Ποιος μοναχός έχει αναπαυμένο λογισμό
1 Ο μοναχός που εξολοκλήρου αφιέρωσε τον εαυτό του στο Θεό, ζει με αναπαυμένο το λογισμό του. Χωρίς την αρετή της ακτημοσύνης δεν μπορεί η ψυχή να ελευθερωθεί από την ταραχή των λογισμών˙ και έξω από την ησυχία των σωματικών αισθήσεων, δεν μπορεί να νιώσει την ειρήνη του νου. (23).
Πώς να αποδιώκεις τους ύπουλους λογισμούς.
2 Ο άνθρωπος δεν πρέπει να αντιλέγει στους λογισμούς που σπέρνει μέσα μας ύπουλα ο εχθρός, αλλά να τους αποδιώκει ικετεύοντας το Θεό να τον βοηθήσει. Αν κάνει αυτό, είναι σημάδι ότι ο νους του βρήκε τη σοφία που δίνει η χάρη του Θεού, και ότι η αληθινή του φρόνηση τον ελευθέρωσε από πολλούς κόπους, που θα είχε με το διάβολο. Ακολουθώντας, λοιπόν, αυτό το σύντομο δρόμο αποφεύγει την πολλή περιπλάνησή του στο μεγάλο και δύσκολο δρόμο. Διότι δεν έχουμε τη δύναμη, σε κάθε περίσταση, να φέρνουμε λογικές αντιρρήσεις στους ενάντιους λογισμούς, για να τους σταματήσουμε, αλλά πολλές φορές μας πληγώνουν και δεν μπορούμε να θεραπευθούμε, για πολύ καιρό. Οι δαίμονες έχουν πείρα έξι χιλιάδων χρόνων – από τότε δηλ. που εξέπεσαν από την αγγελική τους τάξη – και συ τώρα προσπαθείς να φιλονικήσεις μαζί τους, ελπίζοντας ότι θα τους νικήσεις; Αντίθετα, αν πέσεις στα δίχτυα τους και αρχίσεις να τους αντιμιλάς, θα ετοιμασθούν να σε πληγώσουν σε τέτοιο βαθμό, που να μην αντέχει η μικρή σοφία και φρόνησή σου. Αλλά κι αν ακόμη καταφέρεις και τους νικήσεις – ας κάνουμε κι αυτή την υπόθεση – η βρόμα των λογισμών τους θα μολύνει το νου σου, και η δυσωδία τους θα μείνει για πολύ καιρό στην όσφρησή σου. Καλύτερα λοιπόν, με τον πρώτο τρόπο, δηλ. καταφεύγοντας στο έλεος του Θεού, να ελευθερωθείς με δέος από όλα ταύτα, διότι άλλη βοήθεια σαν του Θεού δεν έχουμε. (144- 145).
3 Όταν πέσει μέσα σου ο σπόρος κάποιου πονηρού λογισμού, που έχει σχέση με μακρινές εικόνες και πραγματικότητες, είτε με εμπειρίες σου από το παρελθόν, και συνεχώς παρουσιάζεται ο λογισμός αυτός στο νου σου, να ξέρεις ότι ο διάβολος σου έχει κρύψει παγίδα. Σ’ αυτή την περίπτωση κράτα τον εαυτό σου σε εγρήγορση και προσοχή. Αν πάλι είναι κάποιος λογισμός από τους δεξιούς και αγαθούς, να ξέρεις ότι ο Θεός θέλει να σου δώσει ένα καλύτερο τρόπο ζωής, και γι’ αυτό η κίνηση του λογισμού είναι ασυνήθης για σένα. Εάν όμως ο λογισμός που έρχεται είναι σκοτεινός και είσαι διστακτικός απέναντί του, γιατί δεν μπορείς να τον διακρίνεις καθαρά, αν δηλ. είναι δικός σου, ή κλέφτης, ή βοηθός, ή σου στήνει καμιά ενέδρα, μόλο που σου παρουσιάζεται με αγαθή μορφή, τότε να ετοιμασθείς να μην τον αντιμετωπίσεις με εκτενή και έμπονη προσευχή, νύχτα και μέρα, και με πολλή αγρυπνία. Αυτό τον αμφίβολο λογισμό μην τον αποδιώξεις, μήτε να συμφωνήσεις μαζί του, αλλά κάνε με ζήλο θερμή προσευχή, για να ξεκαθαρίσει το πράγμα. Και μη σταματήσεις να επικαλείσαι τον Κύριο, γιατί αυτός θα σου φανερώσει από πού είναι ο λογισμός. (148).
Από το βιβλίο: Ανθολόγιο από την ασκητική εμπειρία του Αγίου Ισαάκ του Σύρου. Ερμηνευτική απόδοση – επιμέλεια, Κωνσταντίνου Χρ. Καρακόλη, Δρος Θεολογίας, Φιλολόγου.
Η/Υ επιμέλεια Σοφίας Μερκούρη.
