« Ενας νέος φεμινισμός» Μια ανδρική προσπάθεια εξισορρόπησης
Ηχηρά, παράφωνα και κακόφωνα ιδεολογήματα παρασύρουν συχνά τούς προβληματισμένους ή και τούς επιπόλαιους σε ηθικές περιπέτειες με ασύλληπτες προεκτάσεις. Σαν μια ηχηρή παραφωνία ακούστηκε το 1963 η άποψη της σκληροπυρηνικής φεμινίστριας Betty Friedan στο βιβλίο της «Τhe Feminine Mystique», όπου παρουσίαζε το φεμινισμό σαν κίνημα ενάντια στη θηλυκότητα. Συμφωνα με τη Friedan, η θηλυκότητα ήταν ένα γυναικείο μυστηριακό στοιχείο που είχε επιβληθεί στις γυναίκες από τούς άνδρες, με σκοπό τον υποβιβασμό των γυναικών και την υποδούλωσή τους.
Ο φεμινισμός έχει τις ρίζες του στις ιδέες της Γαλλικής Επανάστασης και εκδηλώθηκε μετά τον Α´ παγκόσμιο πόλεμο, και κυρίως κατά την περίοδο της βιομηχανικής επανάστασης, τότε που οι κοινωνικοπολιτικές συνθήκες υποχρέωσαν τη γυναίκα να βγει από το σπίτι για την αντιμετώπιση των υλικών αναγκών.
Αρχικά παρουσιάστηκε σαν μια δίκαιη προσπάθεια αποκατάστασης της κοινωνικής αδικίας που γινόταν εις βάρος της γυναίκας, ως προς την πνευματική της ανάπτυξη και τα εργασιακά της δικαιώματα. Κι ενώ ο φεμινισμός θεωρητικά κατανοείται ως το κίνημα για την ισότητα των δύο φύλων, εξελίχθηκε σύντομα σε μια κατευθυνόμενη κίνηση προς χειραφέτηση της γυναίκας που «θεμελίωσε το πρότυπο της ανδροποίησής της, της ελεύθερης ζωής, της άρνησης της μητρότητας, της υποτίμησης του θεσμού της οικογένειας, του διαζυγίου και τελευταία της μονογονεϊκής οικογένειας»1.
Θεατές όλοι και συνάμα πρωταγωνιστές στις ραγδαίες εξελίξεις του κοινωνικού γίγνεσθαι, ζούμε σε μια πραγματικότητα μεταφεμινιστική, όπου άνδρες και γυναίκες αναζητούν να ανακαλύψουν την ταυτότητα του αληθινού ανθρώπινου προσώπου.
Αυτό εκφράζεται έντονα σε πρόσφατο άρθρο του καθηγητή του Πανεπιστημίου του Ηarvard Harvey C. Mansfield2, με τίτλο « Ενας νέος φεμινισμός»3. Ο καθηγητής Mansfield αξιολογεί ότι ο φεμινισμός, στην έντονη προσπάθειά του να φέρει τον ανδρισμό στη γυναίκα, κατέστρεψε τη θηλυκότητα: γι’ αυτό εκτιμά ότι η σημερινή φυλετικά ουδέτερη κοινωνία δεν είναι κατ’ ουσίαν τόσο ουδέτερη όσο δηλώνει.
Συνοπτικά οι γυναίκες επέδειξαν τούς εαυτούς τους ικανούς να καταξιωθούν σε καριέρες επιπέδου, αλλά φαίνεται ότι δεν απολαμβάνουν πια το γεγονός ότι είναι γυναίκες. Ξερουν πως να μιμούνται τούς άνδρες, αλλά παραμένουν μπερδεμένες για το πως θα παραμένουν και γυναίκες ταυτόχρονα. Εχοντας αρχίσει από την απόρριψη της θηλυκότητας, η γυναικεία ταυτότητα γίνεται αναγκαστικά μια αναζήτηση χωρίς οδηγό4.
Η υπέρβαση αυτής της σύγχυσης και παγίδευσης σε ποικίλες ψυχοσωματικές ταλαιπωρίες, που υφίστανται οι γυναίκες της μεταμοντέρνας εποχής, θα μπορούσε να είναι ένας νέος φεμινισμός που θα βοηθούσε τις γυναίκες, σύμφωνα με τον καθηγητή Mansfield, να εκτιμήσουν πως διαφέρουν από τούς άνδρες και τί σημαίνει αυτό για τη ζωη τους.
Το πρόβλημα ενός νέου φεμινισμού είναι ο συνδυασμός οικογένειας και καριέρας, καθώς απαιτούνται διαφορετικές ικανότητες και πλήρης αφοσίωση και στούς δυο ρόλους. Οι προτάσεις του καθηγητή για την «επιστροφή στην ευτυχία», όπως χαρακτηρίζει την εξισορρόπηση του ρόλου των δύο φύλων, συνοψίζονται στην ανάγκη να επιστρέψουμε προς τα πίσω στο ρόλο των δύο φύλων του παρελθόντος, χωρίς βέβαια να κάνουμε όλη τη διαδρομή. Ενας νέος φεμινισμός δεν θα πρέπει να έχει πολιτικό χαρακτήρα, και οφείλει να αποδεχθεί την διαφορετικότητα των δύο φύλων.
Μεταγράφοντας στην ελληνορθόδοξη παράδοσή μας την υγιή σκέψη του Αμερικανού καθηγητή, θα μπορούσαμε να αναζητήσουμε και να ανεύρουμε τον φερόμενο ως νέο φεμινισμό, θεμελιωμένο στην ανθρωπολογική διδασκαλία της Παλαιάς Διαθήκης και στην αρχέγονη δημιουργία του ανθρώπου ως άρσεν και θήλυ. « Η γυναίκα — η Εύα είναι πρόσωπο θεόπλαστο, ιερό, είναι ο άλλος ομότιμος με τον άνδρα — τον Αδάμ»5. Από τον Θεο προικίστηκε με το χάρισμα «να χαρίζει ζωη και να ωραΐζει τη ζωη, μέσα από τη φυσική και την πνευματική μητρότητα. Μια ανοιχτή αγκαλιά που να κλείνει τον κόσμο, τον εγγύς και τον μακράν κι έτσι “να σπάσει ο κύκλος της μοναξιάς”, όπου έχει εγκλειστεί ο σύγχρονος άνθρωπος»6. Τοτε θα μπορούμε να μιλάμε για ένα πραγματικά νέο-καινό φεμινισμό, τον «χριστιανικό φεμινισμό», τον μόνο αυθεντικό.
Φιλοθέη Χ.Τ.
___________
1. Μαρία Γκιάλα, «Το αρχέτυπο και η απαξίωση», Εισήγηση στο 46ο παιδαγωγικό Συνέδριο του Συλλόγου « Ο Μεγας Βασίλειος», Κρίση του πολιτισμού — Κρίση της γυναίκας, Αθήνα 2006, σελ. 34.
2. Πήρε το διδακτορικό του από το Πανεπιστήμιο του Ηarvard, όπου και δίδασκε εκεί από το 1962 στην έδρα της κυβερνητικής. Εχει γράψει για τον Μακιαβέλλι και για Αμερικανούς πολιτικούς και επίσης έχει μεταφράσει αρκετά από τα έργα του Μακιαβέλλι.
3. Περιοδικό Imprimis, June 2006, vol. 35, Ν6.
4. οπ. παρ. σελ. 4.
5. Ν. Π. Βασιλειάδη, « Ορθοδοξία και Φεμινισμός», εκδ. «ο Σωτήρ», Αθήναι 2006, σελ. 47.
6. Ε. Χοπτηρη, «Γυναίκα “ανδρεία” στον σύγχρονο κόσμο», εισήγηση στο 46ο παιδαγ. Συνέδριο του Συλλόγου « Ο Μεγας Βασίλειος», Κρίση του πολιτισμού – κρίση της γυναίκας, Αθήνα 2006, σελ. 88.
Από το περιοδικό: “Η δράση μας”, τεύχος Ιουνίου – Ιουλίου 2007.
