ΙΕΡΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΣ
ΓΟΡΤΥΝΟΣ ΚΑΙ ΜΕΓΑΛΟΠΟΛΕΩΣ
Δημητσάνα – Μεγαλόπολη, Κυριακή 23 Νοεμβρίου 2014
ΚΥΡΙΑΚΑΤΙΚΟ ΕΓΚΥΚΛΙΟ ΚΗΡΥΓΜΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΟΥ
Ο ΕΝΑΤΟΣ ΑΠΟΣΤΟΛΙΚΟΣ ΚΑΝΟΝΑΣ
ΝΑ ΜΕΝΟΥΜΕ ΜΕΧΡΙ ΤΕΛΟΥΣ ΣΤΗΝ ΘΕΙΑ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ, ΕΤΟΙΜΟΙ ΓΙΑ ΤΗΝ ΘΕΙΑ ΚΟΙΝΩΝΙΑ
1. Στο σημερινό μου κήρυγμα, αδελφοί χριστιανοί, στην σειρά των ομιλιών που κάνω, θα σας ερμηνεύσω τον ένατο αποστολικό κανόνα. Το μήνυμα του κανόνα αυτού είναι ότι οι χριστιανοί πρέπει να κοινωνούν συχνά τα Άχραντα Μυστήρια. Να κοινωνούν πολύ συχνά! Ο χριστιανός πρέπει να είναι τόσο πολύ προσεκτικός στην ζωή του, ώστε να μπορεί να κοινωνεί σε κάθε θεία Λειτουργία που θα ευρεθεί. Οι χριστιανοί μας πρέπει να εννοήσουν ότι η θεία Λειτουργία δεν είναι μία απλή προσευχή, που μπορεί να την κάνουν και στο σπίτι τους, αλλά είναι Τραπέζι! Πραγματικά! Χωρίς Αγία Τράπεζα δεν γίνεται θεία Λειτουργία. Και το τραπέζι σημαίνει τροφή. Ποιά είναι η τροφή στην θεία Λειτουργία; Είναι το Σώμα και το Αίμα του Χριστού! Φωνάζουν οι άγιοι Πατέρες στα κηρύγματά τους και φωνάζουν οι άγιοι Κανόνες για συχνή Θεία Κοινωνία. Αλλά και όποιος δώσει προσοχή στις ευχές της θείας Λειτουργίας, θα εννοήσει ότι οι ευχές προϋποθέτουν την Θεία Κοινωνία όλων των συναχθέντων πιστών χριστιανών. Γι᾽ αυτό και παρακαλούντες εμείς οι ιερείς πριν από
την Θεία Κοινωνία να κοινωνήσουμε από την κραταιά χείρα του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού λέγουμε στην συνέχεια «και δι᾽ ημών (των ιερέων δηλαδή) παντί τω λαώ».
Αλλά είναι λυπηρό, είναι πολύ λυπηρό το θέαμα που παρατηρείται σε μερικές ενορίες. Ποιό θέαμα; Το να γίνεται τις Κυριακές και τις εορτές θεία Λειτουργία και να μην προσέρχεται κανείς να κοινωνήσει. Και οι μεν μεγάλοι δυνατόν να έχουν κωλύματα και να μην έχουν την άδεια από τον Πνευματικό για συχνή Θεία Κοινωνία. Αλλά τα παιδιά, τα αθώα παιδιά, γιατί να στερούνται την χάρη και την χαρά να κοινωνούν συνεχώς τα Άχραντα Μυστήρια; Το θέμα της νηστείας ρυθμίζεται από τον Πνευματικό, ανάλογα με την ηλικία, την υγεία και ιδιαίτερα από τον πόθο για την θεία Κοινωνία.
2. Συγκεκριμένα, αγαπητοί μου, ο ένατος Κανόνας των Αγίων Αποστόλων που θέλω να σας ερμηνεύσω, λέγει για τους χριστιανούς εκείνους, που έρχονται στην Εκκλησία και αρκούνται μόνο στο να ακούσουν τα αναγνώσματα από την Αγία Γραφή, αλλά έπειτα φεύγουν και δεν παραμένουν στο υπόλοιπο μέρος της θείας Λειτουργίας. Αυτοί, λέγει ο Κανόνας, πρέπει να αφορίζονται. – Εδώ, χριστιανοί μου, πρέπει να σταθώ και να σας κάνω μία διευκρίνηση. Η θεία Λειτουργία, όπως ξέρετε, αρχίζει με το «Ευλογημένη η Βασιλεία» και τελειώνει με το «Δι᾽ ευχών των αγίων Πατέρων ημών». Όλο αυτό το τμήμα χωρίζεται σε δυό μεγάλα μέρη: Το πρώτο μέρος τελειώνει μετά το Ευαγγέλιο και λέγεται «διδακτικό». Το δεύτερο μέρος αρχίζει μετά το Ευαγγέλιο και φθάνει μέχρι το τέλος. Το τμήμα αυτό λέγεται «τελετουργικό». Στο πρώτο μέρος, το «διδακτικό», μπορεί να συμμετέχουν και οι κατηχούμενοι, οι αβάπτιστοι δηλαδή, οι οποίοι όμως ήθελαν να βαπτιστούν. Γι᾽ αυτό και αυτό το τμήμα το είπαν «Λειτουργία των κατηχουμένων».
Μετά όμως από την ανάγνωση του Ευαγγελίου, ο Διάκονος έλεγε τρις φορές: «Οι κατηχούμενοι προέλθετε», δηλαδή φύγετε. Και έμεναν στον Ιερό Ναό μόνο οι βαπτισμένοι χριστιανοί και αυτοί μόνο συμμετείχαν στο δεύτερο μέρος της θείας Λειτουργίας. Γι᾽ αυτό και το τμήμα αυτό λεγόταν «Λειτουργία των πιστών», των βαπτισμένων χριστιανών δηλαδή. Σ᾽ αυτό το τμήμα, αγαπητοί μου χριστιανοί, γίνεται το θείο Μυστήριο, η θεία Ευχαριστία• γίνεται το θαύμα της μεταβολής του άρτου και του οίνου σε Σώμα και Αίμα Χριστού και κοινωνούν οι πιστοί.
3. Η τάξη είναι οι χριστιανοί στην θεία Λειτουργία να ακούν πρώτα τα ιερά αναγνώσματα, τον Απόστολο και το Ευαγγέλιο, και, προετοιμαζόμενοι από αυτά, να μένουν έπειτα και στο δεύτερο τμήμα της θείας Λειτουργίας, για να κοινωνήσουν το Σώμα και το Αίμα του Χριστού. Αλλά μερικοί χριστιανοί, από τα παλαιά ακόμη χρόνια, έκαναν την αταξία, η οποία ήταν μεγάλη αμαρτία, και γι᾽ αυτό ο Κανόνας μας εδώ την τιμωρεί με αφορισμό. Έφευγαν δηλαδή από την θεία Λειτουργία μετά το Ευαγγέλιο και δεν έμεναν για την Αγία Μετάληψη. Αυτούς, λέγει ο Κανόνας που ερμηνεύουμε, «ως αταξίαν εμποιούντας τη Εκκλησία αφορίζεσθαι χρη».
4. Όσοι, αγαπητοί μου, το έκαναν αυτό, όσοι δηλαδή έφευγαν από την θεία Λειτουργία μετά το Ευαγγέλιο, είχαν νοήσει καλά ότι το μετά το Ευαγγέλιο τμήμα της Λειτουργίας είναι για την Θεία Κοινωνία. Και αφού λοιπόν αυτοί δεν θα κοινωνούσαν, γι᾽ αυτό θεωρούσαν περιττόν και να μείνουν μέχρι το τέλος της θείας Λειτουργίας. Σ᾽ αυτό έχω να πω τα εξής σύντομα και τελειώνω τον λόγο:
(α) Πρώτον, όπως είπαμε και στην αρχή του κηρύγματός μας, είναι κατακριτέο το ότι οι χριστιανοί μας δεν έχουν την επιθυμία να κοινωνούν συχνά και κοινωνούν μόνο σε μεγάλες γιορτές. Πολλές φορές το είπαμε ότι ο καλός χριστιανός διακρίνεται από την θερμή του επιθυμία για την συχνή Θεία Κοινωνία. Και έτσι ήταν οι πρώτοι χριστιανοί. Κοινωνούσαν οπωσδήποτε σε κάθε θεία Λειτουργία. Εμείς όμως σήμερα, στην ξεπεσμένη πνευματικά εποχή που είμαστε, το θεωρούμε σαν περίεργο και σαν απίστευτο αυτό. Αλλά θέλω εδώ να σας αναφέρω μία θρηνώδη περικοπή του Ματθαίου Βλάσταρη, την οποία παραθέτει ο άγιος Νικόδημος ο Αγιορείτης στο Πηδάλιό του, στην ερμηνεία του Κανόνα μας. «Οι παλαιοί χριστιανοί – λέγει ο Βλάσταρης – καθώς εσπούδαζον να πιστεύουν ορθά, παρομοίως εσπούδαζον και να πολιτεύονται ορθά. Δια τούτο και πολλά καλά έθιμα, όπου αναφέρουν οι θείοι Κανόνες, συνηθιζόμενα εις τους τότε καιρούς, αυτά τώρα εις τους ιδικούς μας καιρούς είναι αλλοιώτικα και διαφορετικά. Τόσον μας εκατέστησεν η διεστραμμένη και αμελημένη ζωή,
όπου ζώμεν, ώστε δεν πιστεύουμε καν ότι κάποτε οι χριστιανοί έφτασαν εις τόσην αρετήν, ώστε μετελάμβανον συνεχώς εις κάθε θείαν Λειτουργίαν όπου εγίνετο».
(β) Δεύτερον, έχουμε να πούμε ότι κακώς, πολύ κακώς έκαναν οι χριστιανοί να φεύγουν από την θεία Λειτουργία μετά το Ευαγγέλιο, επειδή το τμήμα αυτό είναι για την θεία Κοινωνία και αυτοί δεν θα μετελάμβαναν. Ας μη μεταλάμβαναν, έπρεπε να μένουν μέχρι το τέλος της θείας Λειτουργίας. Γιατί αυτό ιδιαίτερα το τμήμα στην Λειτουργία, το μετά το Ευαγγέλιο, είναι το πλέον ιερό και άγιο, είναι μία θεοφάνεια. Και οι χριστιανοί, και αυτοί ακόμη που δεν θα κοινωνήσουν, νοιώθουν κάποια γεύση ιερή της παρουσίας του Θεού και θερμαίνεται η αγάπη τους και η πίστη τους στον Θεό. Αλλά και όταν βλέπουν τους άλλους χριστιανούς να κοινωνούν, ελέγχονται εσωτερικά γιατί αυτοί δεν κοινωνούν και ανάβει μέσα τους μια ιερή «ζήλια», να προοδεύσουν και αυτοί και να αξιώνονται και αυτοί, όπως και οι άλλοι αδελφοί τους, να κοινωνούν συχνά, κάθε Κυριακή, το Σώμα και το Αίμα του Χριστού.
5. Αδελφοί μου, θα μας σώσει η Θεία Κοινωνία. Την ημέρα της Κρίσεως, για να δείξουμε στον Κριτή Χριστό ότι είμαστε δικοί Του και να μας πάρει λοιπόν μαζί Του στην Βασιλεία Του, θα του δείξουμε τα χείλη μας. Θα του πούμε: «Χριστέ, κοίτα τα χείλη μου, είναι κόκκινα. Έπινα συχνά το δικό Σου Αίμα, για άφεσή μου αμαρτιών και για ζωή αιώνια. Πάρε με στην Βασιλεία Σου»!
Με πολλές ευχές,
† Ο Μητροπολίτης Γόρτυνος και Μεγαλοπόλεως Ιερεμίας
Η/Υ ΠΗΓΗ:
Ακτίνες.blogspot.gr: 22 Νοεμβρίου 2014.
Παράβαλε και:
Ο πρώτος Αποστολικός Κανόνας. Χειροτονία Επισκόπου – Μητροπ. Γόρτυνος Ιερεμίου.
Ο Δεύτερος Αποστολικός Κανόνας. Η χειροτονία όλων των κληρικών από τον Επίσκοπο – Μητροπ. Γόρτυνος Ιερεμίου.
Ο Τρίτος Αποστολικός Κανόνας. «Τι να προσφέρουμε στο Ιερό Θυσιαστήριο» – Μητροπ. Γόρτυνος Ιερεμίου.
Ο τέταρτος – Δ’ Αποστολικός Κανόνας. Οι «απαρχές» των άλλων καρπών στο Επισκοπείο – Μητροπ. Γόρτυνος Ιερεμίου.
Ο Ε’ Αποστολικός Κανόνας. Όχι στην υποχρεωτική αγαμία των ιερωμένων – Μητροπ. Γόρτυνος Ιερεμίου.
Ο ΣΤ. – ο έκτος Αποστολικός Κανόνας. Οι ιερωμένοι να μην έχουν κοσμικές φροντίδες – Μητροπ. Γόρτυνος Ιερεμίου.
Ο Εβδομοσ Αποστολικός Κανόνας. Για την Εορτή του Πασχα – Μητροπ. Γόρτυνος Ιερεμίου.
Ο όγδοοσ – Η’ Αποστολικός Κανόνας – Μητροπ. Γόρτυνος Ιερεμίου.
