Ματθ. 17, 14-23
«Τούτο δε τό γένος ούκ εκπορεύεται
εί μη εν προσευχή και νηστεία»
(Ματθ. 17,20)
Ποιός, αγαπητοί, ποιός δεν θέλει την ειρήνη; Όλος ο κόσμος αγαπά την είρήνη. Όταν μάλιστα την στερήται, τότε περισσότερο την αναζητά. Αλλά δυστυχώς, παρά τον πανανθρώπινο πόθο για ειρήνη, ο κόσμος πολλές φορές δοκίμασε –και δοκιμάζει ακόμα- τη φωτιά του πολέμου. Υλικά συμφέροντα και ανθρώπινοι εγωισμοί σπρώχνουν τυφλά στην καταστροφή. Δύο παγκόσμιοι και αμέτρητοι άλλοι τοπικοί πόλεμοι σκόρπισαν και σκορπίζουν τη φρίκη. Όσοι έζησαν τέτοιες ημέρες, εύχονται να μην ξαναγυρίσουν ποτέ. Φιλήσυχοι άνθρωποι, που παρά τη θέλησί τους ωδηγήθηκαν στην αλληλοσφαγή, φωνάζουν από μύχια της ψυχής· Καταραμένος ο πόλεμος!
Αν όμως αυτός ο πόλεμος είνε καταραμένος, υπάρχει ένας άλλος πόλεμος που είνε ευλογημένος. Ευλογημένος πόλεμος; μα τι είνε αυτά που λές; θ’απορήση κανείς. Ναί, αγαπητοί μου, υπάρχει και ευλογημένος πόλεμος. Είνε πόλεμος, στον οποίον ο χριστιανός καλείται να λάβη μέρος όχι μόνον εκουσίως, με τη θέλησί του, αλλά και ολοψύχως, με όλη του την καρδιά του. Είνε πόλεμος εναντίον του κακού· γι’ αυτό είνε ευλογημένος. Και ποιός είνε αυτός ο πόλεμος; Είνε ο πόλεμος εναντίον του μεγαλύτερου εχθρού μας, εναντίον του διαβόλου.
Έχουμε πόλεμο λοιπόν. Εχθρός σ’αυτό τον πόλεμο είνε ο διάβολος. Και όπλα; Με τι όπλα μπορεί κανείς να πολεμήσῃ το διάβολο; Διότι αυτός βέβαια δεν πολεμείται με κανόνια και άρματα και αεροπλάνα ή και πυρηνικές βόμβες ακόμη. Άλλα όπλα χρειάζονται εδώ. Για τα όπλα εναντίον του διαβόλου μας ομιλεί το Ευαγγέλιο σήμερα. Ας δούμε λοιπόν, ποιά όπλα κατά του πονηρού συνιστά η ευαγγελική περικοπή που ακούσαμε.
***
Ένας πατέρας γονατίζει εμπρός στον Κύριο και τον παρακαλεί να θεραπεύση τό γυιό του, που πάσχει από επήρεια του πονηρού πνεύματος. Το δαιμόνιο ρίχνει τό παιδί άλλοτε στη φωτιά κι άλλοτε στο νερό. Οι μαθηταί του Χριστού, παρά την καλή τους διάθεσι, δεν μπόρεσαν να το απαλλάξουν από την τυραννία. Αλλ’ ο Χριστός με ένα λόγο του διώχνει το δαιμόνιο και απαλλάσσει αμέσως τό παιδί. Κι όταν έφυγε ο κόσμος οι μαθηταί πλησιάζουν ιδιαιτέρως το Διδάσκαλο και τον ερωτούν· «Γιατί εμείς δεν κατωρθώσαμε να το βγάλουμε;». Και ο Χριστός απαντά· «Λόγω της απιστίας σας. Αλήθεια σας λέω, αν έχετε πίστι σαν τον σπόρο του σιναπιού, θα πήτε σε τούτο το βουνό, Φῦγε από’ δω και πήγαινε εκεί, και θα πάη, και τίποτε δεν θα σταθή αδύνατο για σας. Τούτο δε το γένος (των δαιμόνων) δεν βγαίνει παρά με προσευχή και νηστεία» (Ματθ. 17,18-21). Μέσα στα λόγια αυτά ακούμε τον Κύριο ν υποδεικνύη τρία όπλα κατά του πονηρού· πρώτο όπλο η πίστι, δεύτερο η προσευχή, και τρίτο η νηστεία.
Πρώτο όπλο η πίστι. Ποιά πίστι; Η θερμή και ακλόνητη πίστι. Δεν μπορέσατε, λέει, ο Χριστός στους μαθητάς του, να βγάλετε το δαιμόνιο εξ αιτίας της απιστίας σας· ενώ αν είχατε πίστι θερμή και δυνατή, όπως θερμό και δυνατό είνε το σινάπι, και βουνά ακόμη θα μετακινούσατε. Με την πίστι νικιέται ο πονηρός. Να πιστεύουμε λοιπόν στο Θεό, που είνε ο παντοδύναμος, ο δε διάβολος ενώπιόν του φοβάται και τρέμει. Να πιστεύουμε στο λόγο του Ευαγγελίου που βεβαιώνει ότι, αν αντισταθούμε στο διάβολο, εκείνος θα φύγη νικημένος· «Αντίστητε τω διαβόλω, και φεύξεται αφ’ υμών» (Ιάκ. 4,7). Να πιστεύουμε στη δύναμι του Χριστού, που και βουνά παραμερίζει και μετατοπίζει.
Δεύτερο όπλο η προσευχή. «Τούτο το γένος ούκ εκπορεύεται ει μη εν προσευχή και νηστεία» (Ματθ. 17, 21). Μεγάλη δύναμι της προσευχής, και θαυμαστά τα αποτελέσματά της σε ώρα πειρασμού. Ο ίδιος ο Χριστός, όταν περνούσε τις στιγμές της υπερτάτης αγωνίας του στον κήπο της Γεσθημανής, αντιμετώπισε τον πειρασμό με προσευχή· «και γενόμενος εν αγωνία εκτενέστερον προσηύχετο», λέει ο ευαγγελιστής (Λουκ. 22, 44). Με τον τρόπο αυτόν υπέδειξε, όταν βρεθούμε κ’ εμείς μέσα στον κυκλώνα του πειρασμού, έτσι ν’ αντιμετωπίζουμε την επίθεσι του διαβόλου, με προσευχή. Αλλά και πριν από τον κυκλώνα, σε ώρα γαλήνης και προτού μας βρη ο πειρασμός, ο Χριστός συνέστησε· «Προσεύχεσθε μη εισελθείν εις πειρασμόν» (Λουκ. 22, 40). Γι’ αυτό ας προσευχώμεθα και προκαταβολικῶς- προληπτικώς. Άλλωστε και στην Κυριακή προσευχή, το γνωστό «Πάτερ ημών», μας δίδαξε να λέμε· «Και μη εισενέγκης ημάς εις πειρασμόν, αλλά ρύσαι ημάς από του πονηρού» (Ματθ. 6,1~3).
Τό δε τρίτο όπλο, που συνιστά ο Χριστός, είνε η νηστεία. Ο ίδιος ο Κύριος νήστεψε στην έρημο και νίκησε τους τρεις πειρασμούς του διαβόλου. Οι προφήτες νήστεψαν, οι απόστολοι νήστεψαν, οι μάρτυρες νήστεψαν, οι όσιοι και ασκηταί προπαντός νήστεψαν. Η νηστεία λεπτύνει τα αισθήματα, βοηθάει στην προσευχή, ταπεινώνει τη σάρκα και το σαρκικό φρόνημα, ισχυροποιεί το πνεύμα, κάνει τον άνθρωπο πρόθυμο στην εφαρμογή των εντολών του Θεού, ελκύει τη χάρι του Θεού, αποδιώκει τις δαιμονικές επήρειες, κάνει θαύματα. Δεν εννοούμε βεβαίως τη νηστεία μόνο από τροφές· εννοούμε τη νηστεία και από τα πάθη. Με λησμονούμε λοιπόν, και αυτό το τόσο αποτελεσματικό όπλο.
***
Ο χριστιανός όμως έχει κι άλλα όπλα κατά του πονηρού. Μετά τη θυσία του Χριστού, με την οποία νικήθηκε ο σατανάς, κοντά στα τρία όπλα που είδαμε, η Εκκλησία διδάσκει, ότι ο Κύριος μας χάρισε κι άλλο ένα όπλο κατά του πονηρού. Καί αυτό είνε ο τίμιος σταυρός του. Γι’ αυτό σ’ έναν ωραίο ύμνο οι ορθόδοξοι ψάλλωμε· «Κύριε, όπλον κατά του διαβόλου τον σταυρόν σου ημίν δέδωκας· φρίττει γαρ και τρέμει, μη φέρων καθοράν αυτού την δύναμιν, ότι νεκρούς ανιστά και θάνατον κατήργησε. Δια τούτο προσκυνούμεν την ταφήν σου και την έγερσιν». Μας έδωσες, λέει, Κύριε, όπλο κατά του διαβόλου τον τίμιο σταυρό σου· και πράγματι ο διάβολος φρίττει και τρέμει, μη αντέχοντας ν’ αντικρύζη τη δύναμί του. Διότι ο σταυρός ανασταίνει νεκρούς και κατήργησε το θάνατο. Γι’ αυτό κι’ εμείς, Κύριε, προσκυνούμεν την ταφή και την ανάστασί σου. Ας σημειώνουμε, λοιπόν, το σημείο του σταυρού λέγοντας· «Ιησούς Χριστός νικά».
Ας ερωτήσουμε τέλος και κάποιον από ’κεινους που πάλεψαν με το διάβολο και νίκησαν. Ας ρωτήσουμε λ.χ. τον Άγιο Αντώνιο, να μας πη, τι όπλο χρησιμοποίησε; Και ο Άγιος Αντώνιος απαντά· «Είδα», λέει, «εγώ τις παγίδες του διαβόλου απλωμένες κάτω στη γη, και φοβισμένος είπα· Ποιός μπορεί να τα νικήση αυτά; Και τότε άκουσα φωνή· Όποιος έχει ταπείνωσι». Ο ταπεινός βρίσκεται κάτω από την προστατευτική ομπρέλλα της θείας χάριτος και αποκρούει κάθε δαιμονική επίθεσι.
***
Αγαπητοί μου χριστιανοί,
Μη ζούμε στην άγνοια. Μη ζούμε στην αμέλεια, ανύποπτοι του τι γίνεται στον κόσμο. Γύρω μας και μέσα μας γίνεται μάχη, μάχη πνευματική. «Αόρατος πόλεμος», όπως λέει ο Άγιος Νικόδημος ο Αγιορείτης στο ομώνυμο περίφημο βιβλίο του, το οποίο συνιστώ να διαβάζετε. Ο δε απόστολος Παύλος διευκρινίζει· «Ούκ έστιν ημίν η πάλη προς αίμα και σάρκα, αλλά προς τας αρχάς, προς τας εξουσίας, προς τους κοσμοκράτορας του σκότους του αιώνος τούτου, προς τα πνευματικά της πονηρίας εν τοις επουρανίοις» (Εφ. 6,12). Βροχή τα βόλια. Κεφάλια πέφτουν! Αόρατοι εχθροί κάνουν επιθέσεις κάθε ώρα και στιγμή. Ψυχές αθάνατες κινδυνεύουν. Γι’ αυτό κ’ εμείς ας είμαστε άγρυπνοι. Όχι στον ύπνο, αλλά στα όπλα, στα όπλα τα πνευματικά. Στη μάχη αυτή ο Χριστός δεν μας άφησε χωρίς όπλα. Πνεύμα ο εχθρός, πνευματικά και τα όπλα εναντίον του. Απαριθμήσαμε πέντε όπλα, που αποτελούν μιά τέλεια πνευματική πανοπλία· πίστι, προσευχή, νηστεία, ταπείνωσι και ο τίμιος σταυρός. Εάν χρησιμοποιούμε τα όπλα αυτά, τότε ο εχθρός θα νικηθή και θα πραγματοποιηθή και στον καθένα μας ο θριαμβευτικός λόγος του Χριστού· «Εθεώρουν τον σατανάν ως αστραπήν εκ του ουρανού πεσόντα» (Λουκ. 10, 18). Αμήν.
Από το βιβλίο: Επισκόπου Αυγουστίνου Ν. Καντιώτου, Μητροπολίτου Πρ. Φλωρίνης: Κυριακή. Σύντομα κηρύγματα επί των Ευαγγελικών περικοπών.
Έκδοσις Ορθοδόξου Ιεραποστολικής Αδελφότητος «Ο Σταυρός»
Η/Υ επιμέλεια Αικατερίνας Κατσούρη.
Παράβαλε και:
Κυριακή Ι. Ματθαίου: η Ευαγγελική Περικοπή της Θ. Λ., λόγος του Αγίου Μακαρίου του Πατμίου. «Θεραπεία του σελυνιαζομένου νέου.».
Κυριακή Ι. επιστολών: το Αποστολικόν Ανάγνωσμα της Θ. Λ., «η χειροβομβίδα», Λόγος του αειμνήστου Μητροπ. Νικαίας Γεωργίου Παυλίδου.
Κυριακή Ι. Ματθαίου: Θεραπεία του σελυνιαζομένου νέου, μετά το Θαβώρ – ηχογραφημένη ομιλία του Μακαριστού Αρχιμ. Αθανασίου Μυτιληναίου (αρχείο ήχου, mp3).
Κυριακή Ι. Ματθαίου: Του Οσίου πατρός ημών Ιωάννου του Χρυσοστόμου – ομιλία ΝΖ’, ΙΖ, 10 – 21, Περί Ηλιού και περί του σεληνιαζομένου νέου.
Κυριακή Ι΄ Ματθαίου: Η ασθένεια – Ιερά Μητρόπολις Δημητριάδος.
