ΙΕΡΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΣ
ΓΟΡΤΥΝΟΣ ΚΑΙ ΜΕΓΑΛΟΠΟΛΕΩΣ
Δημητσάνα – Μεγαλόπολη, Κυριακή 24 Αυγούστου 2014
ΚΗΡΥΓΜΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΟΥ
Η ΚΥΡΙΑΚΗ ΚΑΤΑ ΤΟΝ ΑΓΙΟ ΚΟΣΜΑ ΤΟΝ ΑΙΤΩΛΟ
1. Σήμερα, αδελφοί μου χριστιανοί, 24 Αυγούστου, η αγία μας Εκκλησία εορτάζει την μνήμη ενός μεγάλου αγίου, του ιερομάρτυρα και ισαποστόλου αγίου Κοσμά του Αιτωλού. Ήταν ένας αγιορείτης ιερομόναχος, ο οποίος υπέφερε ακούγοντας ότι πολλοί χριστιανοί στο δουλωμένο ελληνικό μας γένος, ακατήχητοι όντες, αλλαξοπιστούσαν• και γι᾽ αυτό, με την ευχή των Γεροντάδων του, έφυγε από το Μοναστήρι και έπεσε σε μία ιεραποστολική περιπέτεια, η οποία τον έβγαλε στο μαρτύριο για την αγάπη του Χριστού.
Το ιεραποστολικό του έργο πέτυχε απόλυτα, γιατί ευλογήθηκε πλούσια από τον Θεό. Και ευλογήθηκε πλούσια γιατί είχε καλά κίνητρα και ενεργείτο καλώς. Το κίνητρο της ιεραποστολής του αγίου Κοσμά του Αιτωλού ήταν η αγάπη στο λαό του Θεού. Ενεργούσε δε την ιεραποστολή του με ταπείνωση, αφού έλεγε στους χριστιανούς ότι «δεν είναι άξιος να τους κηρύξει, αλλά ούτε και τα πόδια τους είναι άξιος να τους τα φιλήσει! Και ακόμη ο άγιος στην ιεραποστολή του είχε ορθόδοξο εκκλησιολογία, αφού δεν τόλμησε να αρχίσει το κήρυγμά του, αν δεν έπαιρνε πρώτα την ευχή του Πατριάρχου. Και με τα πτωχά μέσα της τότε εποχής ξεκίνησε από το Άγιον Όρος για να πάει στην Κωνσταντινούπολη, για να λάβει πατριαρχική ευλογία να κηρύττει στο υπόδουλο έθνος.
Το κήρυγμά του δεν ήταν πτωχό και ανούσιο, όπως είναι πολλά κηρύγματα σημερινών ιεροκηρύκων, τάχα μορφωμένων, αλλά ήταν κήρυγμα απλό μεν, για να είναι κατανοητό, αλλά κήρυγμα θεολογικό, που είχε όλη την παράδοση της πίστης μας. Προσωπικά, για τον άγιο Κοσμά τον Αιτωλό, μαζί με τον οσιακό του βίο – όπου πήγαινε κουβαλούσε την αγιορείτικη ορθόδοξη παράδοση – μου κάνει εντύπωση το θεολογικό του κήρυγμα στην απλότητα μάλιστα της έκφρασής του. Όπως το λέγει και ο ίδιος και όπως φαίνεται και από τις ομιλίες του, μελέτησε πολλά πατερικά βιβλία. «Εδιάβασα πολλά», κάπου λέει, «τα βάθη της σοφίας ερεύνησα». Θα είναι λοιπόν καλό, καλό και ωφέλιμο, οι ομιλούντες για τον άγιο Κοσμά τον Αιτωλό να παίρνει κάθε φορά ο καθένας ένα πνευματικό θέμα από τα κηρύγματα του αγίου και να το παρουσιάζει στον λαό κατά την συνολική του διδασκαλία.
Σκέφτηκα λοιπόν και εγώ, χριστιανοί μου, ποιό θέμα να σας παρουσιάσω και να σας αναπτύξω σήμερα από τα κηρύγματα του αγίου Κοσμά του Αιτωλού. Και το βρήκα! Το θέμα μου το έδωσε η σημερινή ημέρα. Σήμερα είναι ημέρα Κυριακή και επιθυμώ λοιπόν να σας μιλήσω για την Κυριακή ημέρα κατά την διδασκαλία του αγίου.
2. Ο άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός, αδελφοί μου χριστιανοί, μιλούσε πολύ συχνά για την Κυριακή ημέρα, για την σημασία της, για το μεγαλείο της και έλεγχε τα παζάρια των Εβραίων που τα έκαναν Κυριακή ημέρα, για να παρασύρουν τους χριστιανούς να πηγαίνουν σ᾽ αυτά και να μην εκκλησιάζονται. Αυτός ο έλεγχος των Εβραίων για την υπεράσπιση της Κυριακής ημέρας έφερε και τον θάνατό του.
Μιλώντας για την Κυριακή ο άγιος έλεγε πολλά και ωραία θεολογικά νοήματα για την ημέρα αυτή. Κάπου ο άγιος έχει την έκφραση ότι την Κυριακή ημέρα την «έκαμε» ο Κύριος και «την εκράτησε δια λόγου Του». Μου κάνει εντύπωση, χριστιανοί μου, αυτό το «έκαμε» που χρησιμοποιεί ο άγιος, γιατί είναι βιβλική έκφραση. Είναι αυτό που λέει η Αγία Γραφή«αύτη ημέρα ην εποίησεν ο Κύριος» (Ψαλμ. 117,24). Λέγεται «Κυριακή» η ημέρα αυτή, γιατί ανήκει στον Κύριο, τον Θεό μας. «Την εκράτησε δια λόγου Του», όπως το λέγει ο άγιος Κοσμάς. Είναι η «ημέρα μία», όπως την λέγει η Γένεση στο πρώτο της κεφάλαιο, που ομιλεί για την δημιουργία: «Και εγένετο εσπέρα και εγένετο πρωί, ημέρα μία» (Γεν. 1,5). Η «μία» αυτή ημέρα είναι η Κυριακή ημέρα και κατ᾽ αυτήν την ημέρα έγινε η δημιουργία του κόσμου.
Ναι, χριστιανοί μου! Για την ημετέρα ασθένεια λέει η Αγία Γραφή ότι ο κόσμος έγινε σε έξι ημέρες. Στην πραγματικότητα όμως η δημιουργία έγινε σε μία ημέρα, γι᾽ αυτό και η Γένεση, μετά τον λόγο της για την δημιουργία του κόσμου σε έξι ημέρες, συγκεφαλαιώνοντας τον λόγο της αυτό λέει ακριβώς: «Η ημέρα – μία ημέρα – εποίησε Κύριος ο Θεός τον ουρανόν και την γην» (Γεν. 2,4). Την Κυριακή λοιπόν ημέρα έγινε, χριστιανοί μου, η δημιουργία του κόσμου. Αλλά χάλασε αυτός ο κόσμος, γιατί έπεσε σ’ αυτόν το δηλητήριο της αμαρτίας, με την πτώση των πρωτοπλάστων. Η αγάπη όμως του Θεού έφερε την αναδημιουργία του κόσμου με τον Ευαγγελισμό του αρχαγγέλου Γαβριήλ στην Παναγία, ότι στην Κοιλία Της θα σαρκωθεί ο Υιός του Θεού, που θα φέρει την σωτηρία στον κόσμο. Ο άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός έλεγε στα κηρύγματά του ότι ο Ευαγγελισμός της Παναγίας μας έγινε και αυτός Κυριακή ημέρα. Ώστε, όπως μας το λέγει ο άγιος, και η δημιουργία του κόσμου έγινε Κυριακή ημέρα και η αναδημιουργία του κόσμου, με τον Ευαγγελισμό, έγινε πάλι
Κυριακή ημέρα. Αλλά και η Γέννηση του Χριστού έγινε και αυτή Κυριακή ημέρα. «Ζητήσατε να μάθετε – έλεγε ο άγιος – ότι Κυριακήν ημέραν έγινε ο Ευαγγελισμός της Θεοτόκου• Κυριακήν ημέραν εγεννήθη ο Χριστός και μας έδειξε την αγίαν πίστιν». Την Κυριακή ημέρα πάλι, χριστιανοί μου, όπως μας το λέγουν τα άγια Ευαγγέλια και το εορτάζουμε στην θεία Λατρεία μας, και όπως το έλεγε ο άγιος Κοσμάς στα κηρύγματά του, την Κυριακή ημέρα πάλι, λέγω, έγινε η Ανάσταση του Κυρίου μας Ιησού Χριστού. Και την Κυριακή ημέρα πάλι θα γίνει η ανάσταση των νεκρών και η Δευτέρα του Κυρίου Παρουσία. Έλεγε ο άγιος Κοσμάς: «Κυριακήν ημέραν μέλλει ο Κύριος να αναστήσει όλον τον κόσμον».
3. Από την παραπάνω διδασκαλία του αγίου Κοσμά του Αιτωλού, που είναι διδασκαλία της Ορθόδοξης Εκκλησίας μας, εννοούμε, χριστιανοί μου, ότι η Κυριακή ημέρα έχει υψηλό μεγαλείο, είναι σωτήρια ημέρα, γιατί και η δημιουργία του κόσμου και όλα τα σωτήρια γεγονότα, που έκανε ο Θεός για μας, έγιναν την ημέρα αυτή. Επειδή λοιπόν τόση μεγάλη σημασία έχει η Κυριακή ημέρα, ο άγιος Κοσμάς στα κηρύγματά του μιλούσε τακτικά γι᾽ αυτήν και έλεγε στους χριστιανούς να την σέβονται και να την τιμούν. Κήρυττε και έλεγε: «Πρέπει και ημείς να εργαζώμεθα τας εξ ημέρας δια ταύτα τα μάταια, γήινα και ψεύτικα πράγματα, και την Κυριακήν να πηγαίνωμεν εις την Εκκλησίαν και να στοχαζώμεθα τας αμαρτίας μας, τον θάνατον, την κόλασιν, τον παράδεισον, και όχι να πολυτρώγωμεν, να πολυπίνωμεν και να κάμνωμεν αμαρτίας• ούτε να εργαζώμεθα και να πραγματευώμεθα την Κυριακήν. Εκείνο το κέρδος οπού γίνεται την Κυριακήν είνε αφωρισμένο και κατηραμένο, και βάνετε φωτιά και κατάρα εις το σπίτι σας και όχι ευλογίαν». Όχι εργασία λοιπόν και όχι
γλέντια την Κυριακή ημέρα. Ένα γλέντι γίνεται την Κυριακή ημέρα, η θεία Λειτουργία, που είναι «το γλέντι των Ορθοδόξων», όπως το έλεγε ο μακαριστός Επίσκοπος Εδέσσης πατήρ Καλλίνικος.
4. Και τώρα, τι να πούμε, χριστιανοί μου, για την κατάργηση της αργίας της Κυριακής ημέρας, που μας ετοιμάζει το κράτος μας; Αλλά δεν ανησυχούμε. Όσοι αγαπούν τον Χριστό και είναι πιστοί και συνειδητοί χριστιανοί, όσα ενάντια διατάγματα και αν εκδοθούν, αυτοί θα τιμούν την Κυριακή, ως ημέρα του Κυρίου. Θα την τιμούν όπως μας το είπε παραπάνω ο άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός. Όσοι όμως δεν έχουν θερμή αγάπη στον Χριστό και είναι ασυνείδητοι χριστιανοί, ήδη περιφρονούσαν από πρώτα την Κυριακή ημέρα και την έκαναν την πιο αμαρτωλή ημέρα της εβδομάδος. Εμείς είμαστε μαθητές του αγίου Κοσμά του Αιτωλού και θα τιμούμε την Κυριακή ημέρα, σαν ημέρα ιδιαίτερης λατρείας του Θεού.
Τέλος, χριστιανοί μου, με την ευχή του αγίου Κοσμά του Αιτωλού, στον υπόλοιπο χρόνο της ζωής μας ας ετοιμαζόμαστε να απολαύσουμε την «αβράδυαστη Κυριακή», την Κυριακή εκείνη που δεν θα έχει Δευτέρα. Στα κηρύγματά του ο άγιος Κοσμάς έλεγε, όπως είπαμε, ότι η ανάσταση των νεκρών και η Δεύτερη Παρουσία του Κυρίου μας Ιησού Χριστού θα γίνει ημέρα Κυριακή. Αλλά αυτή η Κυριακή θα είναι «αβράδυαστη», όπως την είπα παραπάνω, θα είναι αιώνια Κυριακή, στην Βασιλεία του Θεού την επουράνιο. Γι᾽ αυτήν την Κυριακή ας ετοιμαζόμαστε. Να ετοιμαζόμαστε να έχουμε καλή απολογία την ημέρα της Κρίσεως, για να μας πάρει ο Κύριος μαζί Του στον γλυκό Του παράδεισο και να σωθούμε από την φρικτή αιώνια κόλαση. Αυτήν την καλή ετοιμασία για την απόλαυση της αιώνιας Κυριακής θα την πετύχουμε με την υπακοή μας στην διδασκαλία του αγίου Κοσμά του Αιτωλού, του σήμερα εορταζομένου, που είναι, στο σύνολό της, η διδασκαλία του μία απλοποιημένη διδασκαλία των αγίων Πατέρων της Εκκλησίας μας και όλης της Ορθόδοξης παράδοσης. Για τιμή στον
άγιο διδάσκαλό μας Κοσμά Αιτωλό και για καλή μαθητεία σ᾽ αυτόν, αγοράστε όλοι, σας παρακαλώ, από τα χριστιανικά βιβλιοπωλεία το βιβλίο του μακαριστού Μητροπολίτου της Φλώρινας πατρός Αυγουστίνου περί του αγίου Κοσμά του Αιτωλού.
Όπως θυμάμαι από τα κηρύγματά του, ο μακαριστός αυτός αγωνιστής Ιεράρχης αγαπούσε πολύ τον άγιο Κοσμά τον Αιτωλό, αλλά και ο ίδιος ήταν πραγματικά μία αγιο-κοσμάτικη ιερή μορφή. Ας έχουμε και αυτού την ευχή και ευλογία Του.
Με πολλές ευχές,
† Ο Μητροπολίτης Γόρτυνος και Μεγαλοπόλεως Ιερεμίας
Η/Υ ΠΗΓΗ:
Ακτίνες.blogspot.gr: 24 Αυγούστου 2014.
Παράβαλε και:
24 Αυγούστου, Μνήμη του Αγ. Ιερομάρτυρος Κοσμά του Αιτωλού: έκτη διδαχή, υμνολογική εκλογή.
02 Ιουνίου, ασματική ακολουθία επι τη καταθέσει Ιερού Λειψάνου του Ιερομάρτυρος Κοσμά του Αιτωλού – Ιερομ. Σάββα Χριστοδουλιά.
Πατροκοσμάς και Εβραίοι – Θεόδωρου Ρηγινιώτη.
Οι διδαχές του Αγίου Κοσμά του Αιτωλού – εκδόσεις Ι.Μ. Αγ. Κοσμά του Αιτωλού, Μεγαδένδρου Θέρμου.
Πατροκοσμάς ο Αιτωλός – Κώστα Δ. Παπαδημητρίου.
Κυριακή Δ. Λουκά – η Ευαγγελική Περικοπή της Θ. Λ., του Αγ. Οσιομάρτυρος Κοσμά του Αιτωλού, λόγος εις την παραβολήν του σπορέως.
Διαβάστε το.
Ακούστε το, όπως «δημοσιεύθηκε» στο 119-ο τεύχος (Σεπτέμβριος – Οκτώβριος 2009) του ηχητικού περιοδικού Ορθόδοξη Πορεία.
Οι επιστολές του Αγίου Κοσμά του Αιτωλού – εκδόσεις Ι.Μ. Αγ. Κοσμά του Αιτωλού, Μεγαδένδρου Θέρμου.
Άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός – ηχογραφημένη ομιλία του Π. Ανανία Κουστένη (αρχείο ήχου, mp3).
Αγιος Κοσμάς ο Αιτωλός, (αφηγηματική σύνθεση) – π. Δημητρίου Μπόκου.
