(Α’ Τιμ. 1,16)
«…Προς υποτύπωσιν των
μελλόντων πιστεύειν επ’ αυτώ εις ζωήν αιώνιον»
Δύο, αγαπητοί μου, δύο αντίθετα πράγματα παρατηρούμε στις επιστολές του αποστόλου Παύλου. Άλλοτε τον ακούμε να προβάλλη τον εαυτό του ως πρότυπο αρετής, υπόδειγμα αγιότητος. Και δεν το κάνει από κενοδοξία Δεν υπερβάλλει, αλλά είνε μέσα στην πραγματικότητα. Αφ’ ότου εσήμανε η ευλογημένη ώρα να γνωρίση το Χριστό, από τότε πλέον σε όλη του τη ζωή ακολούθησε με ακρίβεια και συνέπεια το θέλημά Του. Έδωσε τον εαυτό του εξ ολοκλήρου σ’ Αυτόν. Κόπιασε και μόχθησε περισσότερο απ’ όλους για το κήρυγμα του ευαγγελίου. Πέταξε σαν αετός σ’ όλη την οικουμένη. Ίδρυσε τις περισσότερες εκκλησίες. Έγραψε με το θεόπνευστο κάλαμό του μεγάλο μέρος της Καινής Διαθήκης. Απεδείχθη με λόγια και με έργα γνήσιος πνευματικός πατέρας των χριστιανών. Πόσα παθήματα και πόσα δεν υπέστη χάριν της Εκκλησίας! Πόσες φορές δεν ωδηγήθηκε μέχρι τις πύλες του θανάτου! Πολλές φορές σώθηκε από βέβαιο θάνατο με υπερφυσική επέμβασι. Αξιώθηκε σπανίων και μοναδικών χαρισμάτων. Έκανε θαύματα μεγάλα. Ουράνιος άνθρωπος ο Παύλος. Ποιος άλλος έφτασε να αρπαγή στον παράδεισο, κ’ εκεί να δη θεάματα και ν’ ακούση «ρήματα, α ουκ εξόν ανθρώπω λαλήσαι» (Β’ Κορ. 12,4); Μπορεί λοιπόν, ύστερα απ’ όλα αυτά, χωρίς να εξαπατά τους ακροατάς του, μπορεί ως πρότυπο- μετά το Χριστό που είνε το πρώτο και ανυπέρβλητο πρότυπο- να προβάλλη και τον εαυτό του. Μπορεί να λέη στους χριστιανούς· «Μιμηταί μου γίνεσθε, καθώς καγώ Χριστού»· Σας καλώ να με μιμήσθε, όπως κ’ εγώ μιμούμαι το Χριστό (Α’ Κορ. 11,1· 4,16).
Άλλοτε όμως, όπως ακούμε στο σημερινό Απόστολο, ομιλεί διαφορετικά. Δεν κάνει λόγο για το ύψος που έφτασε. Γυρίζει πίσω και θυμάται το σκοτεινό παρελθόν. Κάνει λόγο για το βάθος της αμαρτίας, όπου βρέθηκε τότε, στα χρόνια της άγνοιας του, προτού έλθη η ευλογημένη στιγμή να γνωρίση το Χριστό. Θα μπορούσε ασφαλώς αυτά να τα’ αποκρύψη, να τα αποσιωπήση, με τη δικαιολογία ότι, Αυτά ανήκουν πλέον στο παρελθόν· πέρασε ο καιρός, τι ωφελεί η ανάμνησί τους;…Και όμως ο μέγας Παύλος δεν κρύβει από τους χριστιανούς την ιστορία του. Εκθέτει τον εαυτό του και τον ταπεινώνει όλο και περισσότερο. Τους λέει, πόσο ανάξιος και αμαρτωλός υπήρξε· Εγώ είμαι «ο ελάχιστος των αποστόλων». Είμαι ανάξιος να λέγωμαι απόστολος, «διότι εδίωξα την Εκκλησιαν του Θεού». Εγώ υπήρξα «το έκτρωμα»(Α’ Κορ. 15,8-9). Εγώ, λέει έπειτα, είμαι «ο τελευταίος απ’ όλους τους χριστιανούς» (Εφ. 3,8). Και στο σημερινό αποστολικό ανάγνωσμα, απευθυνόμενος στο μαθητή του Τιμόθεο, τον ακούμε να λέη· «Εγώ είμαι ο πιο μεγάλος αμαρτωλός» (Α’ Τιμ. 1,15).
-Αντιφάσκει λοιπόν ο Παύλος; Θα πη κάποιος. Αλλά λέει εδώ, κι άλλα εκεί; Πως άλλοτε υπερυψώνει τον εαυτό του, κι άλλοτε τον ταπεινώνει και μάλιστα τόσο πολύ; Με την υπερβολική του δε αυτή ταπείνωσι φαίνεται σαν να γκρενίζη ό, τι προηγουμένως έκτισε. Μπορεί ποτέ ένας πατέρας να εμπνεύση σεβασμό στο παιδί του δείχνοντας μπροστά στα μάτια του μια τέτοια εικόνα; Μήπως είνε λάθος του Παύλου να αυτοεξευτελίζεται έτσι;…
Ούτε αντιφάσκει, αγαπητοί μου, ούτε λάθος κάνει ο θεόπνευστος απόστολος. Και μεγάλος διώκτης και αμαρτωλός υπήρξε, αλλά και μεγάλος κήρυκας και άγιος έγινε. Και τα δύο αληθεύουν. Επομένως δεν αντιφάσκει. Την αλήθεια λέει. Και δεν είνε λάθος του, να παρουσιάζη και στις δύο περιπτώσεις την αληθινή του εικόνα, ως τις δύο όψεις ενός νομίσματος, ενώπιον όλων των πνευματικών του τέκνων και όλων των ανθρώπων. Όταν ομιλεί για το ύψος, όπου τον ανέβασε ο Θεός, δεν το κάνει από υπερηφάνεια· το κάνει για να δείξη τον πλούτο της δωρεάς του Χριστού-σε ποιον; Σ’ αυτό τον τόσο ανάξιο. Γνωρίζει δε και τότε να παραμένη ταπεινός. Απόδειξις, ότι δεν δυσκολεύεται καθόλου να εξευτελίζη τον εαυτό του και δεν αποφεύγει να ταπεινωθή ενώπιον πάντων. Και στις δύο περιπτώσεις κάνει τον εαυτό του παράδειγμα. Με ποιο σκοπό; Από το ένα μέρος θέλει να δοξάζεται ο Χριστός, κι από το άλλο θέλει να σώζωνται όσοι τον ακούνε. Διότι όποιος ακούει τη μετάνοιά του, ενθαρρύνεται να μετανοήση και αυτός.
Για ένα πράγμα ενδιαφέρεται ο απόστολος· για την τιμή του ονόματος του Θεού. Η προσωπική του τιμή λίγο τον ενδιαφέρει. Ευχαρίστως τη θυσιάζει, αν πρόκειται με τον τρόπο αυτό να οδηγηθούν οι άλλοι στην εν Χριστώ σωτηρία. Δεν διστάζει, κατά τη λαϊκή έκφρασι, να κάνη τον εαυτό του ρεζίλι. «Θέατρον εγενήθημεν τω κόσμω, και αγγέλοις και ανθρώποι», γράφει (Α’ Κορ. 4,9). Προκειμένου να σωθούν οι άλλοι, δέχεται αυτός να γίνη όχι μόνο «θέαμα» αλλά και «κατάδικος εις θάνατον»· δέχεται να γίνη «έσχατος», να θεωρηθή «μωρός», να παρουσιασθή ως «ασθενής», να εμφανισθή ως «άτιμος». Σκοπός του δεν είνε να περισώση το προσωπικό του γόητρο και την τιμή του ονόματός του, ααλλά να εξετάση το πρόσωπο και το όνομα του Χριστού και να οδηγήση ψυχές σ’ εκείνον. Μπροστά σ’ αυτό τον υψηλό σκοπό, θυσιάζει τα πάντα. Αλλά και καταδέχεται τα πάντα. Καταδέχεται να γίνη ακόμη και «δούλος», καταδέχεται να εμφανισθή ακόμη και «δούλος», καταδέχεται να εμφανισθή ακόμη και «ως άνομος»· γίνεται «τοις πάσι τα πάντα, ίνα πάντως τινάς σώση» (Α’ Κορ. 9,19-22).
*****************
Πως θα σωθή ο αμαρτωλός άνθρωπος; Ιδού το μέγα πρόβλημα. Σε πολλά άλλα προβήματα της ζωής και της επιστήμης ο άνθρωπος, αφού παιδεύτηκε αρκετά, βρήκε επί τέλους λύσι μόνος του. Σ’ αυτό, παρ’ όλες τις προσπάθειες, δεν τα κατάφερε. Ήταν το δυσκολώτερο απ’ όλα του τα προβλήματα, αλλά και το πιο αναγκαίο και επιτακτικό να λυθή. Χρειαζόταν λοιπόν βοήθεια. Και για να λυθή αυτό το πρόβλημα, ήλθε ο ίδιος ο Θεός κάτω στη γη και έγινε άνθρωπος. Ο ανανθρωπήσας Υιός του Θεού, ο Κύριος ημών Ιησούς Χριστός, έφερε από τον ουρανό τη σωτηρία, έδειξε στον κόσμο τον τρόπο και τη μέθοδο λύσεως του προβλήματος. Πως λέγεται η μέθοδος αυτή; Είνε η μέθοδος του σταυρού. Ο Χριστός λοιπόν έκανε την αρχή· εκείνος είνε ο αρχηγός της σωτηρίας. Και οι πρώτοι που δοκίμασαν τη σωτηρία είνε οι μαθηταί του. Σ’ αυτούς έγινε η πρώτη εφαρμογή της μεθόδου. Αυτοί γεύθηκαν τη σωτηρία. Έτσι έμαθαν το δρόμο της σωτηρίας, για να τον δείξουν και στους άλλους ανθρώπους.
Μεταξύ των πρώτων, στους οποίους εφαρμόσθηκε με επιτυχία η μέθοδος του σταυρού και ο τρόπος της εν Χριστώ σωτηρίας, είνε ο κορυφαίος των αποστόλων, ο απόστολος Παύλος. Αυτός ήταν μια από τις δυσκολώτερες περιπτώσεις. Ήταν από τους πιο μεγάλους αμαρτωλούς. Ο ίδιος χαρακτηρίζει τον εαυτό του, όπως ακούσαμε, ως τον πρώτο και μεγαλύτερο απ’ όλους τους αμαρτωλούς της γης. Αφού λοιπόν σ’ αυτόν, στην δυσκολωτέρα περίπτωσι, η μέθοδος επέτυχε, πολύ περισσότερο αποτελεσματική θα είνε στις άλλες, τις ευκολώτερες περιπτώσεις.
Ο απόστολος Παύλος είνε υπόδειγμα σε όλα. Υπόδειγμα στη ζωή και συμπεριφορά, υπόδειγμα στα λόγια και στη διδασκαλία του. Είνε όμως υπόδειγμα και στη μετάνοια. Όσο βρισκόταν στην άγνοια, πολεμούσε την Εκκλησία. Αλλ’ όταν γνώρισε το Χριστό, τότε έδειξε τέτοια μετάνοια, που έμεινε υποδειγματική για όσους θα πίστευαν στο μέλλον. Οι χριστιανοί, που τον έβλεπαν στην αρχή να τους καταδιώκη, να τους συλλαμβάνη και να τους φυλακίζη, θα έλεγεν· Πως τον ανέχεται ο Θεός, πως τον αφήνει να εγκληματή κατά της Εκκλησίας του;… Αλλ’ η σκανδαλώδης εκείνη ανοχή και μακροθυμία, που έδειξε ο Χριστός στον Παύλο, είχε το σκοπό της. Δεν πήγε εις μάτην. Έπειτα όλοι είδαν το θαυμαστό της αποτέλεσμα.
«Γι’ αυτό», λέει σήμερα, «γι’ αυτό ελεήθηκα. Για να είμαι ο πρώτος που θα δείξη ο Ιησούς Χριστός την άπειρη μακροθυμία του, και να το έχουν ως υπόδειγμα όσοι θα πιστεύουν κατόπιν σ’ αυτόν για να βρουν την αιώνιο ζωή» (Α’ Τιμ. 1,16). Ο Χριστός δέχτηκε και τον διώκτη Παύλο, και τον έσωσε, και τον έκανε κορυφαίο απόστολό του. Αφού λοιπόν σώθηκε ο μεγάλος αμαρτωλός, μπορούν να σωθούν και όλοι οι άλλοι, οι μικρότεροι αμαρτωλοί.
****************
Τα παιδιά στο σχολείο διδάσκονται, πώς να λύνουν προβλήματα και ασκήσεις. Για να βρίσκουν τη λύσι, χρησιμοποιούν τους λεγομένους τύπους. Υπάρχουν τύποι στα μαθηματικά, τύποι στη φυσική, τύποι στη χημεία, τύποι… Τι θα πη τύπος; Τύπος είνε ένα υπόδειγμα, ένα πρότυπο λύσεως. Όποιος μαθη, γνωρίζει τους τύπους, εύκολα λύνει τα προβλήματα και τις ασκήσεις. Μαθαίνει πρώτα τους τύπους, τους απομνημονεύει καλά. Κι αφού τους αποτυπώση στη μνήμη του, τους έχει έπειτα ως πρόχειρο βοήθημα, σαν κλειδί, και μπορεί εύκολα να τους εφαρμόζη σε ανάλογες περιπτώσεις. Έτσι λύνει κάθε πρόβλημα.
Όπως λοιπόν με τύπους λύνονται στο σχολείο τα προβλήματα της παιδείας, κατά παρόμοιο τρόπο και στο σχολείο του Χριστού λύνεται το μεγαλύτερο πρόβλημα του κόσμου, το πρόβλημα της σωτηρίας. Ο Θεός, για να μας βοηθήση, έχει δώσει ωρισμένους τύπους, με τους οποίους αντιμετωπίζονται και οι πιο δύσκολες περιπτώσεις. Εάν κάποιος γνωρίζη αυτούς τους τύπους και τους εφαρμόζη, εάν δηλαδή τους ακολουθή και τους μιμήται, βρίσκει την σωτηρία του!
Αμήν.
Από το βιβλίο: Μακαριστού Μητροπ. Πρ. Φλωρίνης, Αυγουστίνου Καντιώτου: ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ: (Σύντομα κηρύγματα επί των Αποστολικών Περικοπών). Γ’ έκδοσις. 2000.
