Σήμερα η εκκλησία μας επιτελεί την ιερή μνήμη του αγίου μεγαλομάρτυρα Θεοδώρου του Στρατηλάτη. Στο μαρτύριο του αγίου Θεοδώρου βλέπουμε τη δύναμη της πίστεως των αγίων του Θεού, το θάρρος και την παρρησία τους μπροστά στους ισχυρούς, την καρτερία και την υπομονή τους, με την οποία σήκωσαν κάθε είδος ατίμωσης και κάθε σωματικό πόνο. Η πίστη και η υπομονή ήταν θεία δύναμη, με την οποία τους όπλιζε ο Θεός, μα η ψυχική οδύνη και οι σωματικές αλγηδόνες ήσαν δικές τους. Οι άγιοι του Θεού έπαθαν και πόνεσαν στ’ αλήθεια. Ο μαρτυρικός θάνατος των αγίων είναι το πνευματικό κεφάλαιο και η παρακαταθήκη του κόσμου, η ζωντανή κι ευάρεστη θυσία, που η εκκλησία κάθε μέρα προσάγει στο Θεό «εις οσμήν ευωδίας».
Ο άγιος Θεόδωρος ο Στρατηλάτης έζησε στα χρόνια του Μεγάλου Κωνσταντίνου και μαρτύρησε στα 319. Παρόλο που από το 313 με βασιλικό διάταγμα είχαν πάψει οι διωγμοί, όμως εδώ εκεί οι χριστιανοί διώκονταν ακόμα, όπως και ποτέ δεν έπαψε να διώκεται η εκκλησία. Ο άγιος Θεόδωρος, ανώτατος αξιωματικός του ρωμαϊκού στρατού, ήταν από τα Ευχάϊτα και υπηρετούσε στην Ηράκλεια της Μαύρης Θάλασσας. Όταν ο Μέγας Κωνσταντίνος νίκησε τον Μαξέντιο, κυρίαρχος τότε στην Ανατολή, με έδρα τη Νικομήδεια, έμεινε ο γαμβρός του Λικίνιος. Ο Λικίνιος είχε μεν δεχθεί το Διάταγμα της ανεξιθρησκίας, αλλά εξακολουθούσε να είναι ειδωλολάτρης˙ όταν εύρισκε ευκαιρία και μπορούσε εδίωκε τους χριστιανούς.
Εκείνο τον καιρό, έν’ άγριο θηρίο ερήμωνε και κατέστρεφε την περιοχή των Ευχαΐτων κι ήταν ο φόβος και ο τρόμος των ανθρώπων. Όταν το έμαθε ο άγιος Θεόδωρος στην Ηράκλεια, ξεκίνησε οπλισμένος, σκότωσε το θηρίο κι ελευθέρωσε την πατρίδα του. Οι στρατιώτες του τον δέχτηκαν στα Ευχάϊτα με μεγάλες τιμές και πολλοί ειδωλολάτρες, από θαυμασμό κι ευγνωμοσύνη στον ευεργέτη τους, έγιναν χριστιανοί. Όταν ο Λικίνιος έμαθε όλα αυτά, θέλησε να γνωρίσει προσωπικά τον αξιωματικό Θεόδωρο και τον κάλεσε στη Νικομήδεια. Ο Θεόδωρος όμως παρακάλεσε να επισκεφτεί πρώτα ο Λικίνιος την Ηράκλεια, για να γνωρίσει και το λαό.
Ο Λικίνιος επειδή ο Θεόδωρος πολύ περιποιήθηκε και τίμησε τους απεσταλμένους του, πίστεψε πως θα μπορούσε να ξαναφέρει τον αξιωματικό του στην ειδωλολατρία. Ξεκίνησε λοιπόν από τη Νικομήδεια για την Ηράκλεια, κι όπως είχε παρακαλέσει ο Θεόδωρος πήρε μαζί του και τα μικρά χρυσά και ασημένια αγάλματα των Θεών. Ο Θεόδωρος τον υποδέχθηκε με τιμές, κι όταν ο Λικίνιος του είπε να θυσιάσει δημόσια σ’ αυτή την επίσημη στιγμή στα είδωλα, ο Θεόδωρος απάντησε˙ «Ένδοξε Βασιλιά, να μου επιτρέψης και να μου δώσης την τιμή και τη χαρά να φιλοξενήσω πρώτα τους Θεούς στο σπίτι μου». Ο Λικίνιος δέχθηκε με χαρά κι ελπίδα.
Φιλοξενώντας εκείνο το βράδυ στο σπίτι του τα ειδωλολατρικά αγάλματα, ο άγιος Θεόδωρος έκαμε κάτι, που δεν το περίμενε κανείς. Πήρε ένα σφυρί κι έσπασε τα αγάλματα και το πρωί μοίρασε τα χρυσά κι ασημένια κομμάτια στους φτωχούς. Δεν χρειάζεται περισσότερο για να βρεθεί ο Θεόδωρος με βαριά κατηγορία μπροστά στο Βασιλιά. Τον ρώτησε ο Λικίνιος. «Πώς πρόσβαλες έτσι το Βασιλιά και τους Θεούς, που ο λαός μαζεύτηκε για να σε δει να τους προσκυνήσεις;». Κι ο Θεόδωρος απάντησε˙ «Ένδοξε Βασιλιά, οι ψεύτικοι Θεοί σου ούτε τον εαυτό τους μπορέσανε να προστατέψουν. Να ξέρεις λοιπόν ότι ο Θεόδωρος μόνο τον αληθινό Θεό προσκυνάει».
Ο Βασιλιάς οργίσθηκε, κι έδωκε διαταγή ο ανώτατος αξιωματικός να τιμωρηθεί με τον αυστηρότερο τρόπο. Τον έδειραν λοιπόν σκληρά, τον ξευτέλισαν ελεεινά, και στο τέλος τον σταύρωσαν. Άγγελος όμως του Θεού τον φύλαξε, και το πρωί τον βρήκανε να προσεύχεται. Ογδόντα στρατιώτες, που στάλθηκαν για τους δυο αξιωματικούς, έγιναν κι εκείνοι χριστιανοί. Το ίδιο κι άλλοι τριακόσιοι, που στάλθηκαν για να τιμωρήσουν τους πρώτους. Στο μεταξύ ο λαός άρχισε να ξεσηκώνεται κι ο Λικίνιος, επειδή φοβήθηκε, έφυγε κρυφά από την Ηράκλεια, αφού έδωκε διαταγή να αποκεφαλισθεί ο μάρτυρας του Χριστού. Έτσι ο Θεός δόξασε τον άγιο και ένδοξο μεγαλομάρτυρα Θεόδωρο το Στρατηλάτη. Αμήν.
Από το βιβλίο:
ΕΠΙΣΚΟΠΟΥ
ΔΙΟΝΥΣΙΟΥ Λ. ΨΑΡΙΑΝΟΥ
ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΟΥ ΣΕΡΒΙΩΝ ΚΑΙ ΚΟΖΑΝΗΣ
ΕΙΚΟΝΕΣ ΕΜΨΥΧΟΙ
(Εξαπλά β’)
ΚΗΡΥΓΜΑΤΑ ΑΓΙΟΛΟΓΙΚΑ
Η/Υ επιμέλεια, Σοφίας Μερκούρη.
