– Γέροντα, όταν βλέπουμε κάποιον νά συμπεριφέ¬ρεται άσχημα, πρέπει νά τού πούμε κάτι;
– Ανάλογα με το τί άνθρωπος είναι. Χρειάζεται πολλή διάκριση και θείο φωτισμό στην εποχή μας. Δεν είναι εύκολο να σας πω. Σέ μιά περίπτωση, όπως έχω δει, υπάρ¬χουν πεντακόσιες υποπεριπτώσεις. Είναι μερικοί πού μπορούν να διορθωθούν και άλλοι πού δεν διορθώνο¬νται, και με μιά δική μας παρατήρηση μπορεί νά αντι¬δράσουν. Ιδίως αν κάποιος εχη εγωισμό και τον θίξης, αντιδρά άσχημα. Ένώ καταλαβαίνει πολλές φορές ότι σφάλλει, άπό εγωισμό δέν υποχωρεί. Και όταν τά ελα¬τήρια μας δέν είναι αγνά, δηλαδή μαζί με το ενδιαφέρον ύπάρχη και υπερηφάνεια, και η αγάπη δέν εΐναι καθαρή, δημιουργείται στον άλλο μεγάλη αντίδραση.
Όταν ελέγχουμε κάποιον άπό αγάπη, με πόνο, είτε τήν καταλαβαίνει ο άλλος τήν αγάπη μας είτε όχι, η αλλοί¬ωση γίνεται στην καρδιά του, επειδή κινούμαστε άπό κα¬θαρή αγάπη. Ένώ ο έλεγχος πού γίνεται χωρίς αγάπη, με εμπάθεια, τόν κάνει τόν άλλο θηρίο, γιατί η κακία μας προσκρούει στον εγωισμό του, και τότε βγάζει σπίθες, και ανάβει η φωτιά, όπως όταν χτυπήση ο πυριόβολος -τό ατσάλι – στην στουρναρόπετρα. Όταν άνεχώμαστε τόν αδελφό μας άπό αγάπη, εκείνος τό καταλαβαίνει. Και όταν δέν εκδηλώνεται η κακία μας, άλλα είναι εσωτερι¬κή, πάλι τήν καταλαβαίνει, γιατί του προκαλεί ταραχή-όπως ο διάβολος, ακόμη και όταν παρουσιάζεται σάν άγγελος φωτός, φέρνει ταραχή, ένώ ο πραγματικός Άγγε¬λος φέρνει μιά απαλή ανέκφραστη αγαλλίαση.
– Δηλαδή, Γέροντα, όταν λέμε κάτι και δημιουρ¬γούνται αντιδράσεις, ξεκινάμε άπό εγωισμό;
– Γίνονται και πολλές παρεξηγήσεις• άλλα καταλαβαί¬νει ο ένας, άλλα ο άλλος. Νά έξετάζη όμως κανείς πά¬ντοτε τόν εαυτό του: «Γιατί θέλω νά τό πώ αυτό; Από πού ξεκινώ; Πονάω γι’ αυτό η θέλω νά τό πώ, γιά νά φανώ καλός, νά επιδειχθώ;». Άν κανείς έξαγνισθή, τότε, εϊτε θυμώση εϊτε φωνάξη εϊτε κάνη μιά παρατήρηση, τά έλατήριά του θά είναι αγνά. Μετά πάνε όλα κανονικά, επειδή κινείται με διάκριση. Γιατί διάκριση είναι ο εξαγνισμός, ο θειος φωτισμός, η πνευματική διαύγεια. Επομένως πώς νά ύπάρχη εγωισμός εκεί μέσα; Και όταν τά ελατή¬ρια είναι αγνά, ο άνθρωπος έχει ανάπαυση. Άπό αυτό θά διακρίνετε αν η κάθε ενέργεια σας είναι καλή.
Πολλές φορές δέν καταλαβαίνετε ότι ο τρόπος με τον οποίο λέτε κάτι στον άλλον έχει ύφος διευθυντού: «Έτσι και έτσι πρέπει νά γίνη αυτό». Μπαίνει ο εγωισμός και τον τινάζετε τον άλλο στον αέρα. Αν υπάρχουν αγνά ελατήρια και ταπείνωση, η παρατήρηση βοηθάει τον άλλο• διαφορετικά, μπαίνει ο εγωισμός και φέρνει αντίθετο αποτέλεσμα. Νά βγάλετε τον εαυτό σας, τον εγωισμό σας, άπό τις ενέργειες σας. Τότε θά κινήσθε όλο άπό αγνά ελα¬τήρια. η αδιάκριτη συμπεριφορά τις περισσότερες φορές κάνει μεγαλύτερο κακό άπό τήν συμπεριφορά των τρελλών πού έχουν το ακαταλόγιστο και σπάζουν κεφάλια, διότι οι αδιάκριτοι με τά κοφτερά τους λόγια πληγώνουν ευαί¬σθητες ψυχές και πολλές φορές τις τραυματίζουν θανά¬σιμα, γιατί τις φέρνουν σε απόγνωση.
Είναι και μερικοί πού συμπεριφέρονται με τον ίδιο τρόπο προς όλους. Δέν μπορούμε όμως σέ μιά δακτυλήθρα νά βάλουμε όσο βάζουμε σέ ένα βαρέλι• η νά φορ¬τώσουμε ένα βόδι όσο ένα άλογο. Το βόδι είναι γιά νά τραβάη το αλέτρι δέν γίνεται νά τού βάλουμε σαμάρι και νά τό φορτώσουμε. Το άλογο πάλι κακώς το βάζουμε στό αλέτρι, γιατί είναι γιά νά σηκώνη βάρος. Γιά άλλη δου¬λειά είναι τό ένα, γιά άλλη τό άλλο. Νά μή θέλουμε νά βάλουμε όλον τον κόσμο στό δικό μας καλούπι. ο κα¬θένας έχει τό δικό του. Νά παραβλέπουμε και μερικά, όταν δέν βλάπτουν. Έάν μπορούσαν νά μπουν σέ τάξη όλοι οι άνθρωποι σ» αυτήν τήν ζωή, δέν θά γίνονταν ατα¬ξίες και θά ήταν και εδώ Παράδεισος. Νά μήν έχουμε λοιπόν απαιτήσεις παράλογες άπό τους άλλους.
Από το βιβλίο: Λόγοι του Γέροντος Παισίου Β’. Πνευματική αφύπνιση.
Έκδοση: Ιερόν Ησυχαστήριον Ευαγγελιστής Ιωάννης ο Θεολόγος. Σουρωτή Θεσσαλονίκης. 1999.
