Εποχή δύσκολη η εποχή μας: και δεν είναι μόνον γιατί επλήθυνε το κακό και «επλεόνασεν» η αμαρτία. Το χειρότερο είναι ότι θόλωσε η ατμόσφαιρα και δεν μπορούμε να ξεχωρίσουμε που είναι η αλήθεια και που είναι το ψέμα. Γιατί; Διότι εκεί που νομίζεις ότι είναι ξαστεριά και πως όλοι αναζητούν και κόπτονται για το σωστό, το καθαρό, το δίκαιο… ξαφνικά γίνονται μερικές οδυνηρές αποκαλύψεις. Ο «Δασκαλος» π.χ. που φάνταζε για σωστός, δίκαιος, απροσωπόληπτος, με κάποια αφορμή φανερώνεται ένας εμπαθής διώκτης της Χριστιανικής Πιστεως και καθαρότητος. Παρίστανε τον κριτή της καθαρής εφαρμογής του λόγου της Αληθείας… και απεδείχθη ένας φανατισμένος τιμητής του Χριστιανικού αγώνος που, όπως ξεσκεπάστηκε τώρα, ήταν ένας καμουφλαρισμένος στην ουσία διώκτης του Ευαγγελίου. Λογιος, τάχα, επιστήμων, αληθινός, χωρίς παρωπίδες, που εκτόξευε, καμουφλαρισμένα βέβαια, με τον λόγο του τον καθημερινό, τον γραπτό, τον επίσημο, βέλη «καλόδεχτα» από τούς αφελείς, φαρμακερά εναντίον της Ευαγγελικής Πιστεως. Κυττάξτε αμερόπληπτα, ψάξτε τις κριτικές, τις επιφυλλίδες, τα «μανιφέστα» τα αντίχριστα — τα αντεθνικά, τα εξουθενωτικά, τα έντεχνα και τα δήθεν αθώα — στον ημερήσιο και τον περιοδικό τύπο και θα διαπιστώσετε — όχι δύσκολα — ότι αυτοί οι επιτιμητές, που κόπτονται για την αλήθεια, τον πολιτισμό, την τέχνη, την κάθαρσι και την ομαλότητα του κοινωνικού βίου… δεν είναι ξένοι, οπαδοί κάποιου άλλου δόγματος, αυτοί που πάντοτε γκρεμίζουν όσα και όσους πιστεύουν με συνέπεια στο Ευαγγέλιο! Κάποτε έχουν και μια φανερή σχέσι με την Εκκλησία… Αλλά… αλλά «προσπαθούν» να κρίνουν, να αλλάξουν, να «καθαρίσουν» την Πιστη και τούς πιστούς. Γι’ αυτό και η ζημιά είναι μεγαλύτερη και ο πόνος της Εκκλησίας βαθύτερος.
Είναι δύσκολοι οι χρόνοι που ζούμε: γιατί συχνά «μαζί με τα ξερά καίγονται και τα χλωρά». Υποφέρουν οι πιστοί Χριστιανοί: άλλοι ζαλίζονται, άλλοι τα χάνουν κι άλλοι ταλαντεύονται.
Όμως το φαινόμενο αυτό της συγχύσεως συνέβη και σε άλλες εποχές. Στην εποχή βέβαια του Μ. Βασιλείου οι πολέμιοι της Ευαγγελικής πίστεως μεταπηδούσαν στην παράταξη των αιρετικών• και όταν εύρισκαν την ευκαιρία, αναστάτωναν την Ορθόδοξη Εκκλησία. Μετέθεταν τούς Ορθοδόξους Αρχιερείς, κλόνιζαν τούς κληρικούς, ταλαιπωρούσαν τούς πιστούς και τα Μοναστήρια.
Η επιστολή του Μ. Βασιλείου μιλάει μόνη της:
Μ. Βασιλείου επιστολή CCLVΙΙ*
Προς τούς Μοναχούς, οι οποίοι ταλαιπωρήθηκαν πολύ από τούς Αρειανούς.
Αυτά που σκέφθηκα, σαν άκουσα τον πειρασμό που σας βρήκε από τούς εχθρούς του Θεού, αυτά και σας γράφω. Δηλαδή, σε μια εποχή που κρίνεται ειρηνική, εσείς κερδήσατε τον μακαρισμόν των «δεδιωγμένων» υπέρ του ονόματος του Χριστού. Διότι βέβαια δεν πρέπει να νομίζουμε ότι δεν είναι εχθροί οι εργάτες της πονηρίας, επειδή έχουν ένα καλό όνομα — ευγενές και πράον. — Διότι είναι δυσκολώτερος ο πόλεμος από τούς δικούς μας — τούς ομοφύλους — όπως εγώ κρίνω. Επειδή από τούς δηλωμένους εχθρούς είναι πιο εύκολο να φυλαχθής — όμως είμαστε εκτεθειμένοι σε παντός είδους βλάβη που προέρχεται από εκείνους που είναι ανάμεσά μας. Αυτό πάθατε και σεις.
Δηλαδή, καταδιώχθηκαν και οι πατέρες μας: αλλά από τούς ειδωλολάτρες• και οι περιουσίες τους αρπάχτηκαν και τα σπίτια τους έγιναν άνω κάτω και οι ίδιοι καταδιώχθηκαν σε ξένους τόπους, από τούς φανερούς εχθρούς μας. Και όλα αυτά, για το όνομα του Χριστού. Ομως αυτοί που φανερώθηκαν τώρα διώκτες, μας μισούν όχι λιγώτερο από εκείνους τούς ειδωλολάτρες διώκτες: όμως για να εξαπατήσουν τούς πολλούς, προβάλλονται σαν Χριστιανοί, έτσι ώστε τα θύματα να μην έχουν ούτε την παρηγοριά ότι είναι ομολογητές της Πιστεως. Οι πολλοί και απείρακτοι, ομολογούν βέβαια ότι αδικούμαστε, δεν μας θεωρούν όμως ότι δεχόμαστε το μαρτύριον του θανάτου χάριν της αληθείας.
Γι’ αυτόν ακριβώς τον λόγο έχουν την πεποίθησι, ότι για μας παρά για τούς προηγουμένους μάρτυρες φυλάσσεται από τον δίκαιον Κριτήν μεγαλύτερος μισθός! Διότι εκείνοι, οι πρώτοι μάρτυρες, είχαν και την επιδοκιμασία των ανθρώπων φανερή και τον μισθό του Θεού. Για μας όμως, για τα ίδια κατορθώματα, δεν υπάρχουν οι τιμές από τον κόσμο. Είναι λοιπόν φυσικό να φυλάσσωνται για μας μεγαλύτερες αμοιβές στον ουρανό, για τούς πόνους που μας δημιουργούν οι διωγμοί χάριν της ευσεβείας.
Γι’ αυτό, σας παρακαλώ, να μη αποκάμετε στις θλίψεις, αλλά να ανανεώνεσθε στην αγάπη του Θεού, και κάθε μέρα να αυξάνεσθε στον ζήλο, γνωρίζοντες ότι εσείς οφείλετε να σώσετε τελικά την πίστη, την οποίαν θα εύρη ο Κυριος στην γην, όταν έλθη. Να μη σαλεύεσθε κι αν ακόμη διώχθηκαν (από τους αιρετικούς) επίσκοποι από τις Εκκλησίες τους: ούτε κι αν κάποιοι έγιναν προδότες από αυτούς ακόμη τούς κληρικούς! Τούτο να μη κλονίζει την εμπιστοσύνη σας. Διότι δεν είναι τα ονόματα που μας σώζουν, αλλά οι διαθέσεις και η αληθινή αγάπη προς τον Δημιουργό μας.
Να θυμάσθε ακόμη ότι και κατά τον διωγμό του Κυρίου, τον δόλο κατεσκεύασαν αρχιερείς και γραμματείς και πρεσβύτεροι: λίγοι από τον λαό βρίσκονταν που παραδέχονταν με γνησιότητα τον λόγο εκείνο: και να θυμάσθε επίσης ότι δεν είναι το πλήθος που σώζεται, αλλά οι εκλεκτοί του Θεού. Ωστε να μη σας πτοή το πλήθος του λαού, σαν αυτούς που μεταφέρονται από τούς ανέμους, όπως της θάλασσας τα νερά. Γιατί και ένας αν σωθή, όπως ο Λωτ στα Σοδομα, οφείλει να μένη αμετακίνητος επάνω στην ορθή κρίση, με την ελπίδα στον Χριστό, διότι ο Κυριος δεν θα εγκαταλείψη τους οσίους του.
Ολη «την εν Χριστώ αδελφότητα ασπάσασθε εξ εμού». Να προσεύχεσθε ειλικρινά υπέρ της ψυχής μου «της ελεεινής».
* Letters III Collection des universités de France publiée sou la patrologe de l’ Association Guillaume Budé,
Από το περιοδικό: «Η δράση μας», τεύχος Ιανουαρίου 2006.
