Όταν ο μαρτυρικός Επίσκοπος Αχρίδος Νικόλαος Βελιμίροβιτς1 έκανε μια κριτική προσέγγιση της Ευρώπης και του πνεύματός της, επεσήμαινε με πόνο πολύ ότι «ήταν ολοτελώς επίγειος, χωρίς έστω και πόθον να ανεβαίνει εις τον ουρανόν». Εβλεπε και περιέγραφε την εμμονή της να «παραμείνει εδώ (…) να είναι ο τάφος της, όπου και το λίκνον της. Δεν γνωρίζει περί άλλου κόσμου, έλεγε, δεν αισθάνεται την ουράνιον ευωδίαν. Δεν βλέπει εις τον ύπνον της τους αγγέλους και τους αγίους»2.
Καθε τέτοιο καιρό, που η αγία μας Εκκλησία εορτάζει τη «σύναξη των Αρχιστρατήγων Μιχαήλ και Γαβριήλ και των λοιπών αγίων ασωμάτων και ουρανίων ταγμάτων»3, έρχεται στο νου μου η προφητική και ρεαλιστική έκθεση του αγίου Επισκόπου. Πράγματι στον σύγχρονο υπερφίαλο, φαντασμένο, υλιστικό και δαιμονοκρατούμενο κόσμο μας, αδυνατούμε να δούμε τους αγίους αγγέλους. Δυσκολευόμαστε να τους ποθήσουμε για οδηγούς και καθοδηγούς στη ζωη μας και κινούμαστε μέσα στη διαρκή παρουσία τους άνευ αυτών των «ακαθαιρέτων τειχών»4.
Κι όμως, η αδυναμία μας να τους αισθανθούμε δεν είναι καθόλου αποτέλεσμα της δικής τους απουσίας. Υπάρχουν! Κινούνται διαρκώς δίπλα μας. « Εκαστος ημών άγγελον έχει»5. Διακονούν τη σωτηρία μας. Πρεσβεύουν στον Κυριο της δόξης και του ελέους, προς χάριν μας. Είναι αυτοί που αντιστρατεύονται τον καταιγισμό των δαιμονικών πειρασμών της εποχής μας και αντιπροτείνουν μέσα μας σκέψεις άγιες και αποφάσεις ιερές. Μας επιστηρίζουν στο αγαθό και οι αγγελικές τους προτροπές, μας ενισχύουν στην επανόρθωση των τόσων λαθών μας.
Συνοδεύουν τις προσευχές και τις δεήσεις μας σαν θυμιάματα στο θρόνο του Θεού. Συλλέγουν, σαν ανεκτίμητα μαργαριτάρια, τα δάκρυα της μετάνοιάς μας, για να τα καταθέσουν στην προσωπική μας θυρίδα, στην τράπεζα του ουρανού. Εχουν τον δικό τους τρόπο να παραστέκονται στις θλίψεις μας, να μας εμπλουτίζουν με θείες δυνάμεις υπομονής και παρηγορίας.
«Πνεύματα λειτουργικά» ( Εβρ. α´ 14) κατ εξοχήν οι άγιοι άγγελοι, έχουν ως κύριο έργο τους «τω κάλλει του Θεού ενατενίζειν και αυτόν δοξάζειν διηνεκώς»6 στο υπερουράνιο θυσιαστήριο, αλλά και στο επίγειο, όπου τελείται η αναίμακτος θεία Ευχαριστία και ο Θεός παρίσταται σωματικά, γινόμενος βρώση και πόση τοις πιστοίς.
Να ήταν τα μάτια μας παρθενικά, και δεν θα χρειαζόμασταν τότε να εμπιστευθούμε τη μαρτυρία των αγίων. Θα τους βλέπαμε οι ίδιοι, όπως τους αντικρύζουν τόσοι και τόσοι άγιοι και παιδιά την ώρα της λατρείας.
« Αγγελοι παρεστήκασι τω ιερεί και ουρανίων δυνάμεων άπαν τάγμα βοά και ο περί το θυσιαστήριον πληρούται τόπος εις τιμήν του κειμένου»7 Δεσπότου Χριστού. Σ’ αυτό το πρωταρχικό και κύριο έργο τους που «εν διηνεκεί χαρά διατελούσιν, εν αϊδίω ευφροσύνη, εν αγαλλιάσει ακαταπαύστω χαίροντα, σκιρτώντα, ασιγήτως δοξολογούντα»,8 παρεμβάλλουν «ως περιστατικήν ενέργειαν την προς ημάς τους ανθρώπους επιστροφήν και επιμέλειαν»9.
Αν τα όνειρά μας, αρκετές φορές, εμφανίζουν ο,τι διαρκώς επιθυμούμε και νοσταλγούμε στη ζωη μας, τότε είναι όντως δικαιολογημένο το παράπονο και η διαπίστωση του αγίου Νικολάου Αχρίδος. Σημερα δεν βλέπουμε στον ύπνο μας αγγέλους! Οχι σαν εγωιστική ή δαιμονική παραπλάνηση, αλλά σαν ενισχυτική δική τους εμφάνιση στον δικό μας αγώνα και την προσπάθειά μας για αγγελικό βίο. Και τι φοβερό, αλήθεια! Να παρατηρούμε τα απύθμενα βάθη του αχανούς σύμπαντος και να βλέπουμε τις ασύλληπτες διαιρέσεις του μικρόκοσμου της ύλης, και ούτε στον ύπνο μας να μη βλέπουμε τους αγίους αγγέλους. Ισως γιατί αγνοούμε τη διαρκή παρουσία τους δίπλα μας. Ισως γιατί μας αφήνει ασυγκίνητους αυτή τους η παρουσία. Ισως γιατί η ζωη μας δεν είναι καθόλου ελκτική της αγιότητος και καθαρότητός τους και τους απομακρύνει διαρκώς από κοντά μας. Ισως γιατί ο βίος μας απέχει πολύ από το δικό τους έργο, που είναι η δοξολογία και η κοινωνία μετά του Θεού.
Ο,τι κι αν φταίει, μπορεί η εορτή τους να γίνει αφορμή να στοχασθούμε και να πεισθούμε ότι γύρω μας παραστέκουν άγγελοι και κάθε βράδυ με περισσότερη πίστη ν’ απευθύνουμε ο καθένας στον προσωπικό του φύλακα άγγελο την προσευχή της αγίας μας Εκκλησίας•
« Αγιε Αγγελε, ο εφεστώς της αθλίας μου ψυχής και ταλαιπώρου μου ζωής, μη εγκαταλίπης με τον αμαρτωλόν μηδέ αποστής απ ἐμοῦ (…) και πρέσβευε υπέρ εμού προς τον Κυριον του επιστηρίξαι με εν τω φόβω αυτού και άξιον αναδείξαί με δούλον της αυτού αγαθότητος. Αμήν»10.
______
1. Σημερα άγιος της ορθοδόξου Εκκλησίας της Σερβίας.
2. Αρχιμ. Ιουστίνου Ποποβιτς, Ορθόδοξος Εκκλησία και Οικουμενισμός, σελ. 241, εκδ. Ορθόδοξος Κυψέλη, Θεσ/νίκη 1974.
3. Συναξάριον, Η´ Νοεμβρίου.
4. Κλήμεντος Αλεξανδρείας, Στρωματείς ΣΤ´ 17 (Τις ο σωζόμενος πλούσιος 42). Βλ. Δογματική, Π. Ν. Τρεμπέλα, σελ. 435.
5. Ιω. Χρυσοστόμου, Προς Κολασ., Ομιλ. 3η, Μigne 12, 680.
6. Μ. Βασιλείου, Εις τον Ησαϊαν ΣΤ´, Μigne 30, 433.
7. Ιω. Χρυσοστόμου, Μigne 48, 681.
8. Ιω. Χρυσοστόμου, Μigne 56, 100.
9. Μ. Βασιλείου, Εις Ησαϊαν ΣΤ´, § 183 Μigne 30, 428.
10. Ευχή Μικρού Αποδείπνου εις τον άγιον άγγελον.
Από το περιοδικό: «Η δράση μας», τεύχος Νοεμβρίου 2006.
Παράβαλε και:
08 Νοεμβρίου, η Σύναξις των Αρχιστρατήγων Μιχαήλ και Γαβριήλ και των λοιπών ασωμάτων Δυνάμεων: Συναξάριον, Υμνολογική εκλογή, Παρακλητικός Κανών.
08 Νοεμβρίου, η Σύναξις των Αρχιστρατήγων Μιχαήλ και Γαβριήλ και των λοιπών ασωμάτων Δυνάμεων: τα Λειτουργικά Αναγνώσματα της εορτής.
08 Νοεμβρίου, η Απελευθέρωση της Λέσβου, 8 Νοεμβρίου 1912.
08 Νοεμβρίου, ο θαυματουργός Aρχάγγελος Μιχαήλ Ο Πανορμίτης της Σύμης: ιστορικό, Παρακλητικός Κανών.
08 Νοεμβρίου, Αρκάδι. Αστραπή περίφημος (αρχείο ήχου, mp3).
Λόγος εις τους Αρχαγγέλους Μιχαήλ και Γαβριήλ – Αγίου Νικοδήμου του Αγιορείτου.
