Με τη χάρη του Θεού, εισήλθαμε στον παρόντα αιώνα, ο οποίος, όπως έχει λεχθεί χαρακτηριστικά, θα σημάνει την έλευση μιας νέας εποχής, της «εποχής του Υδροχόου». Εντούτοις, το προχώρημα του χρόνου, δεν είναι αρκετό για να εξαλείψει τις αναστατώσεις και τη σύγχυση που ταλανίζουν τον κόσμο. Άλλά μάλλον τις αυξάνει. Σε τέτοιο βαθμό, ώστε για κάποιους η ανατολή του νέου αιώνος να βιώνεται ως πηγή αγωνίας και υπέρμετρης μέριμνας για τα μέλλοντα. Τέτοια αγωνία, όμως, δεν έχει άλλη πηγή παρά τη λήθη, ή την ελλειπή γνώση, κάποιων στοιχειωδών αληθειών της πίστεώς μας: «Μη ουν μεριμνήσητε εις την αύριον, η γαρ αύριον μεριμνήσει τα εαυτής, αρκετόν τη ημέρα η κακία αυτής» (Ματθ. 6, 34).
Σε τέτοιους καιρούς, ο ουράνιος Πατήρ «ο παρακαλών ημάς εν πάση τη θλίψει ημών» (Β΄Κορ. 1, 4) έτεινε χείρα βοηθείας στην ανάγκη των πλασμάτων Του. Στην εκπνοή του εικοστού αιώνος ευδόκησε να αναδείξει, ως νέο μεσίτη και πρεσβευτή, τον Νέο Ιερομάρτυρα Φιλούμενο, ο οποίος ξεκινώντας από την Ορούντα, μια μικρή κοινότητα της μητροπολιτικής μας περιφέρειας, ανεδείχθη φύλακας αγίων τόπων και οσίων τρόπων και εντέλει «δια την μαρτυρίαν Ιησού και δια τον λόγον Θεού» (Απ. 20, 4) αξιώθηκε μαρτυρικού θανάτου.
Η έκδοση του βίου του Ιερομάρτυρος Φιλουμένου, αποτελεί ένα ακόμα σταθμό στην πορεία που χάραξε η αυθόρμητη ευλάβεια του λαού μας προς αυτόν. Πορεία που εγκαινιάστηκε αμέσως μετά το μαρτύριό του, με εικόνα και πρόχειρο απολυτίκιο. Η τιμή που απέδιδε ο λαός προς τον μάρτυρα διευρυνόταν διαρκώς, και το 1998, όταν αναλάβαμε την Επισκοπή της Μόρφου, διαπιστώσαμε ότι αυτή δεν περιοριζόταν πλέον στη γενέτειρά του Ορούντα, αλλά διαδιδόταν σε όλη τη μητροπολιτική περιφέρεια Μόρφου και σ΄όλο το νησί μας. Η τιμή αυτή εκφραζόταν μέσα από εικόνες, τοιχογραφίες, αρτοκλασίες κατά την ημέραν της μνήμης του, κ.α.
Αφού διακριβώσαμε την έκταση και την ειλικρίνεια της λαϊκής αυτής ευλάβειας προς τον Άγιο, και αφού παροτρυνθήκαμε, στο μεταξύ, από τους πατέρες της Ιεράς Μονής Αγίου Σάββα στα Ιεροσόλυμα, ιδιαίτερα δε από τον Αρχιμανδρίτη Ευδόκιμο, όπως καταγραφεί ο βίος του και συνταχθεί ακολουθία, αρχίσαμε τη συλλογή στοιχείων και πληροφοριών αναφορικά με τον Άγιο.
Η πρώτη γραπτή αναφορά στον Άγιο Φιλούμενο έγινε με το εορτολόγιο που εκδόθηκε από τη Μητρόπολή μας για το έτος 2000 το οποίο ήταν αφιερωμένο στη μνήμη του. Εκεί δημοσιεύτηκε διήγηση της αδελφής του Αγίου, Αλεξάνδρας Χατζηπαυλή, η οποία αποτελεί πρωτογενή μαρτυρία για τον βίο του, καθώς και επιστολή του ιερομονάχου του Πατριαρχείου Ιεροσολύμων Αρχιμανδρίτου Σωφρονίου, η οποία παραθέτει τα περί του μαρτυρικού του θανάτου και αναφέρει τα πρώτα θαυμαστά σημεία που επηκολούθησαν. Στο εξώφυλλο του εορτολογίου δημοσιεύτηκε για πρώτη φορά και η εικόνα του Αγίου.
Στη συνέχεια, αναθέσαμε στην αδελφότητα της ανασυσταθείσης στη γενέτειρα του Αγίου Ιεράς Μονής Αγίου Νικολάου, την περαιτέρω διερεύνηση και συλλογή στοιχείων αναφορικά με τη ζωή και τον μαρτυρικό θάνατον του Αγίου. Στο πλαίσιο αυτής της διερευνήσεως η Προϊσταμένη της Μονής μοναχή Ιουστίνη, μαζί με τον ιεροδιάκονο της Ιεράς Μητροπόλεως Μόρφου πατέρα Ιάκωβο Καλογήρου, μετέβησαν στα Ιεροσόλυμα για να καταγράψουν περαιτέρω μαρτυρίες για τον βίο και το μαρτύριο του Αγίου. Τα στοιχεία που συνελέγησαν κατά καιρούς τα παραδώσαμε στον εκλεκτό υμνογράφο Δρα Χαράλαμπο Μπούσια, ο οποίος και συνέταξε την ακολουθία του Αγίου περιλαμβανομένης Παρακλήσεως και Χαιρετισμών.
Στη λήψη της απόφασης όπως εκδοθεί η ακολουθία αυτή, συνηγόρησε, κατ΄αρχήν, η εκκλησιαστική συνήθεια σύμφωνα με την οποία η Εκκλησία προχωρεί στον εορτασμό της μνήμης των μαρτύρων ευθύς αμέσως μετά το μαρτύριο, πριν δηλαδή να γίνει επίσημη επικύρωσή του από τη Μεγάλη Εκκλησία. Όπως χαρακτηριστικά αναφέρει ο Άγιος Αθανάσιος ο Πάριος, στην περί Νεομαρτύρων επιστολή του, οι Χριστιανοί «δοξάζουσιν και ευλαβούνται τον μαρτυρήσαντα, χωρίς καμμίαν άδειαν της μεγάλης Εκκλησίας», για τον λόγον ότι «αυτή η εκκλησιαστική άδεια ζητείται και δίδεται εις μόνους τους οσίους, των οποίων η αγιότης δεν είναι εις όλους γνωστή, και η Εκκλησία κάμνουσα ακριβή εξέτασιν (…) βεβαιώνει (…) και τους απανταχού χριστιανούς ότι ο δείνα πατήρ είναι άγιος, και ο βουλόμενος ας τον εορτάζει ακωλύτως». Αναφέρει δε ο Άγιος Αθανάσιος ο Πάριος πολλά παραδείγματα μαρτύρων για τους οποίους γράφτηκαν ακολουθίες και των οποίων ετελείτο η μνήμη πριν εκδοθεί επίσημη σχετική απόφαση της Μεγάλης Εκκλησίας.
Ακόμα, λάβαμε υπ΄όψιν την άποψη του Πατριαρχείου Ιεροσολύμων, το οποίο σε επιστολή που μας απέστειλε αναφέρει μεταξύ άλλων ότι ο θάνατος του Αρχιμανδρίτου Φιλουμένου «ενέχει όντως στοιχεία μαρτυρίου, επισφραγίσαντα την κατά Θεόν ζωήν αυτού και δυνάμενα να ενεργοποιηθώσιν υπο του Αγίου Πνεύματος εις τας συνειδήσεις των πιστών δια την καθιέρωσιν αυτού ως Αγίου εν τω μέλλοντι». Διατυπώνει δε το Πατριαρχείο Ιεροσολύμων και την ευχή όπως η απόδοση τιμής προς τον μάρτυρα, με την έκδοση της ακολουθίας του, αποτελέσει «την απαρχήν της ορθοδόξου διαδικασίας καθιερώσεως των Αγίων, το τέλος της οποίας» είναι «η πλήρης καθιέρωσις αυτού, κατόπιν αποφάσεως της Συνόδου του Πατριαρχείου Ιεροσολύμων και η ένταξις αυτού εις το εορτολόγιον της καθόλου Ορθοδόξου Εκκλησίας προς δόξαν Θεού».
Το μαρτύριο του Νέου Ιερομάρτυρος Φιλουμένου καταδεικνύει το αμετάβλητον της κλήσεως του Χριστού μέσα από τους αιώνες. Σε καιρούς ολιγοπιστίας, αμφιβολίας, αναστατώσεων, ο ταπεινός Φιλούμενος κράτησε ακλόνητη, σ΄όλη την επίγεια ζωή του, τη βεβαιότητα της πίστεως, θέτοντας την αγάπη του Χριστού πάνω κι από την ίδια τη ζωή του. Έτσι, με τον θάνατό του χαρίζει σε όλους περίσσειαν ζωής. Ο νέος ιερομάρτυς του Χριστού τιμάται όχι απλώς ως φύλακας αγίων τόπων, αλλά κυρίως ως φ ύ λ α κ α ς α γ ί ω ν τ ρ ό π ω ν. Τ ρ ό π ω ν ζ ω ή ς.
Καθώς φαίνεται, στον αιώνα τον οποίο διανύουμε, θα κληθούμε οι όπου γης Ορθόδοξοι να καταθέσουμε τη μαρτυρία του πεφιλημένου Αγίου Φιλουμένου. Πρόκειται για μαρτυρία-κατάθεση ορθοδόξου τρόπου ζωής. Της καθ΄ημέραν ζωής.
Με μεγάλη χαρά παραδίδουμε τον βίο του Αγίου Ιερομάρτυρος Φιλουμένου στον λαό, ευχόμενοι όπως οι πρεσβείες και η βοήθειά του συνοδεύουν πάντοτε τον λαό της γενεθλίας του νήσου Κύπρου, καθώς και όλο τον κόσμο. Ευχαριστούμε επίσης και συγχαίρουμε τη νεοσύστατη αδελφότητα της Ιεράς Μονής Αγίου Νικολάου Ορούντας για τη συγγραφή και προσπάθεια της έκδοσης και ευχόμαστε όπως ο Άγιος παραστέκει πάντα τα βήματα της μονής ως προστάτης και βοηθός.
Ακροώμεθα από τα βάθη των αιώνων τον λόγον του Προφήτου Ησαΐου: «Γίνεσθέ μοι μάρτυρες, καγώ μάρτυς, λέγει Κύριος ο Θεός, και ο παις μου, ον εξελεξάμην, ίνα γνώτε και πιστεύσητε και συνήτε ότι εγώ ειμί _ έμπροσθέν μου ουκ εγένετο άλλος Θεός, και μετ, εμέ ουκ έσται».
Μετ΄ευχών προς Κύριον
Ο Μόρφου Νεόφυτος
Παρακλητικός Κανών εις τον νέον Ιερομάρτυρα Φιλούμενον τον Κύπριον – Χ. Μπούσια.rar
