Μετά την παγκόσμια οικονομική κρίση η οποία ξεκίνησε το 2008, η ανθρωπότητα αντιμετωπίζει σήμερα την μεγαλύτερη κρίση από τη λήξη του Β Παγκόσμιου πολέμου, που έχει ως αιτία την πανδημία του Covid 19, οι επιπτώσεις της όμως είναι οικονομικές και κοινωνικές επηρεάζοντας έτσι όλες τις πλευρές της ανθρώπινης δραστηριότητας. Θέλοντας να περιγράψουμε την παρούσα κατάσταση θα αντιπαραθέσουμε δύο «κόσμους» από τη μια πλευρά μια μικρή ελληνική αγροτική κοινότητα και ολόκληρος ο πλανήτης μας από την άλλη.
Α.Η ζωή σε μια παραδοσιακή αγροτική ελληνική κοινότητα με πληθυσμό 500 κατοίκους λίγες δεκαετίες πριν: η διατροφή των κατοίκων της διασφαλιζόταν από την κτηνοτροφία και την γεωργία, οι οικονομικοί πόροι προέκυπταν από τις προαναφερθείσες δραστηριότητες. Η μετακίνηση και επικοινωνία ήταν εύκολη λόγω των μικρών αποστάσεων, τα προβλήματα υγείας των κατοίκων αντιμετωπίζονταν από τον αγροτικό ιατρό ή και με γιατροσόφια, η επίλυση των προβλημάτων στην κοινότητα και ο προγραμματισμός των ενεργειών για επίλυσή τους γίνονταν από τον κοινοτάρχη σε συνεργασία με τους κατοίκους και οι τυχόν καυγάδες για την επίλυση διαφορών είχαν ως επακόλουθο μόνο σωματικές βλάβες. Η ζωή στην κοινότητα συνεχιζόταν για πολλά χρόνια με σχετικά αργούς ρυθμούς, ενώ οι διαχρονικές αξίες και τα έθιμα του ελληνισμού ήταν κοινώς αποδεκτά από όλους τους κατοίκους.
Β. Η πρόοδος της τεχνολογίας και η βελτίωση των μεταφορών προσφέρει τη δυνατότητα σε εκατοντάδες εκατομμύρια ανθρώπους να ταξιδεύουν σε όλο τον κόσμο. Μπορούμε να πούμε λοιπόν ότι ο πλανήτης μας υπό μια έννοια έχει γίνει ένα μεγάλο χωριό. Ο πληθυσμός του ανέρχεται σε 7 δις και 800 εκατομμύρια. Η διατροφή των κατοίκων της γης δεν είναι διασφαλισμένη διότι σε υποανάπτυκτες χώρες εκατοντάδες εκατομμύρια ανθρώπων πεινούν, οι οικονομικοί πόροι είναι άνισα κατανεμημένοι μεταξύ χωρών και πληθυσμών, τα προβλήματα υγείας αντιμετωπίζονται διαφορετικά ανάλογα με το επίπεδο υπηρεσιών υγείας σε κάθε χώρα. Η επίλυση των προβλημάτων μεταξύ χωρών όταν δεν επιτυγχάνεται οδηγεί σε πολέμους, ενώ έχουμε δύο διαφορετικές προσεγγίσεις για την επίλυση των παγκόσμιων προβλημάτων. Η μία είναι αυτή της παγκοσμιοποίησης, όπου πρωταρχικό ρόλο έχουν οι κεντρικές τράπεζες, οι πολυεθνικές και τα οικονομικά fora, και η άλλη είναι η προσέγγιση του εθνοκεντρισμού όπου οι κυβερνήσεις προσπαθούν να διατηρήσουν τον παραδοσιακό τρόπο
ανάπτυξης και διακυβέρνησης.
Ενώ στην κοινότητα ο καυγάς μεταξύ κατοίκων μπορεί να είχε ως αποτέλεσμα μόνο σωματικές βλάβες –όπως προαναφέρθηκε στην παράγραφο Α-, τυχόν τρίτος παγκόσμιος πόλεμος με χρήση όπλων μαζικής καταστροφής θα έχει ολέθριες συνέπειες. Σε αντίθεση με την ζωή στην μικρή ελληνική κοινότητα, η ζωή σήμερα έχει πολύ γρηγορότερους ρυθμούς και οι κοινωνίες τείνουν να γίνουν πολυπολιτισμικές. Επίσης, έχουμε μετασχηματισμό των κοινωνιών με επακόλουθο αλλαγές στην δομή της οικογένειας και της συλλογικής και ατομικής ύπαρξης.
Γ. Οι προκλήσεις και οι προοπτικές στον σύγχρονο κόσμο είναι οι ακόλουθες:
1. Λόγω της αύξησης του πληθυσμού του πλανήτη μας ανακύπτει το πρόβλημα της διαχείρισης των πόρων οι οποίοι δεν είναι απεριόριστοι.
2. Η κλιματική αλλαγή επηρεάζει τη ζωή εκατοντάδων εκατομμυρίων ανθρώπων.
3. Η άνιση οικονομική ανάπτυξη.
4. Η τεχνολογική πρόοδος (τέταρτη τεχνολογική επανάσταση) και η διαχείριση των αποτελεσμάτων της.
5. Οι υπηρεσίες υγείας στις φτωχές χώρες δεν καλύπτουν τις ανάγκες του πληθυσμού, ενώ στις πλούσιες χώρες η βελτίωση των υπηρεσιών υγείας και η πρόοδος στη γενετική και βιοτεχνολογία θέτουν θέματα βιοηθικής. Για παράδειγμα, σήμερα η πρόοδος της γενετικής δίνει τη δυνατότητα για θεραπεία κληρονομικών παθήσεων, αλλά και προοπτική σκόπιμης αλλαγής στο ανθρώπινο γονιδίωμα, με σκοπό τη δημιουργία του νέου ανθρώπου, όπως αυτό υποστηρίζεται από τους υπερανθρωπιστές.
6. Μια μειοψηφία ανθρώπων, οι οποίοι κρατούν στα χέρια τους το μεγαλύτερο μέρος του πλούτου της γης, προσπαθούν να διαμορφώσουν ένα σύστημα αξιών καταναλωτισμού όπου ο άνθρωπος θα χάσει την ανθρώπινή του διάσταση.
7. Η ανάπτυξη της τεχνητής νοημοσύνης θα επιφέρει μεγάλες αλλαγές στα επόμενα χρόνια στις εργασιακές σχέσεις και την επικοινωνία των ανθρώπων καθώς και σε πολλές καθημερινές δραστηριότητες.
Πιστεύουμε ότι η διαχείριση των παραπάνω προκλήσεων σήμερα πρέπει να γίνεται μέσα στο πλαίσιο του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών, ο οποίος θα πρέπει να αναβαθμιστεί θεσμικά και ουσιαστικά, όπου όλες οι χώρες θα συμμετέχουν ισότιμα. Διεθνείς Οργανισμοί όπως ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας, οργανώσεις όπως υποστήριξης παιδιού, ΑΜΕΑ και ηλικιωμένων, περιβαλλοντικές οργανώσεις και επιστημονικά κέντρα καθώς και μια Διεθνής Επιτροπή Βιοηθικής θα έχουν συμβουλευτικό ρόλο προς τον ΟΗΕ για την επίλυση των προβλημάτων που μπορεί να ανακύψουν. Επίσης, συμβουλευτικό ρόλο προς τον ΟΗΕ θα πρέπει να έχουν τα οικονομικά φόρα, όπως G7 & G20. Eπιπρόσθετα, η πρόοδος της τεχνολογίας και της τεχνητής νοημοσύνης θα πρέπει να έχουν ως στόχο να συμβάλλουν στην διεύρυνση της δημοκρατίας και όχι στην εγκαθίδρυση μιας δικτατορίας στο πλαίσιο μιας χώρας ή παγκοσμίως.
Στο νέο αυτό μεταβαλλόμενο κόσμο, ο οικουμενικός ελληνισμός δεν έχει να φοβηθεί τίποτα, εφόσον στη χώρα μας και όπου γης, οι θεσμικοί και οικονομικοί παράγοντες αποφασίσουν να υποστηρίξουν την ελληνική παιδεία, και τον ελληνικό πολιτισμό γενικότερα. Για παράδειγμα στελέχωση των ξένων πανεπιστημίων με έδρες ελληνικών σπουδών, υποστήριξη των συλλόγων της ομογένειας και ομοίως στη χώρα μας στήριξη της ελληνικής παιδείας και του ελληνικού πολιτισμού. Θετικό παράδειγμα αποτελεί και η προσπάθεια στον τόπο μας από τον Πολιτιστικό Σύλλογο Ευξεινουπόλεως Λέσχη Ιστορίας, Λόγου και Τέχνης αλλά και φυσικά πρόσωπα που αγαπούν την Ελλάδα και τον πολιτισμό της.
Εύχομαι ο σύγχρονος κόσμος με τις διαφορετικές φυλές, γλώσσες και πολιτισμούς, εμπρος στις προκλήσεις και προοπτικές να ζει ειρηνικά, και να μοιάζει σαν έναν μεγάλο κήπο με διαφορετικά πολύχρωμα λουλούδια όπου το κάθε λουλούδι χωριστά και όλα μαζί θα αποτελούν έναν όμορφο κήπο και έτσι να μοιάζουν οι άνθρωποι και η ζωή τους στον πλανήτη. Οι άνθρωποι και ιδιαιτέρως τα παιδιά, αντί να κάθονται απομονωμένοι μπροστά στην οθόνη του υπολογιστή ή του κινητού τους με παρέες σε περιπάτους στη φύση, βλέποντας και μυρίζοντας ένα λουλούδι να εμπνέονται και να γράφουν ποιήματα, ακούγοντας το τιτίβισμα των πουλιών να χαίρονται την αρμονία και θαυμάζοντας την ποικιλομορφία και την ομορφιά γύρω τους, θα νιώθουν κατάφαση στη ζωή, και ευγνωμοσύνη προς την δημιουργία και τον Δημιουργό.
Ευχαριστώ πολύ
Στέργιος Σιούτης
Θα ήθελα να ευχαριστήσω θερμά την Ευφροσύνη Παρασκευάδη για την επιμέλεια του κειμένου και τον Σπύρο Σιούτη για την τεχνική υποστήριξη.
Ο Στέργιος Σιούτης είναι Απόφοιτος Κοινωνικών και Παιδαγωγικών Επιστημών, Διδάκτωρ τμήματος Ψυχολογίας Παντείου Πανεπιστημίου, ωρομίσθιος διδάσκων στο Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών (ΕΚΠΑ).
Η/Υ ΠΗΓΗ:
Πολιτιστικός Σύλλογος Ευξεινουπόλεως: 17 Μαρτίου 2021
