Η ζωή και η τελείωσις του επισκόπου Κασσίου.
ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ. Για να μην έρθουμε σε αμφιβολία για τα λόγια των νεκρών, μας επιβεβαιώνουν αυτά οι πράξεις των ζωντανών: Ο ευσεβούς ζωής Κάσσιος, επίσκοπος Ναρνίας,1 ο οποίος είχε τυπικό να προσφέρει καθημερινά Θυσία στον Θεό και συγχρόνως σφαγίαζε τον ίδιο τον εαυτό του με σπαραγμό μέσα στα μυστήρια του θυσιαστηρίου, έλαβε μήνυμα του Κυρίου με ένα όραμα ενός από τους πρεσβυτέρους του, όπου Αυτός έλεγε: «Πράττε αυτό που πράττεις, εργάσου αυτό που εργάζεσαι. Μη παύσει το πόδι σου, μη παύσει το χέρι σου.2 Στην πανήγυρη των αποστόλων θα έλθεις σε μένα, και θα σου ανταποδώσω τον μισθό σου».
Μετά από επτά χρόνια ανήμερα της πανηγύρεως των Αποστόλων,3 αφού ετέλεσε την θεία Λειτουργία και μετέλαβε των μυστηρίων της θείας Κοινωνίας, εξήλθε από το σώμα.
Ένας αιχμάλωτος των εχθρών, του οποίου τα δεσμά λύνονταν την ώρα της Αναφοράς.
Ο ναύτης Βάρακα, που γλίτωσε από το ναυάγιο
δια της σωτηριώδους θυσίας.
Έχουμε επίσης ακούσει το εξής: Κάποιος βρισκόταν σε αιχμαλωσία στους εχθρούς και ήταν δεμένος με δεσμά. Η σύζυγός του συνήθως πρόσφερε θυσία υπέρ αυτού σε καθορισμένες τακτικά ημέρες.4 Όταν μετά από πολύ καιρό επέστρεψε αυτός στη σύζυγό του, της γνωστοποίησε ποιες ημέρες ήταν που λύνονταν τα δεσμά του, και αυτή αναγνώρισε πως ήταν εκείνες ακριβώς οι ημέρες κατά τις οποίες προσέφερε Θυσία υπέρ αυτού. Αυτό μας επιβεβαιώνεται απολύτως σίγουρα και από ένα άλλο γεγονός που έλαβε χώρα πριν από επτά χρόνια.
Ο επίσκοπος Πανόρμου Αγάθων,5 όπως το μαρτύρησαν και το μαρτυρούν σε μένα πολλοί αξιόπιστοι και θεοσεβείς άνδρες, στον καιρό του μακαρία τη μνήμη προκατόχου μου είχε προσταχθεί να έλθει στη Ρώμη.6 Τότε υπέμεινε μια καταιγίδα πολύ δυνατής ορμής, τόσο που αμφέβαλλε αν θα μπορούσε να ξεφύγει έναν τόσο μεγάλο θαλασσινό κίνδυνο. Ένας ναύτης του ονόματι Βάρακα, ο οποίος τώρα επιτελεί τα καθήκοντά του ως κληρικός της εκκλησίας εκείνης, πλοηγούσε την λέμβο πίσω από το πλοίο. Κόπηκε όμως το σχοινί και ξαφνικά εξαφανίσθηκε μαζί με την άκατο που κατεύθυνε μέσα στα υψωμένα κύματα. Το πλοίο όμως που κυβερνούσε ο επίσκοπος μετά από πολλές περιπέτειες έφθασε τελικά κτυπημένο από τα κύματα στη νήσο Ούστικα.7
Ο επίσκοπος όταν και την τρίτη μέρα δεν έβλεπε να εμφανίζεται σε καμιά μεριά της θάλασσας ο ναύτης που βρισκόταν στη λέμβο και είχε αποσπασθεί από αυτόν, βαθιά λυπημένος τον πίστεψε για νεκρό. Αλλά χάριν διακονίας αγάπης το ένα που όφειλε στον νεκρό το ξεπλήρωσε, δίνοντας εντολή να προσφέρουν στον Παντοδύναμο Θεό την θυσία του σωτηριώδους Θύματος υπέρ λυτρώσεως της ψυχής του.8 Αφού έγινε η Λειτουργία, επισκεύασε το πλοίο και ταξίδεψε στην Ιταλία. και σαν έφθασε στο λιμάνι της Ρώμης,9 βρήκε εκεί τον ναύτη που θεωρούσε νεκρό. Τότε πήρε απροσδόκητη χαρά και αγαλλίαση, και τον ρώτησε αυτόν πως μπόρεσε τόσες μέρες να επιζήσει μέσα σε εκείνον τον τόσο μεγάλο θαλασσινό κίνδυνο.
Έτσι εκείνος του γνωστοποίησε, πόσες φορές τυλίχθηκε στα κύματα εκείνης της θύελλας μαζί με την λέμβο που πηδαλιουχούσε, πως ταξίδεψε με αυτήν γεμάτη νερά, και πόσες φορές αναποδογύριζε αυτή και καθόταν ο ίδιος πάνω στην καρίνα της, προσθέτοντας με ποιο τρόπο, αφού το έκανε αυτό ασταμάτητα επί μέρες και νύκτες και κατέπεσαν ολοτελώς οι δυνάμεις του από την πείνα μαζί και την κόπωση, η θεία ευσπλαχνία τον έσωσε:
Διηγήθηκε δηλαδή αυτό, που μέχρι σήμερα το μαρτυρεί, λέγοντας: «Κοπίαζα μες στα κύματα εξαντλημένος, όταν ξαφνικά εβάρυνε το κεφάλι μου, έτσι ώστε ούτε ήμουν παραδομένος στον ύπνο, ούτε αντιλαμβανόμουν τον εαυτό μου να είναι ξύπνιος. Τότε εκεί που βρισκόμουν στη μέση της θάλασσας, να που εμφανίστηκε μπροστά μου κάποιος, φέροντάς μου ψωμί να φάω. Μόλις το έφαγα, ανέλαβα δυνάμεις. Και όχι πολύ μετά παρουσιάσθηκε ένα περαστικό πλοίο, που με περισυνέλεξε από τα νερά και τους κινδύνους και με οδήγησε στη στεριά». Ακούγοντάς το αυτό ο επίσκοπος ρώτησε τη μέρα, και βρήκε ότι ήταν αυτή ακριβώς, κατά την οποία ο πρεσβύτερος στη νήσο Ούστικα θυσίασε στον Παντοδύναμο Θεό την αγία Αναφορά υπέρ αυτού.
ΠΕΤΡΟΣ. Αυτά που διηγείσαι τα πληροφορήθηκα κι εγώ, όταν βρισκόμουν στη Σικελία.10
ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ. Πιστεύω πως αυτό ενεργείται τόσο ολοφάνερα στους ζωντανούς που έχουν άγνοια, με σκοπό να δειχθεί σε όλους αυτούς που επιτελούν την Θ. Λειτουργία γεμάτοι άγνοια, πως εάν τα πταίσματα δεν είναι ασύγγνωστα, η θυσία της αγίας Αναφοράς μπορεί να ωφελήσει και τους νεκρούς ακόμα στο να συγχωρεθούν. Όμως πρέπει να γνωρίζουμε πως οι ιερές Θυσίες ωφελούν εκείνους μόνο τους νεκρούς, που σε αυτή την ζωή δημιούργησαν τις προϋποθέσεις για να μπορούν μετά θάνατον να βοηθηθούν από τα καλά, που οι άλλοι κάνουν εδώ κάτω υπέρ αυτών.
Υποσημειώσεις.
1. Για αυτόν και τη πόλη του είπαμε στο ΙΙΙ, 6 και σημ.
2. Πρβλ. εκκλησιαστής 9, 10 και 11, 6
3. Εκοιμήθη στις 29 Ιουνίου 558. Άρα το όραμα του πρεσβυτέρου έλαβε χώρα λίγο πριν τις 29 Ιουνίου του 551.
4. Το περιστατικό αυτό και το προηγούμενο τα έχει διηγηθεί ο Άγ. Γρηγόριος πολύ αναλυτικά και εκτεταμένα στην ομιλία 37. Εκεί αναφέρεται πως η σύζυγος τον θεωρούσε νεκρό και πρόσφερε για αυτόν κάθε βδομάδα. Το «πρόσφερε θυσία» σημαίνει πως έδινε τα πρόσφορα και τα άλλα αναγκαία για να γίνει θεία Λειτουργία (όχι μόνο σε στενό, αλλά και σε ευρύτερο κύκλο).
5. Πάνορμος είναι η γνωστή ελληνική αποικία στη Σικελία, το σημερινό Παλέρμο. Ο επίσκοπος Agathon εκοιμήθη μετά από αυτό το περιστατικό (που μόλις λίγο παραπάνω χρονολογήθηκε στα 586 – 587) και πριν το 590, που είχε πια αναλάβει ο διάδοχός του Βίκτωρ.
6. Ο προκάτοχος είναι ο Πελάγιος Β’, που αναφέραμε στο ΙΙΙ, 16, 1 και 36, 1. Οι επίσκοποι της Σικελίας ήταν ούτως ή άλλως υποχρεωμένοι να έρχονται κάθε τρία χρόνια στη Ρώμη, αλλά εδώ μπορεί να ήταν και έκτακτη πρόσκληση.
7. Ustica, εξαιρετικά απόκεντρο νησί, το δυτικότερο του συμπλέγματος των Λιπάρι στο Σικελικό πέλαγος, 36 μίλια ΒΔ του Παλέρμο. Το όνομά του είναι παραφθορά της αρχαίας ελληνικής ονομασίας του «Οστεώδης».
8. Άρα δεν επιτέλεσε ο ίδιος την Λειτουργία, αλλά μάλλον ο ιερεύς του τόπου.
9. Δηλαδή στο επίνειό της Πόρτο. (Βλ. 27, 6 και σημ.)
10. Ο Πέτρος έκανε στη Σικελία από το 590 ως το 592.
Από το βιβλίο: Βίοι αγνώστων Ασκητών: Αγίου Γρηγορίου, Πάπα Ρώμης, του επικαλουμένου Διαλόγου. Εισαγωγή-μετάφραση-σημειώσεις υπό Ιωάννου Ιερομ.
Εκδότης, Ιερά Σκήτη Αγίας Αννης – Αγιον Ορος. Ιούνιος 2020.
Η/Υ επιμέλεια Σοφίας Μερκούρη.
