Υπόμνημα εις τον Άγιον Ματθαίον τον Ευαγγελιστήν
ΟΜΙΛΙΑ ΝΖ’ Ματθ. 17, 10-21
«Και επηρώτησαν αυτόν οι μαθηταί αυτού λέγοντες˙ τι ουν οι γραμματείς λέγουσιν, ότι Ηλίαν δει ελθείν πρώτον;».
Ουκ άρα από των Γραφών τούτο ήδεσαν, άλλ’ εκείνοι αυτοίς διεσάφουν, και περιεφέρετο ο λόγος ούτος εν τω απείρω δήμω, καθάπερ και επί του Χριστού. Διο και η Σαμαρείτις έλεγε˙ «Μεσσίας έρχεται˙ όταν έλθη εκείνος, αναγγελεί ημίν πάντα»˙ και αυτοί ηρώτων τον Ιωάννην˙ «Ηλίας ει, ή ο προφήτης;». Εκράτει μεν γαρ, όπερ έφην, ο λόγος, και ο περί του Χριστού και ο περί του Ηλία, ουχ ως εχρήν δε παρ’ εκείνων ερμηνευόμενος. Αι μεν γαρ Γραφαί δύο λέγουσι του Χριστού παρουσίας, ταύτην τε την γεγενημένην, και την μέλλουσαν˙ και ταύτας δηλών ο Παύλος έλεγεν˙ «Επεφάνη η χάρις του Θεού η σωτήριος, παιδεύουσα ημάς, ίνα αρνησάμενοι την ασέβειαν και τας κοσμικάς επιθυμίας, σωφρόνως και δικαίως και ευσεβώς ζήσωμεν». Ιδού η μία˙ άκουσον πως και την ετέραν δηλοί. Ειπών γαρ ταύτα, επήγαγε˙ «Προσδεχόμενοι την μακαρίαν ελπίδα, και επιφάνειαν του μεγάλου Θεού και Σωτήρος ημών Ιησού Χριστού».
Και οι προφήται δε εκατέρας μέμνηνται˙ της μέντοι μιας, της δευτέρας, πρόδρομον λέγουσι τον Ηλίαν έσεσθαι. Της μεν γαρ προτέρας εγένετο ο Ιωάννης, ον και Ηλίαν ο Χριστός εκάλει˙ ουκ επειδή Ηλίας ην, άλλ’ επειδή την διακονίαν επλήρου την εκείνου…
«Και τον ηρώτησαν οι μαθηταί του, λέγοντες˙ Διατί λοιπόν οι γραμματείς λέγουν, ότι πρέπει πρώτα να έλθη ο Ηλίας;».
Άρα λοιπόν οι γραμματείς δεν το εγνώριζον αυτό από τας Γραφάς, άλλ’ οι ίδιοι έδιδον αυτήν την ερμηνείαν εις αυτούς και διεδίδετο αυτός ο λόγος εις το άπειρον πλήθος του λαού, όπως ακριβώς και εις την περίπτωσιν του Χριστού. Δια τούτο και η Σαμαρείτις έλεγε˙ «Έρχεται ο Μεσσίας˙ όταν θα έλθη εκείνος θα μας τα ειπή όλα» οι ίδιοι δε οι γραμματείς ηρώτων τον Ιωάννην˙ «Είσαι ο Ηλίας ή ο προφήτης;». Βέβαια, όπως προανάφερα, διεδίδετο ο λόγος και περί του Χριστού και περί του Ηλία, άλλ’ όμως δεν ερμηνεύετο από εκείνους όπως έπρεπε. Διότι αι μεν Γραφαί ομιλούν δια δύο παρουσίας του Χριστού˙ και δι’ αυτήν η οποία επραγματοποιήθη, και δια την μέλλουσαν. Θέλων ο Παύλος να δηλώση αυτάς, έλεγεν˙ «Εφανερώθη η σωτήριος χάρις του Θεού, δια να μας διδάξη, ώστε, αφού αρνηθώμεν την ασέβειαν και τας κοσμικάς επιθυμίας, να ζήσωμεν με σωφροσύνην, δικαιοσύνην και ευσέβειαν».
Αυτή είναι η μία παρουσία. Άκουσε πως ομιλεί και δια την άλλην. Διότι μετά από αυτά προσέθεσεν˙ «προσμένοντες να πραγματοποιηθή η πανευτυχής ελπίς μας και να φανερωθή η δόξα του μεγάλου Θεού και Σωτήρος ημών Ιησού Χριστού».
Αλλά και οι προφήται υπενθυμίζουν και τας δύο. Της μιας λοιπόν, δηλαδή της δευτέρας, θα είναι, λέγουν, πρόδρομος ο Ηλίας, διότι της μεν πρώτης πρόδρομος εγένετο ο Ιωάννης, τον οποίον ο Χριστός ωνόμαζε και Ηλίαν, όχι επειδή ήτο ο Ηλίας, άλλ’ επειδή επραγματοποίει το έργον εκείνου…
Η/Υ επιμέλεια: Σοφίας Μερκούρη, Ελένης Χρήστου.
Παράβαλε και:
Κυριακή Ι. Ματθαίου: η Ευαγγελική Περικοπή της Θ. Λ., λόγος του Αγίου Μακαρίου του Πατμίου. «Θεραπεία του σελυνιαζομένου νέου.».
Κυριακή Ι. επιστολών: το Αποστολικόν Ανάγνωσμα της Θ. Λ., «η χειροβομβίδα», Λόγος του αειμνήστου Μητροπ. Νικαίας Γεωργίου Παυλίδου.
Κυριακή Ι. Ματθαίου: Θεραπεία του σελυνιαζομένου νέου, μετά το Θαβώρ – ηχογραφημένη ομιλία του Μακαριστού Αρχιμ. Αθανασίου Μυτιληναίου (αρχείο ήχου, mp3).
