ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΙΕΡΟΜΑΡΤΥΡΟς ΚΟΣΜΑ ΤΟΥ ΑΙΤΩΛΟΥ
ΔΙΔΑΧΗ ΣΤ
Αγία Τριάς ελέησον και σώσον ημάς. Αμήν.
Υπεραγία Θεοτόκε βοήθησον και σώσον ημάς. Αμήν.
Ο Κύριος ημών Ιησούς Χριστός, αδελφοί μου, και Θεός, ο γλυκύτατός μας αυθέντης και Δεσπότης, ο ποιητής των Αγγέλων και πάσης νοητής και αισθητής κτίσεως, παρακινούμενος από την άμετρον ευσπλαχνία του και από την πολλήν του αγάπην όπου είχεν εις το γένος μας, σιμά εις τα άπειρα και πολλά χαρίσματα, όπου μας εχάρισεν ο Θεός, εκαταδέχθη και έγινε τέλειος άνθρωπος εκ Πνεύματος Αγίου, από τα καθαρότατα αίματα της Δεσποίνης ημών Θεοτόκου και Αειπαρθένου Μαρίας, δια να μας ελευθερώσει από τας χείρας του πονηρού διαβόλου, και να μας κάμει υιούς και κληρονόμους της βασιλείας του, να χαιρώμεθα και να εφραινώμεθα με τους Αγίους ‘Αγγέλους πάντοτε, δια να μη καιώμεθα με τους τρισαθλίους δαίμονας.
Καθώς ένας άρχοντας, όπου έχει αμπέλια και χωράφια και βάζει εργάτας, έτσι και ο Κύριος ημών Ιησούς έχει ημάς αμπέλι. Επήρε δώδεκα Αποστόλους και τους ευλόγησε, και τους έστειλε εις όλον τον κόσμον. Και αν μεν θελήσουν οι άνθρωποι να περάσουν και εδώ εις τούτον τον μάταιον κόσμον καλά και ειρηνικά, θέλει τους ευσπλαχνισθεί ο πανάγαθος Θεός, και να τους βάλει εις τον Παράδεισον. Τούτο επαρήγγειλε, να πιστεύωμεν δηλαδή, και να βαπτιζώμεθα εις το όνομα του Πατρός και του Υιού και του Αγίου Πνεύματος, και να φυλάγωμεν τα προστάγματα του Θεού μας. Εις όποιαν χώραν επήγαιναν οι Άγιοι Απόστολοι, είπεν ο Κύριος, να ευλογούν την χώραν εκείνην. Και εις όποιαν ττάλιν xώραν επήγαιναν οι Απόστολοι και δεν τους δέχονταν οι άνθρωποι, είπεν ο Κύριος να τινάζουν τα τσαρούχια και να φεύγουν. Λαμβάνοντας την χάριν του Παναγίου Πνεύματος, έτρεξαν ως αστραπή, και με εκείνην την χάριν του Παναγίου Πνεύματος ιάτρευαν χωλούς, κουτσούς, τυφλούς και δαιμονισμένους, και με την προσταγήν του Χριστού μας, ανέστηναν νεκρούς.
Πρέπον και εύλογον είναι, αδέλφια μου, να είχα και εγώ ο ανάξιος και αμαρτωλός δούλος του την καρδίαν καθαράν, ωσάν τους αγνούς Αποστόλους, και να έχω και εκείνην την χάριν του Παναγίου και τελεταρχικού Πνεύματος, εγώ που αξιώθηκα και ήλθα εις την χώραν σας. Επειδή και είμαι αμαρτωλός και δεν έχω την χάριν του Παναγίου Πνεύματος, παρακαλώ όμως τον Κύριον ημών Ιησού να στείλει ουρανόθεν την χάριν του και να ευλογήσει την χώραν σας, και τα πράγματά σας, και τα έργα των χειρών σας. Και το πρώτον να μας ευσπλαχνισθεί και να συγχωρήσει τα αμαρτήματα μας. Και να σας αξιώσει, παιδιά μου, να περάσετε και εδώ καλά και ειρηνικά, και να σας βάλει εις τον Παράδεισον να δοξάζετε την Αγίαν Τριάδα.
Και εις όποιαν χώραν επήγαιναν οι Απόστολοι, χειροτονούσαν αρχιερείς, ιερείς, ευλογούσαν την χώραν εκείνην και γίνονταν ένας επίγειος παράδεισος, χαρά και ευφροσύνη, κατοικία των Αγγέλων, κατοικία του Χριστού μας. Και εις όποιαν χώραν δεν τους δέχονταν, έμενε κατάρα και όχι ευλογία, κατοικία του διαβόλου και όχι του Χριστού μας. Πρέπον και εύλογον είναι, αδελφοί μου χριστιανοί, να αρχίσω τη διδασκαλία μου, και όταν τελειώσωμεν να ευχαριστήσωμεν τον Θεόν.
Πολλά ονόματα έχει ο Θεός, αδελφοί μου. Το κύριο όνομα του Θεού μας είναι η αγάπη. Αγία Τριάς είναι Πάτηρ, Υιός και Άγιον Πνεύμα, μία φύσις, μία δόξα, μία βασιλεία, ένας Θεός. Πρέπει πρώτον να αγαπώμεν τον Θεόν, αδελφοί μου, διότι μας έδωσε τόσο μεγάλη γη, και κατοικούμεν τόσες χιλιάδες άνθρωποι, χορτάρια, βρύσες, ποταμούς, θάλασσαν, αέρα. Νύκτα και ημέρα, ουρανόν, ήλιον, φεγγάριον. Μας έκαμε ανθρώπους και όχι ζώα. Μας έκαμε ευσεβείς χριστιανούς και όχι αιρετικούς. Τώρα σας ερωτώ, αδέλφια μου, να με ειπήτε, ποίον θέλετε, τoν Θεόν ή τον διάβολον;
— Τον Θεόν θέλομεν.
— Ναι, πολύ καλά τα λέγετε, παιδιά μου, φρονιμότατα, να έχω την ευχήν σας. Μόνον να ιδούμεν αυτήν την αγάπην. Αυτή η αγάπη άραγε να είναι πιστή, να είναι τελειωμένη ή της λείπει τίποτε πουθενά; Πρέπει να το καταλάβωμεν από λόγου μας.
—
— Εσύ, αδελφέ μου χριστιανέ, έχεις παιδί. Εγώ σε τιμώ και λέγω καλόν είναι το παιδί σου, αλλά το δέρνω, το καταφρονώ, παίρνω το ψωμίον του και το τρώγω. Τι λέγεις, έτσι είναι η αγάπη; Η αγάπη, με φαίνεται να λέγεις, ότι δεν είναι έτσι. Και ημείς καθώς αγαπούμε τον Θεόν μας να αγαπούμε και τον αδελφόν μας, διατί είναι φυσικόν να αγαπούμεν τον αδελφόν μας, παρά φύσιν είναι να μην τον αγαπούμεν . Πρέπει να αγαπώμεν τον αδελφόν μας, διότι έχομεν μίαν Πίστιν, ένα Βάπτισμα, τα Πανάχραντα Μυστήρια μεταλαμβάνομεν, έναν Παράδεισον ελπίζομεν να απολαύσωμεν, μίαν κεφαλήν έχομεν, τον Χριστόν μας.
Αδέλφια μου, η αγάπη έχει δύο ιδιώματα, δύο χαρίσματα. Το ένα δυναμώνει τον άνθρωπον εις τα καλά, και το άλλο αδυνατίζει εις τα κακά. Εγώ έχω ένα ψωμίον να φάγω, μα εσύ καλά δεν έχεις. Η αγάπη με λέγει: Μην το τρώγεις μοναχός σου όλο, δώσε και του αδελφού σου. Έχω φορέματα, μα εσύ δεν έχεις. Η αγάπη με λέγει: Δώσε του ένα του αδελφού σου. Ανοίγω το στόμα μου να σε κατηγορήσω, να σε ειπώ ψέματα, η αγάπη όμως νεκρώνει το στόμα μου και το βουλώνει. Απλώνω τα χέρια μου να αρπάξω τα πράγματα σου, η αγάπη δεν με αφήνει. Είδατε, αδελφοί μου, τι χαρίσματα έχει η αγάπη;
Λυπηρόν είναι να σας το ειπώ, αδέλφια μου, μα η Ιερά και Αγία Γραφή με προστάζει να σας το ειπώ: Σήμερον αύριον καρτερούμεν πείνες, δίψες, πανούκλες, λοιμούς, θανατικά μεγάλα, να μην προφθάνουν τους αποθαμένους. Σήμερον αύριον καρτερούμεν να γίνει μέγας σεισμός, να πέσουν όλα τα βουνά, ο ήλιος και το φεγγάρι να σκοτίζονται, τα αστέρια να πέσουν και ο ουρανός να τυλιχθεί ωσάν ένα χαρτίον, και όλοι οι άνθρωποι να αποθάνουν. Και έπειτα μέλλει να λάμψη ο πανάγιος Σταυρός περισσότερον από τον ήλιον, μέλλει να λάμψη ο γλυκύτατός μας Ιησούς Χριστός επτά φορές περισσότερον από τον ήλιον, και να αναστήσει όλον τον κόσμον με την ψυχήν και με το σώμα (και ο καλός θα είναι ωσάν τον Άγγελον και ο κακός ωσάν τον τρισκατάρατον τον διάβολον) και να ειπεί εις τους δικαίους: Δεύτε οι ευλογημένοι του Πατρός μου να κληρονομήσετε την Βασιλείαν του Πατρός μου, διατί εφυλάξατε τα προστάγματά μου και την πίστιν μου. Έπειτα θα ειπεί ο Κύριος εις τους αμαρτωλούς: Πηγαίνετε εσείς οι κατηραμένοι εις την κόλασιν, να είσθε μαζί με τον πατέρα σας τον διάβολον, διατί δεν εφυλάξατε τα προστάγματά μου και την πίστιν μου. Και τότε θέλει ανοίξει ο Κύριος έναν πύρινον ποταμόν ωσάν την θάλασσαν, να φλογίζει τους αμαρτωλούς και τους ασεβείς, και να βάλει τους δικαίους εις τα δεξιά, τους δε αμαρτωλούς εις τα αριστερά.
Ημείς, αδελφοί μου, τι είμαστε, δίκαιοι ή αμαρτωλοί; Αν μεν και είμαστε δίκαιοι, καλότυχοι και μακάριοι. Αν δε και είμαστε αμαρτωλοί, πρέπει τώρα, όπου έχομεν καιρόν, να μετανοήσωμεν, να διορθωθώμεν.
Σας παραγγέλλω λοιπόν τούτο να κάμετε. Να πάρετε όλοι από ένα κομπολόγιον (κομποσκοίνι) και τούτο το κομπολόγιον να έχει εκατόν τρία σπυρία και εις κάθε σπυρίον να λέγετε: «Κύριε Ιησού Χριστέ, Υιέ και Λόγε του Θεού του ζώντος, δια της Θεοτόκου και πάντων των Αγίων, ελέησόν με τον αμαρτωλόν και ανάξιον δούλον σου». Μέσα εις τον Κύριον ημών Ιησούν Χριστόν, αδέλφια μου, θεωρείται Αγία Τριάς και πάντες οι Άγιοι με τον Τίμιον Σταυρόν, με τον Κύριον ημών Ιησούν Χριστόν εσταυρώθηκαν ψυχικά και σωματικά. Αδελφοί μου, ημείς πρέπει να ευλογούμεν την γην, τον ουρανόν, την θάλασσαν και να πηγαίνετε εις τον Παράδεισον να χαίρεσθε και να ευφραίνεσθε πάντοτε.
Ήτον ένας βασιλεύς εις την Αίγυπτον, και εις την Αλεξάνδρειαν ήτον Πατριάρχης, το όνομα του Ιωακείμ, αγιότατος άνθρωπος, καλός, ευλαβής, σοφός. Ο βασιλεύς εκείνος τον ήγάπησε περισσώς και κοντά εις την αγάπην όπου τον είχεν ο βασιλεύς εβγήκεν ένας εβραίος και έγινεν Τούρκος, και κοντά όπου ετούρκεψε, έγινε και βεζήρης. Λέγει δε ο εβραίος προς τον βασιλέα: βασιλέα μου πολυχρονεμένε, τι αγαπάς τόσον τον Πατριάρχην αυτόν; Και ο βασιλεύς αποκρίνεται προς τον τρισκατάρατον τον εβραίον και λέγει: Επειδή ο Πατριάρχης είναι καλός άνθρωπος, ευλαβής, σοφός, και δια τούτο τον αγαπώ. Λέγει πάλιν ο εβραίος προς τον βασιλέα: βασιλέα μου, επειδή λέγεις ότι τον αγαπάς τον Πατριάρχην, κράξε τον να έλθει εις το παλάτιόν σου, και να έλθω και εγώ να συνομιλήσωμεν μαζί με αυτόν, και να ιδείς ότι θα τον κάμω να μείνει αναπολόγητος. Ο βασιλεύς φωνάζει τον Ιωακείμ. Και ήλθεν ο Ιωακείμ εις το παλάτιον, και άρχισεν ο εβραίος να φιλονικεί με τον Πατριάρχην. Λέγει ο εβραίος: Πατριάρχη, δεν λέγει ο Χριστός εις το Ευαγγέλιον ότι όποιος από σας τους Χριστιανούς έχει πίστιν, να σηκώνει το βουνό από τον τόπον του; Λοιπόν, επρόσταξεν ο βασιλεύς τον Πατριάρχην να κινήσει ένα βουνό από τον τόπον του, και τότε να πιστεύσουν εις αυτόν. Και λοιπόν τι κάνει ο ευλογημένος Πατριάρχης; Προστάζει και συνάζει τους ευλογημένους τους χριστιανούς και κάνει δέησιν εις τον Άγιον Θεόν τρεις ημέρας και τρεις νύκτας. Και έπειτα, τελειώνοντας ο Πατριάρχης και οι χριστιανοί τη δέησή τους, άρχισεν ο Πατριάρχης να θυμιάζει το βουνό εκείνο, το οποίον ήτο μεγάλο έως έξι ώρας του μάκρους. Και του λέγει του βουνού ότι εγώ ο ανάξιος δούλος του Χριστού μου σε προστάζω να σηκωθείς από αυτού και να έλθεις εις την Αίγυπτον. Και ω του θαύματος! Εκόπηκε το βουνό εκείνο και έγινε εις τρία, εις τιμήν της Αγίας Τριάδος, και εκίνησε και ήλθε κατεπάνω εις την Αίγυπτον. Έπειτα φωνάζει ο βασιλεύς τον Πατριάρχην και του λέγει: Για όνομα του Θεού, Πατριάρχη, πρόσταξε το βουνό να σταθεί να μη μας πλακώσει. Και ευθύς ο Πατριάρχης έτρεξε μετά θερμών δακρύων και επρόσταξε το βουνό και εστάθη επάνω εις την Αίγυπτον. Και το βουνό εκείνο το ονομάζουν έως σήμερον Ντουρντάς. Και εις αυτό το θαύμα επίστευσαν λαός πολύς, χιλιάδες έξι.
Λέγει τότε και άλλον λόγον ο εβραίος εις τον βασιλέα: βασιλέα μου, ήξευρε και ετούτο: ότι οι χριστιανοί λέγουν πως λέγει το Ευαγγέλιόν τους πως όποιος έχει πίστιν να πίει ένα ποτήρι φαρμάκι, και δεν θα αποθάνει. Και έπειτα ο βασιλεύς πρόσταξε τον εβραίον και κάμνει ένα ποτήρι φαρμάκι, όπου δεν βρισκόταν χειρότερο εις τον κόσμον. Και πάλιν λέγει ο εβραίος άλλον λόγον του βασιλέα: Βασιλέα μου, ήξευρε και ετούτο, ότι οι χριστιανοί έχουν τον σταυρόν και σταυρώνουν το πικρό και γίνεται γλυκό. Πρέπει λοιπόν να προστάξετε τον Πατριάρχην, όταν του δώσεις το φαρμάκι να το πίει, να μη κάμει τον σταυρόν του ούτε απάνω του ούτε απάνω εις το ποτήριον. Και έπειτα έπηρεν ο βασιλεύς το ποτήριον εις το χέρι του, και το έδωσε του Πατριάρχη, και του λέγει: Να ετούτο το ποτήριον: να το πίεις και να μη κάμεις τον σταυρόν σου ούτε επάνω σου ούτε εις το ποτήριον. Και ο ευλογημένος Πατριάρχης θέλησε να τους γελάσει και να τους πομπεύσει εις τον κόσμον, δια να τους κάμει μασκαράδες. Και λέγει του βασιλέα: Βασιλέα μου, καλά με προστάξατε να το πίω ετούτο το ποτήριον, μα δεν με είπες πόθεν να το πάω το ποτήριον. Και κάμνει με το χέρι του από το πλευρό και από κάτω και από επάνω και ευθύς έπιε το ποτήριον. Και ο πανάγαθος Θεός ευθύς άνοιξε στο ποτήριον μίαν τρύπαν εις την δεξιάν πλευράν και εχύθη το φαρμάκι και έμεινεν άβλαβος ο Πατριάρχης. Και έπειτα μέσα εις εκείνο το ποτήριον έμεινε παραμικρόν, και το εξέπλυνε και λέγει του βασιλέα: Βασιλέα μου πολυχρονεμένε, εγώ έπια τον καρπόν, πρόσταξε τον εβραίον να πίει και αυτός, και εάν δεν αποθάνει, να πιστεύσωμεν εις αυτόν. Και ο τρισκατάρατος εβραίος δεν ήθελε να το πίει. Και τον επίεσεν ο βασιλεύς μεγάλως και το ήπιεν το ποτήριον ο εβραίος, και έσκασεν ο τρισκατάρατος και επήγεν εις την αιώνιαν κόλασιν, και καίεται μαζί με τον τρισκατάρατον διάβολον. Καταλαμβάνετε λοιπόν, παιδιά μου, τι δύναμιν έχει ο πανάγιος Σταυρός. Όμως με του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού το όνομα να πηγαίνετε εις τον Παράδεισον.
Πάντοτε, παιδιά μου, εδώ όπου ήλθα, έχω χαράν και λύπην. Έρχονται οι χριστιανοί και κατά μόνας να μου ειπούν το παράπονόν τους, και δεν δύναται ένας δούλος να δουλεύει δυο αυθεντάδες, και δεν δύναμαι να τους εξομολογήσω από ένα ένα και τους διώχνω, και η καρδία μου κόπτεται ωσάν ένας όπου έχει ένα παιδίον το οποίον είναι άρρωστον, και δεν το δέχεται. Αλλά πρέπει να σας εξομολογήσω παρρησία. Και αν ούτως, παιδία μου, θέλετε πάρει τέσσερες τρίχες από τα γένια μου, και εγώ παίρνω το βάρος από τα αμαρτήματά σας. Από τον καιρόν όπου εγεννηθήκατε όλα επάνω μου είναι. Και εσείς να εξηγήσετε τα τέσσερα νοήματα και να τα μάθετε. Και αν θέλετε, παιδία μου, να σας ειπώ, να ευρήτε έναν πνευματικόν πρακτικόν και αρετής άνθρωπον, να εξομολογηθήτε, να ειπήτε τα αμαρτήματά σας. Να μην αφήσετε κανένα. Και αν αφήσετε, όλον τον μισθόν τον χάνετε. Και να συγχωράτε τον εχθρόν σας, και να μη φροντίζετε μοναχά δια λόγου σας, αλλά να ερμηνεύετε και τα αδέλφια σας και τα παιδιά σας. Και να έχετε την ευχήν μου και την ευχήν της Παναγίας και την ευχήν του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού, του Εσταυρωμένου και αληθινού Θεού ημών, ω η δόξα και το κράτος εις τους αιώνας των αιώνων.
Αμήν.
από το βιβλίο Άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός, του Αρχιμανδρίτου Χαραλάμπους Βασιλοπούλου, εκδόσεις Ορθοδόξου Τύπου.
Επιμέλεια κειμένου, Δημήτρης Δημουλάς.
Υμνολογική εκλογή.
απολυτίκιον. Ήχος γ’. θείας πίστεως.
Θείας πίστεως, διδασκαλία, κατεκόσμησας, την εκκλησίαν, ζηλωτής των Αποστόλων γενόμενος» και κατασπείρας τα θεία διδάγματα, μαρτυρικώς τον αγώνα ετέλεσας. Κοσμά ένδοξε, Χριστόν τον θεόν ικέτευε, δωρήσασθαι ημιν το μέγα έλεος.
Απόδοση.
Καταστόλισες την εκκλησία με την διδασκαλία της θείας πίστεως,
Αφού έγινες ζηλωτής των αποστόλων και έσπειρες παντού τα θεία διδάγματα. Τελείωσες δε τον αγώνα της ζωής με το μαρτύριο, ένδοξε Κοσμά. Ικέτευε λοιπόν τον Χριστό, τον Θεό μας, να μας δωρίσει το μέγα Του έλεος.
Κάθισμα. «Ήχος δ’. Ταχύ προκατάλαβε.
Σοφία των λόγων σου, και των θαυμάτων φωτί, πολλούς κατεφώτισας, τους εν νυκτί των παθών, και πλάνης υπάρχοντας» ιχνεσι γαρ των θείων, Αποστόλων βαδίσας, τούτων το έργον Πάτερ, ακριβώς έμιμήσω’ διό σε η θεία χάρις, Κοσμά έθαυμάστωσε.
Απόδοση.
Με την σοφία των λογων σου, και το φως των θαυμάτων σου, φώτισες πολλούς που βρίσκονταν στο σκοτάδι των παθών και της πλάνης. Γιατί αφού βάδισες στα ίχνη των θείων αποστόλων και ακριβώς μιμήθηκες αττόν τον δρόμο, η Θεία Χάρη, Κοσμά, σε ανέδειξε θαυμαστόν.
Κοντάκιον. Ήχος δ’. Έπεφάνης σήμερον.
Ως φωστήρ νεόφωτος την Έκκλησίαν, καταυγάζεις άπασαν, Ευαγ¬γελίου διδαχαις, Κοσμά Χριστού Ίσαπόστολε’ διό άξίως, γεραίρει την μνήμην σου.
Απόδοση.
Σαν νέο αστέρι που ανέτειλε στο στερέωμα, πλημμυρίζεις την εκκλησία του Χριστού με το φως της διδαχής του ευαγγελίου, Κοσμά ισαπόστολε. Γι’ αυτό και η εκκλησία άξια τιμά την μνήμη σου.
Ο Οίκος
Των Αποστόλων μιμητής, και Εκκλησίας στύλος, των ιερέων καλλο¬νή, και των Όσίων τύπος, και των Μαρτύρων σύναθλος, ως κοινωνήσας των αγώνων αύτοϊς, Ίερομάρτυς άναδέδειξαι’ εξ Αιτωλίας γαρ άνατείλας, και εν «Αθω άγιασθείς, εν δε τη ιερά Φιλόθεου Μονή, την θείαν άποστολήν μυστικώς παρά θεού δεξάμενος, εν πληροφορία θεία, και ενεργεία θείου φωτός, ως Ησαΐας ο θεοειδέστατος, εξήλ¬θες κηρύσσων και διδάσκων τους λαούς, και πολλούς επιστρέφων προς Κύριον, εξ οδού άπωλείας’ και εκ Βυζαντίου την σωτήριον άρξάμενος πορείαν, και πλείστας πόλεις και χώρας και νήσους περιελθών, κατά Παύλον τον μέγαν, εύαγγελιζόμενος την είρήνην και τα αγαθά της βασιλείας των ουρανών, πάσαν δε την Ήπειρον περιλαβών τω φθόγγω, μαρτυρικώς θεώ έξεδήμησας, και πλουσίαις δωρεαϊς κεκόσμησαι, Κοσμά Ίσαπόστολε’ διό η Εκκλησία Χριστού άξίως, γεραίρει την μνήμην σου.
Απόδοση.
Εχεις αναδειχθεί μιμητής των αποστόλων, στύλος της εκκλησίας, καλλονή των ιερέων, πρότυπο των οσίων και των μαρτύρων συναγωνιστής, γιατί συμμετείχες στους αγώνες τους, ιερομάρτυς. Από την Αιτωλία ανέτειλες, και στον Αθω αγιάσθηκες, στην ιερά δε μονή του Φιλοθέου δέχθηκες μυστικά την θεία αποστολή από τον Θεό, με θεία πληροφορία και ενέργεια του θείου φωτός. Σαν τον Ησαία, που έμοιαζε με τον Θεό, έφυγες από τον Αθω, και με το κήρυγμα σου εδίδασκες τους λαούς, οδηγώντας τους σε επιστροφή προς τον Κύριο, από τον δρόμο της καταστροφής της αμαρτίας. Και αφού από το Βυζάντιο άρχισες την πορεία της σωτηρίας, πέρασες από πολλές πόλεις και πολλά χωριά και νησιά, κηρύσσοντας το ευαγγέλιο της ειρήνης και τα αγαθά της βασιλείας των ουρανών. Και αφού με τον λόγο σου περιέλαβες όλη την Ηπειρο, ανεχώρησες με μαρτυρικό θάνατο προς την βασιλεία των ουρανών, και με πλούσιες δωρεές ο Θεός σε εστόλισε, Κοσμά ισαπόστολε. Γι’ αυτό και η εκκλησία του Χριστού, άξια τιμά την μνήμη σου.
Συναξάριον
Τη ΚΔ’ του αυτού μηνός, μνήμη του αγίου Μάρτυρος Ευτυχούς, μαθητού του Αγίου Ιωάννου του θεολόγου και του αγίου Αποστό¬λου Παύλου.
Στίχ. Ως ευτυχώς συ ευτύχησας τρισμάκαρ, θείας τετευχώς, Ευτυχή, κληρουχίας.
Εικάδι Ευτυχέαμ εκάλυψε λίθος γε τετάρτη.
Τη αυτή ημέρα μνήμη του Αγίου Μάρτυρος Τατίωνος.
Στίχ. Έλξει μετρήσας πολλά πολλά γης πλέθρα, Εδέμ λάβοις άμετρα πλέθρα, Τατίων.
Τη αυτή ημέρα μνήμη του Οσίου Πατρός ημών και ομολογητού Γεωργίου του Λιμνιώτου.
Στίχ. Κοινω τελευτών Γεώργιος τω τέλει, Σημείον άθλου ρίνα τμηθείσαν φέρει.
Τη αυτή ημέρα η ανακομιδή του Ιερού Λειψάνου του εν Αγίοις Πατρός ημών Διονυσίου Αρχιεπισκόπου Αιγίνης, και η τούτου εκ Στροφάδων νήσων εις Ζάκυνθον μετάθεσις.
Στίχ. Ζάκυνθε, τέρπου ασμένως δεξαμένη, Σκήνος πολίτου Διονυσίου θείου.
Τη αυτή ημέρα ο άγιος νέος Ιερομάρτυς και Ισαπόστολος Κο¬σμάς, ο εν Ηπείρω μαρτυρήσας κατά το έτος ,αψοθ’ (1779), αγχόνη τελειούται.
Στίχοι.
Εύκοσμος ώφθης κόσμος, ώ Κοσμά μάκαρ, Κόσμον λόγοις σοίς αίμασί τ’ αγλαίσας.
Φανερώθηκες στον κόσμο σανκαλοπεριποιημένο στολίδι, Κοσμά, μακάριε, λαμπρύνοντας τον κόσμο με τους λόγους σου και με το αίμα του μαρτυρίου σου.
Ταίς αυτών αγίαις πρεσβείαις, ο θεός, ελέησον ημάς.
Αμήν.
Δόξα. Ήχος πλ. α’.
Ευαγγελικώς πολιτευσάμενος, του Ευαγγελίου της χάριτος, μυσταγωγός και κήρυξ, αναδέδειξαι Πάτερ’ τω γαρ θείω θελήματι, διακονών ολοτρόπως, διδαχαίς ιεραίς παιδεύεις, των ευσεβών τας ψυχάς, τα άνω ζητείν και ποθείν, αναστροφαίς αγίαις’ και τύπον σεαυτόν παραστήσας, εν λόγω και έργω, της Εκκλησίας στύλος ώφθης, εν υστέροις καιροίς, αποστολικοίς προτερήμασι κοσμούμενος’ διό Χριστός τε εδόξασεν, ως θείον ισαπόστολον, και αθλητήν περιφανή, Κοσμά μακάριε» ω πρέσβευε δεόμεθα, υπέρ των τιμώντων σε.
Απόδοση.
Αφού έζησες, όπως το Ευαγγέλιο ορίζει,αναδείχθηκες άξιος κήρυκας και οδηγός προς τα μυστήρια του ευαγγελίου της χάριτος, πάτερ. Γιατί διακονώντας με κάθε τρόπο το θείο θέλημα, εκπαιδεύεις με ιερές διδασκαλίες τις ψυχές των πιστών, να ζητούν και να ποθούν τα άνω, με άγιες συναναστροφές. Και αφού παρουσίασες σαν παράδειγμα τον εαυτόν σου με λόγο και με έργα, αναδείχθηκες στύλος της εκκλησίας κατά τους τελευταίους καιρούς, με αποστολικά προτερήματα στολισμένος. Γι’ αυτό και οΧριστός σε εδόξασε, σαν θείο ισαπόστολο και αθλητή ξεχωριστό ανάμεσα σε όλους, Κοσμά μακάριε. Στον Χριστό, λοιπόν, πρέσβευε για όλους όσοι σε τιμούν.
Μεγαλυνάριον
Χαίροις Αποστόλων ο μιμητής, Κοσμά, θεοφόρε, ευσεβείας υφηγητά, του Ευαγγελίου, ο θεηγόρος κήρυξ, και των πιστών απάντων, θείον αγλάισμα.
Απόδοση.
Χαίρεις των αποστόλων ο μιμητής, Κοσμά που μέσα σου φέρεις τον Θεό, και της ευσεβείας καθηγητής και καθοδηγός, του ευαγγελίου ο κήρυκας, που για το Θεό μιλάς, και παραμένεις όλων των πιςτών η χαρά.
Δίστιχον
Κοσμά θεοκόσμητε δέξαι τον ύμνον, Όν σοι ανέπλεξεν Γεράσιμος ήδη.
Κοσμά που ο Θεός σε ετίμησε και εδόξασε, δέξου τον ύμνο που ο Γεράσιμος σου έπλεξε.
Απόδοση, Μοναχής Θεοδοσίας.
