28 Ιανουαρίου, μνήμη του Οσίου πατρός ημών Εφραίμ του Σύρου: Συναξάριον της ημέρας, Υμνολογική Εκλογή, Ακολουθία, Παρακλητικός Κανών.

Άγιος Εφραίμ ο Σύρος (1)

Του Οσίου Πατρός ημών Νικοδήμου του Αγιορείτου.

Τω αυτώ μηνί (Ιανουαρίω) ΚΗ΄, μνήμη του Οσίου Πατρός ημών Εφραίμ του Σύρου.

Ήκουσε γλώτταν ψαλμικώς, ην ουκ έγνω,
Εφραίμ άνω καλούσαν ο γλώτταν Σύρος.
Εικάδι ογδοάτη νόες Εφραίμ θυμόν απηύρον
(ήτοι επήραν την ψυχήν).

Ούτος εκατάγετο εξ Ανατολής, από το γένος των Σύρων, διδαχθείς την ευσέβειαν παρά των προγόνων του, κατά τους χρόνους Θεοδοσίου του Μεγάλου εν έτει τογ΄ [373]. Εκ νεαράς του δε ηλικίας ηγάπησεν ο μακάριος την μοναχικήν ζωήν. Εις τούτον τον Άγιον λέγεται, ότι εξεχύθη χάρις από τον Θεόν, διά μέσου της οποίας, εσύνθεσε πάμπολλα συγγράμματα, γεμάτα από κάθε κατάνυξιν και ωφέλειαν, και με αυτά πολλούς ωδήγησεν εις την αρετήν. Ούτος έγινεν εις τους μετά ταύτα Οσίους, τύπος και παράδειγμα της ασκητικής πολιτείας. Τελείται δε η αυτού Σύναξις εις τον μαρτυρικόν Ναόν της Αγίας Ακυλίνης, εν τη Φιλοξένω κοντά εις τον Φόρον. (Τόν κατά πλάτος Βίον αυτού όρα εις τον Νέον Παράδεισον.)

Τούτου του Αγίου τα συγγράμματα είναι εκδεδομένα εις έξι τόμους, τρεις μεν, ελληνιστί και λατινιστί, τρεις δε, συριστί και λατινιστί. Όθεν ας λάβουν πρόνοιαν να εξηγήσουν και τους άλλους τρεις τόμους εις το ελληνικόν, ή εις το απλούν, όσοι από τους Γραικούς έχουν είδησιν της λατινίδος φωνής. και ας μη αμελούν και αφίνουν να υστερούνται οι ομογενείς των Γραικοί, τοιαύτα αξιόλογα συγγράμματα του Οσίου, τα οποία είναι εξηγητικά της Πεντατεύχου, του Ιησού, των Κριτών, των τεσσάρων Βασιλειών, του Ιώβ, Ησαΐου, Ιερεμίου, Θρήνων, Ιεζεκιήλ, Δανιήλ, Ωσηέ, Ιωήλ, Αμώς, Αβδιού, Μιχαίου, Ζαχαρίου, και Μαλαχίου. Εν τούτοις δε περιέχονται και ένδεκα λόγοι εξηγητικοί εις τους εκλεκτούς τόπους της Γραφής. και δεκατρείς λόγοι εις την Γέννησιν του Κυρίου. και λόγοι δώδεκα περί του εν Εδέμ Παραδείσου, και άλλα αξιόλογα και ωφέλιμα. Εάν γαρ αμελήσουν, έχουν να κατακριθούν ως ο πονηρός δούλος, ο κρύψας το τάλαντον του κυρίου αυτού εν τη γη. Λέγουσι δε τινες, ότι ο Άγιος Εφραίμ συνέγραψε συριακά τρία μιλλιώνια στίχους. και ο Ιερώνυμος μαρτυρεί εν τω καταλόγω των εκκλησιαστικών συγγραφέων, ότι τα βιβλία του έφθασαν εις τόσην δόξαν και προτίμησιν, ώστε οπού, εις πολλάς Εκκλησίας, μετά τας Αγίας Γραφάς, ανεγινώσκοντο. (Όρα τον Μελέτιον, τόμ. α΄, της Εκκλησιαστικής Ιστορίας, σελ. 398.) Διά να μάθης δε πόσην κατάνυξιν προξενούσι τα βιβλία του Πατρός τούτου Εφραίμ, όρα εις το Συναξάριον του Οσίου Ευαρέστου, κατά την εικοστήν έκτην του Δεκεμβρίου. Σημείωσαι, ότι Γρηγόριος ο Νύσσης εν τω εις τον Άγιον Εφραίμ εγκωμίω του λέγει περί αυτού· «Ο μέγας Πατήρ ημών και της οικουμένης Διδάσκαλος Εφραίμ». Τούτου τον Βίον ελληνιστί συνέγραψεν ο Μεταφραστής, ου η αρχή· «Εφραίμ ο θαυμάσιος». (Σώζεται εν τω τέλει της βίβλου του Αγίου Εφραίμ, και εν τη των Ιβήρων και εν άλλαις.)

*

Τη αυτή ημέρα μνήμη του Οσίου Πατρός ημών Παλλαδίου.

Κρείττων υπάρξας σαρκικών σκιρτημάτων,
Σκιρτά παρ’ αυτώ Παλλάδιος τω πόλω.

Ούτος ο μακάριος Παλλάδιος έκτισεν ένα μικρόν κελλάκι εις ένα βουνόν, το οποίον επλησίαζε κοντά εις ένα χωρίον ονομαζόμενον ΄Ιμμαι, (καθώς λέγει ο Θεοδώρητος, ο τον Βίον του Οσίου τούτου συγγράψας εν αριθμώ εβδόμω της Φιλοθέου Ιστορίας, από τον οποίον ερανίσθη και το Συναξάριον τούτο). Εις τούτο λοιπόν το κελλάκι έκλεισε τον εαυτόν του ο Όσιος, και αφ’ ου απόκτησεν αγρυπνίαν, νηστείαν, και παντοτινήν προσευχήν, ηξιώθη να λάβη από τον Θεόν των θαυμάτων την χάριν. ΄Ενας γαρ πραγματευτής έχων μαζί του άσπρα πολλά, επεριπατούσε την νύκτα εις τον δρόμον. Άλλος δε μιαρός άνθρωπος στοχασθείς, ότι εβάσταζεν άσπρα, επαραμόνευσε και τον εφόνευσεν. ΄Επειτα πέρνωντας αυτόν, τον έρριψεν εις την πόρταν της κέλλης του Οσίου. Όταν δε έγινεν ημέρα, και εφανερώθη ο φονευθείς, τότε όλοι τρέξαντες ετζάκισαν την θύραν του κελλίου του, και εκαταδίκαζον ως φονέα τον Όσιον. Όθεν εις καιρόν οπού όλοι επεριτριγύρισαν αυτόν, επροσευχήθη ο Όσιος, και ανέστησε τον νεκρόν. Ο δε νεκρός αναστηθείς, εφανέρωσε ποίος τον εφόνευσε, και ότι ο Όσιος είναι του φόνου αμέτοχος. Προσθέττει δε ο Θεοδώρητος, ότι αφ’ ου ο αναστηθείς έδειξε με το δάκτυλόν του, ποίος τον εφόνευσεν, επίασαν αυτόν. και εκδύσαντες τα φορέματα, ευρήκαν την μάχαιραν επάνω του, η οποία ήτον ακόμη αιματωμένη. Ομοίως ευρήκαν και τα άσπρα του φονευθέντος, τα οποία έγιναν αιτία και τον εφόνευσεν.

Ου μόνον δε τούτο το θαύμα ο Όσιος εποίησεν, αλλά και άλλα πολλότατα. Περισσότερον όμως εθαυμαστώθη, από τα έργα της αρετής του. Ούτω λοιπόν διαπεράσας την ζωήν του, και αξιομνημόνευτα συγγράμματα αφήσας εις την Εκκλησίαν του Θεού προς ωφέλειαν των αναγινωσκόντων, εν ειρήνη προς Κύριον μεταβέβηκεν.

Σημείωσαι, ότι ο Όσιος ούτος Παλλάδιος έγινεν Επίσκοπος Ελενουπόλεως, και ήκμασεν επί της βασιλείας του Μεγάλου Θεοδοσίου εν έτει τπ΄ [380]. Λέγουσι δε τινες, ότι ο Παλλάδιος ούτος, αυτός λέγεται και Ηρακλείδης, Επίσκοπος Καππαδοκίας, και συνέγραψε τους Βίους των Οσίων οπού ευρίσκονται εις το βιβλίον το καλούμενον Λαυσαϊκόν. Συμπεραίνουσι δε τούτο, διατί και ο Παλλάδιος έγραψε προς Λαύσον τον Πραιπόσιτον, προς όν έγραψε και ο Ηρακλείδης. Κατά άλλους όμως, άλλος είναι ο Παλλάδιος από τον Ηρακλείδην. και τούτο δε ακόμη προσημειούμεν, ότι Παλλάδιος ο Ελενουπόλεως, άλλος είναι από τον Παλλάδιον τούτον. Καθότι ο συγγράψας τον Βίον αυτού Θεοδώρητος, δεν γράφει ότι έγινεν Επίσκοπος. Φέρεται δε και ένας Παλλάδιος Όσιος εν τω Παραδείσω των Πατέρων, έχων διάφορα αποφθέγματα.

*

Ο Όσιος Πατήρ ημών Ιάκωβος ο ασκητής, εν ειρήνη τελειούται.

Απήλθε σαρκός ώσπερ εκ τινος πάγης,
Ο σαρκός Ιάκωβος, ουχ αλούς πάγαις.

Ούτος ο Όσιος αφήσας όλα του κόσμου τα πράγματα, εκατοίκησεν εις ένα σπήλαιον δεκαπέντε χρόνους, κοντά εις μίαν κωμόπολιν, ονομαζομένην Πορφυριώνη, και εκεί εμεταχειρίζετο κάθε άσκησιν. Εις τούτον τον Όσιον ήλθέ ποτε μία γυνή πόρνη παρακινηθείσα από μερικούς ακολάστους, η οποία πηδήσασα επάνω εις αυτόν αδιάντροπα, τον επαρακίνει εις ασέλγειαν. Ο δε Όσιος ενθύμησεν αυτήν την μέλλουσαν κόλασιν του αιωνίου πυρός. Όθεν έκαμεν αυτήν να μετανοήση, και να προσέλθη εις τον Χριστόν. Επειδή όμως κανένας άνθρωπος ψιλός, δεν ημπορεί να αποφύγη τας μηχανάς και παγίδας του πονηρού Διαβόλου, διά τούτο ηκολούθησε να πέση και ούτος ως άνθρωπος, εις πτώματα και αμαρτίας μεγάλας, ίνα εκ του παραδείγματος τούτου, προσέχουν εις τον εαυτόν τους οι ενάρετοι εκείνοι, οι οποίοι νομίζουν ότι στέκονται, και να πέσουν δεν ημπορούν. Και προς τούτοις, ίνα εκ του εναντίου, αφ’ ου πέσουν ούτοι εις αμαρτίας μεγάλας, πάλιν σηκωθούν διά της μετανοίας, και μη απελπισθώσιν. ΄Ενας γαρ άρχων ένδοξος, έχωντας θυγατέρα δαιμονιζομένην, επρόσφερεν αυτήν εις τον Όσιον τούτον διά να την ιατρεύση. Ο δε Άγιος προσευχηθείς, παρευθύς ηλευθέρωσεν αυτήν από το δαιμόνιον. Ο δε πατήρ της κόρης, φοβηθείς μήπως πάλιν ο δαίμων ενοχλήση αυτήν, αφήκε την κόρην μαζί με τον νέον αδελφόν της εις το σπήλαιον του Οσίου. Ο δε Όσιος νικηθείς από την επιθυμίαν, φεύ του πτώματος! διαφθείρει την κόρην. Έπειτα τί γίνεται; Φοβηθείς διά να μη φανερωθή η σιγχαμερά αύτη πράξίς του, φονεύει μεν την γυναίκα, φονεύει δε ομού και τον αδελφόν της. Τά δε νεκρά σώματα τούτων, ρίπτει αυτά εις τον ποταμόν, οπού εκεί κοντά έτρεχεν. Εκ τούτου δε απελπισθείς τελείως από την σωτηρίαν του, ώρμησε διά να υπάγη εις τον κόσμον. Εις καιρόν δε οπού επήγαινεν, απαντά αυτόν ένας ευλαβής Μοναχός, εις του οποίου τας παραινέσεις και συμβουλάς υπακούσας ο Όσιος, εσφάλισε τον εαυτόν του μέσα εις ένα τάφον, και εκεί υπέμεινε κάθε σκληραγωγίαν και κακοπάθειαν.

Σημείωσαι, ότι η προσευχή οπού έλεγε γονατιστός δέκα χρόνους ο Όσιος ούτος Ιάκωβος εν τω τάφω ευρισκόμενος, ήτον αύτη· «Πώς ατενίσω προς σε ο Θεός; ποίαν δε αρχήν της εξομολογήσεως εύροιμι; ποία καρδία ή ποίω θαρρήσας συνειδότι, γλώσσαν ασεβή, και χείλη μολυσμού γέμοντα, κινήσαι πειράσωμαι; ποίας δε αμαρτίας πρώτον άφεσιν αιτήσαι κατατολμήσω; φείσαι φιλάνθρωπε Κύριε! ίλεως γενού τω αναξίω, Δέσποτα αγαθέ, και μη συναπολέσης με ταις αισχραίς μου πράξεσιν. Ου γαρ μικρά μου τα δυσσεβήματα. Πορνείαν ετέλεσα. Φόνον ειργασάμην. Αίμα αθώον εξέχεα. και προς τούτοις, τοις ύδασι, και θηρίοις, και πετεινοίς δέδωκα εις βοράν. και νυν Κύριε, ειδότι σοι τα πάντα εξομολογούμαι, αγαθέ, την τούτων εξαιτούμενος άφεσιν. μη παρίδης με Δέσποτα. Αλλά κατά την σοί πρέπουσαν ευσπλαγχνίαν, οικτείρησόν με τον ασεβή. και κατάπεμψον εις εμέ το παρά σού πλούσιον έλεος, ελθόντα επί τα της αμαρτίας βάραθρα. Κατεπόντισέ με γάρ, η του λυμεώνος εχθρού καταιγίς. μη δή καταπίη με ο δράκων ο βύθιος». και τα λοιπά.

Μετά ταύτα, ηκολούθησε να γένη μίαν φοράν ξηρασία και αβροχία εις την χώραν εκείνην. Όθεν προστάζει ο Θεός τον Επίσκοπον της πόλεως, ότι αν ο Ιάκωβος, οπού είναι κλεισμένος μέσα εις τον τάφον, δεν προσευχηθή, δεν θέλει λυθή η αβροχία. Τότε λοιπόν επήγεν εις τον Όσιον ο Επίσκοπος με όλον τον λαόν και πολλά παρακαλέσας αυτόν, τον έπεισε διά να προσευχηθή. Όθεν ευθύς οπού επροσευχήθη, έγινε βροχή πολλή. Εκ τούτου λοιπόν λαβών ο Όσιος καλάς ελπίδας περί της σωτηρίας του επρόσθεσε σκληραγωγίαν επάνω εις την σκληραγωγίαν, και δάκρυα επάνω εις τα δάκρυα, και έτζι με πολιτείαν θεάρεστον τελειώσας την ζωήν του, παρέδωκε την ψυχήν του εις χείρας Θεού.

*

Αι Άγιαι δύω Μάρτυρες, Μήτηρ και Θυγάτηρ, ξίφει τελειούνται.

Τη παιδί συγκλίνασα Μήτηρ την κάραν,
Ξίφει συνεξέπνευσε τω Θυγατρίω.

*

Η Αγία Μάρτυς Χάρις, τους πόδας εκκοπείσα, τελειούται.

Πόδας Χάρις τμηθείσα προς Θεόν τρέχει.
Τους ψυχικούς γαρ ου συνετμήθη πόδας.

Ταις των σων Αγίων πρεσβείαις Χριστέ ο Θεός ελέησον ημάς.

* * *

(Αγίου Νικοδήμου Αγιορείτου” Συναξαριστής των δώδεκα μηνών του ενιαυτού. Εκδόσεις Δόμος, 2005)

Υμνολογική Εκλογή.

ΕΙΣ ΤΟΝ ΕΣΠΕΡΙΝΟΝ

Απολυτίκιον. Ήχος πλ. δ’.

Ταις των δακρύων σου ροαϊς, της ερήμου το άγονον εγεώργησας’ και τοις εκ βάθους στεναγμοίς, εις εκατόν τους πόνους εκαρποφώρησας’ και γέγονας φωστήρ, τη οικουμένη λάμπων τοις θαύμασιν, Εφραίμ Πατήρ ημών Όσιε. Πρέσβευε Χριστώ τω θεώ, σωθήναι τας ψυχάς ημών.

Με τα ρυάκια των δακρύων σου γονημοποίησες το άγονο έδαφος της ερήμου, και το καλλιέργησες ώστε να σου δόσει καρπούς εκατονταπλάσιους από τις προσπάθειές σου με τους βαθύτατους στεναγμούς της καρδιάς σου. Έτσι, αναδείχθηκες φωτεινό αστέρι, που λάμπει στην οικουμένη όλη με τα θαύματα, Όσιε Πατέρα μας Εφραίμ. Πρέσβευε γι’ αυτό στον Χριστό και Θεό, να σώσει τις ψυχές μας.

ΕΙΣ ΤΟΝ ΟΡΘΡΟΝ

Κάθισμα. Ήχος πλ. α’. Τον συνάναρχον Λόγον.

Τον θησαυρόν της σοφίας των μυστηρίων Χριστού, τον κρατήρα τον θείον της κατανύξεως, ανυμνήσωμεν πιστοί, εν τη μνήμη αυτού’ φερωνύμως γαρ αεί, τας καρδίας των πιστών, ευφραίνει έπεσι θείοις, Εφραίμ ως πράκτωρ και μύστης, των του Κυρίου απο¬καλύψεων.

Ας ανυμνήσουμε οι πιστοί τον θησαυρό της σοφίας των μυστηρίων του Θεού αλλά και το θείο κρατήρα από όπου εκχύνεται η κατάνυξη, για την μνήμη του. Διότι σύμφωνα με το όνομά του ευφραίνει και ευχαριστεί τις καρδιές των πιστών με τα θεία του ποιήματα, ο Εφραίμ, που είναι αυτός που πράττει αλλά και γνωρίζει το βάθος των αποκαλύψεων του Κυρίου.

Κοντάκιον. Ήχος β’. Τα άνω ζητών.

Την ώραν αεί, προβλέπων της ετάσεως, εθρήνεις πικρώς, Εφραίμ ως φιλήσυχος» πρακτικός δε γέγονας, εν τοις έργοις διδάσκαλος Όσιε. Όθεν Πάτερ παγκόσμιε, ραθύμους εγείρεις προς μετάνοιαν.

Βλέποντας πάντοτε μπροστά σου την ώρα της Κρισεως, πικρά θρηνούσες μετανοώντας για τις αμαρτίες σου, ως φίλος της μοναχικής ησυχίας. Αλλά έγινες και διδάσκαλος για όλους μας με τα έργα σου, γιατί έπραττες συγχρόνως ό,τι ο Χριστός παρήγγειλε. Και έτσι, πάτερ παγκόσμιε, ξεσήκωσες σε μετάνοια όσους ζούσαν με ραθυμία.

Ο Οίκος. Το φοβερόν σου κριτήριον.

Ιχνηλατείν βουλόμενος, Πάτερ, του Προδρόμου ταϊς τρίβοις, εκ του κόσμου μόνος αυτός Απάρας, εις έρημον κατώκησας. Βλέπων σε ουν ούτω βιούντα ο εχθρός τον δίκαιον, γύναιον πάνυ αναιδές κατά σου διεγείρει, οιόμενος δια του αρχαίου όπλου την σήν ανδρείαν καταβαλείν, και την αγνείαν μολύνειν σου, Ίνα μη εν τοις λόγοις και έργοις σου ραθύμους εγείρης προς μετάνοιαν.

Θέλοντας να ακολουθήσεις τα ίχνη του Προδρόμου, πάτερ, βάδισες στους δρόμους του και μόνος σου εγκατέλειψες τον κόσμο και κατοίκησες στην έρημο. Βλέποντάς σε λοιπόν, τον δίκαιο, έτσι να ζης ο εχθρός διάβολος ξεσήκωσε εναντίον σου μία κακή γυναίκα, νομίζοντας πως με το αρχαίο αυτό όπλο θα νικήσει την ανδρεία σου και θα μολύνει την καθαρότητά σου, για να μην ξυπνάς με τα λόγια σου και ταέργα σου για μετάνοια τους ραθύμους.

Εξαποστειλάριον. Ήχος γ’. Ο ουρανόν τοις άστροις.

Ως ποταμός υπάρχεις, ρείθρα χρυσόρρυτα βρύων, και τους λαούς διεγείρων, της μετανοίας προς τρίβον. Χριστόν ικέτευε Πάτερ, Εφραίμ σωθήναι τον κόσμον.

Είσαι ένας ποταμός που τρέχει ρυάκια γεμάτα χρυσάφι και ξυπνάς τους λαούς προς τον δρόμο της μετάνοιας. Ικέτευε λοιπόν τον Χριστό, πάτερ Εφραίμ, να σώσει τον κόσμο.

Δόξα των αίνων. Ήχος β’. Κυπριανού.

Ωσπερ φοίνιξ δαυϊτικώς εξανθήσας, Όσιε Πάτερ, τας γλώσσας των βλασφήμων εξέκοψας, εν τη μαχαίρα των λόγων σου , Εφραίμ’ τας αβύσσους των παθών, εξήρανας δι’ εγκρατείας» όργανον ανε¬δείχθης του Αγίου Πνεύματος, του Σταυρού το όπλον αναλαβών. Χριστόν απαύστως δυσώπει υπέρ ημών, των επιτελούντων την πανέορτον μνήμην σου.

Σαν φοίνικας, όπως κι ο Δαυίδ περιγράφει στους ψαλμούς του, άνθισες πάτερ και με το μαχαίρι των λογων σου έκοψες τις γλώσσες των βλάσφημων αιρετικών. Πάτερ Εφραίμ, ξήρανες τις αβύσσους των παθών με την εγκράτεια και αναδείχθηκες όργανο του Αγίου Πνεύματος παίρνοντας πάνω σου το όπλο του σταυρού. Και τώρα ακατάπαυστα ικέτευε για όσους τιμούν την αγία σου μνήμη.

Απόδοση, Μοναχής Θεοδοσίας.

Εις τιμήν και μνήμην του Οσίου Πατρός ημών Εφραίμ του Σύρου: Ακολουθία, Παρακλητικός Κανών – Γερασίμου Μον. Μικραγιαννανίτου.rar

Παράβαλε και:
28 Ιανουαρίου, μνήμη και του Οσίου Πατρός ημών Παλλαδίου του θαυματουργού: Βίος, Υμνοι εκ της Ακολουθίας του.

Κατηγορίες: Αγιολογικά - Πατερικά, Ιερές Ακολουθίες, Λειτουργικά, εορτολογικά, Νεοελληνική απόδοση Ύμνων, Συναξάρια, Λογοτεχνικά. Προσθήκη στους σελιδοδείκτες.