Μικρό συναξάρι.
Ο ΑΓΙΟΣ ΦΙΛΙΠΠΟΣ ο Απόστολος, ένας από τους επτά Διακόνους, Καταγόταν από την Καισάρεια της Παλαιστίνης, όντας διάκονος μεταξύ των επτά διακόνων της πρώτης Εκκλησίας στην Ιερουσαλήμ (Πράξ. στ’). Επίσης, ήταν έγγαμος και είχε τέσσερις θυγατέρες, προικισμένες με προφητικό χάρισμα. (Πράξ. κα’ 8-9). ο Φίλιππος, όμως, δε στάθηκε μόνο στην Ιερουσαλήμ. Πήγε στη Σαμάρεια και κήρυξε το Ευαγγέλιο, σαν γνήσιος και αυτός «απόστολος Ιησού Χριστού κατά πίστιν εκλεκτών θεού και επί γνώσιν αληθείας της κατ’ ευσέβειαν ‘ Δηλαδή απόστολος του Ιησού Χριστού, για να διδάξει μεταξύ εκείνων πού εξέλεξε ο Θεός, την πίστη και την επίγνωση της αληθείας, που οδηγεί στην ευσέβεια. Εκεί στην Σαμάρεια, δια του κηρύγματος του, βάπτισε χριστιανό και το Σίμωνα το μάγο. Έπειτα, ο Φίλιππος συνάντησε στο δρόμο του τον Ευνούχο της βασίλισσας Κανδάκης, και αφού τον κατήχησε, βάπτισε και αυτόν Χριστιανό. Κατόπιν, πήγε στις Τράλλεις της Μικράς Ασίας, όπου με την διδασκαλία του, έπεισε όλους σχεδόν τους κατοίκους της πόλης να πιστέψουν στο Χριστό. ο Φίλιππος στην πόλη αυτή, αφού έκτισε και χριστιανικό ναό, παρέδωσε στο θεό την ψυχή του.
Αι ΣιναϊΔΑ & ΦΙΛΟΝΙΛΛΗ οι αδελφές
Ήταν αδελφές μεταξύ τους και διακρίθηκαν για την έμπρακτη πίστη τους. Ή καταγωγή τους ήταν από την Ταρσό της Κιλικίας. Μερικοί συναξαριστές νομίζουν ότι ήταν συγγενείς του αποστόλου Παύλου, αλλά τα ονόματα τους δεν έχουν κάτι το Εβραϊκό και επομένως ο ισχυρισμός αυτός δεν φαίνεται να έχει βάση. Βέβαιο όμως είναι, ότι ήταν γυναίκες πού διακρίθηκαν για τη θερμή τους πίστη, ήταν πολύ μορφωμένες και γνώριζαν την ιατρική τέχνη, που εξασκούσαν με τρόπο εντελώς φιλανθρωπικό και Φιλάδελφο. θεράπευαν δηλαδή δωρεάν, και έτρεχαν αυτές στους ασθενείς και όχι το αντίθετο. Ή θεραπευτική τους Ικανότητα ενεργούσε πάντα με επιτυχία, ενισχυόμενη από τη θεία Χάρη. Αυτή ή παροχή των ιατρικών υπηρεσιών τους, τις βοηθούσε θαυμάσια στο να εργάζονται και για την πίστη. Κοντά σε κάθε άρρωστο και στην οικογένεια αυτού, γίνονταν διδασκάλισσες του Ευαγγελίου. Παρηγορούσαν και μαλάκωναν με τα λόγια τους, και τους τρόπους της χριστιανικής αγάπης και ελπίδος, καρδιές τραυματισμένες από τις συμφορές της ζωής. Ευτύχησαν μάλιστα να φωτίσουν, αρκετούς απίστους στη χριστιανική ζωή. Η θεάρεστη αυτή διαγωγή τους, υπήρξε η ίδια μέχρι τέλους της ζωής τους.
Ο ΑΓΙΟΣ ΦΙΛΟΘΕΟΣ ο Κόκκινος Πατριάρχης Κωνσταντινούπολης
Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως (1353-1354 και 1364-1376). Περίφημος λόγιος κληρικός και υπέρμαχος της ησυχαστικής διδασκαλίας του Αγίου Γρηγορίου Παλαμά. Καταγόταν
από αξιόλογη οικογένεια της Θεσσαλονίκης, ασπάστηκε τον μοναχικό βίο και χρημάτισε ηγούμενος της Μονής της Μεγίστης Λαύρας στο Άγιον Όρος κατά την περίοδο των ησυχαστικών ερίδων. Υπέγραψε τον Αγιορείτικο Τόμο για την υπεράσπιση της ησυχαστικής άσκησης (1339), ενώ έγραψε δύο σημαντικούς θεολογικούς λόγους εναντίον του Γρηγορίου Ακινδύνου. Το 1347 εξελέγη μητροπολίτης Ηρακλείας της Θράκης και έλαβε μέρος στην μεγάλη σύνοδο της Κωνσταντινουπόλεως (1351), η οποία διακήρυξε την ορθόδοξη διδασκαλία του Γρηγορίου Παλαμά με τον περίφημο «Τόμο». Μετά την απομάκρυνση από τον θρόνο του πατριάρχου Καλλίστου Α’, εξελέγη πατριάρχης (1353), αλλά μετά την αποκατάσταση του Καλλίστου, απομακρύνθηκε από τον θρόνο (1354), στον οποίον επανήλθε το 1364. Κατά την δεύτερη πατριαρχία του, υποστήριξε την θεολογία των ησυχαστών και αποδοκίμασε την προσπάθεια των αδελφών Δημητρίου και Προχόρου Κυδώνη να εισαγάγουν στο Βυζάντιο την σχολαστική θεολογία του Θωμά Ακινάτη. Στήν σύνοδο της Κωνσταντινουπόλεως (1368) αφορίστηκε ο Πρόχορος Κυδώνης, και ανανεώθηκε το κύρος του Τόμου της συνόδου του 1351. Άσκησε με
μεγάλη σύνεση τα πατριαρχικά του καθήκοντα και έδειξε ιδιαίτερο ενδιαφέρον για την οργάνωση των Εκκλησιών Ρωσίας, Σερβίας, Βλαχίας, Βουλγαρίας κ.ά., στις οποίες διαδόθηκε ή ησυχαστική θεολογία και πνευματικότητα. Στις σχέσεις του με τον παπικό θρόνο υποστήριξε την ανάγκη συγκλήσεως Οικουμενικής συνόδου για την αντιμετώπιση των διαφορών. Έγραψε θεολογικές πραγματείες και λόγους για την υποστήριξη του Ησυχασμού, όπως επίσης Βίους και ακολουθίες αγίων.
Ο ΟΣΙΟΣ ΘΕΟΦΑΝΗΣ ο Γραπτός, ο Ομολογητής επίσκοπος Νικαίας
Ήταν αδελφός του Οσίου Πατρός ημών Θεοδώρου του Γραπτού, και διακρινόταν για τη μάθηση των αγίων γραφών και της Ιερής θεολογίας, αλλά και για την ακριβή γνώση των αρχαίων Ελληνικών συγγραφών. ο Θεοφάνης το 838, έθαψε με μεγάλη λύπη τον αδελφό του Θεόδωρο,
όταν αυτός εκοιμήθη στην εξορία. Κατόπιν ο Θεοφάνης εξορίστηκε στη Θεσσαλονίκη. Όταν απεβίωσε ο εικονομάχος βασιλιάς Θεόφιλος, ανέλαβε τη διαχείριση της βασιλικής αρχής. ο δε Πατριάρχης Μεθόδιος, έκανε τον Θεοφάνη Μητροπολίτη Νικαίας. Επετέλεσε τα ποιμαντικά του καθήκοντα με μεγάλη ακρίβεια, και κοιμήθηκε (850 Μ. Χ.) ήσυχος με την συνείδηση του, ότι εκπλήρωσε άρτια τα καθήκοντα του προς τον Χριστό και την Εκκλησία, και ως απλός Ιερομόναχος, και ως επισκοπικός ποιμένας. ο Θεοφάνης ο Γραπτός είναι από τους μεγαλύτερους Έλληνες θρησκευτικούς ποιητές και υμνογράφους του 8ου αιώνα, αφού συνέγραψε πολλούς κανόνες.
ΟΙ ΑΓΙΟΙ ΝΕΚΤΑΡΙΟΣ, ΑΡΣΑΚΙΟΣ και ΣΙΣΙΝΙΟΣ Πατριάρχες Κωνσταντινουπόλεως.
Ο Νεκτάριος καταγόταν από την Ταρσό της Κιλικίας. Ιερός και όσιος στη ζωή, συγκλητικός στο αξίωμα. Κατά την 2η Οικουμενική Σύνοδο, μετά την παραίτηση του Αγίου Γρηγορίου του Θεολόγου, και την καθαίρεση του αιρετικού Πατριάρχου Μαξίμου, με κοινή ψήφο λαού και κλήρου και γνώμη του αυτοκράτορος Θεοδοσίου, αν και λαϊκός (και μάλιστα αβάπτιστος), εξελέγη Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως (381-397 αφού βέβαια πρώτα βαπτίστηκε). Με μεγάλη θεοσέβεια αφού ποίμανε την εκκλησία, απεβίωσε ειρηνικά.
Ο Αρσάκιος καταγόταν και αυτός από την Ταρσό της Κιλικίας και ήταν αδελφός του Πατριάρχου Νεκταρίου. Ήταν πρεσβύτερος της εκκλησίας της Κωνσταντινούπολης και κλήθηκε στον πατριαρχικό θρόνο (404-405) σαν διάδοχος του Ιωάννου του Χρυσοστόμου, και ενώ είχε περάσει το 80ό έτος της ηλικίας του. Ήσυχα και κατά Χριστόν αφού έζησε μετά από μικρή πατριαρχία, απεβίωσε ειρηνικά.
Ο Σισίνιος ανέλαβε τον πατριαρχικό θρόνο της Κων/πολεως στις αρχές του 426, διαδεχθείς τον Πατριάρχη ‘Αττικό. Προ της εκλογής του, ασκούσε τα καθήκοντα του πρεσβυτέρου στην Ελαία. ο Σισίνιος ήταν φημισμένος για τις αρετές του και για τις άοκνες προσπάθειες του για την περιποίηση των φτωχών. Ή χειροτονία του και ή εγκαθίδρυση του έγινε από Σύνοδο, πού συγκάλεσε ο Θεοδόσιος ο Β’ . Ο Σισίνιος ο Α’ και ως πατριάρχης εξακολουθούσε την φιλανθρωπική του δράση, οπότε και αναδείχθηκε φιλόστοργος πατέρας των φτωχών τάξεων. Πατριάρχευσε ένα χρόνο και δέκα μήνες. Απεβίωσε ειρηνικά σε ηλικία 87 ετών.
ΠΗΓΗ
http://www.pigizois.net
Υμνολογική εκλογή.
Απολυτίκιον Του Αποστόλου. Ήχος γ’. θείας πίστεως. Γερασίμου.
θείας χάριτος, πλήρης υπαρχων, διηκόνησας, τη Εκκλησία, ως Διάκονος του Λόγου Απόστολε» θεοσημείαις δε θείαις χρησάμενος, της Σαμαρείας τα πλήθη κατηύγασας’ μάκαρ Φίλιππε, Χριστόν τον θεόν ικέτευε, δωρήσασθαι ημίν το μέγα έλεος.
Γεμάτος από τη θεία χάρη διακόνησες την εκκλησία ως διάκονος του Λόγου του Θεού, απόστολε, και με τα θεία σημεία, που με τη χάρη του Θεού επιτελούσες, καταφώτισες την Σαμάρεια, μακάριε Φίλιππε. Παρακάλεσε λοιπόν τον Χριστό και Θεό μας να μας δωρίσει το μέγα Του έλεος.
Απολυτίκιον του Ιεράρχου. Ήχος πλ. α’. Τον συνάναρχον Λόγον. Γερασίμου.
Μυηθείς των Αγγέλων Πάτερ το σύντονον, θεοφανείας αρρήτου εδείχθης σάλπιγξ χρυσή, περιούσιον λαον τρέφων τοις λόγοις σου’ των γαρ πανσόφων σου ωδών, η πανεύσημος μολπή, ευφραίνει την εκκλησίαν, δι’ ην λαμπρώς ηγωνίσω, θεομακάριστε θεόφανες.
Με τη χάρη του Θεού εισέδυσες στο βάθος του αγγελικού μυστηρίου, και κατενόησες των αγγέλων την ενότητα και συνεργασία, πάτερ. Έτσι αναδείχθηκες χρυσή σάλπιγγα της ανείπωτης και απερίγραπτης θεοφανείας, τρέφοντας τον περιούσιο λαό του Θεού με τους λόγους σου. Γιατί η θαυμαστή και μοναδική μελωδία των πανσόφων ωδών σου ευφραίνει την εκκλησία, για την οποία λαμπρά αγωνίσθηκες, Θεοφάνη που μακαρίζεσαι από τον Θεό.
ΕΙΣ ΤΟΝ ΟΡΘΡΟΝ
Κάθισμα. Του Αποστόλου. Ήχος πλ. δ’. Την Σοφίαν και Λόγον.
Ελατήρ των δαιμόνων αναδειχθείς, και φωστήρ των εν σκότει αποφανείς, έδειξας τον Ήλιον, εκ Παρθένου εκλάμψαντα’ και ναούς ειδώλων, συντρίψας ανήγειρας, εκκλησίας μάκαρ, εις δόξαν θεού ημών’ όθεν σε τιμώμεν, και την θείαν σου μνήμην, πιστώς εορτάζομεν, και συμφώνως βοώμέν σοι’ Ώ Απόστολε Φίλιππε, πρέ¬σβευε Χριστώ τω θεώ, των πταισμάτων άφεσιν δωρήσασθαι, τοις εορτάζουσι πόθω, την Αγίαν μνήμην σου.
Αφού αναδείχθηκες διώκτης των δαιμόνων, και αναφάνηκες σαν φωτεινό αστέρι για όσους βρισκόνταν στο σκοτάδι, έδειξες τον Χριστό, Τον ήλιο της δικαιοσύνης, που έλαμψε από την Παρθένο. Έτσι, αφού γκρέμισες τους ναούς των ειδώλων, ανήγειρες ναούς της εκκλησίας του Χριστού, μακάριε, ώστε να δοξάζεται ο Θεός μας. Γι’ αυτό σε τιμούμε, και τη θεία σου μνήμη με πίστη εορτάζουμε και με μια φωνή σου ψάλλουμε: Ω απόστολε Φίλιππε, πρέσβευε στον Χριστό και Θεό μας να χαρίζει άφεση των αμαρτιών σε όσους με πόθο καρδιάς εορτάζουν την αγία σου μνήμη.
Δόξα. Έτερον του Οσίου. Όμοιον.
Τω της χάριτος λόγω τας ακοάς, των πιστών ενηδύνων ταις διδαχαίς, ταις σαίς παναοίδιμε, ετροπώσω τον τύραννον’ και καλώς τον δρόμον, τελέσας της πίστεως, επί τέλει δόξης, μαρτύρων ηξίωσαι’ όθεν κατά χρέος, την Αγίαν σου μνήμην, τιμώμεν αοίδιμε, τον Σωτή¬ρα δοξάζοντες, θεοφόρε θεόφανες. Πρέσβευε Χριστώ τω θεώ, των πταισμάτων άφεσιν δωρήσασθαι, τοις εορτάζουσι πόθω, την αγίαν μνήμην σου.
Ευχαριστώντας τις ακοές των πιστών με τις Χαριτωμένες διδαχές σου, πανένδοξε, κατενίκησες τον τύραννο. Και αφού τελείωσες τον δρόμο της πίστεως, αξιώθηκες της δόξης του μάρτυρος. Γι’ αυτό εκτελώντας το χρέος μας σε τιμο΄με, πανένδοξε, δοξάζοντας τον Δεσπότη Χριστό, θεοφόρε Θεοφάνη. Πρέσβευε λοιπόν στον Χριστό και Θεό, να δωρίσει την άφεση των αμαρτιών, σε όσους από τα βάθη της ψυχής τους εορτάζουν την αγία σου μνήμη.
Κοντάκιον. Του Αποστόλου. Ήχος δ’. Επεφάνης σήμερον.
Μιμητής γενόμενος, του Διδασκάλου, δι’ αυτόν Απόστολε, ταϊς των Αγίων των αυτού, χρείαις πιστώς διηκόνησας’ όθεν σε πάντες, πιστοί μακαρίζομεν.
Εγινες μιμητής του Διδασκάλου, απόστολε, και για χάρη Του διακόνησες πιστά τις ανάγκες των αγίων πιστών Του. Γι’ αυτό και όλοι οι πιστοί σε μακαρίζουμε.
Ο Οίκος
Τους σωτηρίους του Χριστού, και ζωοποιούς λόγους, και τα θαυμα¬στά έργα, ακούων τε και βλέπων, φως εφωτίσθης δι’ αυτών το της αληθείας» και χαίρων αυτώ πεπιστευκώς μακάριε, προθύμως και τοις άλλοις εκήρυξας, βοών’ «η σωτηρία των βροτών επεφάνη’ ο Ήλιος ανέτειλε της δικαιοσύνης». Διό προς την επίγνωσιν αυτού σοφέ και θείαν πίστιν, πλείστοις εγένου λύχνος και πυρσός, και φέγγος των εν σκότει’ όθεν σε πάντες πιστοί μακαρίζομεν.
Ακούγοντας και βλέποντας τα σωτήρια και ζωοποιά λόγια καθώς και τα θαυμαστά έργα του Χριστού, φωτίσθηκες με το φως της αληθείας τους, και χαρούμενος επίστευσες στον Χριστό, και πρόθυμα το κήρυξες και στους άλλους φωνάζοντας: φανερώθηκε η σωτηρία των ανθρώπων, ο ήλιος της δικαιοσύνης ανέτειλε. Και έγινες λυχνάρι και πυρσός και φως γι’ αυτούς που βρίσκονταν στο σκοτάδι της απιστίας, οδηγώντας τους, σοφέ, προς την επίγνωση του Θεού και στη θεία πίστη. Γι’ αυτό και όλοι οι πιστοί σε μακαρίζουμε.
Κοντάκιον. Του Οσίου. Ϊίχος δ’. Επεφάνης σήμερον.
Ανεφάνης Όσιε, τη Εκκλησία, ώσπερ άλλος ήλιος, ταύτην φωτίζων αστραπαίς, των σων δογμάτων θεόφανες, ως θυηπόλος, Χριστού του θεού ημών.
Ανέτειλες στο στερέωνα της εκκλησίας, όσιε, σαν άλλος ήλιος, φωτίζοντάς την με τις αστραπές των δογμάτων, Θεοφάνη, σαν καλός υπηρέτης του Χριστού του Θεού μας.
Συναξάριον
Τη ΙΑ’ του αυτού μηνός (Οκτωβρίου), μνήμη του Αγίου Αποστόλου Φιλίππου, ενός των επτά Διακόνων.
Στίχοι. Ων υπέρ διηκόνισας εν γη πραγμάτων,
Εν ουρανοίς, Φίλιππε, μισθόν λαμβάνεις.
Λειτουργός λάβε μισθόν εν ενδεκάτη γε Φίλιππος.
Αυτός που στη γη διηκόνησες,Φίλιππε, τώρα στον ουρανό σου αποδίδει τον μισθό σου. Ο λειτουργός του Χριστού Φίλιππος κατά την ενδεκάτη του μηνός έλαβε τον μισθό του.
Τη αυτή ημέρα μνήμη του οσίου Πατρός ημών και ομολογητού θεοφάνους, αδελφού του αγίου Θεοδώρου του Γραπτού.
Στίχοι. Ο Γραπτός εν γη την θέαν Θεοφάνης,
Και κλήσιν εστίν έκθανών Γραπτός πόλω.
Ο Θεοφάνης ονομάσθηκε γραπτός στη γη από την όψη του, αλλά και αφού πέθανε πάλι γραπτός καλείται χάρη του Χριστού.
Τη αυτή ημέρα μνήμη των Αγίων Μαρτύρων Ζηναιδος και Φιλονίλλας των αυταδέλφων.
Στίχοι. Ειρηνικώς ύπνωσαν ειρήνης φίλαι,
η Φιλονίλλα Ζηναϊς τε αϊ δύο.
Ειρηνικά κοιμήθηκαν και έφυγαν για τον ουρανό οι φίλες της ειρήνης Φιλονίλλα και Ζηναίς.
Τη αυτή ημέρα μνήμη των Αγίων Πατριαρχών Κωνσταντινουπό¬λεως Νεκταρίου, Αρσακίου και Σισινίου.
Στίχοι. Ο Νεκτάριος ου το του μύθου, Λόγε,
Αληθινόν δε σης τρυφής νέκταρ πίνει.
Τον Χριστόν εν γη Αρσάκιος δοξάσας,
Προς αυτόν ελθών, αντεδοξάσθη πλέον.
Ασινές ήραν πνεύμα το Σισινίου,
Ου συνιασθέν μηχαναίς των δαιμόνων.
Ο Νεκτάριος δεν πίνει του νύθου το νέκταρ αλλά το αληθινό νέκταρ της δικής Σου ευτυχίας.
Ο Αρσάκιος αφού δόξασε τον Χριστό στη γη, τώρα δοξάζεται από Αυτόν στον ουρανό.
Το πνεύμα του Σισινίου ένεινε αμετακίνητο, κι ας εφεύραν πολλές επιβουλές οι δαίμονες.
Ταις αυτών Αγίαις πρεσβείαις, ο θεός, ελέησον ημάς.
Αμήν.
Εξαποστειλάριον. Τοις Μαθηταίς.
Ιθυτενείς ποιούμενος, ο Κανδάκης ευνούχος, τας τρίβους επί άρ¬ματος, Ησαιου την βίβλον, αναγινώσκων ηπόρει’ όν ο Φίλιππος φθάσας, υπό του θείου Πνεύματος, των απόρων την λύσιν, μυσταγωγεί’ και βαπτίσας κήρυκα αποστέλλει, της Ιησού θεότητος, πάση Αιθιοπία.
Ο ευνούχος της Κανδάκης μελετούσε την βίβλο του Ησαία πάνω στο άρμα του, ενώ ταξίδευε, και ήθελε να κάνει τους δρόμους της ζωής του ευθείς αλλά απορούσε, γιατί δεν ήταν αντιληπτό το νόημά όσων διάβαζε. Όταν όμως έφθασε ο Φίλιππος, του εξηγεί τις απορίες, και τον οδηγεί στο βάθος των μυστηρίων του Θεού. Τον βαπτίζει, και τον αποστέλλει κήρυκα της θεότητος του Ιησού σε όλη την Αιθιοπία.
Έτερον του Οσίου, και θεοτοκίον, ομού.
Τω του Χριστού νυν βήματι, παρεστώς Ιεράρχα, μετά της θεομή¬τορος, και πανάγνου Παρθένου, εκδυσωπών μη ελλίπης, νίκην κατά βαρβάρων, τω σταυροφόρω Άνακτι, και ειρήνην, τω κόσμω, και ψυχικήν, σωτηρίαν πάνσοφε τοϊς τελούσι, την μνήμην σου θεόφα¬νες, δούναι τον Ευεργέτην.
Όντας πλάι στο βήμα του Δεσπότου Χριστού, μην σταματάς να ικετεύεις μαζί με την Θεοτόκο και πάναγνο παρθένο, ιεράρχα, να χαρίζει ο Ευεργέτης Θεός στον βασιλιά που μάχεται, με έμβλημα τον Σταυρό, νίκες κατά των βαρβάρων εχθρών, ειρήνη στον κόσμο και ψυχική σωτηρία σε όσους τελούν την μνήμη σου, πάνσοφε Θεοφάνη.
Απόδοση, Ελένη Χρήστου.
