Σαν σήμερα – Στέλλας Ν. Αναγνώστου-Δάλλα.

…άργειε να ‘ρθει εκείνη η μέρα
κι ήταν όλα σκοτεινά,
γιατί τά ‘σκιαζε η φοβέρα
και τα πλάκωνε η σκλαβιά…

Σαν σήμερα, όχι μόνο στο ημερολόγιο, αλλά στην κατάσταση την ασφυκτική, μέσα σ’ έναν άλλο τρόμο, πιο βουβό και πιο βαρύ από τον δικό μας, ανήμερα του Αγίου Αλεξίου του Ανθρώπου του Θεού, ήταν που ξεκίνησε η Επανάσταση. Την ιστορία που θα σας πω, θα την βρείτε γραμμένη μέσα στο βιβλίο της Μονής της Αγίας Λαύρας Καλαβρύτων, και να την διαβάσετε καλύτερα από ‘κει, γιατί θα βρείτε κι άλλες πολλές λεπτομέρειες, κι άλλες ιστορίες που, με την τραγικότητά τους, στήνουν όρθιο τον άνθρωπο του σήμερα. Τον συνεφέρνουν, να δει το μέτρο και της δυσκολίας, και της στέρησης, και του κινδύνου, αλλά και της πίστης…

Ένας λόγος παραπάνω, που είναι και του Αγίου Αλεξίου σήμερα. Του αρχοντόπουλου που τα παράτησε όλα για να γίνει ζητιάνος μέσα στο ίδιο του το σπίτι, άσημος, παραπεταμένος, κουρελιάρης και πεινασμένος, για την αγάπη του Θεού. Που πείνασε τα επίγεια χωρίς να τον έχει αναγκάσει κανείς, και χόρτασε με αφθονία τα επουράνια. Μαζί με τον άλλον τον φίλο του στον ουρανό, τον Άγιο Ιωάννη τον Καλυβίτη, που πήρε κι εκείνος την ίδια απόφαση αιώνες αργότερα, ας ευλογούν μαζί την μικρή μας σημερινή, την αναγκαστική μας στέρηση, να την δεχτεί ο Θεός «ως θυμίαμα ενώπιόν Του».

Ήταν λοιπόν Μάρτιος του 1821. Το μυστικό της Φιλικής Εταιρείας είχε διαρρεύσει. Ο Σουλτάνος διέταξε τον Καϊμακάμη του Μωριά, να εξωλοθρεύσει τους Έλληνες οπλαρχηγούς, κι εκείνος με δόλο τους κάλεσε στην Τρίπολη, τάχα για γιορτή. Όσοι δεν είχαν πρόφαση για ν’ αρνηθούν, αναγκάστηκαν και πήγαν. Τους περισσότερους τους εκτέλεσε, κάποιους τους βρήκε ο Κολοκοτρώνης, όταν αλώθηκε η Τριπολιτσά, μέσα στα μπουντρούμια του πασά, σε άθλια κατάσταση. Οι πρόκριτοι και οι οπλαρχηγοί της Αχαϊας, βρήκαν την καλύτερη δικαιολογία: είχαν να πάνε στην Αγία Λαύρα για το πανηγύρι. Γιατί φυλάσσεται εκεί η κάρα του Αγίου Αλεξίου, κι έτσι το μοναστήρι πανηγυρίζει δύο φορές τον χρόνο: μια στην γιορτή του, τον Δεκαπενταύγουστο, και μια του Αγίου Αλεξίου. Να θυμηθούμε πως και το Λάβαρο κάτω από το οποίο ευλογήθηκε η Επανάσταση, είναι το λάβαρο της μονής, με την ιστόρηση της Κοιμήσεως, και τότε κρεμόταν σαν παραπέτασμα της Ωραίας Πύλης στο τέμπλο.

Στις 9 του Μαρτίου, ήταν εκεί, εκτός από τους επισκόπους Κερνίτσης Προκόπιο και Παλαιών Πατρών Γερμανό, οι οπλαρχηγοί Ασημάκης Φωτήλας, Ανδρέας Λόντος, Σωτήριος Χαραλάμπης, Σωτήριος Χαραλάμπης, και οι δύο Κερπινιώτες προύχοντες, ο Ασημάκης Ζαϊμης, με τον γιό του Ανδρέα.

Μια πρώτη σύσκεψη έκαναν στις 13 Μαρτίου, κι ο Ανδρέας Ζαϊμης, τους έπεισε ότι έπρεπε να περιμένουν για την εξέγερση, και να το καθυστερήσουν το πράγμα διπλωματικά, γιατί δεν ήταν αρκετή η προετοιμασία.Δυό μέρες μετά, έγιναν άλλες δυό συσκέψεις, κι ο Ασημάκης Φωτήλας πίεζε για την κήρυξη της Επανάστασης. Η ατμόσφαιρα ήταν πολύ ηλεκτρισμένη και αδιέξοδη, μέχρι τις 17 στον Εσπερινό της γιορτής, που έφθασαν από τα Σουδενά οι Αναγνώστης και Βασίλης Πετμεζάς, κι ο Ασημάκης Σκαλτσάς.

Οι τελευταίοι αυτοί προσκυνητές, δεν έφεραν μαζί τους μόνο τις πληροφορίες για το πόσο ταλαιπωρούνταν ο λαός στον Μωριά. Έφερναν και μια σπουδαία είδηση, που επρόκειτο ν’ αναγκάσει τον τροχό της Ιστορίας να κινηθεί προς τα μπρος. Ο Χονδρογιάννης, ο έμπιστος του Ζαϊμη, είχε επιτεθεί κατά της συνοδείας του Σεϊντή του εισπράκτορα, στην θέση «Χελωνοσπηλιά». Σκότωσαν έναν από τους Τούρκους, και άρπαξαν όλα τα χρήματα. Ο Χονδρογιάννης δεν ήταν μόνον έμπιστος του Ζαϊμη. Ο Ανδρέας είχε εγγυηθεί γι’ αυτόν στους Τούρκους προσωπικά, με εγγύηση το κεφάλι του. Όλοι κατάλαβαν πως πίσω απ’ αυτό κρυβόταν ο γερο-Ασημάκης, ο πατέρας με το δυνατό ένστικτο και την πρωτοβουλία. Είχε καταλάβει πως μόνο ένα βίαιο γεγονός θα εξωθούσε σε δράση και θα τερματιζόταν πια η αβεβαιότητα. Στις 18 Μαρτίου, είχε πια παρθεί η απόφαση.

Στις 21. του μηνός, όταν πια θα έπρεπε να βγουν οι πρόκριτοι από το μοναστήρι, και να υποστούν τις συνέπειες από τους Τούρκους, ορκίστηκαν στο Λάβαρο, και πήγαν ο καθένας στον τόπο του ν’ αρχίσουν τον Αγώνα. Τα πρώτα που ελευθερώθηκαν ήταν τα Καλάβρυτα, την ίδια εκείνη μέρα. Μέχρι το τέλος του Μαρτίου εκείνης της χρονιάς, η Επανάσταση είχε γενικευτεί σε όλην τη Ρωμηοσύνη.

Εμείς γιορτάζουμε την Επανάσταση του ’21, στις 25 Μαρτίου, μαζί με τον Ευαγγελισμό της Θεοτόκου. Αυτό καθιερώθηκε από το 1838 με βασιλικό διάταγμα του Όθωνα, και καλώς έγινε. Δεν είναι μόνον η τιμή στην Παναγία. Δεν είναι που εκείνη την χρονιά, τα δύο «καλά μηνύματα», της σωτηρίας του ανθρώπινου γένους, αλλά και της λευτεριάς του Ελληνικού, συνέπεσαν τον ίδιο μήνα. Είναι και που, σαν αλυσιδωτή έκρηξη, ξέσπασε η Επανάσταση σε όλην την Ελλάδα, με διαφορά λίγων ημερών από τόπο σε τόπο, οπότε δεν υπήρχε μία και μοναδική τέτοια μέρα.

Η πρώτη όμως, η αρχική, η φωτιά που άναψε το φυτίλι, ήταν τότε, στις 18 του Μαρτίου, του 1821, στην Αγία Λαύρα, με την ευχή και την προστασία του Αγίου Αλεξίου, Του Ανθρώπου Του Θεού.

Να πούμε, κλείνοντας, λίγα από τα λόγια του Ζαϊμη, από εκείνην τη μέρα. Ας αναλογιστούμε αν ταιριάζουν και για μας σήμερα, κι ας ζητήσουμε και την δική του ευχή για την δική μας εσωτερική και πολυμέτωπη Επανάσταση. Θα την χρειαστούμε:

«Ενώ ημείς σκεπτόμεθα δια να εύρομενδιέξοδον επί του δημιουργηθέντος ζητήματος, ο λαός μας επρόλαβεν και εκήρυξε την επανάστασιν. Είμεθα εκ τούτου υποχρεωμένοι να τον ακολουθήσωμεν… Δεν μας χωρίζει, πλέον, καμμία διαφωνία. Ας αναπαυθώμεν απόψε, και αύριον εις την εκκλησίαν, αφού μεταλάβωμε των Αχράντων Μυστηρίων, ας προσευχηθώμεν όλοι κατά την δοξολογίαν εις τον Άγιον Αλέξιον και την Παναγίαν, να μας βοηθήσουν εις τον άνισον αγώνα, εις τον οποίον αποδυόμεθα. Αύριον, την αυτήν ώραν, να συναντηθώμεν ενταύθα, δια να κανονίσωμεν τα του αγώνος».
Στέλλα Ν. Αναγνώστου-Δάλλα.

Κατηγορίες: Ιστορικά. Προσθήκη στους σελιδοδείκτες.