Δεν θα αποσιωπήσω ούτε αυτό το οποίο επέδειξε η ουράνια ευσέβεια και σε αυτήν εδώ την πόλη πριν δύο χρόνια1 προς καταδίκην αυτής της αιρέσεως του αρειανισμού. Από αυτά που διηγούμαι το ένα το γνώρισε πολύς λαός, τα άλλα μαρτυρούν πως τα είδαν και τα άκουσαν οι ιερεύς και οι φύλακες της εκκλησίας.
Η εκκλησία των αρειανών στο διαμέρισμα της πόλης μας που ονομάζεται Σουβούρα2 είχε παραμείνει κλειστή μέχρι πριν δύο χρόνια. Μας φάνηκε τότε καλό να εγκαινιασθεί3 και να αποδοθεί στην Ορθόδοξη πίστη με την κατάθεση σ’ αυτήν λειψάνων του μακαρίου Σεβαστιανού και της αγίας Αγάθης των μαρτύρων.4 Έτσι και έγινε. Ερχόμενο με μεγάλο πλήθος λαού και άδοντας αίνους στον Παντοδύναμο Θεό, εισήλθαμε στην εκκλησία.
Καθώς τελούνταν ήδη σε αυτήν την θεία Λειτουργία και συνωστιζόταν το πλήθος του λαού λόγω της στενότητας του χώρου,5 κάποιοι από αυτούς που στεκόντουσαν έξω από το ιερό Βήμα, ένιωσαν ξαφνικά έναν χοίρο6 να τρέχει πέρα – δώθε ανάμεσα στα πόδια τους. Ενόσω το ένιωθε ο καθένας και το κοινοποιούσε σε αυτούς που στεκόντουσαν δίπλα του, ο χοίρος έφθασε στις πύλες της εκκλησίας, προκαλώντας κατάπληξη σε όλους ανάμεσα από τους οποίους πέρασε, αλλά κανείς, αν και μπόρεσε να τον νιώσει, δεν μπόρεσε να δει τίποτε. Αυτό η Θεία Αγαθότης γι’ αυτό το επέδειξε, για να καταστεί σαφές σε όλους, ότι από τον τόπο εκείνο έβγαινε έξω ο ακάθαρτος ένοικός του.
Σαν τελείωσε λοιπόν η τέλεση της θ. Λειτουργίας, αποχωρήσαμε. Αλλά επιπλέον την ίδια νύκτα μεγάλοι κρότοι ακουγόντουσαν στη σκεπή της εκκλησίας, σαν να έτρεχε κάποιος δώθε – κείθε πάνω της. την επόμενη νύχτα ο θόρυβος αυξήθηκε περισσότερο. Οπότε ξαφνικά βρόντηξε τόσο τρομακτικά, σαν να είχε ανατραπεί εκ θεμελίων ολόκληρη εκείνη η εκκλησία, κι αμέσως αποχώρησε και δεν εμφανίσθηκε πια εκεί στο εξής καμμία ανησυχία του αρχαίου εχθρού, αλλά με τον τρομακτικό πάταγο που δημιούργησε έκανε γνωστό, από πόση βία εξαναγκασμένος έβγαινε από τον τόπο, που πολύ καιρό κατείχε.
Μετά από λίγες πάλι μέρες, ενώ επικρατούσε μεγάλη ευωδία στον ουρανό, πάνω από το θυσιαστήριο της εκκλησίας κατέβηκε νεφέλη από τον ουρανό, το σκέπασε με το πέπλο της και γέμισε ολόκληρη την εκκλησία με τόσο δέος και γλυκύτητα ευωδίας, που, αν και ήταν ορθάνοιχτες οι πόρτες, κανείς δεν τολμούσε να εισέλθει. Ο ιερεύς, οι φύλακες και αυτοί που είχαν έρθει για την τέλεση της θ. Λειτουργίας, έβλεπαν το γεγονός, να μπούνε μέσα δεν μπορούσαν και ρουφούσαν την ηδύτητα της θαυματουργικής ευωδίας.7
Άλλη πάλι μέρα στην εκκλησία, ενώ κρέμονταν οι λύχνοι και οι κανδήλες χωρίς φως, στάλθηκε θεόθεν φως και άναψαν. Και πάλι μετά από λίγες ημέρες είχε τελιώσει η θ. Λειτουργία και, αφού έσβησε τις κανδήλες, ο φύλακας βγήκε από την εκκλησία. Λιγάκι μετά μπήκε μέσα και βρήκε να φέγγουν οι κανδήλες που είχε σβήσει. Πίστεψε πως τις είχαν σβήσει πλημμελώς, γιαυτό τις έσβησε πια με επιμέλεια. Βγαίνοντας έκλεισε την εκκλησία. Ξαναγύρισε μετά από διάστημα τριών ωρών και ξαναβρήκε να φέγγουν οι κανδήλες που είχε σβήσει: Διασαφηνιζόταν δηλαδή ξεκάθαρα από εκείνο το φως, πως ο τόπος εκείνος είχε περάσει από το σκότος στο φως.
ΠΕΤΡΟΣ. Αν και είμαστε εκτεθειμένοι σε μεγάλες θλίψεις, ωστόσο δεν μας έχει εντελώς αποστραφεί ο Κτίστης μας, όπως μαρτυρούν τα εκπληκτικά αυτά θαύματά Του που ακούω.
ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ. Παρόλο που είχα αποφασίσει να διηγηθώ μόνο αυτά που τελέσθηκαν στην Ιταλία, μήπως όμως θέλεις, για να καταδειχθεί η καταδίκη αυτής της αιρέσεως των αρειανών, να περάσουμε δια λόγου στην Ισπανία και από εκεί μέσω Αφρικής να επανέλθουμε στην Ιταλία;
ΠΕΤΡΟΣ. Πήγαινε όπου επιθυμείς. Μετά χαράς σε ακολουθώ και στο ταξίδι και στην επιστροφή.
Υποσημειώσεις.
1. Το 591 – 592, δηλαδή επί πατριαρχείας του αγ. Γρηγορίου.
2. Sobura, περιοχή της Ρώμης προς τον Κυρινάλιο λόφο
3. Τακτική που εντάσσεται στο ευρύτερο πρόγραμμα του Αγ. Γρηγορίου (γνωρίζουμε πως εγκαινίασε και άλλο ναό των αρειανών, στον Εσκυλίνο λόφο, στον άγιο Σεβερίνο).
4. Sebastianus αξιωματικός από τα Μεδιόλανα, μαρτύρησε επί Διοκλητιανού στη Ρώμη, εορτάζεται στις 18 Δεκεμβρίου (Από τη Δ’ Εκκλησία στις 20 Ιαν.)
Agatha, παρθένος από το Παλέρμο της Σικελίας, μαρτύρησε στην Κατάνη της ιδίας νήσου στις 5 Φεβρουαρίου του 251.
5. Ο ναός, που φέρει μέχρι σήμερα το όνομα μόνο της αγίας Αγάθης, είναι πράγματι μια μικρή τρίκλητη βασιλική, κτισμένη μεταξύ 459 και 472 από τον αρειανό Ricimer και αφιερωμένη καταρχάς τότε στους αγ. Αποστόλος.
6. Πρβλ. Ματθ. 8, 31
7. Πρβλ. Γ’ Βασιλειών 8, 10-11 Β’ Παραλειπ. 5, 13- 14, Β’ Παραλειπ. 7,2-3
Από το βιβλίο: Βίοι αγνώστων Ασκητών: Αγίου Γρηγορίου, Πάπα Ρώμης, του επικαλουμένου Διαλόγου. Εισαγωγή-μετάφραση-σημειώσεις υπό Ιωάννου Ιερομ.
Εκδότης, Ιερά Σκήτη Αγίας Αννης – Αγιον Ορος. Ιούνιος 2020.
Η/Υ επιμέλεια Σοφίας Μερκούρη.
