Μνήμη των εγκαινίων της Κωνσταντινουπόλεως
Tη αυτή ημέρα, επιτελείται η ανάμνησις των γενεθλίων, ήτοι Eγκαινίων της θεοφυλάκτου και θεομεγαλύντου Kωνσταντινουπόλεως, της εξαιρέτως ανακειμένης τη προστασία της Παναχράντου Δεσποίνης ημών Θεοτόκου και Αειπαρθένου Mαρίας, και υπ’ αυτής διασωζομένης.
Γενεθλίων σων δεί με τιμάν ημέραν,
Eν σοι Πόλις τυχόντα των γενεθλίων.
Στις 11 Μαΐου του 330 μ.Χ. τελέσθηκαν τα εγκαίνια της Κωνσταντινουπόλεως, της πόλεως της Θεοτόκου, μια που κατά το αρχαίο έθος «τας πόλεις μετά την κτίσιν
καθαίρειν είθιστο». Ο εορτασμός τότε κράτησε επί σαράντα ημέρες, και διασώθηκε μέχρι σήμερα στο Μηνολόγιο της Εκκλησίας μας. Η λιτή για την γενέθλια ημέρα
της Πόλεως ξεκινούσε από την περιοχή του Φόρου και συνεχιζόταν μέχρι την Μεγάλη Εκκλησία.
Πιο συγκεκριμένα, ευχαριστώντας τον Θεό για το μεγάλο και περίλαμπρο έργο που κατορθώθηκε με την πολήν εργασία και την Θεία Καθοδήγηση, ο μέγας – Άγιος Κωνσταντίνος, οργάνωσε λιτανεία, στην οποία συμμετείχε ο τότε αρχιεπίσκοπος της νέας Pόλεως, ο κλήρος και ο ευσεβής λαός. Ανέβηκαν λοιπόν στον φόρο, όπου και ο λαός για να τιμήσει τον αυτοκράτορα, του έστησε εκεί τον ανδριάντα του, στην κεφαλή του οποίου ανδριάντος, έβαλαν τους Αγίους Ήλους, με τους οποίους είχε καρφωθεί στον τίμιο Σταυρό ο Κύριος μας Ιησούς Χριστός. Κάτω δε από αυτόν τον ανδριάντα, τοποθετήθηκαν τα δώδεκα – 12 κοφίνια, όπου είχαν φυλαχθεί τα περισσεύματα από τους πέντε – 5 άρτους, όταν ο Κύριός μας είχε επιτελέσει το ομώνυμο θαύμα του χορτασμού του πλήθους.
Επί της βασιλείας του Μεγάλου Κωνσταντίνου επίσης, άρχισε και η ανέγερση του ναού της Αγίας Σοφίας σε ρυθμό βασιλικής, που τότε, προφανώς λόγω του μεγέθους του, ονομαζόταν Μεγάλη Εκκλησία. Τα εγκαίνια όμως του ναού αυτού έγιναν
μετά την κοίμησή του, στις 15 Φεβρουαρίου του 360 μ.Χ., οπότε και επίσημα ονομάσθηκε Αγία Σοφία.
Τα έργα της πρώτης φάσεως ανοικοδομήσεως της Πόλεως επί μεγάλου Κωνσταντίνου στοίχισαν, κατά τον Κωδινό, 60.000 λίτρες χρυσού.
Η συγκεκριμένη ημέρα της τελέσεως των εγκαινίων της Κωνσταντινουπόλεως επιλέχθηκε σκόπιμα, γιατί συνέπιπτε με την ημέρα της μνήμης του μαρτυρίου του Αγίου Μωκίου, ο οποίος ήταν και ο έως τότε πολιούχος της πόλεως του Βυζαντίου.
Μεταγενέστερες παραδόσεις, που καταγράφονται είτε σε χρονογραφήματα είτε σε αγιολογικές παραστάσεις, αλλά και σε αυτή ακόμα την υμνολογία της Εκκλησίας
μας, θέλουν τον Μέγα Κωνσταντίνο να προσφέρει την πόλη του στην Υπεραγία Θεοτόκο.
Από τότε λοιπόν, δηλ. την 11η μαϊου του 330, χρονολογείται η εορτή την οποίαν επιτελεί η Εκκλησία μας την ημέρα αυτή, για να θυμάται συνεχώς, την λαμπρή και ιστορική αυτή επέτειο.
Απολυτίκιον. Ήχος β .
Της Θεοτόκου η πόλις, τη Θεοτόκω προσφόρως, την εαυτής ανατίθεται σύστασιν’ εν αύτη γαρ εστήρικται διαμένειν, και δι’ αυτής περισώζεται και κραταιούται,
βοώσα προς αυτήν. Χαίρε η ελπίς πάντων των περάτων της γης.
Ιωάννης Αντωνιάδης.
Οι άγιοι Κύριλλος και Μεθόδιος
Οι φωτιστές των Σλάβων:
Οι άγιοι Ισαπόστολοι Κύριλλος και Μεθόδιος, γεννήθηκαν στην Συμβασιλεύουσα Θεσσαλονίκη τον 9ο αιώνα από επιφανή αλλά ενάρετη και ευσεβή οικογένεια. Μεγαλύτερος εκ των δύο ήταν ο Μεθόδιος, ο οποίος γεννήθηκε το 815μ.Χ, ενώ ο Κύριλλος γεννήθηκε δώδεκα χρόνια αργότερα το 827μ.Χ.
Σε νεαρή ηλικία οι δύο αδελφοί μετέβησαν στη Μονή Πολυχρονίου στην Κωνσταντινούπολη, όπου συνέχισαν τις σπουδές, γενόμενοι υπόδειγμα μεταξύ των συμμαθητών τους.
Η γνωριμία τους με τον Πατριάρχη Φώτιο το Μέγα, υπήρξε καθοριστική για την μετέπειτα εξέλιξη τους. Όταν αυτοκράτορας ήταν ο Μιχαήλ ο Γ’, ο πατριάρχης
Φώτιος επέλεξε τους Κύριλλο και Μεθόδιο, οι οποίοι διέθεταν ήδη μία μεγάλη θεολογική, φιλοσοφική και φιλολογική κατάρτιση, ως επίσης και σοφία για να εκτελέσουν το θεάρεστο έργο της ιεραποστολής και του ευαγγελισμού των Σλάβων. Οι άγιοι με μεγάλη προθυμία και χαρά, δέχτηκαν να υπηρετήσουν το θέλημα του Θεού, και να οδηγήσουν στο δρόμο της σωτηρίας τους λαούς των χωρών αυτών.
Για το λόγο αυτό επινόησαν το Γλαγολιτικό αλφάβητο, που ονομάστηκε πρός τιμήν του αγίου Κυρίλλου, Κυριλλικό, και μετέφρασαν σ’ αυτό την αγία Γραφή και πλείστα λειτουργικά και θεολογικά βιβλία!
Ο μισόκαλος Διάβολος όμως, που δεν θέλει την σωτηρία των ανθρώπων, και ήδη είχε ξεκινήσει το έργο της διάσπασης της Εκκλησίας, έβαλε προσκόματα στην πορεία των αγίων. Έτσι κάποιοι φραγκο-γερμανοί ιεραπόστολοι που επιθυμούσαν και αυτοί να διαδώσουν τον χριστιανισμό στους Σλάβους αλλά και να τους εντάξουν στην φραγκική σφαίρα πολιτικής επιρροής, κατηγόρησαν τους αγίους ως αιρετικούς!, τους δημιούργησαν δε τόσα προβλήματα ώστε να φτάσουν σχεδόν να ματαιώσουν το έργο των αγίων. Όμως ο Κύριος μας, που δεν αφήνει το έργο του Αντιδίκου να γίνει αιώνιο, έδωσε την λυση: Οι άγιοι πήγαν στη Ρώμη και αποτάνθηκαν στον Πάπα. Στον θρόνο της Ρώμης ήταν τότε ο Ανδριανός ο Β’. Αφού άκουσε τους αγίους, ενέκρινε το έργο τους, και τους απάλλαξε από την κατηγορία της αιρέσεως. Χειροτόνησε
Μάλιστα τον Μεθόδιο, επίσκοπο.
Μετά από πολλούς μόχθους και θυσίες, εκοιμήθηκαν ειρηνικά, ο μέν Κύριλλος στην Ρώμη το 869, ο δε Μεθόδιος το 885 στη Μοραβία.
Θεωρούνται δικαίως, οι φωτιστές των Σλάβων, αλλά και της Ευρώπης γενικότερα.
Οι μνήμη τους για την μεν ανατολική Εκκλησία τελείται στις 11 Μαϊου, για την δε δυτική στις 14 Φεβρουαρίου.
Ταις αυτών αγίαις πρεσβείαις Χριστέ ο Θεός ημών παύσον τα σχίσματα των Εκκλησιών, και σώσον και ημάς τους αμαρτωλούς.
Αμήν.
Απολυτίκιον.
Ήχος πλ. α’ Τον συνάναρχον Λόγον.
Αποστόλων τον ζήλον επιδειξάμενοι, επί τας χώρας των Σλάβων ευαγγελίουτο φώς, διηυγάσατε λαμπρώς θείω κηρύγματι, Θεσσαλονίκης οι βλαστοί και αστέρες φαεινοί,
Μεθόδιε συν Κυρίλλω, αυτάδελφοι, θεηγόροι, Εκκλησιών η σεμνοπρέπεια.
Από την ιστοσελίδα του
ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΙΚΟΥ ΝΑΟΥ ΑΓΙΟΥ ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ ΚΕΡΑΤΕΑΣ.
Παράβαλε και:
11 Μαϊου. Οι Άγιοι κύριλλος και Μεθόδιος. Καύχημα και δόξα της Θεσσαλονίκης και της Ελλάδος.
