Η εκκλησία μας εορτάζει και τιμά σήμερα την ιερή μνήμη των αγίων μαρτύρων Νικάνδρου και Μαρκιανού. Για τους δύο αυτούς αγίους Μάρτυρες δεν ξέρουμε πολλά πράγματα: ούτε την πατρίδα τους ούτε το γένος ούτε και το χρόνο ακριβώς που μαρτύρησαν. Ό,τι μόνο ξέρουμε γι’ αυτούς τους δύο μάρτυρες είναι όσα η εκκλησία κράτησε στη μνήμη της για τα περιστατικά του μαρτυρίου τους. Κι αυτά βέβαια δεν είναι λίγα, για να καταλάβωμε ότι ο Νίκανδρος και ο Μαρκιανός δίκαια στη συνείδηση της εκκλησίας πήραν θέση και τιμώνται μεταξύ των αγίων μαρτύρων της πίστης, Είναι κι αυτοί, όπως γράφεται στην Αποκάλυψη, από κείνους που πελεκίστηκαν «δια την μαρτυρίαν Ιησού».
Ταιριάζει και για τους αγίους μάρτυρες Νίκανδρο και Μαρκιανό να επαναλάβουμε τα λόγια του Μεγάλου Βασιλείου από την ομιλία του στον άγιο μάρτυρα Γόρδιο˙ «Τοις μεν γαρ άλλοις ανθρώποις εκ της των λόγων αυξήσεως συνίσταται τα εγκώμια: τοις δε δικαίοις, αρκεί των πεπραγμένων αυτοίς η αλήθεια προς το δείξαι αυτών το υπερβάλλον της αρετής». Δηλαδή, για να εγκωμιάσουμε τους άλλους ανθρώπους πρέπει να πούμε πολλά λόγια, αλλά για τους δικαίους είναι αρκετή η αλήθεια των όσων έπραξαν, για να δείξει τη μεγάλη τους αρετή. Στην ίδια ομιλία ο Μέγας Βασίλειος λέγει ακόμα ότι, για να εγκωμιάσουμε κάποιον, ψάχνουμε να βρούμε την πατρίδα του, ρωτάμε να μάθουμε για το γένος του και λέμε για το βίο του. Αλλά η εκκλησία για τους αγίους της «από των ιδίων εκάστου την μαρτυρίαν πληροί».
«Από των ιδίων εκάστου την μαρτυρίαν πληροί» θα πη ότι, όταν η εκκλησία εγκωμιάζει τους αγίους, αρκείται να πη ό,τι έκαμε ο καθένας: για εγκώμιο του κάθε αγίου είναι αρκετά τα έργα του. Κι εμείς λοιπόν σήμερα, που δεν έχουμε να πούμε άλλα ιστορικά για τους αγίους μάρτυρες Νίκανδρο και Μαρκιανό, περιοριζόμαστε μόνο στα περιστατικά του μαρτυρίου των, που τα σήκωσαν με υπομονή και καρτερία. Επειδή έλεγαν φανερά πως ήσαν χριστιανοί, πρώτα τους φυλάκισαν. Ύστερα από είκοσι μέρες τους έβγαλαν από τη φυλακή κι αρχίσανε να τους ανακρίνουν. Επειδή επέμεναν στην πίστη τους, τους κρέμασαν, τους έκοψαν, έρριξαν επάνω στις πληγές των αλάτι και ξύδι, τους έσπασαν τα πρόσωπα και τα δόντια και τέλος τους αποκεφάλισαν.
Στην προς Κολοσσαεις επιστολή ο απόστολος Παύλος γράφει˙ «ανταναπληρώ τα υστερήματα των θλίψεων του Χριστού εν τη σαρκί μου, υπέρ του σώματος αυτού, ο εστιν η εκκλησία». Δηλαδή, συμπληρώνω στο κορμί μου ό,τι λείπει στα παθήματα του Χριστού, για χάρη του σώματός του, που είναι η εκκλησία. Όσα τυχόν δεν έπαθε ο Χριστός, τα έπαθαν και τα παθαίνουν οι μάρτυρες του Χριστού, για μας, που είμαστε το σώμα του Χριστού, δηλαδή η εκκλησία. Ποιός το καταλαβαίνει αυτό και ποιός το εκτιμά; Όταν εορτάζουμε τις μνήμες των αγίων Μαρτύρων, αυτό να θυμηθούμε, ότι, όπως ο Χριστός, έτσι και οι άγιοι μάρτυρες έπαθαν για μας. Όπως λέγει κάπου ο άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος˙ «έκαμον εκείνοι και χαίρομεν ημείς: επάλαισαν εκείνοι και ημείς αγαλλόμεθα».
Αλλά για τους αγίους Μάρτυρες, που εορτάζουμε σήμερα, έχουμε ακόμα να πούμε κάτι το ξεχωριστό. Στο μαρτύριο των αγίων Νικάνδρου και Μαρκιανού έλαβαν μέρος και οι γυναίκες των, η κάθε μία με δικό της τρόπο. Η γυναίκα του Νικάνδρου, αληθινή χριστιανή και πιστή σύζυγος, ακολουθούσε από κοντά το σύζυγό της και τον ενθάρρυνε στο μαρτύριο του και τον στήριζε να μη λιποψυχήσει. Το αντίθετο έκαμε η γυναίκα του Μαρκιανού: πήρε στην αγκαλιά της το παιδί τους κι έκλαιγε και παρακαλούσε τον άνδρα της να λυπηθεί το παιδί τους και ν’ αρνηθεί την πίστη του. Ο Μαρκιανός πήρε το παιδί στα χέρια του, το φίλησε και είπε˙ «Χριστέ μου, πάρε συ το παιδί μου και φρόντισέ το». Το έδωκε στη μητέρα του την ασπάσθηκε κι αυτήν κι έφυγε, τρέχοντας προς το θάνατο.
Το αίμα των αγίων Μαρτύρων είναι το νερό, που ποτίζει το δένδρο της πίστης. Σε μια του ομιλία σε αγίους Μάρτυρες λέγει πάλι ο άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος˙ «Καθάπερ γαρ τα φυτά αρδευόμενα αύξεσθαι πέφυκεν, ούτω και η πίστις η ημετέρα… και ουχ ούτω τους κήπους ευθαλείς η των υδάτων αρδεία ποιείν είωθεν, ως τας Εκκλησίας των μαρτύρων το αίμα ποτίζειν πέφυκε». Δηλαδή, όπως συμβαίνει στα φυτά, όταν ποτίζονται, να μεγαλώνουν, έτσι κι η πίστη μας… και οι κήποι δεν φυτοβολούν τόσο, όταν τους ποτίζουν τα τρεχούμενα νερά, όσο η εκκλησία, όταν την ποτίζει των μαρτύρων το αίμα. Έτσι το θέλησε η οικονομία του Θεού, και στην αρχαία εποχή και τώρα και πάντα, να είναι ακριβή και πολύτιμη η πίστη, για την οποία και οι άγιοι Νίκανδρος και Μαρκιανός έδωσαν το αίμα τους. Αμήν.
Από το βιβλίο:
ΕΠΙΣΚΟΠΟΥ
ΔΙΟΝΥΣΙΟΥ Λ. ΨΑΡΙΑΝΟΥ
ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΟΥ ΣΕΡΒΙΩΝ ΚΑΙ ΚΟΖΑΝΗΣ
ΕΙΚΟΝΕΣ ΕΜΨΥΧΟΙ
(Εξαπλά β’)
ΚΗΡΥΓΜΑΤΑ ΑΓΙΟΛΟΓΙΚΑ
Η/Υ επιμέλεια, Σοφίας Μερκούρη.
Περισσότερα για το Συναξάριο της ημέρας βλέπε και στον:
ΟΡΘΟΔΟΞΟ ΣΥΝΑΞΑΡΙΣΤΗ
Παράβαλε και:
Η μηλόπιττα και ο μάγκας.
08 Ιουνίου, μνήμη του Αγίου Μαξιμίνου, Επισκόπου Αιξ της Γαλίας: Βίος.
