Ότι η Εκκλησία του Χριστού είναι νέος κόσμος και η πίστη σ’ αυτόν νέος παράδεισος˙ και μαζί μ’ αυτά, ανακεφαλαίωση του πρώτου κόσμου, με την αντιπαραβολή αυτών που δια μέσου του Χριστού πραγματοποιήθηκαν στην Εκκλησία, με εκείνα που διαπράχθηκαν σ’ εκείνο τον κόσμο. Και προς το τέλος επανάληψη του αποστολικού ρητού, «Όποιους προγνώρισε, αυτούς και προόρισε…».
… Αρχίζει λοιπόν πάλι η ύπαρξη νέας μερίδας και νέου κόσμου, και μαζί με τη νέα μερίδα αρχίζει η ύπαρξη ασυνήθιστης μαγιάς, καινούργιας και παράδοξης. Αυτά βέβαια που έγιναν έως αυτό το σημείο ήταν σύμβολα και σκιές και υπαινιγμοί αυτής της νέας μερίδας, αλλά αυτή η μένα μερίδα ήταν η αλήθεια και η ανακαίνιση και ανανέωση όλου του κόσμου. Αλλά όμως, η μερίδα που προήλθε από τον Αδάμ ήταν φθαρτή, και αφού επεκτάθηκε σε πολύ πλήθος φθαρτού και θνητού λαού, εξαφανίσθηκε όλη από τον κατακλυσμό, και μόνος ο Νώε και οι γιοι του απέμειναν μερίδα απ’ αυτή, ως αρχή πάλι του δεύτερου κόσμου. Επειδή όμως επιχειρούσαν πάλι να ανεβούν στον ουρανό, αλλά ο Θεός υποσχέθηκε ότι δεν θα κάνει πια κατακλυσμό, ούτε θα θανατώσει κάθε σάρκα ζωντανή επάνω στη γη,1 αμέσως πήρε ως μερίδα τον Αβραάμ, εκλέγοντάς τον χάρη στην πίστη,2 και όλους τους άλλους τους διασκόρπισε στον κόσμο. Απ’ αυτή λοιπόν τη μερίδα το Αβραάμ, εκείνος ο ίδιος ο Θεός πήρε μερίδα του σπέρματος του Αβραάμ, την ίδια δηλαδή την πλευρά,3 όπως πολλές φορές είπα, και οικοδόμησε για τον εαυτό του σάρκα, και ο ίδιος οικοδομήθηκε σε σάρκα, χωρίς να μεταβληθεί, και έγινε άνθρωπος, χωρίς να στερηθεί από τη θεία φύση. Ούτε βέβαια έγινε απαρχή σαρκικών τέκνων, φθαρτού δηλαδή λαού, όπως έγινε τότε και ο Νώε, ώστε να πρόκειται ο Χριστός, όταν αυτός ο λαός πληθυνθεί και μέλλει να χαθεί, να λάβει πάλι απ’ αυτόν άλλη απαρχή για τη δημιουργία αργότερα άλλου λαού˙ αλλά έγινε αθάνατη και αιώνια απαρχή τέκνων πνευματικών που λαμβάνουν ως νέα μορφή τη μορφή του, όπως ο απόστολος λέει: «Αρχή είναι ο Χριστός, έπειτα ακολουθούν όσοι είναι του Χριστού»4˙ και αλλού λέει: «ωσότου να διαμορφωθεί μέσα σας ο Χριστός»5. Διότι όλοι βέβαια εκείνοι οι πρόγονοι ήταν θνητοί, αυτός όμως που πήρε τη μερίδα από τη μερίδα του σπέρματος του Αβραάμ και που έχει γίνει Υιός του Θεού και υιός του ίδιου του Αδάμ, είναι άφθαρτος και αθάνατος, χωρίς να γεννά με τρόπο σαρκικό, αλλά με το να αναπλάθει με τρόπο πνευματικό.
Και πρόσεχε τον τρόπο της ανάπλασης. Ποιός δηλαδή είναι αυτός; Μέσα στον παράδεισο έγινε από τον άνδρα ή γυναίκα, που είναι η μητέρα όλων αυτών, που γεννήθηκαν από τη γη˙ στην Εκκλησία όμως των πιστών από τη γυναίκα γεννήθηκε ο άνδρας, ο Χριστός ο Θεός, η απαρχή και η ζωή όλων αυτών, που αναγεννιώνται πνευματικά χάρη στην πίστη τους σ’ αυτόν. Εκεί στον παράδεισο υπήρχε δέντρο, για να γνωρίσουν το καλό και το κακό, που, όταν έφαγαν από αυτό, έγινε αυτό για εκείνους αιτία θανάτου˙ εδώ στην Εκκλησία υπάρχει το ξύλο του σταυρού, στο οποίο καρφώθηκε ο Χριστός, ο δεύτερος Αδάμ και Θεός, ως προς τα χέρια αντί να καρφωθούν τα χέρια του Αδάμ, που άγγιξαν το δέντρο, ως προς το τα πόδια αντί να καρφωθούν τα πόδια που βάδισαν για να κάνουν την παράβαση. Και ο Αδάμ βέβαια, με το να γευθεί από εκείνο το δέντρο, έγινε αίτιος θανάτου και κατάρας γι’ αυτούς που προήλθαν απ’ αυτόν˙ ο Χριστός και Θεός όμως, με το να γευθεί χολή και να πιεί όξος, από τη μία, απάλλαξε εκείνους από την κατάρα και τους ελευθέρωσε από τη φθορά του θανάτου, από την άλλη, δώρισε σ’ εκείνους που πιστεύουν σ’ αυτόν καινούργια ζωή και έδωσε δύναμη να έχουν σ’ αυτό τον κόσμο ισάγγελη βιοτή. Εκεί το δέντρο της ζωής βρισκόταν στο μέσο του παραδείσου, από το οποίο δεν επιτρεπόταν να φάει ο Αδάμ΄, μέσα στην οικονομία του Θεού, αλλά διώχθηκε από τον παράδεισο, γι’ αυτό και διατάχθηκε να φυλάγει την είσοδό του η φλογίνη ρομφαία6˙ εδώ ο Χριστός κεντήθηκε με λόγχη στην πλευρά,7 και απομάκρυνε εκείνη τη ρομφαία, και άνοιξε την είσοδο, και φύτεψε σε όλο τον κόσμο το δέντρο της ζωής, και μάλιστα έχει δώσει σ’ εμάς την εξουσία, ώστε και κάθε μέρα να φυτεύουμε αυτό το δέντρο, το οποίο και συνεχώς αυξάνει και γίνεται πρόξενο αιώνιας ζωής σε όλους εκείνους που τρώνε απ’ αυτό.
Ώ για τον παράδεισο που τώρα φυτεύθηκε από τον Χριστό τον Θεό! Ώ για το καινούργιο μυστήριο και τα φοβερά θαύματα! Διότι εκεί βέβαια στον παράδεισο υπήρχαν ομολογουμένως σαν αισθητά και ορατά δέντρα ο Αδάμ και η Εύα, υπήρχε το ίδιο το δέντρο της γνώσης και συγχρόνως το δέντρο της ζωής,8 που ήταν διαφορετικό από το δέντρο της γνώσης όμως εδώ ο νέος Αδάμ γίνεται συγχρόνως για τους πιστούς τα πάντα, και τρυφή δηλαδή και γνώση, που δεν θανατώνει και δεν εμποδίζει από το δέντρο της ζωής, αλλά διδάσκει αυτά που πρέπει κάποιος να πει κατάλληλα με λόγια στο φίδι: «Φύγε από μπροστά μου, Σατανά»,9 κτλ˙ και όχι μόνο αυτό, αλλά και οδηγεί στη ζωή, που είναι πάλι εκείνος ο ίδιος ο Χριστός. «Αλλά πού είναι ο νέος παράδεισος, που λες ότι δημιούργησε ο Χριστός; Διότι, να, βλέπουμε ότι όλος ο κόσμος είναι όπως κατασκευάσθηκε από την αρχή˙ και κατοικούμε τη γη, στην οποία καταδικασθήκαμε να τρώμε το ψωμί μας με κόπο και μόχθο και ιδρώτα του προσώπου μας.10 Πού είναι λοιπόν ο παράδεισος, που μας εξιστορείς;» Αν θέλεις να μάθεις τα αόρατα και ακατανόητα για τους άπιστους έργα και μυστήρια του ακατανόητου και αόρατου Θεού, προσήλωσε από εδώ το νου σου, και καθώς τα εξιστορούμε, θα τα γνωρίσεις και θα τα μάθεις.
Πρώτα δηλαδή δημιούργησε ο Θεός τον ουρανό και τη γη11 και όλα όσα υπάρχουν στον ουρανό και στη γη˙ και ύστερα από όλα αυτά έπλασε με τα δικά του χέρια τον άνθρωπο12 έπειτα δημιούργησε τον παράδεισο και όσα υπήρχαν σ’ αυτόν, και έβαλε μέσα σ’ αυτόν τον άνθρωπο που δημιούργησε13˙ και αφού έλαβε μία από τις πλευρές του, την οικοδόμησε σε γυναίκα14 και έτσι έδωσε σ’ αυτούς εντολή να μη φάνε από το δέντρο της γνώσης του καλού και του κακού, για να μην υποστούν το θάνατο,15 αλλά να εργάζονται σύμφωνα με την εντολή και να την φυλάγουν.16 Αυτοί όμως μετά απ’ αυτά πρώτα απομακρύνθηκαν από το να ενθυμούνται τον Θεό και τις ευεργεσίες του, απ’ αυτό που ήταν η εργασία που δόθηκε σ’ αυτούς από τον Θεό, έπειτα εγκατέλειψαν το να φυλάγουν την εντολή και έφαγαν από το δέντρο, από το οποίο τους πρόσταξε να μη φάνε.17 Και υπέστησαν βέβαια αμέσως τον ψυχικό θάνατο, μετά από πολλά χρόνια όμως υπέστησαν και τον σωματικό θάνατο και οδηγήθηκαν κάτω στον άδη. Και δεν έπαθαν το ίδιο μόνο αυτοί, αλλά και όλοι όσοι γεννήθηκαν απ’ αυτούς, ως την παρουσία του ίδιου του Χριστού και Θεού του νέου Αδάμ, και ως την κατάβασή σου στον άδη και την ανάστασή του από τους νεκρούς.
Αλλά, όταν ήρθε αυτός που δημιούργησε τότε τα πάντα και θέλησε να τα ανανεώσει, δεν θέλησε να τα ανανεώσει σύμφωνα με τη σειρά που τα δημιούργησε. Αλλά πώς; Πρώτα θέλησε να ανανεώσει τον άνθρωπο και έτσι αργότερα την κτίση. Με ποιό τρόπο και γιατί; Επειδή βέβαια πρώτα ετοίμασε τότε για τον Αδάμ σαν ανάκτορα όλα τα ορατά, για να κατοικεί αυτός σ’ αυτά και να τα απολαμβάνει, και έπειτα δημιούργησε εκείνον, τώρα πάλι, αν θα ήθελε να ανανεώσει πρώτα την κτίση και να την κάνει πνευματική και άφθαρτη και αιώνια, πού άραγε θα μπορούσε να κατοικεί αυτός που έχει φθαρτή σάρκα, ο ίδιος δηλαδή ο ψυχικός18 και θνητός άνθρωπος; Σε ποιόν κόσμο δηλαδή έπρεπε να ζει τότε και να νυμφεύεται και να παντρεύεται, να γεννά και να γεννιέται και να ανατρέφεται; Πραγματικά, δεν θα μπορούσες να απαντήσεις. Γι’ αυτό λοιπόν πρώτα ανασηκώνει, αναπλάθει και ανανεώνει τον άνθρωπο, που έπεσε κάτω και συντρίφθηκε και πάλιωσε, και έπειτα την κτίση.
Υποσημειώσεις.
1. Γέν. 9, 15
2. Πρβ. Γέν. 15, 6
3. Εννοεί την Παρθένο Μαρία και Θεοτόκο.
4. Α’ Κορ. 15, 23
5. Γαλ. 4, 19
6. Γέν. 3, 24
7. Ιω. 19, 34
8. Γέν. 2, 9
9. Ματθ. 4, 10
10. Γέν. 3, 19
11. Γέν. 1,1
12. Γέν. 2,7
13. Γέν. 2,8
14. Γέν. 2, 21-22
15. Γέν. 2, 17
16. Γέν. 2, 15
17. Πρβ. Α’ Κορ. 2, 14. Ιούδα 19
18. Λουκ. 1, 38
Από το βιβλίο: Αγίου Συμεών του Νέου Θεολόγου – Έργα (Νεοελληνική απόδοση).
Εκδόσεις: Περιβόλι της Παναγίας. Μάιος 2017
Η/Υ επιμέλεια Σοφίας Μερκούρη.
Παράβαλε και:
Λόγος ηθικός δεύτερος (Α’): «Όποιους ο Θεός προγνώρισε, αυτούς και προόρισε» – Αγίου Συμεών του νέου Θεολόγου.
Λόγος ηθικός δεύτερος (Β’): «Ο Νέος Αδάμ» – Αγίου Συμεών του νέου Θεολόγου.
Λόγος ηθικός δεύτερος (Γ’): «Η φυσική θεώρηση για τον Αδάμ και την Εύα» – Αγίου Συμεών του νέου Θεολόγου.
Λόγος ηθικός δεύτερος (Δ’): «Στον πρώτο κόσμο προστέθηκαν στη συνέχεια άλλοι δύο κόσμοι.» – Αγίου Συμεών του νέου Θεολόγου.
