ΑΡΧΗ ΤΟΥ ΤΡΙΩΔΙΟΥ
Το Αποστολικόν Ανάγνωσμα της Θείας Λειτουργίας.
Προς Τιμόθεον Β’ επιστολής Παύλου: Γ. 10 – 15.
Τέκνον Τιμόθεε, παρηκολούθηκάς μου τη διδασκαλία, τη αγωγή, τη προθέσει, τη πίστει, τη μακροθυμία, τη αγάπη, τη υπομονή, τοις διωγμοίς, τοις παθήμασιν, οίά μοι εγένοντο εν Αντιοχεία, εν Ικονίω, εν Λύστροις, οίους διωγμούς υπήνεγκα! Και εκ πάντων με ερρύσατο ο Κύριος. Και πάντες δέ οι θέλοντες ευσεβώς ζήν εν Χριστώ Ιησού διωχθήσονται. Πονηροί δε άνθρωποι και γόητες προκόψουσιν επι το χείρον, πλανώντες και πλανώμενοι. Σύ δέ μένε εν οις έμαθες και επιστώθης, ειδώς παρά τίνος έμαθες, και ότι απο βρέφους τα ιερά γράμματα οίδας, τα δυνάμενά σε σοφίσαι εις σωτηρίαν, δια πίστεως της εν Χριστώ Ιησού.
Απόδοση.
Παιδί μου Τιμόθεε, συμπορεύτηκες μαζί μου στη διδασκαλία, στον τρόπο ζωής, στους σκοπούς, στην πίστη, στη μακροθυμία, στην αγάπη, στην υπομονή, στους διωγμούς, στα παθήματα σαν αυτά που έπαθα στην Αντιόχεια, στο Ικόνιο, στα Λύστρα. Τι διωγμούς υπέφερα! Κι απ’ όλα με γλίτωσε ο Κύριος. Κι όχι μόνο εγώ, αλλά κι όλοι όσοι θέλουν να ζήσουν με ευσέβεια, σύμφωνα με το θέλημα του Ιησού Χριστού, θα αντιμετωπίσουν διωγμούς. Μόνο οι πονηροί άνθρωποι κι οι απατεώνες θα προκόβουν στο χειρότερο• θα εξαπατούν τους άλλους και οι άλλοι θα τους εξαπατούν. Εσύ όμως να μένεις σ’ αυτά που έμαθες και που για την αξιοπιστία τους έχεις τεκμήρια. Ξέρεις από ποιόν τα έμαθες. Μη λησμονείς ότι από τη βρεφική σου ηλικία γνωρί¬ζεις τη Γραφή, που μπορεί να σε κάνει σοφό, οδηγώντας σε στη σω¬τηρία δια της πίστεως του Ιησού Χριστού.
Επιμέλεια κειμένων, Ιωάννης Τρίτος.
ΔΙΑΛΕΞΕ!
«Οι θέλοντες ευσεβώς ζην εν Χριστώ Ιησού διωχθήσονται».
Πικρά και οδυνηρά, αλλά και αληθινή η θαρραλέα αυτή βεβαίωσις του Αποστόλου Παύλου, αγαπητέ αναγνώστα. Γνωρίζει ο μέγας αναμορφωτής από την προσωπικήν του πείραν τας αντιδράσεις, που θα αντιμετωπίζη διαρκώς ο μαθητής του Τιμόθεος εις τον χριστιανικόν του δρόμον, και θέλει να τον προετοιμάση, να τον ενθαρρύνη, να τον στηρίξη. Του λέγει λοιπόν. «Εσύ είσαι απ’ εκείνους που παρηκολούθησαν από κοντά τους αγώνάς μου, τους κόπους μου, τις θυσίες μου, την υπομονή μου, τους διωγμούς και τα παθήματά μου, που υπέστην χάριν του Χριστού. Δεν πρέπει, λοιπόν, να απορείς όταν αυτά θα συμβαίνουν και εις το μέλλον μεταξύ των ανθρώπων. Διότι είναι κλήρος όλων των ευσεβών ανθρώπων, που θέλουν να ζήσουν την ζωήν του Χριστού, να διώκονται και να υποφέρουν. Έκτοτε, 2000 χρόνων πείρα επιστοποίησε και εβεβαίωσε την αλήθειαν αυτήν. Μέχρι και σήμερον η εφαρμογή των λόγων αυτών είναι απόλυτος και αδιαμφισβήτητος. Οι ευσεβείς, οι άνθρωποι της αρετής, διώκονται. Κρυφά συνήθως. Αλλά και φανερά. Μια προσεκτική ανάλυσις αυτού του σοβαρού θέματος θα ήτο πολύ ωφέλιμος και διδακτική.
1. «Οι θέλοντες ευσεβώς ζην».
Όλοι μας το βλέπομε και το ξέρομε, ότι η αμαρτία πάντοτε, ειδικότερα στις ημέρες μας, είναι χείμαρρος ορμητικός. Απ’ όπου περνάει καταστρέφει και ερημώνει. Και το ατύχημα είναι ότι ο πολύς κόσμος την ακολουθεί. Πολύς! Και τα ερείπια γι’ αυτό είναι μεγάλοι σωροί. Ψυχικά και σωματικά.
Βέβαια δεν είναι όλοι οι άνθρωποι σκλάβοι της. Ευτυχώς! Πολλοί θέλουν να ζήσουν την ζωήν της αρετής, με ευσέβειαν, χωρίς ακρότητες, με τρόπον φωτισμένον και καθαρόν. Λόγου χάριν, ο νέος αυτός θέλει να είναι αγνός, προσεκτικός, εργατικός. Η νέα εκείνη, επίσης, ακεραία, νοικοκυρά, σεμνή, κρύσταλλο. Ο Α υπάλληλος εξυπηρετικός, τίμιος, χωρίς «μυστικές» ενέργειες και απάτες. Ο Β οικογενειάρχης φρόνιμος, οικονόμος, πιστός εις τα άγια καθήκοντά του. Η Δ κυρία αφοσιωμένη εις το βασίλειό της, το σπίτι της, χωρίς ξενύχτια, χωρίς ατιμίες, χωρίς «μοντέρνα» σχέδια. Ο Ε ηγήτωρ, πάσης φύσεως ηγήτωρ, ευθύς, ειλικρινής, δημιουργικός, ακέραιος, πρόσωπον με αξιοπρέπειαν και ήθος. Όλοι των δε με την αγάπην προς τον Θεόν, με πρόγραμμα και πνοήν ευσεβείας. Το όνειρό των είναι να γίνουν άρωμα και φως μέσα εις την κοινωνίαν, όπου υπάρχει και σαπίλα πολλή και αρκετό σκοτάδι, σε όχι ευκαταφρόνητο μέρος ανθρώπων. Δυστυχώς δεν θα είναι υπερβολή αν λεχθή, στο μεγαλύτερο!
Και η αλήθεια είναι, ότι αυτήν την τιμίαν ζωήν, που τόσοι λαχταρούν να την ζήσουν, και ο Θεός τη θέλει, και η αδιάφθορη ψυχή την αναζητεί, αλλά και οι άλλοι άνθρωποι, στις ώρες της ειλικρινείας, την αναγνωρίζουν και την παραδέχονται ως την βάσιν και το θεμέλιον της ειρηνικής συμβιώσεως των ατόμων και των κοινωνιών. Και όμως!
2. «Διωχθήσονται».
Και όμως! Ο ευσεβής, ο δίκαιος, ο ηθικός, ο ακέραιος, ο ειλικρινής, θα πολεμηθή, θα διωχθή. Θα του στήσουν πόλεμον οι άνθρωποι της αμαρτίας, οι «φαύλοι», οι θιγόμενοι, οι βλαπτόμενοι από πλευράς συμφέροντος, οι καιροσκόποι. Δεν ανέχονται, βλέπετε, οι ένοχοι την λευκότητα του αγίου. Δεν συμφέρει εις τον απατεώνα η ακτινοβολία του ακεραίου χαρακτήρος. Οι οπαδοί του διαβόλου δεν ημπορούν να έχουν σχέσιν με τους ανθρώπους του Χριστού. Και θα γίνη κατ’ ανάγκην εκείνο που είπεν ο ίδιος ο Κύριος. «Και έσεσθε μισούμενοι υπό πάντων δια το όνομά μου». Μισούμενοι υπό πάντων! Κρίμα! Βλέπετε, η κακία είναι προκλητική, αναιδής, αχαρακτήριστη. Δεν της φθάνει ότι κυκλοφορεί ανεμπόδιστα και ελεύθερα. Ζητεί να αφανίση και την αρετήν, και οπλίζεται με το κάλυμμα της πονηρίας, με το δόλωμα της υποκρισίας, με το δηλητήριον της κατηγορίας, με το στιλέτο της συκοφαντίας. Αποθηριώνεται και εξαχρειώνεται τελικά. Διαλύει την φιλίαν, όταν δεν εξυπηρετεί τα σχέδιά της. Εισέρχεται εις την κοινωνικήν ζωήν, την εργασίαν και συνεργασίαν. Ζητεί δια του προϊσταμένου την παρανομίαν. Και επειδή συ αρνείσαι, σε καταδιώκει εκείνος μέχρις αφανισμού. Θέλεις να εφαρμόσης στην επιχείρηση κανόνες δικαιοσύνης; Αντιδρά ο συνεταίρος. Και αρχίζουν αι συγκρούσεις, που καταλήγουν εις την διάλυσιν. Βλέπεις την καταπάτησιν πάσης αρχής δικαίου και τιμιότητος. Εξεγείρεσαι. Πονείς και ζητείς την διόρθωσιν, την τιμωρίαν του κακού. Και από κατήγορος γίνεσαι κατηγορούμενος, και χάνεις την θέσιν σου σύ, αντί εκείνου. Δεν υπελόγισες ότι είχε σύμμαχον τον ισχυρόν, που μετέχει εις τα άδηλα κέρδη. Και εχτυπήθηκες.
Είχες το θάρρος να πης με ειλικρίνειαν εις τους μεγαλυτέρους σου τα λάθη που γίνονται, που τα ανέχονται, που, ίσως, και τα υποδαυλίζουν; Θα χτυπηθής αλύπητα. Θα κρεουργηθής χωρίς οίκτον. Και η κακία θα φθάση και στο ίδιο το σπίτι σου. Οι αντίθετοι, οι ασύστολοι, οι άπιστοι, οι αρνηταί συγγενείς σου, πολύ στενοί συχνά, θα σε πολεμήσουν, αν σταθής εμπόδιο στα καταχθόνια σχέδιά των. Δυνατόν και να σε «σταυρώσουν» και να σε καταστρέψουν. Δια να εφαρμοσθή πάλιν αυτό που είπεν ο Κύριος. «Παραδώσει αδελφός αδελφόν εις θάνατον και πατήρ τέκνον, και επαναστήσονται τέκνα επί γονείς και θανατώσουσιν αυτούς». Αυτό δεν έπαθεν ο Άβελ από τον αδελφόν του Κάιν; Τον εφθόνησε. Είπεν ο Ιωάννης ο Πρόδρομος την αλήθειαν προς τον Ηρώδην, και εκείνος τον εθανάτωσε. Απεκάλυψεν ο ίδιος ο Κύριος τα σχέδια των ανόμων φαρισαίων, και κατεδιώχθη και εσταυρώθη. Ύψωσαν το ηθικόν των μεγαλείον οι χριστιανοί εν μέσω των ειδωλολατρών, και εκείνοι τους εδίωξαν και εγέμισαν την γην από μάρτυρας και ήρωας και αίμα. Και σήμερον το ίδιο γίνεται. Η αρετή διώκεται από την κακίαν. Δεν της συγχωρεί την λάμψιν που έχει. Δεν την ανέχεται. Καί;
3. «Πονηροί δε άνθρωποι προκόψουσι…».
Καί έτσι οι πονηροί και οι κακοί και οι «γόητες» κυριαρχούν. Ανεβαίνουν σε αξιώματα, στηριζόμενοι εις τα σώματα των εναρέτων. Κατακτούν θέσεις που δεν τους ταιριάζουν, που είναι δυσανάλογοι προς το μικρόν των ανάστημα. Ανέρχονται τα σκαλοπάτια της κοσμικής εξουσίας ανεμπόδιστα, ανερυθρίαστα, ασύδοτοι και ασύστολοι, «τον Θεόν μη φοβούμενοι και τους ανθρώπους μη εντρεπόμενοι». Δεν υποχωρούν προ ουδενός εμποδίου. Θάπτουν τον άλλον, τον δίκαιον, δια να ζήσουν αυτοί. Και στέκονται με απορίαν οι ενάρετοι και σκέπτονται με οδύνην και ερωτούν μαζί με τον προφήτην: «Τι ότι οδός ασεβών ευοδούται; Ευθήνησαν πάντες οι αθετούντες αθετήματα». Να ευτυχή ο δίκαιος, το καταλαβαίνομεν. Να δυστυχή όμως και να διώκεται ο ενάρετος, αντιθέτως δε να ευτυχή ο κακός και αμαρτωλός, είναι ανεξήγητον, ακατανόητον. Έτσι σκέπτεται και κρίνει ο άνθρωπος που βλέπει αυτήν την αντινομίαν. Ταράσσεται μέσα του. Επαναστατεί η ψυχή του.
4. « Αλλά ου προκόψουσιν επί πλείον…».
Ναι, αυτή είναι η πραγματικότης. Ότι δηλαδή δεν θα διαρκέση αυτή η προκοπή επί πολύ. Αυτό που θεωρούν και οι ίδιοι και ο άλλος κόσμος άνοδον και πρόοδον, αυτό εις την ουσίαν είναι κατάπτωσις. Κάθε τι που γίνεται όχι με τον μόχθον και την αξίαν, σκαλοπάτι προς σκαλοπάτι, αλλά απότομα, χάρις στην προστασία των ισχυρών, θα πέση έτσι γρήγορα και απότομα, όπως και κερδήθηκε. Δεν διαρκεί πολύ η χαρά του αδίκου. Ημπορεί, βέβαια, ο Θεός να μη συντρίβη αμέσως. Περιμένει και αναβάλλει την τιμωρία. Αλλά δεν λησμονεί ποτέ. Και όταν ομιλή με τα γεγονότα, η ομιλία Του αυτή είναι τότε αδυσώπητος. Είναι πολύ παραστατική η βεβαίωσις της Αγίας Γραφής. «Είδον τον ασεβή υπερυψούμενον και επαιρόμενον ως τας κέδρους του Λιβάνου. Και παρήλθον, και ιδού ουκ ην, και εζήτησα αυτόν, και ουχ ευρέθη ο τόπος αυτού». Τέτοια είναι η συντριβή και η εξουθένωσις του ασεβούς. Ριζική δηλαδή και τελεία εξαφάνισις. Πόσον δίκαιος είναι ο Θεός!
5. «Και εκ πάντων με ερρύσατο ο Κύριος».
Αυτή, τέλος, είναι η πανηγυρική ομολογία, που κάμνει ο Απόστολος Παύλος, δια να στηρίξη τον μαθητήν του Τιμόθεον. Του λέγει δηλαδή. «Εκινδύνευσα, επολεμήθηκα και εδιώχθην από τους ασεβείς, τους απατεώνας και πονηρούς. Αλλά ο Κύριος με έσωσεν από όλους αυτούς τους κινδύνους και τους διωγμούς». Ημπορεί προς στιγμήν αγαπητέ μου, να φαίνεται ότι συντρίβεται ο δίκαιος και ο ενάρετος. Η δοκιμασία όμως αυτή δεν διαρκεί επί πολύ. Έρχεται μετά η δικαίωσις, η αμοιβή, η νίκη και η ικανοποίησις. Εξυψώνεται. Εξαγνίζεται. Ακτινοβολεί διωκόμενος. Μέσα σ’ αυτόν τον άδικον διωγμόν σφυρηλατούνται οι μεγάλες αρετές της πίστεως, της υπομονής, της ελπίδος εις την αγάπην του Θεού. Αυτές αμείβει έπειτα ο Θεός. Και η θλίψις μεταστρέφεται εις χαράν, και το ακάνθινο στεφάνι σε ολοφώτεινον και αιώνιον στέφανον δόξης.
Αδελφέ,
Πολεμείσαι σήμερα; Διώκεσαι δια την αλήθειαν και την δικαιοσύνην; Δέχεσαι πυρά και ομοβροντίες δια την ειλικρίνειάν σου και δια την εντιμότητά σου; Βάλλεσαι διότι θέλεις να κρατήσης την αγνότητά σου ακεραίαν, όπως ο Ιωσήφ εις το σπίτι του Πετεφρή; Αποκόπτεσαι από δεσμούς και περιβάλλοντα διότι είχες το θάρρος να είπης την αλήθειαν, την οποίαν οι μεγαλύτεροί σου δεν ήθελον να παραδεχθούν και να ομολογήσουν; Θέλεις να είσαι ο άνθρωπος του Θεού και οι άλλοι σε καταδιώκουν, διότι η ζωή σου είναι κόλαφος και έλεγχος της εδικής των αμαρτωλής ζωής;
Κράτα γερά την σημαίαν! Μην την υποστέλλης! Σημαιοφόρε του καλού αγώνος, μπροστά! Η θέσις σου δεν είναι στα τέλματα, στα χαμόκλαδα, στους συμβιβασμούς. Προχώρει θαρρετά δια την κορυφήν, και αι συκοφαντίαι των εχθρών σου θα διαλυθούν. Και αι αδικίαι θα αποκαλυφθούν. Και τα δεσμά θα πέσουν. Και η ψυχή σου τελικά θα αναπηδήση με λάμψιν και αίγλην. Η αλήθεια δεν μένει για πάντα εσταυρωμένη. Βραβεύει ο Θεός τους πιστούς Του και εδώ! Κυρίως όμως εις τον κόσμον του φωτός. Με τα άφθαρτα βραβεία της αιωνιότητος!
Αγαπητοί,
Στα πρώτα χρόνια του Χριστιανισμού ζούσε κάποιος Ρωμαίος στρατιώτης, ονομαζόμενος Μάριος. Για το θαυμαστό του θάρρος αξιώθηκε να τιμηθή με την «στρατιωτικήν αξίαν». Η μεγάλη αυτή τιμή τού έδινε το δικαίωμα να γίνη εκατόνταρχος στην λεγεώνα. Και έγινε. Απροσδόκητα όμως παρουσιάσθηκε κάποιος στρατιώτης, εχθρός του Μάριου, και τον κατήγγειλεν ότι είναι Χριστιανός. Ο Μάριος ανακρινόμενος ωμολόγησεν απλά και απερίφραστα την αλήθειαν. Ο δικαστής του έδωσε τρίωρη προθεσμία για να σκεφθή. Ο Μάριος παρουσιάσθη τότε στον επίσκοπον για να τον συμβουλευθή. Ο επίσκοπος τον ωδήγησεν εις την Εκκλησίαν. Ετοποθέτησε το Ευαγγέλιον εις την μίαν μεριάν και το ξίφος εις την άλλη και του είπε επιβλητικά: «Διάλεξε ένα από τα δύο! Το ξίφος σου ή το Ευαγγέλιον, τον θάνατον ή την ζωήν;» Ο Μάριος αδίστακτα άπλωσε το χέρι του προς το Ιερόν Ευαγγέλιον. Την άλλη μέρα είχε γίνει ήδη ένας ηρωικός μάρτυς του Χριστού.
Αγαπητέ,
Κάθε μέρα μας τίθενται τέτοια διλήμματα. Και ημείς καλούμεθα να διαλέξωμε. Το Ευαγγέλιον ή την προδοσίαν. Άκου! Άπλωσε το χέρι σου. Αδίστακτα. Θαρραλέα. Σταθερά. Ρωτάς αδελφέ μου πού; Πού αλλού; Στο Ευαγγέλιον!
Από το βιβλίο «Φως ταις τρίβοις μου», του Μητροπολίτου Νικαίας, Γεωργίου Παυλίδου, σελίς 221 και εξής.
Επιμέλεια κειμένου Δημήτρης Δημουλάς.
