Ο τη φρονήσει των ουρανίων μετέωρος, ο τη καταφρονήσει των επιγείων μετάρσιος, Παύλος ο θεόληπτος νους, η Χριστοκίνητος γλώττα, ο του οξυγράφου γραμματέως ωραιότατος κάλαμος, ο καλλιγραφήσας τη Εκκλησία της αληθείας τα δόγματα, το εν τη χειρί του δυνατού θεοχάλκευτον βέλος, το εν τη καρδία του κοσμοκράτορος του σκότους καιρίαν εμπήξαν πληγήν, η από Ιερουσαλήμ και κύκλω μέχρι του Ιλλυρικού, μάλλον δε μέχρι των περάτων της γης φάνασα αστραπή, η της θείας βροντής εν τω μυστικώ τροχώ του Ευαγγελίου, τω κατά πάσης κυλισθέντι της οικουμένης, η διειδεστάτη και μεγαλόθρους φωνή, ούτος ως εξ αυτών των του παραδείσου αδύτων φθεγγόμενος, ένθα των αρρήτων ρημάτων αυτήκοος γέγονε, μάλλον δε ως εξ ένθα παρίσταται, προπομπήν έντιμον τη παρούση αγία και Δεσποτική ετοιμαζόμενος εορτή, προς υποδοχήν του βασιλέως της δόξης, καθάπερ τινά μυστικωτάτην σύγκλητον, τον της Εκκλησίας λαόν, το βασίλειον ιεράτευμα στιχηδόν, ως αν τις είποι, παρασκευάζει της ευσχήμονος πολιτείας την τάξιν, ρυθμίαν τε και ευαρμοστίαν διαταττόμενός, φησίν: «αδελφοί, μη παιδία γίνεσθε ταις φρεσίν, αλλά τη κακία νηπιάζετε, ταις δε φρεσί τέλειοι γίνεσθε». Ούτω γαρ τω παντελείω και αιωνίω Θεώ, ώ την πανήγυριν άγομεν σήμερον, τω δι’ ημάς κατά σάρκα επ’ εσχάτων νηπιάσαντι, εξ ου παν δώρημα και τελειωτικόν, τω την κατά φύσιν υπερφυώς της αρετής τελειότητα και εν τω ανθρωπίνω εαυτού καταστήματι επιδείξαντι σύσσωμοί τε και συμμέτοχοι γενησόμεθα, και προς τιμήν αυτού και δόξαν η Εκκλησίας έσται συνέλευσις.
Εκείνος που, φρονώντας τα ουράνια, μετεωροπορούσε και καταφρονώντας τα επίγεια υψωνόταν από τη γη, ο Παύλος, ο νους ο θεόπνευστος, η Χριστοκίνητη γλώσσα, η πανέμορφη πέννα του γραμματικού του ταχυγράφου, που καλλιγράφησε για την Εκκλησία τα δόγματα της αλήθειας, το βέλος στο χέρι του δυνατού που το χάλκεψε ο Θεός και που προκάλεσε στην καρδιά του κοσμοκράτορα του σκότους καίρια λαβωματιά, η αστραπή που άστραψε από την Ιερουσαλήμ κυκλικά ως το Ιλλυρικό ή καλύτερα ως τα πέρατα της γης, ο ολοκάθαρος και μεγαλόφωνος ήχος της θεϊκής βροντής στον μυστικό τροχό του Ευαγγελίου, που κύλησε σ’ όλη την οικουμένη, αυτός μιλώντας σαν από τα ίδια τα άδυτα του Παραδείσου, όπου έγινε αυτήκοος των αρρήτων ρημάτων, ή καλύτερα σαν από τον ίδιο το θρόνο της δόξας τον υψηλό και μετάρσιο, κοντά στον οποίο στέκεται, προετοιμάζοντας τιμητική προπομπή για τη σημερινή αγία και δεσποτική εορτή, προς υποδοχή του βασιλιά της δόξας και παρατάσσοντας κατά στίχους, όπως θα έλεγε κανείς, σε μια σύναξη μυστική κι απόκρυφη το λαό της Εκκλησίας, το βασίλειον ιεράτευμα, κανονίζει την τάξη και το ρυθμό και την αρμονική λειτουργία της κόσμιας πολιτείας και λέει˙ «αδελφοί , μη γίνεστε παιδιά στο μυαλό, αλλά να φέρεστε σα νήπια ως προς την κακία, ενώ στη σκέψη να είστε τέλειοι άνθρωποι». Γιατί έτσι θα γίνομε σύσσωμοι και συμμέτοχοι με τον παντέλειο και αιώνιο, προς τιμήν του οποίου τελούμε σήμερα αυτή την πανήγυρη, αυτού που για χάρη μας έγινε τους τελευταίους καιρούς νήπιο κατά σάρκα, από τον οποίο προέρχεται κάθε δώρο και κάθε τελειότητα, και που παρουσίασε με τρόπο υπερφυσικό τη φυσική τελειότητα της αρετής και μέσα στο ανθρώπινο σώμα του, και προς τιμή και δόξα του οποίου θα γίνει η σύναξη της Εκκλησίας.
Παράβαλε και:
Αγίου Ρωμανού του μελωδού – Κοντάκιον εις την Υπαπαντήν του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού.
02 Φεβρουαρίου, η εν τω ναώ Υπαπαντή του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού – Μικρό σχόλιο στη βυζαντινή εικόνα της εορτής, Υμνολογική εκλογή.
Του Οσίου Πατρός ημών Νικοδήμου του Αγιορείτου – ερμηνεία εις τον Κανόνα της Υπαπαντής του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού.
του Οσίου Πατρός ημών Γρηγορίου του Παλαμά – ομιλία εις την Υπαπαντήν του Κυρίου και Θεού και Σωτήρος ημών Ιησού Χριστού εν ή και περί σωφροσύνης και της αντιθέτου ταύτη κακίας.
