Ο Όσιος Ευστράτιος (751-846 μ.Χ.) καταγόταν από την κωμόπολη Βιτζιανή της Ταρσίας (αρχαίας Ταρσού της Βιθυνίας). Οι γονείς του Γεώργιος και Μεγεθώ, ήταν ευσεβείς και ευκατάστατοι και του έδωσαν πολύ καλή ανατροφή και μόρφωση. Όταν έγινε 2Ο χρόνων εγκατέλειψε τα εγκόσμια και πήγε να μονάσει στην Ι. Μονή των Αυγάρων ή Αγαύρων του Ολύμπου της Βιθυνίας της Μικράς Ασίας. Εκεί βρίσκονταν ήδη δύο θείοι του, από τη μητέρα του, ο Γρηγόριος και ο Βασίλειος, που διακρίνονταν για τις αρετές τους, όπως στη συνέχεια και ο ίδιος. Υπηρετούσε με προθυμία και ταπείνωση όλους τους αδελφούς και περιφρονούσε τα επίγεια αγαθά. Το μόνο που είχε στην κατοχή του ήταν ένα τρίχινο ράσο κι ένα ύφασμα από μαλλί προβάτου, πάνω στο οποίο αναπαυόταν, όπου κι αν βρισκόταν. Πρόκοψε τόσο σε αρετές, που σύντομα έγινε Ηγούμενος της Μονής.
Όταν ο Λέων ο Ε΄ ο Αρμένιος ανέτρεψε μ’ επανάσταση τον αυτοκράτορα Μιχαήλ Β΄ τον Τραυλό και ανεκίνησε την αίρεση της 2ης Εικονομαχίας (813 μ.Χ.), πολλοί μοναχοί αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τα Μοναστήρια τους. Το ίδιο έκανε και ο Ευστράτιος, μετά από συμβουλή του Οσίου Ιωαννικίου του Μεγάλου. Το 820 μ.Χ., όταν πέθανε ο Λέων ο Ε΄, ο Ευστράτιος επέστρεψε στη Μονή του. Εκεί τη μέρα δούλευε ακούραστα μαζί με τους αδελφούς και τις νύχτες τις περνούσε με αγρυπνία, γονυκλισίες και προσευχές. Με τη σκληρή άσκηση, τη μελέτη, τις νηστείες και τη συνεχή προσευχή έφτασε σε τέτοια ύψη αρετών, που αναδείχτηκε ένας από τους Οσιώτερους Πατέρες της εποχής του. Αξιώθηκε μάλιστα να κάνει αμέτρητα θαύματα, ενώ ακόμα βρισκόταν στη ζωή, γι’ αυτό και ονομάστηκε «Θαυματουργός»…
Απολυτίκιον. Ήχος α’. Της ερήμου πολίτης
Εν Ολύμπω Βιθυνίας τη ασκήσει διέλαμψας, και ειρηνικώς Θεορρήμον, προς Θεόν εξεδήμησας· τα βέλη τα πεπυρωμένα των Εικονομάχων εναπέσβεσας, και προστάτης ανεδείχθης, της ομωνύμου Νήσου, Θαυματουργέ Ευστράτιε. Χαίροις της εγκρατείας ο εσμός· χαίροις κρουνός ιάσεων· χαίροις ο αγιάσας το Λαδά τη εμφανίσει Σου.
Μεγαλυνάριον.
Χαίροις των Οσίων ο κοινωνός, και Εικονομάχων, ο πολέμιος ο δεινός, χαίροις όστις πλάκας, εδέχθη γεγραμμένας, χειρί τη θεία όντως, ως Μωσής άλλοτε.
