Εάν ερευνήσει κανείς σχετικά με τα γεγονότα που συνέβησαν τον Ιανουάριο ( Πειραιάς 11/01) του 1944, θα πρέπει να ψάξει στα επίσημα αρχεία του Κράτους ή αλλού, για τα «θύματα της γερμανικής κατοχής» ή στις «απώλειες αμάχων», «θύματα βομβαρδισμού Πειραιά» κ.ο.κ. Καμία όμως αναζήτηση τέτοια, δεν αντικατοπτρίζει την αλήθεια των γεγονότων που συνέβησαν στην πραγματικότητα. Δεν είναι καθόλου περίεργο ότι ακόμα και τότε που η μνήμη των γεγονότων ήταν νωπή, η σιωπή ήταν τέτοια που κάλυψε οποιαδήποτε έρευνα που έγινε από επίσημους φορείς της πολιτείας. Η εξόριστη τότε κυβέρνηση του Τσουδερού, από το Κάϊρο, που διαμαρτυρήθηκε έντονα δεν έλαβε ποτέ μια απάντηση ικανή να ικανοποιήσει το λαϊκό αίσθημα. Ο Πειραιάς βομβαρδίστηκε όπως αποδείχθηκε αργότερα από τους συμμάχους μας τους αγγλο-αμερικάνους λίγες μέρες πριν την αποχώρηση των γερμανών από την Ελλάδα, όταν οι δεύτεροι αποχωρούσαν πλέον ατάκτως από όλη την ευρώπη, οπότε και όλοι γνώριζαν ότι ο πόλεμος για αυτούς ήταν χαμένος.
Άλλη μια αλήθεια που θα δούμε αναλυτικότερα πιο κάτω είναι ότι δεν μιλάμε για τον βομβαρδισμό αλλά για τους βομβαρδισμούς του Πειραιά. Ο κατοχικός τότε πρωθυπουργός της ελλάδος Ιωάννης Ράλλης διαμαρτυρήθηκε έντονα γράφοντας τα κάτωθι: «Αεροπορική επιδρομή πρωτοφανούς αγριότητος έλαβε χώραν την μεσημβρίαν της σήμερον εις την γείτονα. Δεν πρόκειται περί πολεμικής επιχειρήσεως, αλλά περί τρομοκρατικής επιθέσεως εναντίον του ελληνικού λαού του Πειραιώς, πεσόντος θύμα της βαρβάρου αυτής ενεργείας. Δεν εβομβαρδίσθησαν στόχοι στρατιωτικοί, αλλ’ αυτή η καρδιά της πόλεως του Πειραιώς. Καθ’ εκατοντάδας θρηνούμεν τα θύματα της εξάλλου αυτής πράξεως των επιδρομέων. Εκκλησίαι, και ο καθεδρικός ναός, δημόσια και κοινωφελή ιδρύματα, ιδιωτικαί κατοικίαι και γραφεία εβλήθησαν μετά λύσσης και ασφαλώς εκ προμελέτης… Ρηγνύω κραυγήν διαμαρτυρίας ενώπιον της Ανθρωπότητος δια το επιτελεσθέν πρωτάκουστον ανοσιούργημα, το οποίον δεν είναι δυνατόν να αφεθή αστιγμάτιστον, όταν σημάνη η ώρα της δικαιοσύνης». Όμως δεν
ελήφθησαν τα λεγόμενά του υπόψιν, καθότι όπως προαναφέραμε, ήταν κατοχικός πρωθυπουργός, ενώ η νόμιμη κυβέρνηση ήταν του Τσουδερού (Κάϊρο).
Κάποιες απαντήσεις των συμμάχων μίλησαν για «στρατιωτικούς στόχους που προσβλήθηκαν και για ατυχή θάνατο ορισμένων κατοίκων, που ήταν αναγκαίο επακόλουθο της επιδρομής». Οι στρατιωτικοί στόχοι που προσβλήθηκαν κατά την διάρκεια του βομβαρδισμού ήταν οι 8 γερμανοί στρατιώτες που σκοτώθηκαν, ενώ όταν αναφερόμαστε στο αναγκαίο επακόλουθο της επιδρομής μιλάμε για 5.500 νεκρούς και για τεράστια καταστροφή, αφορούσα την υλικοτεχνική υποδομή της πόλεως. Ο ερευνητής Δημοσιογράφος Βασίλης Κουτουζής, στο αφιέρωμα που έχει κάνει για τον βομβαρδισμό αυτό, τον χαρακτηρίζει παρανοϊκό ενώ η εισαγωγή του σου κόβει την ανάσα….
Μεσημέρι της 11ης Ιανουαρίου του 1944! Η πιο εγκληματική ενέργεια των παραφρόνων συμμάχων. Βομβαρδίζουν τον Πειραιά, δήθεν για να διώξουν τους Γερμανούς. Τα «συμμαχικά» αεροπλάνα, κάνουν στάχτη την πόλη! Στους δρόμους σκορπισμένα πτώματα, φριχτές εικόνες ακρωτηριασμένων παιδιών! Οι δρόμοι κλεισμένοι από ξύλα, κεραμίδια από τις στέγες, αναποδογυρισμένα αυτοκίνητα και λάκκοι που έχουν ανοίξει οι βόμβες. Σφυροκόπημα για τρεις ώρες, από τις 12 το μεσημέρι – ώρα που ο κόσμος βρισκόταν στους δρόμους…….
Σκοπός του άρθρου αυτού δεν είναι η περιγραφή του βομβαρδισμού του Πειραιά, περιγραφή βέβαια που με μεγάλη επιτυχία άλλοι έχουν παρουσιάσει, αλλά να ερευνήσουμε από ποιούς έγινε ο βομβαρδισμός, με ποιά μέσα και το κατά πόσο μπόρεσαν ή δεν μπόρεσαν, τόσα χρόνια οι αρχές να ερευνήσουν τα αίτια της καταστροφής αυτής, και αν τα επερχόμενα αποτελέσματά τους ήταν προμελετημένα ή όχι. Πάντως, άθικτες έμειναν όλες οι γερμανικές στρατιωτικές εγκαταστάσεις του Ναυστάθμου, το αεροδρόμιο, τα ναυπηγεία του Περάματος, μεταξύ αυτών και το μεγαλύτερο που κατασκεύαζε τσιμεντόπλοια για λογαριασμό των γερμανικών αρχών κατοχής.
Για πολλά χρόνια, ένα από τα ερώτηματα που ετίθετο, ήταν το αν επρόκειτο για αγγλικά ή αμερικάνικα αεροπλάνα. Η ανέλκυση από την θάλασσα όμως ενός αεροπλάνου που έριξαν οι γερμανοί, κατά την διάρκεια του πρώτου βομβαρδισμού, καθώς και η τυχαία ανακάλυψη βόμβας, απέδειξαν περίτρανα ότι επρόκειτο για καθαρά αμερικάνικο βομβαρδισμό που επραγματοποιήθηκε από Ιπτάμενα Φρούρια (Πρόκειται για ένα τετρακινητήριο βαρύ βομβαρδιστικό αεροπλάνο που κατασκευάστηκε από την εταιρία Boeing για τις ανάγκες της Αμερικανικής αεροπορίας. Χρησιμοποιήθηκε κατά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, κυρίως για τον βομβαρδισμό Γερμανικών στόχων. Μπορούσε να πετάξει σε πολύ μεγάλο ύψος, σε μεγάλες αποστάσεις, μεταφέροντας μεγάλο φορτίο και μπορούσε να αμυνθεί σε εχθρικές επιθέσεις. Ήταν το αεροπλάνο με τη δυνατότητα ρίψεως περισσοτέρων βομβών από οποιοδήποτε άλλο, κατά τη διάρκεια του πολέμου).
Όμως στο σημείο αυτό οφείλουμε να πούμε ότι έστω και αν ποτέ δεν εύρισκαν το βυθισμένο στον λιμένα αεροσκάφος, έστω και αν ποτέ δεν εύρισκαν βόμβα αμερικάνικου βομβαρδιστικού, δεν θα υπήρχε καμία δικαιολογία, ώστε να μην φανερωθεί η ταυτότητα των δραστών αφού η αποστολή ουδέποτε εκρατήθει μυστική ή απόρρητη περισσότερο ή λιγότερο από τις υπόλοιπες επιχειρήσεις της εποχής εκείνης. Οι πιλότοι άλλωστε ουδέποτε κρύφτηκαν, συνέστισαν μάλιστα ενώσεις και συνδέσμους και ανάρτησαν εμφανώς τις αποστολές τους μεταξύ των οποίων ήταν και ο βομβαρδισμός του Πειραιά. Μικρή έρευνα στο διαδίκτυο είναι αρκετή για να βρει κάποιος τις μοίρες που έλαβαν μέρος, τα αεροπλάνα, τα μέσα της εποχής, τις διαταγές ακόμα και τα ονοματεπώνυμα με τις διευθύνσεις όλων όσων έλαβαν μέρος.
Γιατί άραγε ουδέποτε δημοτική ή άλλη αρχή δεν ήρθε σε επικοινωνία μαζί τους, για να παρευρεθούν σε κάποια τελετή, ή να πουν την άποψή τους, ή να κάνουν γνωστές τις εντολές κάτω από τις οποίες έδρασαν; Έκανε γνωστή δημοτική ή κάποια άλλη αρχή σε αυτές τις ενώσεις τι προξένησαν με την πράξη τους ή οι τελετές αυτές γίνονται τόσα χρόνια μόνο για εσωτερική κατανάλωση και όχι για δημοσιοποίηση κάποιου γεγονότος;;
ΤΟ ΧΡΟΝΙΚΟ ΤΩΝ ΒΟΜΒΑΡΔΙΣΜΩΝ
Σχηματισμός σκαφών (B17) απογειώθηκαν από την αμερικάνικη πλέον βάση της Φότζια της Ιταλίας, που ανήκαν στην 5η πτέρυγα της 15ης Αεροπορικής Στρατιάς. Για προστασία από τυχόν προσβολή τους από αεροσκάφη του άξονα συνοδεύονταν από αεροσκάφη τύπου Lockheed P 38 Lightning. Ο σχηματισμός αυτός έφτασε στον Πειραιά στις 12.35 και στις 13.43 απεχώρησε. Το μεγαλύτερο μέρος των βομβών που έριξε ήταν εμπρηστικές. Όμως, όπως προαναφέραμε, δεν ήταν μόνο αυτός ο βομβαρδισμός. Ακολούθησαν στις 19.22 και 22.00 άλλοι δύο βομβαρδισμοί, από αγγλικούς σχηματισμούς αυτή
την φορά (RAF).
Η πληροφορία αυτή δίνεται πλέον ελεύθερα από το Military History Network και στο σκέλος που αφορά την USAF (αμερικάνικη αεροπορία). Οι 3 πρώτες γραμμές είναι αυτές που αφορούν την καταστροφή της πόλεως, ενώ στο ημερολόγιο γίνεται λόγος μόνο για βομβαρδισμό του λιμένος. Απώλειες δικές τους 8 αεροσκάφη εκ των οποίων τα 6 καταστράφηκαν από μεταξύ τους σύγκρουση λόγω συνεφιάς.
TUESDAY, 11 JANUARY 1944
STRATEGIC OPERATIONS (Fifteenth Air Force): B-17’s, with P-38 escort, bomb the harbor at Piraeus, Greece; they destroy 8 attacking fighters; 6 B-17’s are
lost in midair collisions in the heavy overcast.
Transfers in Italy:
HQ 82d Fighter Group and 95th, 96th and 97th Fighter Squadrons from Lecce to Vincenzo Airfield with P-38’s.
HQ 456th Bombartment Group (Heavy) and 744th, 745th, 746th and 747th Bombardment Squadrons (Heavy) to Cerignola from the US with B-24’s; first mission
is 10 Feb.
Από το ημερολόγιο αποστολής ουδεμία αναφορά γίνεται ως προς τους στόχους παρά μόνο ότι λόγω έντονης συννεφιάς και παγετού, η αποστολή κατέληξε σε πλήρη αποτυχία, καθόσον τα αεροσκάφη συγκρούσθησαν μεταξύ τους και ίσως αυτός είναι ο μόνος λόγος για την βιαστική ρήξη βομβών και την πλήρη αστοχία όσον αφορά στρατιωτικούς στόχους. Από τα γραφόμενα φαίνεται να ομιλούν για παταγώδη αποτυχία, για έλλειψη σεβασμού στις καιρικές συνθήκες, ενώ ο υπεύθυνος περιγράφει λεπτομερώς το χρονικό της σύγκρουσης των αεροσκαφών. Από το βιβλίο πτήσεων όμως φαίνεται ότι η 301 μοίρα πέταγε πάνω από Αθήνα-Πειραιά για όγδοη φορά από τις 10 Σεπτεμβρίου 1943 μέχρι και την 11 Ιανουαρίου του 1944. Είχε γνώση του εναέριου χάρτη καθώς και την εξοικίωση.
Εξετέλεσε αποστολές πάνω από Αθήνα πειραιά την: (στις ημερομηνίες προηγούνται οι μήνες σύμφωνα με τον αγγλοσαξωνικό τρόπο αρίθμησης)
10/9/1943 athens
10/10/1943 athens
11/17/1943 athens
12/6/1943 athens
12/8/1943 athens
12/14/1943 piraeus
12/20/1943 athens
1/11/1944 piraeus
ΜΕΡΙΚΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ
list of 8 items
• Δεν έμεινε σχολείο, νοσοκομείο, εκκλησία, καταφύγιο και γενικά χώρος που συγκεντρώνονταν κόσμος που να μην επλήγη.
• Η καταστροφή σε κόστος υπολογίστηκε περί τα 325 εκατομ. προπολεμικές δραχμές.
• Ο Πειραιάς, από την μεγαλοπρέπεια του μεσοπολέμου, βυθίστηκε ολοκληρωτικά στο χάος και έκανε χρόνια για να ορθοποδίσει.
• Κανένα διεθνές δικαστήριο δεν δίκασε αυτό το έγκλημα πολέμου, ουδείς τιμωρήθηκε.
• Κανείς εκπρόσωπος δημοτικής ή άλλης αρχής εζήτησε αποζημίωση και ουδείς αποζημιώθηκε.
• Καμμία πόλη που δεν ανήκε εντός της γερμανικής επικράτειας, δεν βομβαρδίστηκε τρεις φορές την ίδια μέρα από δύο διαφορετικές υπερδυνάμεις της εποχής.
• Καμία συμμαχική πόλη δεν βομβαρδίστηκε από τους ίδιους τους συμμάχους.
• Δεν έγινε ποτέ γνωστόν αν υπήρχε διαταγή σύμφωνα με την οποία σφυροκόπησαν αλύπητα τον πληθυσμό και όχι τους στρατιωτικούς στόχους, ή εαν αυτό συνέβει λόγω των άσχημων καιρικών συνθηκών που επικρατούσαν.
list end
Ο ναός της Αγίας Τριάδος Πειραιώς κτίστηκε το 1850. Το μεσημέρι της 11ης Ιανουαρίου του 1944 βομβαρδίστηκε από τους συμμάχους και κατεστράφη. Τα θύματα υπολογίστηκαν σε 5.500: Σχεδόν όλοι Ελληνες, μόνον 8 ήταν οι νεκροί Γερμανοί στρατιώτες.
Ανάμεσα στις χιλιάδες των θυμάτων της μέρας εκείνης, συγκαταλέγονται και 85 μαθήτριες μαζί με τις 15 δασκάλες τους της Δημοτικής Οικοκυρικής και Επαγγελματικής Σχολής Πειραιά, που καταπλακώθηκαν στο καταφύγιο του κτιρίου της Ηλεκτρικής Εταιρείας. Ακόμη 200 μαθήτριες που πέθαναν από ασφυξία στη Γαλλική Σχολή, 70 άτομα στο εστιατόριο του Βίρβου, γωνία Ρέπουλη και Βασ. Κωνσταντίνου, στο κτίριο Ταβλαδωράκη με το «Κοντινέντα
Το τραγούδι που ακολουθεί, γράφτηκε από τον Πειραιώτη ρεμπέτη Μιχάλη Γεννίτσαρη, για τον βομβαρδισμό:
Επιδρομή στον Πειραιά
Μουσική/Στίχοι: Γεννήτσαρης Μιχάλης
Δίσκος: «Τα ρεμπέτικα της Κατοχής»
Εμάθατε στον Πειραιά επιδρομή μεγάλη
Γκρεμίσανε τα σπίτια μας, πω-πω ζημιά μεγάλη
Μέρα και νύχτα ρίχνανε μπόμπες τα αρεοπλάνα
και χάνει η μάνα το παιδί και το παιδί τη μάνα
Σκορπούσανε το θάνατο και ρίχνανε αράδα
και το λιμάνι γκρέμισαν και την Αγια Τριάδα
Μπόμπες πολλές ερίξανε μέσα στο τελωνείο
και τον Περαία κάνανε σωστό νεκροταφείο
Πηγές:
Imperial War Museum
301 WWII Bonbing Missions
Στοιχεία Ερευνητή Δημοσιογράφου Βασ. Κουτουζή
Ένωση Εργαζομένων ΗΣΑΠ
301st Association
15th Air Force
RAF in WWII
