοντας το σώμα του παραμορφωμένο και ακάλυπτο, αυτού που φρόντιζε να θάβει και να σκεπάζει τα σώματα των αγίων μαρτύρων. Το Συναξάριο σήμερα λέγει: «Ο άγιος μάρτυς Νίκανδρος, ο εν Αιγύπτω, την δοράν αφαιρεθείς, τελειούται». Και προσθέτει έπειτα, περιγράφοντας σε δύο ποιητικούς στίχους τη μαρτυρική τελείωση του γενναίου αθλητή:
«Νίκανδρον εκδέρουσιν, ώσπερ αρνίον
Χείρας βαλόντες οι μάγειροι της πλάνης»˙
οι μάγειροι της πλάνης έβαλαν χέρι επάνω του και γδέρνουν σαν το αρνί τον Νίκανδρο. Μάγειροι της πλάνης είναι όλοι, που κατηγορούν και πολεμούν την εκκλησία.

Το παράδειγμα και το μαρτύριο του αγίου Νίκανδρου μας υπενθυμίζουν το χρέος μας προς τους κεκοιμημένους και τα λείψανα των αγίων. Είναι χρέος ιερό και τιμή προς τον άνθρωπο. Ένα χρέος και μια τιμή, που αισθάνονται όχι μόνο οι χριστιανοί, αλλά και όλοι οι πολιτισμένοι λαοί, από την αρχαιότατη εποχή. Εμείς οι Έλληνες έχουμε στην αρχαία ιστορία μας το παράδειγμα, σύμφωνα με το οποίο οι Αθηναίοι, μετά τη ναυμαχία στις Αργινούσες το 406, κατεδίκασαν έξη στρατηγούς σε θάνατο, γιατί εξαιτίας της κακοκαιρίας δεν μπορέσανε να θάψουν τους νεκρούς του πολέμου. Αλλά και η περίφημη τραγωδία του Σοφοκλή «Αντιγόνη» αυτή την υπόθεση έχει. Η Αντιγόνη τόλμησε να παραβεί βασιλική διαταγή, για να μην αφήσει άταφο τον αδελφό της Πολυνείκη, πράγμα που το πλήρωσε με τη ζωή της.
Δεν μας ενδιαφέρουν βέβαια τώρα τα παραδείγματα αυτά καθεαυτά, αλλά τα αναφέρουμε μόνο, για να δείξουμε πως ήταν ανόσιο, νεκροί άνθρωποι να μείνουν άταφοι. Για τον άγιο Νίκανδρο καλύτερο παράδειγμα δεν υπήρχε από την πράξη του Ιωσήφ και του Νικοδήμου, που τόλμησαν και ζήτησαν από τον Πιλάτο, να θάψουν το ακήρατο σώμα του Κυρίου. Και για μας καλύτερο δεν υπάρχει από το παράδειγμα του αγίου Νίκανδρου. Η τιμή στους νεκρούς, που δεν είναι νεκροί αλλά κεκοιμημένοι, είναι δείγμα σεβασμού προς την αξία του ανθρώπου. Αλλά σ’ εμάς τους χριστιανούς πιο πολύ, η τιμή προς τα ιερά λείψανα, προς το υλικό δηλαδή σκήνος που μένει όταν φύγει η ψυχή, συνδέεται με την ελπίδα και την προσδοκία της ανάστασης των νεκρών, που θα είναι η ανάσταση των σωμάτων. Αμήν.

Από το βιβλίο:

ΕΠΙΣΚΟΠΟΥ
ΔΙΟΝΥΣΙΟΥ Λ. ΨΑΡΙΑΝΟΥ
ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΟΥ ΣΕΡΒΙΩΝ ΚΑΙ ΚΟΖΑΝΗΣ

ΕΙΚΟΝΕΣ ΕΜΨΥΧΟΙ
(Εξαπλά β’)
ΚΗΡΥΓΜΑΤΑ ΑΓΙΟΛΟΓΙΚΑ

Η/Υ επιμέλεια, Σοφίας Μερκούρη.

***

Περισσότερα για το Συναξάριο της ημέρας βλέπε και στον:
ΟΡΘΟΔΟΞΟ ΣΥΝΑΞΑΡΙΣΤΗ

Κατηγορίες: Αγιολογικά - Πατερικά, Λειτουργικά, εορτολογικά, Νεοελληνική απόδοση Ύμνων, Συναξάρια. Προσθήκη στους σελιδοδείκτες.