Κυριακή Ε’ Επιστολών (Ε’ Ματθαίου): Πίστις και ομολογία – Μακαριστού Μητροπ. Πρ. Φλωρίνης, Αυγουστίνου Καντιώτου.

Ρωμ. 10,1-10

«Εάν ομολογήσης εν τω
στόματί σου Κύριον Ιησούν,
και πιστεύσης εν τη καρδία
σου ότι ο Θεός αυτόν ήγειρεν
εκ νεκρών, σωθήση· καρδία
γαρ πιστεύεται εις
δικαιοσύνην, στόματι δε
ομολογείται εις σωτηρίαν»
(Ρωμ. 10,9- 10)

Η πίστις, αγαπητοί μου, η πίστις, όσο και αν θέλουν πολλοί να την περιφρονούν, έχει στενή σχέσι με τη ζωή. Και όταν λέμε ζωή, εννούμε όλα όσα κάνει, όσα κάνει και όσα σκέπτεται ο άνθρωπος. Όπως πιστεύει κανείς, έτσι ζη, έτσι ομιλεί, έτσι σκέπτεται. Η πίστι στρέφει και προσανατολίζει όλη την πορεία του προς μία συγκεκριμένη κατεύθυνσι. Μοιάζει η πίστι με την πυξίδα του πλοίου. Όπου δείχνει η πυξίδα, εκεί θα κινηθή και το πλοίο. Δείχνει σωστά η πυξίδα; το πλοίο φθάνει στο λιμάνι, Δείχνει λάθος η πυξίδα; το πλοίο δεν βρίσκει τον προορισμό του.
Πιστεύει ο άνθρωπος. Όσο και αν φαίνεται παράδοξο, όλη η καθημερινή ζωή του στηρίζεται στην πίστι. Βγαίνεις π.χ. από το σπίτι σου το πρωί πιστεύοντας , ότι θα τελειώσης με επιτυχία τις δουλειές σου και θα επιστρέψης με το καλό. Σπέρνεις το χωράφι με την πίστι, ότι η χρονιά θα έχει καλή σοδειά. Κάνεις οικογένεια πιστεύοντας, ότι θα ευτυχήσης. Φεύγεις για ταξίδι πιστεύοντας, ότι θα γυρίσης γερός κοντά στους οι κείους σου. Ανοίγεις μαζί με άλλους επιχείρησι ή κάνεις εμπόριο πιστεύοντας, ότι θα έχης κέρδος… Απ’ όσα όμως πιστεύουν οι άνθρωποι, βεβαίως δεν αποδεικνύονται όλα αληθινά.
Αλλ’ αφού στην καθημερινή πρακτική ζωή όλα στηρίζονται στην πίστι, πολύ περισσότερο στην πνευματική σφαίρα, στη θρησκεία, βαδίζουμε με την πίστι. Στην θρησκευτική μας ζωή, στην πορεία δηλαδή προς τον Θδεό και τον ουρανό, τον πρώτο λόγο έχει η πίστι. Πολλές θρησκείες υπάρχουν. Και όλες υπόσχονται, να φέρουν σε επικοινωνία τον άνθρωπο με το Θεό. Είνε όμως όλες οι θρησκείες αληθινές; Όπως στα άλλα ο άνθρωπος πέφτει έξω και Απατάται, έτσι και στις θρησκείες που επινοεί μόνος του, με το μυαλό του, πλανάται. Μία μόνο αληθινή θρησκεία υπάρχει. Και είνε αληθινή, διότι δεν την επινόησε και δεν την ανεκάλυψε ο άνθρωπος μόνος του, αλλά του την απεκάλυψε ο ίδιος ο Θεός. Ποια είνε αυτή; Ο άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός λέει· «Όλαι αι πίστεις είνε ψεύτικες· τούτο εκατάλαβα αληθινόν, ότι μόνη η πίστις των ορθοδόξων χριστιανών είνε καλή και αγία, το να πιστεύωμεν και να βαπτιζώμεθα εις το όνομα του Πατρός, του Υιού και του αγίου Πνεύματος» (βλ. ημέτερον βιβλίον Κοσμάς ο Αιτωλός, Αθήναι 199, σελ. 131). Μόνη αληθινή θρησκεία, που οδηγεί σωστά και σώζει τον άνθρωπο, είνε η Ορθοδοξία.
Πιστεύει κάποιος ορθόδοξα; Αυτός μπορεί να βαδίση και ορθά. Πιστεύει πλανεμένα; Αυτός δεν μπορεί να βαδίση ορθά. Το τέλειο είνε, να πιστεύη ορθόδοξα, αλλά και να βαδίση ορθά· να έχη Ορθοδοξία στην πίστι, αλλά και ορθοπραξία στη ζωή.
Μέσα στην ορθοπραξία συμπεριλαμβάνεται και κάτι, το οποίο ο Κύριος ημών Ιησούς Χριστός ζητεί ως απαραίτητο λέγοντας· «Πας ουν όστις ομολογήσει εν εμοί έμπροσθεν των ανθρώπων, ομολογήσω καγώ εν αυτώ έμπροσθεν του πατρός μου του εν ουρανοίς· όστις δ’ αν αρνήσηταί με έμπροσθεν των ανθρώπων, αρνήσομαι αυτόν καγώ έμπροσθεν του πατρός μου του εν ουρανοίς» (Ματθ. 10, 32-33). Αυτό, που ζητεί ο Χριστός, είνε η ομολογία της πίστεως. Τι θα πη ομολογία; Θα πη, αυτό που πιστεύης να μην το κρατάς μυστικό εντός σου, αλλά να το φανερώνης και στους άλλους γύρω σου. Την ομολογία ζητεί ο Θεός. Ο δε απόστολος Παύλος εδώ λέει· «Καρδία γαρ πιστεύεται εις δικαιοσύνην, στόματι δε ομολογείται εις σωτηρίαν» (Ρωμ. 10,10). Για να σωθή, δηλαδή, ο άνθρωπος, πρέπει με την καρδιά του μεν να πιστέψη το Χριστό, με το στόμα τουδε να τον ομολογήση. Και αλλού προτρέπει· «Κρατώμεν της ομολογίας», να κρατούμε δηλαδή την ομολογία (Εβρ. 4,14). Ο ι. Χρυσόστομος εξηγεί, τι εννοεί ο απόστολος Παύλος λέγοντας· «Ποίαν ομολογίαν λέγει; Ότι ανάστασίς εστιν, ότι αναταπόδοσις, ότι μυρία αγαθά, ότι ο Χριστός Θεός εστίν, ότι η πίστις ορθή. Ταύτα ομολογήσωμεν, ταύτα κατάσχωμεν» (PG 63, 63). Αυτά, λέει, πρέπει να ομολογήσουμε, αυτά να κρατήσουμε.

*****************

Θα ερωτήση τώρα κάποιος· Και σε ποιες περιπτώσεις καλούμεθα να ομολογήσουμε το Χριστό;
Πρώτα- πρώτα στο άγιο βάπτισμα. Με το μυστήριο του βαπτίσματος ο άνθρωπος αξιώνεται της μεγαλυτέρας τιμής, της τιμής να γίνη μέλος του σώματος του Χριστού, της Εκκλησίας. Γι’ αυτό προηγουμένως του ζητείται , να βεβαιώση ενώπιον Θεού και ανθρώπων ότι πιστεύει στον Κύριο ημών Ιησού Χριστό. Αυτό στους πρώτους χριστιανικούς αιώνες γινόταν σε ώριμη ηλικία, και ο προσερχόμενος είχε συνείδησι τι ομολογεί και τι υπόσχεται, εξέφραζε δε ελευθέρως την επιθυμία του να βαπτισθή. Αργότερα, με την αύξησι του αριθμού των χριστιανών και την καθιέρωσι του νηπιοβαπτισμού, ωρίσθηκε αντί του νηπίου να δίδη την ομολογία αυτή ο ανάδοχος. Γι’ αυτό πρέπει κι αυτός να είνε συνεπής ορθόδοξος χριστιανός, απαγορεύεται δε να παραστή ως ανάδοχος όποιος δεν είνε εν τάξει είτε στην πίστι είτε στην ηθική ζωή. Ενώ λοιπόν ο ανάδοχος κρατεί στα χέρια του τον νεοφώτιστο, ακούει τον ιερέα να ερωτά, Πιστεύεις στο Χριστό; Και αυτός αποκρίνεται· «Πιστεύω αυτώ ως Βασιλεί και Θεώ», και εν συνεχεία απαγγέλλειτο «Πιστεύω εις έναν Θεόν…». Η ομολογία, δηλαδή. Του Χριστού στο βάπτισμα γίνεται με την απαγγελία του Συμβόλου της πίστεως.
Μετά το βάπτισμα καλούμεθα να ομολογούμε το Χριστό οσάκις προσβάλλεται η πίστι μας. Ακούστηκε ειρωνεία και χλεύη εις βάρος των αληθειών του Ευαγγελίου; Ο χριστιανός αισθάνεται, ότι θίγεται το πιστεύω του και πονεί. Εξαπέλυσε κάποιος επίθεσι κατά των θεσμών της Εκκλησίας; Ο πιστός βλέπει να πλήττεται το ιερό καθίδρυμα της σωτηρίας, και δεν μπορεί να μείνη απαθής. Διαδίδονται πεπλανημένες και αιρετικές διδασκαλίες και παρασύρονται αδύνατοι; Ο ορθόδοξος βλέπει τους λύκους να κατασπαράσσουν τα πρόβατα της μάνδρας του Χριστού, να χάνωνται ψυχές, και δεν μπορεί να κοιμηθή. Ακούγονται ύβρεις κατά των θείων, βλασφημίες κατά του ονόματος του Χριστού, της Παναγίας, των ιερών και των οσίων; Ο βαπτισμένος χριστιανός αναστατώνεται και δεν μπορεί να ησυχάση. Σε όλες αυτές και κάθε άλλη παρόμοια περίπτωσι ανοίγει το στόμα με θάρρος και παρρησία. Είτε δημοσιεύματα στον τύπο, είτε ταινίες στην οθόνη, είτε νομοθετήματα στη βουλή, είτε γεγονότα στην καθημερινή ζωή, είτε ο, τιδήποτε άλλο ανακύψη, δεν αδιαφορεί, δεν μπορεί ν’ αδιαφορήση, δίδει το παρών. Και των διδασκάλων ή καθηγητών οι γνώμες στο σχολείο εν ώρα διδασκαλίας , και των λεγομένων καλλιτεχνών οι εκφράσεις και εκδηλώσεις, και των αρχών και εξουσιών οι παραστάσεις και δηλώσεις, αλλά και απλών συνανθρώπων λόγια και έργα, αντιτίθενται πολλές φορές στο Θεό και στο θέλημά του. Ποιος τότε θα έχη το σθένος να ορθώση το ανάστημά του και ν’ αναχαιτίση το κακό; Αλλοίμονο αν ο χριστιανός σιωπήση λόγω δειλίας. Τέτοιες ώρες οι γενναίοι, όσο και αν ο κόσμος ειρωνεύεται και περιφρονή, τολμούν και ομολογούν. Άλλοτε παράνομοι γάμοι, άλλοτε αισχρά καλλιστεία, άλλοτε ειδωλολατρικός καρνάβαλος, άλλοτε ο σκοτεινός χιλιασμός, άλλοτε ο παναιρετικός οικουμενισμός, άλλοτε το μεταθετό των επισκόπων, άλλοτε η καταπάτησις της κανονικής τάξεως στην Εκκλησία, και άλλοτε άλλα, πάντοτε κάτι θα δίνη αφορμή στον χριστιανό να αγωνίζεται για την αλήθεια του Χριστού, να προασπίζη την τιμή του ονόματος του Θεού, να υπερασπίζεται διωκομένους, να αμύνεται κατά των ποικίλων υποθέσεων όσο μπορεί.
Αλλά και με την όλη εμφάνισι και συμπεριφορά του ομολογεί κανείς το Χριστό. Ομολογία Χριστού είνε λ.χ. το να κάνη ο πιστός το σημείο του σταυρού, όταν περνά έξω από την εκκλησία ή όταν κάθεται στο εστιατόριο για φαγητό. Ομολογία είνε το να μη γελάση με ασεβές ευφυολόγημα ή να μη συμμετάσχη σε πειράγματα και αστεία εις βάρος ενός αθώου. Ομολογία είνε το να σεβασθή τη νηστεία σε μια δεξίωσι ή επίσκεψι. Ομολογία είνε το ν’ αρνηθή σήμερα η νέα να φορέση παντελόνι, να κόψη και να βάψη τα μαλλιά της, να εμφανίζεται ημίγυμνησε κάθε ευκαιρία, και μάλιστα στον ι. ναό. Ιδιαιτέρως σημαντική ομολογία της νεαράς κόρης είνε τώρα η σεμνή περιβολή της, όταν έρχεται ως νύφη στην εκκλησία για το μυστήριο του γάμου. Ομολογία είνε και για το χριστιανό νέο το να διατηρή σήμερα εν μέσω των συνομηλίκων του το λεξιλόγιό του καθαρό από χυδαίες λέξεις και εκφράσεις. Ομολογία ακόμη είνε το να μη αποφεύγουν οι σύζυγοι την ευλογημένη τεκνογονία και να μη θανατώνουν τα έμβρυα με τις αιμοσταγείς εκτρώσεις…

***************
Αγαπητοί μου!
Η αγία Γραφή λέει, ότι η πίστις, αν δεν έχη έργα, είνε νεκρά (βλ. Ιακ. 2,17). Ένα δε από τα έργα, που κάνουν την πίστι ζωντανή , είνε η ομολογία. Για άλλες εντολές ίσως προβάλουν οι πολλοί δυσκολίες. Για την ελεημοσύνη λ.χ. ίσως προφασισθούν, ότι δεν έχουν χρήματα. Η ομολογία όμως δεν χρειάζεται χρήματα. Και ο πιο φτωχός μπορεί να ομολογηση το Χριστό.
Κοντά στους προφήτας, τους αποστόλους, τους μάρτυρας, τους πατέρας, τους οσίους και λοιπούς αγίους, υπάρχει και μια ειδική κατηγορία αγίων που λέγονται ομολογηταί. Έμβλημα της ζωής τους είχαν το «Επίστευσα, διό ελάλησα» (Ψαλμ. 115,1). Αυτούς λοιπόν ας μιμηθούμε κ’ εμείς, ομολογούντες εδώ στην γη τον Χριστό, αν θέλουμε κ’ εκείνος να μας ομολογήση την φοβεράν ημέραν της κρίσεως ενώπιον του ουράνιου Πατρός και των αγίων αγγέλων.
Και αν κανείς ερωτά, πως μπορούμε να γίνουμε ομολογηταί; Ο ι. Χρυσόστομος απαντά· «Δυνησόμεθα τούτο ποιείν, εάν και παρρησίαν έχωμεν και ταις Γραφαίς προσέχωμεν και μη παρέργως αυτάς ακούωμεν» (PG 59, 319-321). Μας χρειάζεται παρρησία, θάρρος λόγου δηλαδή, και προσεκτική μελέτη της Γραφής.

Από το βιβλίο: Μακαριστού Μητροπ. Πρ. Φλωρίνης, Αυγουστίνου Καντιώτου: ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ: (Σύντομα κηρύγματα επί των Αποστολικών Περικοπών). Γ’ έκδοσις. 2000.

Παράβαλε και:
Κυριακή Ε. επιστολών: Η Αποστολική Περικοπή της Θ. Λ., το πινέλο, λόγος του αειμήστου επισκ. Νικαίας, Γεωργίου Παυλίδου.

Κατηγορίες: Κυριακοδρόμιο (προσέγγιση στο Ευαγγέλιο και τον Απόστολο της Κυριακής και των Μεγάλων Εορτών), Λειτουργικά, εορτολογικά, Νεοελληνική απόδοση Ύμνων, Συναξάρια. Προσθήκη στους σελιδοδείκτες.