Οι πειρασμοί των φίλων του Θεού, που είναι οι ταπεινόφρονες – οι πειρασμοί των εχθρών του Θεού, που είναι οι υπερήφανοι – Αγίου Ισαάκ του Σύρου.

Οι πειρασμοί των φίλων του Θεού, που είναι οι ταπεινόφρονες.

1 Εδώ θα αναφέρω τους πειρασμούς που προέρχονται από το πνευματικό ραβδί του Θεού, για να προκόψει στην αρετή η ψυχή, καθώς γυμνάζεται με αυτούς και δοκιμάζεται και αγωνίζεται. Είναι λοιπόν: η οκνηρία, το βάρος του σώματος, η παράλυση των μελών του σώματος, η αμέλεια (ακηδία), η σύγχυση του νου, η έμμονη ιδέα ότι έχουμε κάποια αρρώστια σωματική, η προσωρινή απελπισία, το σκοτάδι στους λογισμούς μας, η έλλειψη της ανθρώπινης βοήθειας, η στέρηση των αναγκαίων για το σώμα μας, και τα παρόμοια. Με αυτούς τους πειρασμούς αποκτά ο άνθρωπος μοναξιά και ανασφάλεια στην ψυχή του, και καρδιά νεκρή και ταπεινή. Με αυτό τον τρόπο ο άνθρωπος δοκιμάζεται, ώστε να θελήσει και να ζητήσει τη χάρη του Δημιουργού του. Και αυτούς τους πειρασμούς η θεία πρόνοια τους οικονομεί ανάλογα με τη δύναμη αντοχής και την ανάγκη που έχει ο καθένας. Σ’ αυτούς τους πειρασμούς θα βρεις συγκερασμένα την παρηγορία του Θεού και τη δυστυχία, το φως και το σκοτάδι, τους πολέμους και τη βοήθεια και, για να είμαι σύντομος, τη στενοχώρια και την άνεση. Αυτό λοιπόν είναι το σημάδι ότι ο άνθρωπος βοηθιέται από το Θεό και προκόβει. (193).

Οι πειρασμοί των εχθρών του Θεού, που είναι οι υπερήφανοι.

2 Εδώ θα βρείτε τους πειρασμούς, που παραχωρεί ο Θεός στους αδιάντροπους και σε εκείνους που υψηλοφρονούν και κρατούν άδικη στάση μπροστά στον αγαθό Θεό. Αυτοί λοιπόν είναι οι φανεροί πειρασμοί των δαιμόνων, που ξεπερνούν την ψυχική τους αντοχή: η στέρηση της σοφίας που είχαν, η πολύ έντονη αίσθηση των λογισμών της πορνείας, που παραχωρείται εναντίον τους, για να ταπεινωθεί η έπαρσή τους, ο οξύς θυμός, το να θέλουν να επιβάλουν το δικό τους θέλημα, το να φιλονικούν ανταλλάσσοντας λόγια, το να ελέγχουν και να επιτιμούν τους άλλους, το να αγνοούν και να καταφρονούν τις κατά Θεόν επιθυμίες της καρδιάς τους, ο τελείως πλανεμένος νους, οι βλασφημίες κατά του ονόματος του Θεού, συλλογισμοί ανόητοι, άξιοι για γέλια – θα έλεγα καλύτερα, για κλάματα –, η καταφρόνηση από τους ανθρώπους και ο αφανισμός της κοινωνικής τους υπόληψης, το να ντροπιάζονται και να ονειδίζονται από τους δαίμονες με πολλούς τρόπους, κρυφά και φανερά, η επιθυμία να αναμειγνύονται και να συναναστρέφονται με τους κοσμικούς, το να μιλούν και να φλυαρούν σαν ανόητοι πάντοτε, το να εφευρίσκουν ανώφελες καινοτομίες και να επικαλούνται ψευδοπροφητείες, το να υπόσχονται πράγματα που ξεπερνούν τις δυνάμεις τους. Αυτά που ανέφερα είναι οι ψυχικοί πειρασμοί.

Οι σωματικοί πειρασμοί των υπερήφανων ανθρώπων είναι οι εξής: Συμβαίνουν σ’ αυτούς οδυνηρά περιστατικά, που παραμένουν πάντοτε μπλεγμένα, και είναι δύσκολο να απαλλαγούν απ’ αυτά˙ τους συναντούν πάντοτε κακοί και ασεβείς άνθρωποι, που τους προκαλούν θλίψεις˙ ταράζεται ξαφνικά και χωρίς λόγο η καρδιά τους από το φόβο του Θεού˙ πολλές φορές πέφτουν από ψηλούς βράχους και από ψηλά μέρη˙ και άλλες όμοιες κακώσεις του σώματος συμβαίνουν σ’ αυτούς˙ στέρηση της ελπίδας και της πίστης στο Θεό, και η στέρηση ανθρώπων που θα παρηγορήσουν την απελπισμένη τους καρδιά, πράγμα που οικονομείται έτσι από τη δύναμη του Θεού. Και με δυο λόγια, συμβαίνουν σ’ αυτούς όσα ξεπερνούν τη δύναμη και την αντοχή τους, εκτός από τα προσωπικά τους πάθη. Όλα όσα αναφέραμε και απαριθμήσαμε προέρχονται από τους διάφορους πειρασμούς της υπερηφάνειας.
Οι πειρασμοί αυτοί αρχίζουν φανερά στον άνθρωπο, όταν αρχίσει να θεωρεί τον εαυτό του σοφό. Έτσι πέφτει στον ένα πειρασμό μετά τον άλλο, ανάλογα με το πόσο αποδέχεται αυτούς τους υπερήφανους λογισμούς. Λοιπόν, από τα είδη του πειρασμού που σε προσβάλλουν να καταλαβαίνεις τα λεπτά μονοπάτια, στα οποία ξεστρατίζουν οι λογισμοί σου. Και αν δεις κάποιους απ’ αυτούς τους τελευταίους πειρασμούς συμπλεγμένους με τους φανερούς πειρασμούς των δαιμόνων, που προαναφέραμε, να ξέρεις ότι, ανάλογα με τους πειρασμούς που δέχεσαι, έχει εγκατασταθεί μέσα σου η υπερηφάνεια και σε κατατρώγει. (193-4).

Από το βιβλίο: Ανθολόγιο από την ασκητική εμπειρία του Αγίου Ισαάκ του Σύρου. Ερμηνευτική απόδοση – επιμέλεια, Κωνσταντίνου Χρ. Καρακόλη, Δρος Θεολογίας, Φιλολόγου.

Η/Υ επιμέλεια Σοφίας Μερκούρη.

Κατηγορίες: Αγιολογικά - Πατερικά. Προσθήκη στους σελιδοδείκτες.