“Εκίσσησε” ή “εκύησε η μήτηρ μου” (Ψαλμ. 50, 7); – Ιωάννου Ν. Φουντούλη.

Ο Μακαριστός Καθηγητής του Α.Π.Θ. Ιωάννης Φουντούηλης (1)

Εις τον Ν’ Ψαλμόν διαβάζομε: «Ιδού γαρ εν ανομίαις συνελήφθην και εν αμαρτίαις εκίσσησέ με η μήτηρ μου». Διατί να λέγη «εκίσσησε» και όχι «εκύησε»; Τί σημαίνει «εκίσσησε» και διατί ετέθη;

Το δεύτερο ημιστίχιο του στίχου 7 του 50ου ψαλμού σ’ όλες τις εκδόσεις της αγίας Γραφής και σ’ όλα τα λειτουργικά μας βιβλία έχει «και εν αμαρτίαις εκίσσησέ με η μήτηρ μου». Το ρήμα «κισσώ», κατά τα λεξικά, σημαίνει «έχω όρεξιν προς ασυνήθη φαγητά, επί εγκύου γυναικός». Σημαίνει δηλαδή η φράσις αυτή ό,τι περίπου το προηγούμενο ημιστίχιο «ότι εν ανομίαις συνελήφθην», προς το οποίο παραλληλίζεται κατά το γνωστό μέτρο της εβραϊκής ποιήσεως, τον «συνωνυμικό παραλληλισμό». Θέλουν δε να τονίσουν και οι δύο φράσεις την αμαρτωλότητα του ανθρώπου, που από αυτήν την σύλληψί του είναι βουτηγμένος στην αμαρτία. Το «εκύησε» σημαίνει περίπου το ίδιο («συλλαμβάνω, είμαι έγκυος»), αλλά η γραφή αυτή δεν υπάρχει πουθενά, εκτός αν συνέβη και γι’ αυτήν σε καμμιά πρόχειρη έκδοσι ή στην από στήθους απαγγελία του ψαλμού, ό,τι είπαμε και για το «ανεξάρνητον», που αντικατεστάθη από το πιο γνωστό «ανεξάρτητον».

Από το βιβλίο του αειμνήστου Καθηγητού της Θεολογικής σχολής του Α.Π.Θ., Ιωάννου Μ. Φουντούλη: Απαντήσεις εις Λειτουργικάς απορίας. Τόμος Α’. ΣΤ’ έκδοσις.

Εκδόσεις της Αποστολικής Διακονίας της Εκκλησίας της Ελλάδος, Αθήναι, 1991.

Η/Υ επιμέλεια Σοφίας Μερκούρη.

***

ΤΟ ΨΑΛΤΗΡΙΟΝ
ΜΕ ΣΥΝΤΟΜΗ ΕΡΜΗΝΕΙΑ
(Απόδοση στην κοινή νεοελληνική)
ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΥ Ν. ΤΡΕΜΠΕΛΑ

Ψαλμός Ν (ΝΑ) 50.
Εις το τέλος, ψαλμός τω Δαυϊδ 2 εν τω ελθείν προς αυτόν Νάθαν τον προφήτην, ηνίκα εισήλθε προς Βηρσαβεέ.
3 ΕΛΕΗΣΟΝ με, ο Θεός, κατά το μέγα έλεός σου και κατά το πλήθος των οικτιρμών σου εξάλειψον το ανόμημά μου, 4 επι πλείον πλύνόν με απο της ανομίας μου και απο της αμαρτίας μου καθάρισόν με. 5 ότι την ανομίαν μου εγώ γινώσκω, και η αμαρτία μου ενώπιόν μου εστι διαπαντός. 6 σοί μόνω ήμαρτον και το πονηρόν ενώπιόν σου εποίησα, όπως άν δικαιωθής εν τοις λόγοις σου, και νικήσης εν τω κρίνεσθαί σε. 7 ιδού γάρ εν ανομίαις συνελήφθην, και εν αμαρτίαις εκίσσησέ με η μήτηρ μου. 8 ιδού γάρ αλήθειαν ηγάπησας, τα άδηλα και τα κρύφια της σοφίας σου εδήλωσάς μοι. 9 ραντιείς με υσσώπω, και καθαρισθήσομαι, πλυνείς με, και υπέρ χιόνα λευκανθήσομαι. 10 ακουτιείς μοι αγαλλίασιν και ευφροσύνην, αγαλλιάσονται οστέα τεταπεινωμένα. 11 απόστρεψον το πρόσωπόν σου απο των αμαρτιών μου και πάσας τας ανομίας μου εξάλειψον. 12 καρδίαν καθαράν κτίσον εν εμοί, ο Θεός, και πνεύμα ευθές εγκαίνισον εν τοις εγκάτοις μου. 13 μή απορρίψης με απο του προσώπου σου και το πνεύμά σου το άγιον μή αντανέλης απ’ εμού. 14 απόδος μοι την αγαλλίασιν του σωτηρίου σου και πνεύματι ηγεμονικώ στήριξόν με. 15 διδάξω ανόμους τας οδούς σου, και ασεβείς επι σέ επιστρέψουσι. 16 ρύσαί με εξ αιμάτων, ο Θεός ο Θεός της σωτηρίας μου, αγαλλιάσεται η γλώσσά μου την δικαιοσύνην σου. 17 Κύριε, τα χείλη μου ανοίξεις, και το στόμα μου αναγγελεί την αίνεσίν σου. 18 ότι ει ηθέλησας θυσίαν, έδωκα άν, ολοκαυτώματα ουκ ευδοκήσεις. 19 θυσία τω Θεώ πνεύμα συντετριμμένον, καρδίαν συντετριμμένην και τεταπεινωμένην ο Θεός ουκ εξουδενώσει. 20 αγάθυνον, Κύριε, εν τη ευδοκία σου την Σιών, και οικοδομηθήτω τα τείχη Ιερουσαλήμ, 21 τότε ευδοκήσεις θυσίαν δικαιοσύνης, αναφοράν και ολοκαυτώματα, τότε ανοίσουσιν επι το θυσιαστήριόν σου μόσχους.

ΨΑΛΜΟΣ Ν’ (ΝΑ’). 50
Εις το τέλος˙ ψαλμός τω Δαυίδ 2 εν τω ελθείν
προς αυτόν Νάθαν τον προφήτην, ηνίκα εισήλθε προς Βηρσαβεέ.
3 Ελέησέ με, Θεέ μου, εσύ που έχεις άπειρο και αμέτρητο έλεος. Σβήσε ολότελα το βαρύ χρέος του ανομήματός μου, εσύ που έχεις αμέτρητη και απέραντη ευσπλαχνία.
4 Πλύνε με ξανά και ξανά από το ρύπο της διπλής παραβάσεως του νόμου σου, στην οποία παρασύρθηκα, και καθάρισέ με από την αμαρτία μου, η οποία με έκανε μολυσμένο και ακάθαρτο.
5 Σπλαχνίσου με, διότι τώρα αναγνωρίζω την ανομία μου, ενώ παλαιότερα ήμουν τυφλωμένος και δεν την αντιλαμβανόμουν. Τόσο πολύ συναισθάνομαι πλέον την αμαρτία μου, ώστε δεν μου φεύγει ποτέ από το νου μου, αλλά την έχω πάντοτε μπροστά μου και συντρίβομαι διαρκώς γι’ αυτήν.
6 Από σένα ζητώ να συγχωρέσεις την αμαρτία μου, διότι οποιονδήποτε κι αν αδίκησα, τον δικό σου νόμο αθέτησα˙ και το αμάρτημα με το οποίο προσέβαλα τον συνάνθρωπό μου ουσιαστικά σε σένα αναφέρεται. Σε σένα και μόνο αμάρτησα και διέπραξα αυτό που στα μάτια σου είναι πονηρό. Ομολογώ δημόσια την αμαρτία μου, έτσι ώστε όσοι βλέπουν τις τιμωρίες που μου επέβαλες γι’ αυτήν να μη σε θεωρήσουν άδικο, αλλά να αναγνωρισθείς δίκαιος στα λόγια σου και στις κρίσεις σου για μένα και να βγεις νικητής, όταν σε επικρίνουν αυτοί που αγνοούν την πραγματικότητα.
7 Ελέησέ με και σπλαχνίσου με, διότι, να, φέρω κληρονομική τη ροπή προς την αμαρτία. Μέσα σε ανομίες και παραβάσεις του νόμου σου είχα συλληφθεί στην κοιλιά της μητέρας μου και μέσα σε αμαρτίες με κυοφόρησε και με γέννησε. Οι γονείς μου, αλλά και όλο το γένος των ανθρώπων, βρίσκονται κάτω από την επήρεια του προπατορικού αμαρτήματος, και γι’ αυτό παρασύρονται σε καθημερινές παραβάσεις του νόμου σου.
8 Αλλά σε σένα δεν αρέσει η αμαρτωλή αυτή κατάσταση. Διότι αγάπησες την ευθύτητα και την ειλικρίνεια του νου και της καρδιάς. Γι’ αυτό και μου αποκάλυψες τα ακατάληπτα και απόκρυφα μυστήρια της σοφίας σου, έτσι ώστε μ’ αυτά να απαλλαγώ από την αμαρτία που εμφωλεύει μέσα μου από τότε που είχα συλληφθεί στην κοιλιά της μητέρας μου. Αυτό όμως θα επιτευχθεί μόνο με τη βοήθειά σου.
9 Θα με ραντίσεις με το έλεος και τη χάρη σου, όπως ραντίζουν με κλωναράκια υσσώπου, και θα καθαρισθώ. Θα με πλύνεις, και θα λευκανθώ˙ θα γίνω πιο λευκός και από το χιόνι.
10 Κι έτσι, αφού με συγχωρήσεις και με λευκάνεις, θα με κάνεις να αισθανθώ μεγάλη αγαλλίαση και ευφροσύνη. Θα ξανασκιρτήσουν από χαρά και αγαλλίαση ακόμη και τα κόκκαλά μου, που είναι ήδη συντετριμμένα απ’ τον πόνο και τη βαθιά συναίσθηση της αμαρτίας μου.
11 Στρέψε το πρόσωπό σου μακριά από τις αμαρτίες μου, για να μην τις βλέπεις πια, και ξέχασέ τες. Σβήσε τελείως όλες τις ανομίες μου, ώστε πλέον να εξαφανισθούν.
12 Πλάσε μέσα μου μια καρδιά καθαρή και ανακαίνισέ την, διότι είναι ακάθαρτη και ρέπει προς το κακό. Καθάρισε και το νου μου, ώστε να εγκαινιάσεις στον εσωτερικό μου κόσμο ένα νέο πνεύμα, μια νέα σκέψη, που θα κινείται αταλάντευτα στον ίδιο δρόμο του νόμου σου. Γέμισε τα βάθη της ψυχής μου με αγνούς λογισμούς και αγαθή προαίρεση.
13 Μη με απορρίψεις και μη με αποδιώξεις από το πρόσωπό σου, ώστε να χάσω το στοργικό σου βλέμμα. Και μην αποσύρεις από πάνω μου το Πνεύμα σου το Άγιο, ώστε να στερηθώ τη βοήθεια και την ενίσχυσή σου.
14 Δώσ’ μου και πάλι τη χαρά που φυγαδεύθηκε με την αμαρτία μου, προσφέροντάς μου την αγαλλίαση του προέρχεται από το σωτήριο έλεός σου. Και στήριξέ με στη νέα αυτή κατάσταση με σκέψεις σταθερές και βούληση ισχυρή, η οποία να κυριαρχεί μέσα μου και να με κατευθύνει στο καλό.
15 Έτσι δεν θα γίνομαι με το παράδειγμά μου σκάνδαλο στους άλλους, αλλά θα αφοσιωθώ στο εξής στην πνευματική τους πρόοδο. Θα διδάξω στους ανόμους τους δρόμους που θέλεις να βαδίζουμε. Και με τον τρόπο αυτό πολλοί ασεβείς που αθετούν τις εντολές σου θα επιστρέψουν μετανιωμένοι κοντά σου.
16 Ελευθέρωσέ με, Θεέ μου, και απάλλαξέ με από την ενοχή των αιμάτων που χύθηκαν εξαιτίας μου, Θεέ μου και Σωτήρα μου. Έτσι η γλώσσα μου με χαρά και αγαλλίαση θα εξυμνεί τη δικαιοσύνη σου, με την οποία τιμωρείς σπλαχνικά το κακό και οδηγείς και πάλι στη σωτηρία αυτούς που μετανοούν.
17 Κύριε, με την άφεση που θα μου χαρίσεις, θα ανοίξεις τα χείλη μου, τα κλεισμένα από τη ντροπή της αμαρτίας και τον έλεγχο της συνειδήσεως. Και το στόμα μου θα σε εξυμνεί με ύμνους δοξολογίας.
18 Θα σε υμνήσω με όλη μου την καρδιά, χωρίς να σου προσφέρω κάποια υλική θυσία. Διότι αν ήθελες υλική θυσία, ευχαρίστως θα σου την έδινα. Εσύ όμως δεν ευαρεστείσαι ούτε όταν σου προσφέρουν θυσία ζώων για να καούν ολόκληρα πάνω στο θυσιαστήριο.
19 Θυσία ευπρόσδεκτη και ευάρεστη στο Θεό είναι εκείνη που προσφέρεται με εσωτερική συντριβή και ειλικρινή μετάνοια. Ποτέ ο Θεός δεν θα απορρίψει μια καρδιά που αισθάνεται αληθινή συντριβή και ταπείνωση.
20 Ευδόκησε, Κύριε, να φανείς αγαθός και ευεργετικός και προς τη Σιών. Δείξε την καλοσύνη σου, ώστε να οικοδομηθούν τα τείχη της Ιερουσαλήμ.
21 Τότε θα δεχθείς ευνοϊκά όλων των ειδών τις θυσίες: Θα δεχθείς θυσία δικαιοσύνης, θυσία δηλαδή που προσφέρεται σύμφωνα με τις διατάξεις του Νόμου. Θα δεχθείς και θυσία αναφοράς, καθώς και θυσία ολοκαυτωμάτων, δηλαδή ζώων που καίγονται ολόκληρα πάνω στο θυσιαστήριο. Τότε θα ανεβάσουν πάνω στο άγιο θυσιαστήριό σου μοσχάρια, για να τα προσφέρουν ως θυσία σε σένα, Κύριε.
Δόξα… Και νυν…

Η/Υ επιμέλεια Σοφίας Μερκούρη.

Δημοσιεύθηκε στην Άρθρα, Ιερές Ακολουθίες, Λειτουργικά, εορτολογικά, Νεοελληνική απόδοση Ύμνων, Συναξάρια, Λογοτεχνικά. Αποθηκεύστε τον μόνιμο σύνδεσμο.