Αγίου Συμεών του νέου Θεολόγου – κατηχήσεις. Λόγος 5-ος: Για τη μετάνοια (μέρος Β’).

Και στις γυναίκες, από τη μία, θα πει: «Δεν ακούγατε μέσα στις εκκλησίες αυτούς που διάβαζαν και έλεγαν ¨Βίος της αγίας Πελαγίας,1 της άλλοτε πόρνης¨, «Βίος της οσίας Μαρίας της Αιγυπτίας,2 της άλλοτε άσωτης¨, ¨της Θεοδώρας της μοιχαλίδας3 και ύστερα θαυματουργής¨, και επίσης ¨της Ευφροσύνης4 της παρθένου, που μετονομάσθηκε Σμάραγδος¨, και ¨της Ξένης5 που πραγματικά ήταν ξένη και θαυμαστή;¨ Δεν ακούσατε, ότι εγκατέλειψαν και γονείς και πλούτο και τους ίδιους τους μνηστήρες τους, και ότι υπηρέτησαν με απλότητα και ταπείνωση και έγιναν άγιες; Γιατί λοιπόν και εσείς δεν τις μιμηθήκατε αυτές και τις όμοιές τους˙ οι πόρνες τις πόρνες, οι άσωτες τις άσωτες, οι παντρεμένες τις παντρεμένες που αμάρτησαν, οι παρθένες τις παρθένες και τις όμοιές σας;».
Στους άνδρες, από την άλλη, στους βασιλείς και στους άρχοντες, θα πει παρόμοια: «Δεν ακούγατε, πως ο Δαβίδ, όταν αμάρτησε και ήρθε σ’ αυτόν ο προφήτης Νάθαν και τον έλεγξε για την αμαρτία του, δεν αντιμίλησε, δεν οργίσθηκε, δεν έκρυψε το αμάρτημά του, αλλά, αφού σηκώθηκε από το θρόνο του, έπεσε στη γη, μπροστά σε όλο το λαό, και είπε, ¨Αμάρτησα στον Κύριό μου¨»,6 και δεν σταμάτησε μέρα και νύχτα να κλαίει συγχρόνως και να θρηνεί; Δεν τον ακούγατε να λέει˙ ¨Διότι έφαγα τη στάχτη σαν ψωμί, και το νερό που έπινα το ανακάτευα με το κλάμα μου˙ από τη φωνή του στεναγμού μου κόλλησαν στη σάρκα μου τα οστά μου, ομοιώθηκα με ερημικό πελεκάνο¨7 και επίσης, ¨Απόκαμα από τους στεναγμούς μου, λούζω κάθε νύχτα το κρεβάτι μου, βρέχω με τα δάκρυά μου το στρώμα μου¨;8 Δεν ακούγατε, όταν αυτός έλεγε, ¨Κύριε, Θεέ μου, αν έκανα αυτό, αν τα χέρια μου έπραξαν αδικία, αν ανταπέδωσα κακό σ’ εκείνους που μου έκαναν κακό, ας πέσω κάτω στη γη νικημένος από τους εχθρούς μου, αβοήθητος από συντρόφους ας καταδιώξει ο εχθρός την ύπαρξή μου και μας με κατεξουσιάσει και ας ποδοπατήσει στη γη τη ζωή μου και ας θάψει τη δόξα μου στο χώμα¨;9 Γιατί λοιπόν δεν μιμηθήκατε και εσείς τον Δαβίδ και τους ομοίους του; Μήπως νομίζατε ότι εσείς είστε ενδοξότεροι και πλουσιότεροι απ’ αυτόν, και γι’ αυτό δεν θελήσατε να ταπεινωθείτε σ’ εμένα; Άθλιοι και ταλαίπωροι, αν και είστε φθαρτοί και θνητοί, θέλατε εσείς να είστε μονοκράτορες και κοσμοκράτορες, και γι’ αυτό, αν κάπου σε άλλη χώρα ήταν κάποιος που δεν ήθελε να υποταχθεί σ’ εσάς, φερόσασταν με υπερβολική αλαζονεία εναντίον του, σαν να ήταν ένας άσημος δούλος σας, και δεν ανεχόσασταν να δεχθείτε την ανυποταξία του, αν και ήταν σύνδουλός σας και δεν είχατε τίποτε περισσότερο από εκείνον˙ σ’ εμένα όμως, τον Δημιουργό και Δεσπότη σας, πώς δεν θελήσατε να υποταχθείτε εσείς και να με υπηρετήσετε με φόβο και τρόμο; Όταν πάλι ανταποδίδατε το κακό σ’ αυτούς που αμάρταναν σ’ εσάς, τί άραγε σκεφτόσασταν μέσα σας για τα αμαρτήματα που εσείς αμαρτάνατε σ’ εμένα; Ότι δεν υπάρχει αυτός που θα ζητήσει να λάβει εκδίκηση για τα αίματα των αδικουμένων; Ότι δεν υπάρχει αυτός που βλέπει εκείνα που γίνονται από σας κρυφά; Ή, ότι με ξεχάσατε και νομίζατε ότι δεν έχετε αυτόν που είναι πάνω από σας, ούτε περιμένατε ότι θα παρουσιασθείτε κάποτε μπροστά μου γυμνοί και ακάλυπτοι; Δεν με ακούγατε, που συνεχώς έλεγα: «Εκείνος που θέλει να είναι πρώτος από όλους, ας είναι τελευταίος από όλους και δούλος όλων και υπηρέτης όλων¨;10 Πώς δεν νιώθατε φρίκη και δεν θρηνούσατε μέσα σας και δεν συντριβόσασταν από φόβο, μήπως, φθάνοντας σε έπαρση εξαιτίας εκείνης της μάταιης και ανώφελης δόξας, γίνετε παραβάτες αυτής της εντολής μου και παραδοθείτε σ’ αυτή τη φωτιά; Δεν ακούγατε, πώς ο Δαβίδ, όταν χλευαζόταν από τον στρατηγό του Σεμεΐ, και αποκαλούνταν φονιάς, επειδή θεωρούσε τον εαυτό του από μέσα του κατώτερο από εκείνον, όχι μόνο δεν οργιζόταν, αλλά και εμπόδιζε αυτούς που ήθελαν να τον φονεύσουν;11 Να, λοιπόν, και ο Μωυσής και ο Ιησούς του Ναυή και ο Δαβίδ, και άλλοι πάρα πολλοί, πριν από τη φανέρωσή μου, αλλά και τώρα περισσότεροι μετά την έλευσή μου, που τους βλέπετε να δοξάζονται μαζί μου, έχουν γίνει και βασιλείς, όπως εσείς, και άρχοντες και στρατηγοί, και για το φόβο μου, ζώντας με ταπείνωση και δικαιοσύνη, δεν ανταπέδωσαν σε κάποιον κακό για το κακό που τους έκανε, αλλά και όταν χλευάσθηκαν από τους ομοίους του και από τους κατωτέρους τους, ανέθεσαν σ’ εμένα την εκδίκηση για την ατίμωση˙ αλλά και γι’ αυτά, που σε όλη τους τη ζωή αμάρτησαν σ’ εμένα, μετανοούσαν με φόβο και με πόθο μέσα από την ψυχή τους, και έκλαιγαν, ακούγοντας και πιστεύοντας σ’ αυτή τη μέρα της δικής μου έλευσης και παρουσίας και πιστεύοντας σ’ αυτή τη μέρα της δικής μου έλευσης και παρουσίας και κρίσης˙ εσείς απεναντίας καταφρονήσατε τις εντολές μου, σαν εντολές ενός κάποιου από τους περιφρονημένους και αδύνατους. Γι’ αυτό λοιπόν μ’ εκείνον που προτιμήσατε να συμπορευθείτε και μ’ εκείνους που μιμηθήκατε, εκτελώντας τα λόγια και τις πράξεις τους, μ’ εκείνους τους ίδιους να απολαύσετε και αυτά που είναι ετοιμασμένα για εκείνους!».
Έτσι, και απέναντι στους πατριάρχες θα παραθέσει τους αγίους πατριάρχες, τον Ιώννη τον Χρυσορρήμονα,12 τον Ιωάννη τον Ελεήμονα,13 τον Γρηγόριο τον Θεολόγο,14 τον Ιγνάτιο,15 τον Ταράσιο,16 τον Μεθόδιο,17 και τους υπόλοιπους, που όχι μόνο με το λόγο, αλλά και με τα έργα τους, έγιναν εικόνα του αληθινού Θεού˙ απέναντι στους μητροπολίτες θα παραθέσει τους αγίους μητροπολίτες, τον Βασίλειο,18 τον Γρηγόριο19, τον αδελφό του, αλλά και τον συνώνυμό του και θαυματουργό Γρηγόριο,20 τον Αμβρόσιο21 και τον Νικόλαο.22 Και με ένα λόγο, ο Θεός θα κρίνει τον κάθε πατριάρχη και τον κάθε μητροπολίτη και τον κάθε επίσκοπο μαζί με τους αποστόλους και τους αγίους πατέρες, που διέπρεψαν πριν απ’ αυτόν σε κάθε μητρόπολη και επισκοπή, και αφού τους βάλει όλους, τον ένα απέναντι στον άλλο, όπως ακούς αυτόν να λέει, «τα πρόβατα από τα δεξιά και τα ερίφια από τα αριστερά»,23 θα πει: «Δεν ζήσατε και εσείς εκεί, όπου αυτοί με υπηρέτησαν και δούλεψαν, και δεν καθίσατε στους θρόνους τους; Γιατί δεν μιμηθήκατε και τη ζωή και τη βιοτή τους; Γιατί δεν φοβηθήκατε να κρατάτε και να τρώτε με ακάθαρτα χέρια και με πιο ακάθαρτες ψυχές εμένα τον άχραντο και αμόλυντο; Δεν νιώσατε διόλου φρίκη, δεν τρομάξατε; Γιατί αυτά που ανήκαν στους φτωχούς τα σπαταλήσατε στις δικές σας απολαύσεις, και στους φίλους και στους συγγενείς σας; Γιατί με ξεπουλήσατε, όπως ο Ιούδας, για το χρυσάφι και το ασήμι; Γιατί, αφού με αγοράσατε σαν άθλιο δούλο, με βάλατε να υπηρετώ τα σαρκικά σας θελήματα; Όπως λοιπόν εσείς δεν με τιμήσατε, ούτε εγώ θα σας λυπηθώ. Φύγετε από μπροστά μου οι εργάτες της ανομίας, φύγετε».24
Έτσι λοιπόν οι πατέρες θα κριθούν από τους πατέρες, οι φίλοι αι συγγενείς από τους φίλους και συγγενείς, οι αδελφοί από τους αδελφούς, οι δούλοι και ελεύθεροι από τους δούλους και ελεύθερους, οι πλούσιοι και φτωχοί από τους πλούσιους και φτωχούς, οι έγγαμοι απ’ αυτούς που διέπρεψαν στην έγγαμη ζωή, οι άγαμοι απ’ αυτούς που έζησαν άγαμοι, και γενικά κάθε αμαρτωλός άνθρωπος θα δει απέναντί του, κατά τη φοβερή μέρα της κρίσης, στην αιώνια ζωή και σ’ εκείνο το απερίγραπτο φως, τους ομοίους του, και θα κριθεί απ’ αυτούς.
Τί θέλω να πώ; Κοιτάζοντας δηλαδή καθένας από τους αμαρτωλούς προς τον όμοιό του, ο βασιλιάς προς τον βασιλιά, ο άρχοντας προς τον άρχοντα, και ο πόρνος που δεν μετανόησε προς τον πόρνο που μετανόησε, ο φτωχός προς τον φτωχό και ο δούλος προς τον δούλο, και αφού θυμηθεί ότι εκείνος ο ίδιος ήταν άνθρωπος που είχε την ίδια ψυχή, τα ίδια χέρια, τα ίδια μάτια και γενικά όλα τα άλλα εξίσου ίδια, και ότι συναναστρεφόταν μαζί του στη ζωή, και είχε ίδιο αξίωμα, ίδια τέχνη, ίδιο επάγγελμα, αλλά δεν θέλησε να τον μιμηθεί, φράζεται αμέσως το στόμα του και μένει αναπολόγητος, επειδή δεν έχει διόλου τίποτε να απολογηθεί. Όταν λοιπόν εκείνη τη στιγμή δουν οι κοσμικοί τους κοσμικούς και οι αμαρτωλοί βασιλείς τους αγίους βασιλείς στα δεξιά, οι έγγαμοι τους πλούσιους και έγγαμους αγίους, αλλά και όλοι αυτοί, που είναι σε βασανιστήρια, τους ομοίους τους στη βασιλεία των ουρανών, τότε και θα νιώσουν ντροπή και θα βρεθούν αναπολόγητοι, όπως εκείνος ο πλούσιος είδε τον Λάζαρο στις αγκάλες του Αβραάμ, ενώ αυτός βασανιζόταν φρικτά μέσα στη φωτιά.25
Τί άραγε θα κάνουμε εμείς οι μοναχοί, όσοι δηλαδή είμαστε ράθυμοι και αμαρτωλοί όπως εγώ; Ποιά άραγε ντροπή και τιμωρία θα μας βρει, όταν θα δούμε αυτούς, που είχαν στη ζωή και γυναίκες και υπηρέτριες και υπηρέτες, να είναι μαζί με τις γυναίκες και τα παιδιά τους στη βασιλεία των ουρανών ομόψυχοι, στην ίδια χορεία˙ όταν θα δούμε να ευαρεστούν στον Θεό αυτοί που είχαν αξιώματα και πλούτο˙ όταν θα δούμε γενικά να βρίσκονται μέσα στη χαρά και στη λαμπρότητα των δικαίων, από όλους τους ανθρώπους, αυτοί που κατόρθωσαν στη ζωή κάθε αρετή και έζησαν με μετάνοια και με δάκρυα χάρη στο φόβο του Κυρίου; Διότι, όταν σκεφθούμε ότι εγκαταλείψαμε πατέρες και μητέρες, και αδελφούς και αδελφές, και όλο τον κόσμο, για να σώσουμε τις ψυχές μας, άλλοι μάλιστα ότι εγκαταλείψαμε και γυναίκες και παιδιά, άλλοι μαζί μ’ αυτά ότι εγκαταλείψαμε και πλούτο και αξιώματα και όσα άλλα ευχάριστα έχει η ζωή, και αναχωρήσαμε από τον κόσμο, και γίναμε φτωχοι΄, και δεχθήκαμε την κουρά και γίναμε μοναχοί, για να κληρονομήσουμε τη βασιλεία των ουρανών, αλλά εξαιτίας μίας μικρής ραθυμίας και κακίας, και εξαιτίας των κακών μας επιθυμιών, κατατάξαμε τους εαυτούς μας μαζί με τους κοσμικούς και τους πόρνους και τους μοιχούς, και μαζί μ’ αυτούς που έζησαν άσωτη ζωή, σύμφωνα με το κοσμικό φρόνημα, ποιος φόβος και τρόμος και ντροπή θα μας κυριεύσει!
Πιστέψτε με, αδελφοί, όταν λέω ότι η ντροπή μας θα είναι βασανιστήριο χειρότερο από την αιώνια κόλαση των κοσμικών. Όταν δηλαδή στραφούν αυτοί και δουν εμένα, που απαρνήθηκα με όλη μου την ψυχή τον κόσμο, να στέκομαι μαζί με τους κοσμικούς, για παράδειγμα, και μ’ αυτούς που τώρα έχουν παιδιά και είναι μπλεγμένοι σε δημόσιες υποθέσεις ή και υπηρετούν στο στράτευμα, και να πρόκειται να υποστώ μαζί μ’ εκείνους την ίδια τιμωρία, θα πουν σ’ εμένα: «Και εσύ, μοναχέ, που άφησες τον κόσμο, στέκεσαι εδώ μαζί μ’ εμάς τους κοσμικούς; Και για ποιο λόγο στέκεσαι εδώ και εσύ;» Τί άραγε θα απολογηθώ; Τί θα πω σ’ αυτούς; Ποιος θα μπορέσει, αδελφοί, να περιγράψει αντάξια με το λόγο του το μέγεθος της θλίψης που πρόκειται τότε να συμβεί σ’ εμένα; Οπωσδήποτε κανείς! Διότι, και τι θα πούμε ή τι θα μπορέσουμε γενικά να απολογηθούμε; Ότι εγκαταλείψαμε τον κόσμο και αυτά που υπάρχουν στον κόσμο; Αλλά αυτά δεν τα αποστραφήκαμε από την ψυχή μας˙ διότι αληθινή απομάκρυνση από τον κόσμο και από αυτά που υπάρχουν στον κόσμο είναι αυτό, το να μισήσει δηλαδή και να αποστραφεί κάποιος τα πράγματα του κόσμου μετά τη φυγή από τον κόσμο.
Αλλά, τι είναι ο κόσμος και τι είναι τα πράγματα που υπάρχουν στον κόσμο; Άκουσε! Δεν είναι το χρυσάφι, δεν είναι το ασήμι, δεν είναι τα άλογα, αλλά ούτε τα μουλάρια, διότι όλα αυτά, όσα υπηρετούν και εμάς για τις ανάγκες του σώματος, τα έχουμε και εμείς. Δεν είναι το κρέας, δεν είναι το ψωμί, δεν είναι το κρασί, διότι απ’ αυτά χρησιμοποιούμε και εμείς και τρώμε όσο μας αρκεί. Δεν είναι τα σπίτια, δεν είναι τα λουτρά, δεν είναι τα χωράφια ή τα αμπέλια και τα κτήματα, που είναι έξω από την πόλη, διότι οι λαύρες26 για παράδειγμα και τα μοναστήρια συγκροτούνται απ’ αυτά. Αλλά ποιος είναι ο κόσμος; Κόσμος, αδελφοί, είναι η αμαρτία και η συνάφεια με τα πράγματα και τα πάθη. Ας αφήσουμε να πει ο Ιωάννης ο Θεολόγος, ο αγαπημένος μαθητής του Χριστού, γι’ αυτά που υπάρχουν στον κόσμο. «Μην αγαπάτε τον κόσμο», λέει, «ούτε τα πράγματα που υπάρχουν στον κόσμο˙ διότι καθετί που υπάρχει στον κόσμο, η σαρκική επιθυμία και η επιθυμία των ματιών και η υπερηφάνεια για τα πλούτη, δεν προέρχονται από τον Πατέρα, αλλά από τον κόσμο».27
Αν λοιπόν εμείς, που εγκαταλείψαμε όλο τον κόσμο και απομακρυνθήκαμε απ’ αυτόν και γυμνωθήκαμε από όλα, δεν φυλάξαμε αυτά, ποια θα ήταν η ωφέλειά μας από μόνη την αναχώρηση; Και διότι απ’ όπου και αν αναχωρήσουμε και όπου και αν φθάσουμε θα βαρούμε πάλι τα ίδια πράγματα˙ διότι σε όλα τα μέρη δεν μπορούμε να ζούμε εμείς οι άνθρωποι μόνοι˙ σε όλα τα μέρη χρειαζόμαστε τα απαραίτητα για τη συντήρηση του σώματος˙ σε όλα τα μέρη υπάρχουν και γυναίκες και παιδιά και κρασί και καρποί διαφόρων ειδών˙ διότι απ’ αυτά και από τα παρόμοια συντηρείται η ζωή μας. Αν έχουμε τη σαρκική επιθυμία και την επιθυμία των ματιών και τη υπερηφάνεια των λογισμών, πώς θα μπορέσουμε, ζώντας μέσα σ’ αυτά, να απομακρυνθούμε από τη σύνολη αμαρτία και να μην πληγωθούμε διόλου από κεντρί της; Αυτό πολλοί από τους παλαιούς και τους τωρινούς αγίους, γνωρίζω καλά, το φύλαξαν και το φυλάγουν, ζώντας μέσα στις δυσκολίες και στις φροντίδες και στις μέριμνες της ζωής, και περνώντας τη ζωή τους μέσα σε τέλεια αγιότητα, όπως μαρτυρεί ο Παύλος, λέγοντας γι’ αυτά και για τα παρόμοια: «Η μορφή αυτού του κόσμου περνά, ώστε και εκείνοι που έχουν γυναίκες, ας είναι σαν να μην έχουν, και εκείνοι που αγοράζουν, ας είναι σαν να μην κατέχουν αυτά που αγοράζουν, και εκείνοι που ζουν στον κόσμο, ας είναι σαν να μη ζουν διόλου στον κόσμο».28
Είναι δυνατό λοιπόν να μάθουμε απ’ αυτά και για τα υπόλοιπα˙ για παράδειγμα, εκείνος που θυμώνει να μην οργίζεται, εκείνος που ακούει να τον δικαιολογούν να μη βάζει διόλου στην καρδιά του αυτά που λέγονται, εκείνος που ζητά το δίκαιο του να είναι για τον κόσμο σαν νεκρός ως προς τη διάθεση της ψυχής, εκείνος που έγινε για πάντα τέτοιος να ζητά και να δείχνει προθυμία, ώστε να μη λυπάται ούτε το ίδιο του το σώμα. Διότι εκείνοι που αγωνίζονται, αυτοί και έγιναν και γίνονται τέτοιοι σε κάθε γενεά.
Αν όμως δεν φροντίσουμε να γίνουμε τέτοιοι και αν διανύουμε τη ζωή μας έτσι, τι θα πούμε˙ ότι «καταφρονήσαμε τη δόξα και τον πλούτο;» Αλλά οπωσδήποτε θα πει σ’ εμάς ότι «δεν εγκαταλείψατε το φθόνο και την εριστική διάθεση και τη ζήλεια». Άλλωστε, ότι αυτά μας αποξενώνουν και μας χωρίζουν από τον Θεό, το λέει ο θείος Ιάκωβος, ο απόστολος του Χριστού: «Αν όμως έχετε πικρή ζήλεια» – διότι είναι δυνατό να έχει κάποιος ζήλεια και για καλό σκοπό, – «και αν έχετε μέσα στην καρδιά σας εριστική διάθεση, μην αλαζονεύεσθε και μην ψεύδεσθε εναντίον της αλήθειας. Αυτή η σοφία δεν είναι σοφία που κατεβαίνει από τον ουρανό, αλλά είναι σοφία γήινη, σαρκική, δαιμονική˙ διότι, όπου υπάρχει ζήλεια και εριστική διάθεση, εκεί υπάρχει και ακαταστασία και κάθε φαύλο πράγμα».29 Και μετά από λίγα λέει: «Ζητάτε, αλλά δεν λαμβάνετε αυτά που ζητάτε, διότι ζητάτε για κακό σκοπό, για να τα σπαταλήσετε μέσα στις απολαύσεις σας».30 Και προσθέτει: «Μοιχοί και μοιχαλίδες, δεν γνωρίζετε ότι η φιλία του κόσμου είναι έχθρα εναντίον του Θεού; Όποιος λοιπόν θελήσει να είναι φίλος του κόσμου, γίνεται εχθρός του Θεού».31
Σκέψου μάλιστα ότι δεν είπε μόνο «ο κόσμος είναι εχθρός του Θεού», αλλά είπε και «η φιλία προς τον κόσμο είναι έχθρα εναντίον του Θεού»˙ διότι μ’ αυτή γινόμαστε μοιχοί και μοιχαλίδες. Και ότι αυτό είναι αληθινό, άκουσε τον ίδιο τον Κύριο που λέει: «Καθένας που ρίχνει το βλέμμα του, για να επιθυμήσει, διαπράττει πια τη μοιχεία μέσα στην καρδιά του».32 Και ακόμη λέει: «Να μην επιθυμήσεις κάτι που ανήκει στον πλησίον σου».33 Δείχνει δηλαδή σ’ εμάς μ’ αυτά τα λόγια ότι δεν χωρίζεται από τον Θεό και γίνεται εχθρός του μόνο αυτός που κάνει την αμαρτία, αλλά και αυτός που αγαπά την αμαρτία και επιθυμεί κάτι˙ αυτός δηλαδή που η καρδιά του έχει φιλική διάθεση σε κάτι από τα γήινα, διότι αυτό είναι η φιλία του κόσμου. Ώστε έχει αποδειχθεί φανερά ότι, αν και είναι κάποιος απαλλαγμένος από όλα και δεν κάνει στην πράξη την οποιαδήποτε αμαρτία, αλλά μόνο την αγαπά και την επιθυμεί, και είναι σαν να έχει φιλική διάθεση προς την αμαρτία, είναι εχθρός του Θεού, όπως λέει και ο Ιωάννης: «Αν κάποιος αγαπά τον κόσμο, δεν υπάρχει μέσα του η αγάπη για τον Πατέρα»34˙ αλλά και ο Κύριος λέει: «Να αγαπήσεις τον Κύριο τον Θεό σου με όλο σου το νου και με όλη σου τη δύναμη και με όλη σου την ψυχή».35 Ώστε εκείνος που επιθυμεί κάτι άλλο, ή έχει φιλική διάθεση σε κάτι άλλο, είναι έξω από αυτή την εντολή.
Εμείς όμως οι άθλιοι και ταλαίπωροι, αν και εγκαταλείψαμε με μεγάλα και ένδοξα και υψηλά πράγματα του κόσμου, και ήρθαμε στο μοναστήρι, άλλοι αγαπάμε τα αστραφτερά εξώρασα, άλλοι τα χρυσοκέντητα ενδύματα, άλλοι τις δερμάτινες ζώνες και τα πολυσταύρια, άλλοι τα σανδάλια και τα υποδήματα, άλλοι τα ευχάριστα φαγητά και τα ποτά, άλλοι τα κοπίδια και τις βελόνες και τα μαχαίρια, ή και αυτά που είναι κατώτερά τους, που εξαιτίας τους χάνουμε την αγάπη του Βασιλιά όλων Χριστού και γινόμαστε εχθροί του, αλλά δεν το αισθανόμαστε, αδελφοί. Γι’ αυτά λοιπόν και πρόκειται να καταδικασθούμε στην αιώνια φωτιά, μαζί με τους τελώνες και τους αμαρτωλούς και τους πλούσιους, που πέρασαν τη ζωή τους με ασωτία, αν δεν προλάβουμε να μετανοήσουμε και να απομακρύνουμε ο καθένας από την ψυχή μας κάθε κακή επιθυμία και κακία και φιλονεικία και ζήλεια και υπερηφάνεια.
Γι’ αυτό λοιπόν ας φροντίσουμε, αδελφοί, να δείξουμε κάθε αρετή, να απαρνηθούμε απεναντίας από την ψυχή μας κάθε κακία και κάθε πάθος, και να μισήσουμε κάθε πράγμα μικρό ή μεγάλο, που προξενεί κίνδυνο στις ψυχές μας˙ αλλά και να χρησιμοποιούμε μόνο αυτά, με τα οποία ο νους μας δεν ευχαριστείται, η καρδιά μας δεν ευφραίνεται, για να μη συμβεί δηλαδή με το να κατατάξουμε τους εαυτούς μας, όπως έχει ειπωθεί, στα αριστερά, να δούμε τους αδελφούς μας και πατέρες να στέκονται στα δεξιά του Θεού και να μας κατακρίνουν˙ οι ηγούμενοι, εννοώ, κάθε μοναστηριού να δουν εκείνους που ευαρέστησαν στον Κύριο στα ίδια μοναστήρια˙ αυτοί που είναι σε διακονήματα να δουν εκείνους που έλαμψαν σαν άστρα στα ίδια διακονήματα˙ αυτοί που είναι σε υπακοή και σε εργόχειρα να δουν εκείνους, που διέπρεψαν σε παρόμοια έργα και στις ίδιες κατώτερες ή και τιμητικότερες υπηρεσίες, να είναι στεφανωμένοι μαζί με τους αγίους μάρτυρες˙ αυτοί που μόλυναν τη νεανική τους ηλικία να δουν εκείνους που χαλιναγώγησαν τη νεανική τους ηλικία˙ αυτοί που αμάρτησαν από ραθυμία στην ανδρική ηλικία να δουν εκείνους που επέμειναν καρτερικά από τη νεανική ηλικία ως τα γηρατειά τους στον πόλεμο της σάρκας και φύλαξαν τη σωφροσύνη τους˙ αυτοί που έκαναν στα γηρατειά τους και ως το τέλος της ζωής τους τα σφάλματα των άμυαλων παιδιών να δουν εκείνους που έγιναν στα γηρατειά τους μοναχοί, και σε λίγο διάστημα έκοψαν χάρη στο φόβο του Θεού κάθε κακή συνήθεια, που απέκτησαν από τη νεανική ηλικία˙ αυτοί που γελούσαν να δουν εκείνους που τώρα κλαίνε˙ αυτοί που τρυφούσαν και έτρωγαν, πριν από την καθορισμένη ώρα, να δουν εκείνους που δεν χόρταιναν ούτε τον καιρό του γεύματος˙ αυτοί που αστειεύονταν να δουν εκείνους που διαρκώς ήταν σκυθρωποί και ωχροί από τη θύμηση εκείνης της φοβερής ώρας και των δικών τους αμαρτημάτων˙ αυτοί που ήρθαν από τον πλούτο και τη δόξα στη μοναχική ζωή, και δεν θέλησαν λίγο να ταπεινωθούν, να δουν εκείνους που ήρθαν από την έσχατη φτώχεια και έζησαν μαζί μας να είναι χάρη στην ταπείνωσή τους πολύ ενδοξότεροι από πολλούς άλλους, από βασιλείς δηλαδή και πατριάρχες, που στέκονται μαζί τους στα δεξιά, στολισμένοι αληθινά με την ταπείνωσή τους.
Υποσημειώσεις.
1. Αγία Πελαγία 8 Οκτωβρίου.
2. Οσία Μαρία η Αιγυπτία, 1 Απριλίου και Ε’ Κυριακή των νηστειών.
3. Αγία Θεοδώρα, 11 Σεπτεμβρίου.
4. Αγία Ευφροσύνη, 25 Σεπτεμβρίου.
5. Οσία Ξένη, 24 Ιανουαρίου.
6. Β’ Βασ’. 12, 13
7. Ψαλμ. 101, 10 και 6-7
8. Ψαλμ. 6, 7
9. Ψαλμ. 7, 4-6
10. Μάρκ. 9, 35. 10, 44
11. Πρβ. Β’ Βασ’. 16, 5-12
12. Ιωάννης ο Χρυσόστομος, πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως, 13 Νοεμβρίου.
13. Ιωάννης ο Ελεήμων, πατριάρχης Αλεξανδρείας, 12 Νοεμβρίου.
14. Γρηγόριος ο Θεολόγος, πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως, 25 Ιανουαρίου.
15. Ιγνάτιος, πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως, 23 Οκτωβρίου.
16. Ταράσιος, πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως, 25 Φεβρουαρίου.
17. Μεθόδιος, πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως 14 Ιουνίου.
18. Βασίλειος ο Μέγας, επίσκοπος Καισαρείας, 1 Ιανουαρίου.
19. Γρηγόριος, επίσκοπος Νύσσης, 10 Ιανουαρίου.
20. Γρηγόριος, επίσκοπος Νεοκαισαρείας, 17 Νοεμβρίου.
21. Αμβρόσιος, επίσκοπος Μεδιολάνων, 7 Δεκεμβρίου.
22. Νικόλαος, επίσκοπος Μύρων της Λυκίας, 6 Δεκεμβρίου.
23. Ματθ. 25, 33
24. Λουκ. 13, 27. Ματθ. 7, 23
25. Λουκ. 16, 23
26. Λαύρα˙ πολλά μαζί κελλιά μοναχών στον ίδιο τόπο.
27. Α’ Ιω. 2, 15-16
28. Α’ Κορ. 7, 29-31
29. Ιακ. 3, 14-16
30. Ιακ. 4, 3
31. Ιακ. 4, 4
32. Ματθ. 5, 28
33. Εξ. 20, 17
34. Α’ Ιω. 2, 15
35. Μάρκ. 12, 30

Από το βιβλίο: Αγίου Συμεών του Νέου Θεολόγου – Έργα (Νεοελληνική απόδοση).

Εκδόσεις: Περιβόλι της Παναγίας. Μάιος 2017

Η/Υ επιμέλεια Σοφίας Μερκούρη.

Παράβαλε και:
Αγίου Συμεών του νέου Θεολόγου – κατηχήσεις. Λόγος 5-ος: Για τη μετάνοια (μέρος Α’).

Κατηγορίες: Αγιολογικά - Πατερικά, Γενικά, Θαυμαστά γεγονότα, Κυριακοδρόμιο (προσέγγιση στο Ευαγγέλιο και τον Απόστολο της Κυριακής και των Μεγάλων Εορτών), Λειτουργικά, εορτολογικά, Νεοελληνική απόδοση Ύμνων, Συναξάρια, Λογοτεχνικά. Προσθήκη στους σελιδοδείκτες.